به نقل از «ایسنا»

سرمایه اجتماعی بسیاری از هزینه‌ها و مشکلات دولت را کاهش می‌دهد

تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۰۸۷۴۷۴

ایسنا/همدان یک جامعه‌شناس گفت: مسئله سرمایه اجتماعی پس از گسترش بحث سرمایه و سرمایه داری و اهمیت این موضوعات در غرب مطرح شد و پدیده ای است که از ابتدای اندرکنش‌های اجتماعی وجود داشته است.

حمید خاورزمینی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: پس از اینکه بحث سرمایه و سرمایه داری در غرب به عنوان یک پدیده مهم درنظر گرفته شد، صاحب نظران به این نتیجه رسیدند که علاوه بر سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی نیز در فعالیت های اقتصادی سهم دارد و احساس کردند در برخی از مبادلاتی که انجام می شود، فقط سرمایه مادی نیست که کار را انجام می دهد و خیلی وقت ها سرمایه اجتماعی باعث انجام امور می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: مثلاً شخصی که برای کاری چک می کشد و قرار نیست این چک در زمان صدور وصول شود و فرد صاحب چک زمان دیگری را برای وصول آن مشخص می کند،  اعتمادی که در اینجا وجود دارد خود یک سرمایه اجتماعی است که در اقتصاد از آن به عنوان اعتبار یاد می شود. در زمان های قدیم هم مردم و حتی تجار از اعتبار خودشان برای مبادلات اقتصادی استفاده می کردند.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه این سرمایه اجتماعی در دیگر نهادهای جامعه از جمله خانواده، آموزش و پرورش، سیاست و نظام اعتقادی نیز وجود دارد، تصریح کرد: تعدد روابط افراد و اینکه افراد در این تعدد روابط بتوانند اعتماد دیگران را جلب کنند، باعث به وجود آمدن سرمایه ای برای آنها می شود و این سرمایه قابلیت تبدیل شدن به مزیت های دیگر اجتماعی مانند قدرت، ثروت و منزلت اجتماعی برای افراد را داراست.

وی تبیین کرد: اعتمادی که در افراد بر اثر ارتباط به وجود می آید یا ارتباطاتی که براساس اعتماد است، یک رابطه دوطرفه است. در مسائل اجتماعی برخلاف تولیدات اقتصادی یا تولیدات صنعتی که همیشه رابطه یک سویه است و محصول منتج از کارخانه مستقیماً قابلیت تبدیل به سرمایه را ندارد و باید یک پروسه گاهی بلندمدت اتفاق بیفتد، در رابطه بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن رابطه دوسویه وجود دارد، مانند بسیاری از مسائل اجتماعی دیگر که اندرکنش میان علت و معلول وجود دارد و دائماً علت و معلول روی هم تأثیر می گذارند بنابراین افزایش اعتماد باعث افزایش روابط شده و افزایش روابطی که منتج به نتیجه مطلوب شود نیز باعث افزایش اعتماد می شود.

خاورزمینی بیان کرد: سرمایه اجتماعی حاصل روابط و اعتماد اجتماعی است و گام نخست به وجود آمدن سرمایه اجتماعی افزایش ارتباطات توأم با اعتماد است، یعنی سرمایه اجتماعی در وهله اول در بنیان های نخستین جامعه در اثر ارتباطات فرد با فرد شکل گرفته سپس خود به یک پدیده مستقل تبدیل شده است.

وی ادامه داد: وقتی تعاملات افراد به صورت مداوم و عادت وار درآمد افراد باور می کنند در واقع در شرایط مختلف می توانند پاسخ های پیش بینی شده ای داشته باشند و با توجه به اینکه آن پاسخ ها مطلوبیت دارند این اعتماد را به هم می کنند و سرمایه اجتماعی در این نقطه به وجود می آید.

این جامعه شناس بیان کرد: سرمایه اجتماعی در سه سطح خُرد، کلان و میانه و در بخش های دولتی، عمومی و خصوصی وجود دارد و اگر میزان سرمایه اجتماعی در جوامع بالا باشد تأثیر شگرفی بر جامعه می گذارد.

وی با بیان اینکه دولت ها بخش بسیار مهمی از جامعه هستند و در سطح کلان قرار دارند، توضیح داد: اعتماد مردم و دولت و ارتباطی که میان آنها است، بزرگترین زمینه برای به وجود آمدن یک دولت است. یک دولت در هر شرایطی و در هر نظام سیاسی با هر شکل و شمایلی به هر حال باید یک بخشی از جامعه را متقاعد به تبعیت از خود کند و در واقع اعتماد بخشی از جامعه را به هرشکلی که شده به دست آورد به همین سبب دولت ها مجبور هستند با مردم تعامل داشته باشند و سرمایه اجتماعی نیز بسیاری از هزینه ها و مشکلات دولت را کاهش می دهد.

خاورزمینی تصریح کرد: اگر در بخش های مختلف جامعه، اعتماد و روابط مبتنی بر اعتماد وجود داشته باشد بسیاری از زحمات و مشکلات جوامع برطرف شده و سرمایه اجتماعی باعث می شود دولت هزینه کمتری داشته باشد و برنامه هایش را بهتر پیش ببرد.

وی با بیان اینکه حتی حکومتی که دست نشانده یک کشور خارجی است به داشتن یک مشروعیت ملی به معنای مقبولیت نیاز دارد، ادامه داد: هر چه این اعتماد بیشتر باشد ساختار دولت پایاتر است و دولت با ثبات تری را خواهیم دید.

این جامعه شناس در رابطه با تأثیر سرمایه اجتماعی در دیگر بخش ها اظهار کرد: در حوزه های عمومی مثل شهرداری ها اگر مردم به آنها اعتماد داشته باشند بسیاری از سختی های کار کاهش پیدا می کند و دولت ها به راحتی می توانند جامعه را هدایت کنند و در بخش خصوصی نیز اگر بنگاه های بزرگ اقتصادی اعتماد و حسن رابطه را با مشتریان خود داشته باشند، اثرگذار خواهند بود.

وی با بیان اینکه اگر بین مردم و بخشی از جامعه اعتماد وجود داشته باشد انحرافات اجتماعی کم می شود، ادامه داد: به عنوان مثال اگر فضای ورزشی جامعه سالم و خوب باشد زحمت دولت ها بسیار بسیار کم می شود.

خاورزمینی در رابطه با سرمایه اجتماعی در سطح خُرد، اظهار کرد: در بخش خُرد بهترین مثال خانواده است. اگر در بخش خُرد روابط میان اعضای خانواده مبتنی بر سرمایه اجتماعی باشد یعنی یک خانواده با هم در ارتباط زیاد باشند و این ارتباط توأم با اعتماد باشد، بسیاری از هزینه های دولت ها کاهش پیدا می کند و مشکلات اخلاقی جامعه که تمام دولت ها با آن مشکل دارند نیز کم می شود؛ به عنوان مثال هزینه دادگاه ها و دادرسی ها و هزینه نگهداری کودکان بی سرپرست و بدسرپرست کاهش پیدا می کند که اینها باری برای دولت است.

وی خاطرنشان کرد: ما حتی در سیره امامان شیعه داریم که آنقدر روابط خانوادگی اهمیت، احترام و جایگاه دارد که حتی به فرزند خلیفه ظالم اجازه نمی دادند به پدر تعرض کند. 

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: در حوزه های خُرد مانند خانواده اگر از افراد بخواهیم کارهایی برای منافع و جریانات سیاسی و امثالهم در تقابل با اعضای خانواده انجام دهند، این امر منجر به بی اعتمادی و کاهش ارتباط مداوم و مستمر شده و باعث از بین رفتن سرمایه اجتماعی و هزینه تراشی برای دولت و جامعه شده ایم. 

وی بیان کرد: نبود سرمایه اجتماعی ضررهایی برای دولت ها دارد، ما هرجا سرمایه اجتماعی نداشته باشیم الزاماً برای حل مشکلات باید از سرمایه اقتصادی یا سرمایه های معنوی یا سرمایه های انسانی یا از زور به عنوان اجبار فیزیکی استفاده کنیم که آن هم سرمایه اقتصادی و انسانی را مستهلک می کند و مقبولیت را کاهش می دهد.

خاورزمینی اضافه کرد: در واقع نبود سرمایه اجتماعی نه تنها برای حکومت ها و دولت ها بلکه برای تمام بخش های اجتماعی در سطوح خُرد، کلان و میانه هزینه های سنگین اقتصادی، اجتماعی و روانی به بار می آورد.

وی در پایان گفت: تمام نهادهای ذکر شده در تمام سطوح و مراتب اگر سرمایه اجتماعی بالایی داشته باشند همه افراد احساس رضایت می کنند، سرمایه اجتماعی فقط به درد حکومت ها نمی خورد و برای مردم عادی هم مهم است چراکه اعتمادی که افراد به هم دارند، بسیاری از فعالیت های اقتصادی و فرهنگی را شکل می دهد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی علمی و آموزشی استانی اجتماعی سرمایه اجتماعی سرمایه اجتماعی داشته باشند هزینه ها دولت ها بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۸۷۴۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

با حل مشکلات مردم اعتماد عمومی را افزایش دهید

حجت الاسلام و المسلمین عبدالکریم عابدینی نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه قزوین در دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفوی‌نیا رئیس کل جدید دادگستری استان قزوین گفت: خدای متعال در آیه ۲۹ سوره مؤمنون می‌فرماید «وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلًا مُبَارَکًا وَأَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِینَ»، یعنی (و بگو پروردگارا مرا در جایى پربرکت فرود آور که تو نیکترین مهمان‏نوازانى)، ان‌شاءالله حضور شما در استان ما محقق این آیه باشد.

وی ادامه داد: ان‌شاءالله رفتار اهالی این منطقه با شما مصداق آیه ۸۰ سوره اسراء باشد، خدای متعال در این آیه می‌فرماید «وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطَانًا نَصِیرًا»، یعنی (و بگو پروردگارا مرا در هر کارى به طرز درست داخل کن و به طرز درست‏ خارج ساز و از جانب خود براى من تسلطى یارى‏ بخش قرار ده)، ان‌شاءالله ورود شما به استان ما ذخیره آخرتتان شود و کاری برای دین خدا، تقویت ایمان مردم، اقامه نماز، عدل و همه خوبی‌ها انجام دهید، امیدواریم خدا شما را واسطه این قبیل مسائل قرار بدهد.

امام جمعه قزوین عنوان کرد: شناخت منطقه و جریانات حائز اهمیت است، البته خیلی جریانات ممکن است در این منطقه باشد و شما وقت شناخت آنها را نداشته باشید، اما آن جریاناتی که برای حوزه قضا لازم است و در احکامی که صادر می‌کنید تأثیرگذار است را پیگیری کنید، شناخت این نوع جریانات مهم است، چون اگر ما جریان‌شناس نباشیم از همان ابتدا و به‌صورت ناخودآگاه ممکن است در مسیری قرار بگیریم که تا آخر هم متوجه نشویم این جریانات زاویه ما را عوض کرده و ما را در مسیری قرار داده‌اند که دیگر متوجه نشده‌ایم به کجا می‌رویم.

وی بیان کرد: آنهایی که در مسیر خدا و قیامت به شما کمک می‌کنند، دست اینها را باید بوسید، جریان‌شناسی دخیل در حوزه قضا جزو واجبات کار شماست، دیده شده کسانی که این جریان‌شناسی را نداشته‌اند و خود به خود در وادی‌هایی افتاده‌اند و حتی به آنها هشدار هم داده شده و توجه نکرده‌اند.

حجت الاسلام و المسلمین عابدینی تأکید کرد: خدای متعال در آیه ۶۷ سوره زخرف می‌فرماید «الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ»، یعنی (در آن روز یاران جز پرهیزگاران بعضی‏شان دشمن بعضى دیگرند)، خدای متعال به ما می‌گوید کسانی که اطرافتان هستند را ببینید دوستتان هستند یا خیر. شرط این دوستی از نظر قرآن تقواست.

امام جمعه قزوین عنوان کرد: باید ببینیم این آدم‌هایی که دوست ما هستند خدا و قیامت سرشان می‌شود یا خیر، اگر این طور باشد دوستان خوبی هستند، چون تقوا دارند، اما اگر تقوا نداشته باشند شاید در دنیا خیلی به ما ابراز محبت کنند، اما در قیامت به جان هم می‌افتیم و هر چه نگاه می‌کنی اینها برای ما وزر، وبال، تاریکی و تیرگی هستند. کدام آدم عاقلی می‌آید قیامتش را برای دوستی‌های حزبی، جناحی و قومی و قبیله‌ای دنیا خراب کند؟

وی یادآور شد: آن کسی که از دین بر می‌گردد، خلاف دین عمل می‌کند، ربا می‌خورد، پارتی‌بازی می‌کند، دروغ می‌گوید، ذهن ما را نسبت به هم خراب می‌کند، اینها سفیهانی هستند که خدا در آیه ۱۳۰ سوره بقره از آنها نام برده است، خدای متعال در این آیه می‌فرماید «وَمَنْ یَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِیمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا وَإِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ»، یعنی (و چه کسى جز آنکه به سبک ‏مغزى گراید از آیین ابراهیم روى برمى‏‌تابد و ما او را در این دنیا برگزیدیم و البته در آخرت نیز از شایستگان خواهد بود).

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین اظهار کرد: خدای متعال در آیات ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ سوره فرقان می‌فرماید «وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا، یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا، لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِی وَکَانَ الشَّیْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا»، یعنی (روزى است که ستمکار دستهاى خود را مى‏‌گزد و مى‏‌گوید اى کاش با پیامبر راهى برمى‏‌گرفتم، اى واى کاش فلانى را دوست خود نگرفته بودم، او بود که مرا به گمراهى کشانید پس از آنکه قرآن به من رسیده بود و شیطان همواره فروگذارنده انسان است).

حجت الاسلام و المسلمین عابدینی عنوان کرد: خدای متعال در این آیه می‌فرماید در قیامت ظالم و آن کسی که در دنیا بد عمل کرده، دستش را گاز می‌گیرد و می‌گوید‌ای کاش من با پیغمبر (ص)، امیرالمؤمنین (ع)، ائمه اطهار (ع) و جانشین امام زمانم هماهنگ می‌شدم،‌ای کاش فلانی که نفاق، دروغ، حیله و دو رویی را در زندگی من آورد، به زندگی‌ام راه پیدا نمی‌کرد، او مرا از ذکر و قرآن دور کرد، شیطان همین است، شیطان آدم را خوار و رسوا می‌کند و تا عزت و آبروی آدم را نگیرد دست برنمی‌دارد.

وی بیان کرد: ما اگر ببینیم کسی آمده برای اعمال منویات رهبر حکیم انقلاب و برای عدالت، عزت و اقتدار اسلام تلاش می‌کند، هر کسی که باشد دستش را می‌بوسیم و با همه وجود در خدمتش هستیم.

نماینده ولی فقیه در استان قزوین با تأکید بر اینکه با حل مشکلات مردم اعتماد عمومی را افزایش دهید، عنوان کرد: مردم پایه اصلی و اساسی انقلاب هستند، هر کس بیاید کاری کند که دل مردم شاد شود، مشکلات مردم را حل کند و باعث افزایش اعتماد عمومی شود، دستش را می‌بوسیم و با همه وجود در خدمت او خواهیم بود.

وی تأکید کرد: خدای متعال در آیه ۲۰۱ سوره اعراف می‌فرماید «إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ»، یعنی (مسلماً کسانی که نسبت به گناهان، معاصی و آلودگی‌های ظاهری و باطنی تقوا ورزیده‌اند، هرگاه وسوسه‌هایی از سوی شیطان به آنان رسد خدا و قیامت را یاد کنند، پس بی‌درنگ بینا شوند و از دام وسوسه‌هایش نجات یابند).

حجت الاسلام و المسلمین عابدینی گفت: خدای متعال در این آیه می‌فرماید فقط اهل تقوا شیطان‌شناس هستند و وقتی شیطان می‌خواهد در آنها نفوذ کند سریع متوجه شده و بینا می‌شوند و شیطان نمی‌تواند از هیچ دری در اینها نفوذ کند، اگر هم تقوا نباشد شیطان در افراد جولان می‌دهد.

وی یادآور شد: خدای متعال در آیات قرآن کریم آدم‌ها را دو دسته می‌کند، در آیه ۳۰ سوره فصلت می‌فرماید کسانی که فقط حواسشان به خداست و تحت هیچ شرایطی از راه خدا دور نشده و پای کار خدا ایستاده‌اند، ملائکه در جان اینها نازل می‌شوند و به آنها می‌گویند نترسید و محزون نباشید، بهشت بر شما بشارت باد؛ چقدر ما به این آیه محتاجیم و اگر این آیات نباشد زندگی مرده است.

امام جمعه قزوین اظهار کرد: در آیات ۲۲۱ و ۲۲۲ سوره شعراء نیز خداوند می‌فرماید شیاطین جنی و انسی در دل گنهکاران و دروغگویان نمی‌آیند؛ آن کسانی که لقمه حلال و حرام برایشان فرقی ندارد شیاطین انسی هستند، لقمه حرام جاده ورود شیطان به آن آدم را آسفالت می‌کند، یک لقمه حرام، یک رشوه، یک خلاف، یک ناحق، همه اینها راه را برای ورود شیطان به درون ما هموار می‌کند.

وی عنوان کرد: بنابراین دل‌های ما هم می‌تواند محل نزول فرشتگان باشد و هم می‌تواند محل نزول شیاطین باشد، شیاطین جن و انس دارند، بندگان خوب خدا، بوی فرشتگان را می‌دهند، آدم اگر سالم باشد، خدا این بندگان خوب را می‌فرستد و می‌گوید این بنده مرا دریابید، بعد می‌بینید در یک بزنگاه که شما می‌خواهید یک تصمیمی را بگیرید، این آدم خوب سر راه شما قرار می‌گیرد و می‌گوید این کار را نکن، در نهایت هم شما می‌فهمید اگر این کار را انجام می‌دادید چقدر آبروریزی به بار می‌آمد، یعنی خدا لطفش را این طور به آدم نشان می‌دهد.

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین بیان کرد: همه ما باید دست همدیگر را بگیریم برای تحقق آن منویاتی که امام خمینی (ره) و شهدا داشتند و رهبر حکیم انقلاب دارند و دنیا هم به وجود ایشان افتخار می‌کند، ان‌شاءالله بتوانیم دل رهبر فرزانه انقلاب و دل امام زمان (عج) را شاد کنیم.

باشگاه خبرنگاران جوان قزوین قزوین