تجمع باورها در عزاداری مردمان ساحل/ دمام یا ماشین زمان؟
تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۰۸۶۶۶۹
ایسکانیوز - گروه فرهنگی - مجید فاضلی: کم کم چراغ‌های شهر روشن می‌شوند. صدای سنج و دمام به گوش می‌رسد. مردم به دوردمام زن‌ها جمع می‌شوند. این دسته خبر می‌دهد که موسم محرم اباعبدالله به بوشهر رسیده است. آن‌ها مسیری مشخص را طی می‌کنند. کل این دمام زنی شاید از بیست دقیقه تجاوز نکند اما این بیست دقیقه زمان را به عقب باز می‌گرداند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
*دمام یا ماشین زمان؟!
در دسته دمام‌زنان یک نفر به نام إشْکون زن در ابتدای دسته قرار می‌گیرد و تک‌نواز است که ضرباهنگ یکنواخت آن، ضرباهنگی متفاوت با بقیه دمام‌ها ایجاد می‌کند. بقیه دمام‌زن‌ها در دو ردیف می‌ایستند و در ابتدای هر ردیف یک نفر به نام غِمْبِر حضور دارند که بقیه دمام‌زن‌ها از ایشان تقلید می‌کنند.
سنج‌زنان نیز معمولا به دو گروه تقسیم می‌شوند که چهار سنج بالای دمام‌ها و چهار سنج دیگر در کنار دمام‌های پایینی می‌ایستند و می‌نوازند گفته می‌شود وسایل موسیقی این مراسم از آفریقا یا هند آورده شده است. اما هرچه باشد حالا که با آئین عاشقانه امام حسین درآمیخته شور و حال عجیبی به عزارادان سیدالشهدا می‌بخشد تا آماده عزاداری شوند. این مراسم هم در روزگاری کرونا همه بخش‌های زندگی را تحت تاثیر قرار داده، آن را هم به تعطیلی کشانده و این فقط مرور و یادکردی است از یک آیین بومی عزاداری...
همچنین بوق نیز از اجزای این مراسم است که البته حضور آن ضروری نیست. بوق هماهنگ‌سازی بین دمام‌زن‌ها را به عهده دارد و همچنین شروع دمام‌نوازی و خاتمه آن را نیز اعلام می‌کند. این نکته هم قابل توجه است که دمام زنی امری موروثی بوده و به همین دلیل دمام زنان بوشهری سرآمده مناطق و استان‌های دیگر کشور هستند. مراسم سنج و دمام زنی نیز در دهه اول محرم در بوشهر برگزار می‌شده که امسال بی‌صدا شده است.
*تجمع باورها در یک آیین
تاریخچه دمام نیز جالب است چرا که با نگاهی تاریخی این نتیجه حاصل می‌شود که چنین طبل‌هایی حدود 4 هزار سال پیش در مصر وجود داشته و حالا با گذر زمان به این شکل در آمده است. اما سنج حکایتی دیگری دارد یعنی به مراتب بومی‌تر از دمام است. اما در خصوص پیشینه سنج، در جنوب ایران جنس سنج از فلزی سخت و محکم است که به آن «هفت‌جوش» می‌گویند. همنوازی سنج با دمام را به اعتقادات بومی مردم بوشهر نسبت می‌دهند چراکه در منطقه خلیج فارس ویژه در شهر بوشهر، در گذشته بر این عقیده بوده‌اند که جنس سنج از فلز است و اجنه از فلز می‌هراسند پس به همین خاطر آن را در کنار نوازنده‌های دَمّام می‌نوازند تا جسمشان از اشباح و شیاطین آزاد شود و نوازنده بتواند با نیتی پاک به نواختن بپردازد.
شب‌های محرم بوشهر عجین شده با این سنت آیینی است اما اگر گوش تیز کنی صدای نوحه و عزای دیگری به گوش می‌رسد. فقط کافی است قدم در یکی از مساجد یا حسینه‌های بوشهر بگذاری می‌بینی که مردم عزادار با تشکیل دایره‌های بزرگ، دست چپ خود را در کمر یکدیگر گره کرده‌اند و با دست راست به سینه می‌کوبند. نوحه خوان در مرکز این دایره بزرگر قرار دارد. اما اوقاتی که جمعیت زیاد می‌شود این دایره تا 9 حلقه نیز بیشتر می‌شود. نفس‌های گرم عزاداران در هوای حسین به هم گره می‌خورد و شور و حال عجیبی به وجود می‌آورد.
*بوشهر، شهر آئینی و مذهبی ایران
این سبک عزاداری انقدر قابل توجه بوده که نماینده ولی فقیه در استان بوشهر سبک، محتوا، مدل و ارائه عزاداری بوشهری‌ها را متناسب با جغرافیای زیستی دانسته و گفته است: «سبک سنتی عزاداری در استان بوشهر به ویژه در ایام ماه محرم و صفر از جذابیت خاصی برخوردار و این سبک که از شهره جهانی برخوردار است سبب معرفی و ترویج فرهنگ عاشورای حسینی در اقصی نقاط شده است.»
نکته جالب اینجا است که از ۴۳ آثار معنوی استان بوشهر که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، بیش از نیمی از این آثار آئین و مراسم سوگواری مردم این استان است که دارای ویژگی‌هایی خاصی است.
بوشهر تنها یکی از استان‌های ایران است که چنین مراسم غنی دارد. دیگر استان‌های ایران نیز دارای فرهنگ غنی آئینی اسلامی هستند که نشان از ارادات مردم ایران به آستان اهل بیت(ع) دارد.
انتهای پیام/
171 / 347 سنج و دمام آیین عزاداریمنبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: سنج و دمام آیین عزاداری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۸۶۶۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماشین مغزشویی صهیونیست‌ها به دیوار خورد!
دریافت 40 MB کد خبر 6090556
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»