اولیا و اشقیای سینما و تلویزیون ایران/ تصاویر

به گزارش افکارنیوز،

 تعزیه یکی از نمایش‌های ایرانی است که یک روایت نمایشی از عاشورا را روی صحنه می‌برد. در تعریف عام‌تر به تئاترهای مذهبی که درباره واقعه کربلا هستند، تعزیه گفته می‌شود.

اخبار فرهنگ و هنر - نام اصلی تعزیه، شبیه خوانی یا شبیه‌گردانی است، یعنی اینکه افراد اجرا کننده، شبیه و بازی کننده نقش شخصیت‌های اصلی هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در تعزیه دو دسته از افراد وجود دارند به نام اولیا و اشقیا که اولیا را با لباس سبز و اشقیا را با لباس قرمز نشان می‌دهند.​

اولیا و اشقیا در سینما و تلویزیون

در تلویزیون و سینمای ایران نیز فیلم‌ها و سریال‌هایی ساخته شده که سعی داشته است واقعه کربلا رابا حضور اولیا و اشقیا  به نمایش بگذارد. هر چند که در تعزیه چهره اولیا مانند حضرت عباس(ع) و حضرت علی اکبر(ع) به نمایش گذاشته می‌شود اما در تلویزیون و سینما هیچگاه این اتفاق نمی‌افتد و یا چهره آن حضرت را نورانی می‌کنند و یا به طور کلی آن شخصیت را حذف می‌کنند.

زمانی که کارگردانان سینما و تلویزیون برای اولین بار سراغ این موضوع رفتند، قصد داشتند تا چهره اولیا و اشقیا را هم در این درام‌های مذهبی به نمایش بگذارند. اما خیلی جایی برای مانور در این زمینه نداشتند. 

​البته که تعدادی آثار شاخص تلویزیونی و سینمایی در این زمینه تولید شد، مانند سینمایی «سفیر»، سریال «روایت عشق»، سریال«معصومیت از دست رفته»، سینمایی «روز واقعه»، سریال«مختارنامه» و سینمایی«رستاخیز». در این آثار مذهبی که به موضوع واقعه کربلا یا اتفاقات پیش از آن یا پس از آن می‌پردازد یکسری شخصیت‌ها هستند که ما آنان را با نام اشقیا می‌شناسیم که مانند شمر، یزید، ابن زیاد و... که جز اصلی‌ترین کفار بودند و در رخ دادن واقعه کربلا هم نقش موثری داشتند. عده‌ای مانند حربن یزید ریاحی، ابراهیم بن مالک اشتر، مسلم بن عقیل، مختار ثقفی و هانی، هواخواه امام بودند، هرچند کسی مانند حر در لحظات آخر از لشکر اشقیا به اولیا پیوست یا فردی مانند هانی زودتر از امام به شهادت رسید، اما همه این موضوعات و افراد در رخ دادن واقعه کربلا دخیل بودند. در ادامه به بررسی بازیگران متعددی که نقش این افراد را بازی کرده‌اند می‌پردازیم.

اولیا

یک موضوعی که اهالی سینما و تلویزیون با آن درگیر هستند و بالاتر نیز به آن اشاره شد عدم توانایی در نشان دادن چهره اولیایی از قبیل چهره حضرت عباس است. حتی کارگردانانی هم قصد داشتند تا سنت شکنی کنند و این کار را انجام دهند اما در نهایت موفق به نشان دادن چهره آن حضرت نشدند. مانند داوود میرباقری در سریال « مختار نامه » میرباقری تلاش کرد تا تصویری از این حضرت را به نمایش بگذارد که با مخالفت فراوان از جانب عده‌ای مواجه شد و در نهایت سکانس مربوط به حضور آن حضرت را که کاوه فتوحی بازی می‌کرد از سریال حذف کرد، همچنین در فیلم سینمایی «رستاخیز» نیز چنین اتفاق مشابهی رخ داد و پس از گذشت چند روز از اکران این فیلم سینمایی به دلیل به نمایش گذاشتن چهره حضرت عباس(ع) با بازی بهادر زمانی و به نمایش گذاشتن چهره علی اکبر(ع) با با بازی سعید علی‌پور اکران این فیلم متوقف شد.

ابراهیم بن مالِک اَشْتَر یکی دیگر از اولیای امام حسین (ع) بود که  حسن میرباقری در سریال «مختار نامه» نقش ابراهیم بن مالک اشتر را ایفا کرده استو هر چند که عده‌ای انتخاب این بازیگر را برای چنین نقش مهمی نامناسب می‌دانستند اما هیبت این بازیگر و ایفای نقش درست او نقش به یاد ماندنی را از خود در این سریال به جای گذاشت..

حُرّ بْن یَزید ریاحی نیز یکی دیگر از نزدیکان امام حسین (ع) است که تا ظهر عاشورا در انتخاب خود تردید داشت  و فرهاد قائمیان که در فیلم سینمایی «رستاخیز» نقش حر را ایفا کرده است این شک و تردید و دودلی را به زیبایی نشان داده است. او که همیشه به سبب بازی در نقش‌های جدی شخصیتی استواتر از خود به جای گذاشته است، با بازی در نقش مُهر تاییدی بر عقلانیت خود زد. .

هانی بن عُرْوَة بن غران مرادی از آن  دسته از شخصیت‌هایی است که تا کنون در تمام فیلم ها و سریال‌های مربوط به واقعه کربلا حضور داشته است . در سریال «روایت عشق» احمد ریحانه به سبب چهره ظریف و و هیبت نسبتا کوچک انتخاب بسیار مناسبی برای نقش هانی بود و از آنجایی که این سریال جزو اولین کارهای او بود باعث شهرت این بازیگر شد،  در «معصومیت از دست رفته» سعید نیکپور ایفای نقش هانی را بر عهده داشت او که در آثاری چون«ستارخان»، «امیر کبیر»، «شهریار»، «در چشم باد» وبسیاری آثار دیگر ایفای نقش کرده بود و هنر بازیگری‌اش برکسی پوشیده نبود یکی از اولین و اصلی‌ترین انتخاب‌ها برای ایفای این نقش بود چرا که علاوه بر سابقه بازیگری جثه‌اش مناسب با جثه هانی بود. در سریال «مختارنامه» فرخ نعمتی که پیشتر هم در آثار مذهبی تاریخی مانند «ولایت عشق» ایفای نقش کرده بود حضور داشت هر چند که جثه او به قدر کافی کوچک نبود اما صلابت سخن گفتن و استواری نگاهش تقش هانی را به درستی تثبیت می‌کرد و در سینمایی «رستاخیز» جواد الشکرچی نقش هانی را ایفا کرده‌اند.

مسلم ابن عقیل در سریال «روایت عشق» را محمد تقی‌نژاد بر عهده داشت که در آن زمان با سن و سال اندک در قالب یک جوان رعنا ظاهر شده بود و از آن دسته نقش‌هایی بود که مورد توجه قرار گرفته بود، امین زندگانی که پیش‌تر از بازی در «مختارنامه» تجربه همکاری با داوود میر باقری در سریال «معصومیت از دست رفته» در نقش پسر شوذب را داشت این بار و در نقش مسلم ابن عقیل ظاهر شد. او که در ژانرهای مختلف فیم تجربه بازی دارد از تجربه و مهارتش استفاده کرده بود و یکی از به یاد ماندنی‌ترین بازی‌های خود را در این سریال به نمایش گذاشت. علی عباسی نیز که یکی از تهیه کنندگان مطرح سینما است در سینمایی «رستاخیز» اولین تجربه بازیگری خود را در نقش مسلم ابن عقیل پشت سر گذاشت.

اشقیا 

شِمْرِ بْن ذِی‌الْجَوْشَن،  در سریال «روایت عشق» ایمان ساجدی، در سریال «معصومیت از دست رفته» مصطفی طاری، در سریال «مختارنامه» محمد فیلی به سبب هیکل درشت و چهره‌ای پر از جذبه نقش شمر را بازی کرد. او که سابقه درخشانی در بازیگری دارد و تفاوت کارکترهایش از بازی در «روز روزگاری » تا کنون او را به یک ژانر خاص محدود نکرده است و در هر قالبی که ایفای نقش کند می‌تواند درخشان باشد و در نقش شمر نیز هرچه در توان داشت را در معرض دید مخاطبان قرار داد. در سینمایی «رستاخیز» نیز انوش معظمی نقش شمر را ایفا کرده‌است.

محمد فیلی در نقش شمر 

یَزید بن معاویة بن ابی‌سفیان نقش یزید را در سریال «روایت عشق» محمد الهی و در سینمایی «رستاخیز» بابک حمیدیان بازی کرده‌اند بابک حمیدیان علاوه بر ایفای نقش یزید نقش ابن زیاد را نیز بازی کرده است هرچند که حمیدیان بازیگر توانمندی است اما بسیار انتخاب این بازیگر را به عنوان ابن زیاد و یزید اشتباه می‌دانستند، درست است که حمیدیان در کارکترهای مختلفی ایفای نقش کرده است اما چهره او مخصوصا رنگ چشمان و رنگ پوستش نمی‌تواند بیناگر و نشان دهنده یک شخصیت منفی و خشن باشد..

عُبَیْدُ اللّهِ بْنُ زیادِ بْنِ اَبیه مشهور به اِبنِ زیاد در سریال «روایت عشق» رضا سعیدی، در سریال «معصومیت از دست رفته» داریوش فرهنگ به سبب صدا و چهره و نقش‌های جدی‌ای که پیش از آن ایفا کرده بود توانسته بود به درستی در این نقش ظاهر شود، در سریال «مختار نامه» هم فرهاد اصلانی یکی از به یاد ماندنی‌ترین ابن زیاد ها را به جا گذاشت رد پای اصلانی را خیلی نمی‌توان در آثار تاریخی پیدا کرد اما بازی‌های متعدد او در تیپ سازی‌های باور پذیر او باعث شده بود تا مخاطب نتواند فرد دیگری را به جز اصلانی در نقش ابن زیاد بپذیرد و در سینمایی «رستاخیز» نیز بابک حمیدیان نقش ابن زیاد را ایفا کرده‌اند.

فرهاد اصلانی در نقش عبیدالله بن زیاد

عمر ابن سعد یکی دیگر از شخصیت‌هایی است که در واقعه کربلا نقش مهمی داشته است چرا که تا اخرین لحظات نمی‌دانسته که در سپاه اسلام است یا در سپاه کفار، انوشیروان ارجمند که خود کارگردان سریال «روایت عشق» است نقش عمر ابن سعد را نیز ایفا می‌کند، در «مختارنامه» هم  مهدی فخیم‌زاده نقش شخصیتی به نام عمرابن سعد را ایفا می‌کند که تا آخر تکلیفش نامعلوم است، نمی‌داند که می‌خواهد در سپاه اسلام باشد یا خلافت ملک ری را بپذیرد، حتی پس از واقعه کربلا نیز این شک و تردید همچنان با او همراه است، فخیم‌زاده این شک و تردید و عصبانیت ناشی از بلاتکلیفی را به گونه‌ای ایفا کرده است که برای مخاطب باور پذیر باشد. در سینمایی « رستاخیز » نیز  حسن پورشیرازی همان شخصیتی است که شک و تردید دارد، هرچند که در مهارت او برای ایفای نقش شکی نیست اما نمی‌توان بازی او را با انوشیروان ارجمند و مهدی فخیم‌زاده مقایسه کرد.

مهدی فخیم‌زاده در نقش عمر ابن سعد

 

منبع: افکارنيوز

کلیدواژه: حضرت عباس ع سینما و تلویزیون سریال مختار نامه امام حسین ع رستاخیز بابک حمیدیان فرهاد اصلانی کربلا رستاخیز مختارنامه رستاخیز بابک حمیدیان سریال مذهبی معصومیت از دست رفته معصومیت از دست رفته سینما و تلویزیون نمایش گذاشت ایفا کرده ایفا کرده واقعه کربلا شک و تردید فخیم زاده روایت عشق ایفای نقش ابن زیاد شخصیت ها چهره او بن عقیل نقش شمر بن زیاد ن زیاد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۹۵۰۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیکاری سینماگران ربطی به رونق اقتصاد و فروش فیلم‌ها ندارد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، صبح امروز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ماه، یکصد و هشتمین جلسه شورای معاونان و مدیران سازمان سینمایی با حضور محمد خزاعی به میزبانی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی برگزار شد.

محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در آغاز این جلسه گفت: به نظر می‌رسد مدتی است بخشی از جریان رسانه‌ای در صدد نادیده گرفتن دستاوردهای سازمان سینمایی هستند و به طور مشخص این نکته را بیان می‌کنند که شما از کدام رونق در سینما صحبت می‌کنید، در حالی که بسیاری از سینماگران بی کارند. این آدرس غلط دادن است، ما در این باره کمتر صحبت کردیم و درباره اش تحلیل نشده که بیکاری سینماگران ربطی به رونق اقتصاد و فروش فیلم‌ها ندارد و مؤلفه‌های دیگری در این مساله دخیل است که نیاز به واکاوی و دقت نظر دارد.

رئیس سازمان سینمایی افزود: رونق اقتصادی شاخص‌هایی دارد؛ تولید، اشتغال، مخاطب سینما، توسعه زیرساخت و مسائلی از این دست. بیکاری سینماگران به این دوره محدود نیست، افرادی هستند که یک دهه یا دو دهه بیکار بوده‌اند. دلیل این بیکاری، رونق تولید فیلم نیست، مساله این است که بخش خصوصی رغبتی برای همکاری با این افراد ندارد. بخش خصوصی دلایل و مختصات خودش را دارد، در عین حال در همین شرایط هم، در بخش خصوصی کارگردان یا تهیه‌کننده‌ای سالی پنج پروژه دارد.

وی ادامه داد: ما نمی‌توانیم بخش خصوصی را مجبور کنیم با فلان کارگردان، تهیه‌کننده و بازیگر کار کند؛ اگر توجیه اقتصادی و منطقی برایش ندارد. این زیر سوال بردن فروش فیلم‌ها و استقبال از اکران سینماها بدون در نظر گرفتن دلایل و مسائلی که در تولید مؤثر است، ذهن‌ها را گمراه می‌کند. آیا بیکاری شما دوستان به یکی دو سال اخیر مربوط است، خوشبختانه پلتفرم‌ها بازار خوبی دارند و تولید در آنها پررونق است. تعدادی از کارگردان‌ها، تهیه‌کننده‌ها و بازیگران هر سال در پلتفرم‌ها مشغول کارند، پس کار و پروژه وجود دارد.

خزاعی با اشاره به حضور بیش از ۷۰ فیلم سینمایی در جشنواره فجر ۴۲، تولید بیش از ۲۵۰۰ فیلم کوتاه که حدود ۵۰ درصد آن‌ها با حمایت، مشارکت و همراهی انجمن سینمای جوانان ایران تولید شده اند و تهیه و تولید بیش از ۹۰ مستند و ۴۰ انیمیشن در مرکز گسترش در سال گذشته در کنار گردش چرخ صنعت سینما در بخش‌های اکران، توزیع، پخش و تبلیغات سینمایی عنوان کرد: به طور میانگین در هر فیلم سینمایی تا سقف ۱۰۰ نفر و در فیلم‌های مستند و کوتاه حدود ۱۰ نفر در هر اثر مشغول به کار بوده اند. یعنی به طور تقریبی، سال گذشته، بالغ بر ۳۰ هزار نفر در تولید آثار سینمای ایران در سال گذشته نقش و همکاری داشته اند و این ظرفیت، در کنار امکان اشتغال خوبی که در بستر پلتفرم‌ها فراهم شده قابل ملاحظه است.

به گفته وی، این وضعیت گوشه‌ای از تلاش‌های سازمان سینمایی در کنار سایر مجموعه‌های هم افزا برای رونق مضاعف و رشد و گسترش ظرفیت‌های تولید و اشتغال در سینماست.

وی افزود: عدم اشتغال، شاخص‌های متفاوتی دارد که بعضی از آنها را خود دوستان و عزیزان منتقد بهتر می‌دانند. بنابر این، لازم است تلاش کنیم تا با ارائه قصه‌های بدیع، نو و دغدغه‌مند بتوانیم سینمای کشور را همراهی کنیم.

رئیس سازمان سینمایی در ادامه سخنانش گفت: دلایل بیکاری نسل‌های مختلف بازیگری و کارگردانی مساله امروز سینما نیست، همواره وجود داشته است. برخی از این عزیزان که امروز منتقد شرایط هستند خودشان سابقه مدیریتی دارند؛ مگر در آن دوره‌ها، این چالش‌ها وجود نداشته است؟ می‌توان بررسی تطبیقی از عملکرد ادوار داشت با مختصات و الزامات اجتماعی و جامعه شناختی امروز. بعضی سینماگران مسائلی دارند که به کم‌کاری منجر می‌شود، گروهی موردپسند فضای جدید و آثار تازه نیستند و این را هم بدانیم که سینما، دائم تغییر می‌کند و هیچ نسل و گروهی همیشه پرکار و فعال نبوده و همواره با «چرخش نسلی» روبه‌رو هستیم.

خزاعی یادآور شد: آمار صدور پروانه ساخت ما مشخص است، در تولید عقب نیفتاده‌ایم، میزان سرمایه‌گذاری دولتی در تولید آثار شفاف و عیان است. به عنوان مثال تولید در بنیاد سینمایی فارابی، نسبت به گذشته چهار برابر شده و در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و انجمن سینمای جوانان، آمارها موجود است که حمایت از این نوع آثار چند برابر شده است.

وی با بیان اینکه ورود انبوه و بی‌رویه فارغ التحصیلان جدید دانشگاه‌ها، آموزشگاه‌ها و مؤسسات تجربی و کمرنگ شدن اشتیاق بخش‌خصوصی برای سرمایه‌گذاری را در وضعیت موجود نباید نادیده بگیریم، ادامه داد: وظایف دولت، افزایش تولید و رونق در این زمینه است که به اشتغال‌زایی منجر می‌شود. چگونه است که تولید آثار در همه بخش‌های سینمای ایران افزایش داشته، اما بیکاری بیشتر شده است؟ دولت سیزدهم، برای رونق عرصه فرهنگ و هنر، برنامه داشته و دارد و تلاش می‌کند این برنامه‌ها را عملی کند. همه اهتمام ما در بخش فرهنگ، همین است.

محمد خزاعی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: بیکاری هنرمندان در همه جای جهان، دلایل مشابهی دارد. گاهی می‌شود به این موضوع تمرکز کرد که صنوف به وظایف خودشان عمل نکرده‌اند. اگر آئین نامه امنیت شغلی هنرمندان، یک دهه پیش تهیه و تصویب می‌شد این روزها شاهد بیکاری گسترده نبودیم. سندیکاهای دیگر، در حوزه‌های دیگر، از حقوق اعضای خود دفاع کرده و درباره آنها پاسخگویی و نسبت به دولت، مطالبه دارند اما در سینما، این رخ نداده است.

وی ضمن تشکر از همه کسانی که در عرصه سینما و در شکل‌گیری و راهبری صنوف زحمات فراوانی متحمل شده اند و امروزه سینمای ایران مدیون تدابیر و زحمات آنهاست، گفت: انسجام صنوف سینمایی امری ضروری است و انتظار می‌رود بزرگان و دست اندرکاران بانفوذ این عرصه، فضا را به گونه‌ای کنترل کنند که کار صنفی به صورت جامع و درست انجام پذیرد تا پروژه‌ها موظف باشند از اعضای صنوف استفاده کنند تا بدین طریق بخش قابل توجهی از مشکلات بیکاری بعضی سینماگران مرتفع شود.

خزاعی با گلایه از برخی بی انصافی‌ها گفت: بعضی دوستان، برای نقد کردن شرایط سینما، دست پیش می‌گیرند تا به پرسش‌هایی که خود سینماگران دارند، پاسخ ندهند.

وی یکی از کارکردهای صنوف را رسیدگی مستمر و منظم به وضعیت معیشتی اعضای آن دانست و گفت: نکته مهم دیگری که در سینمای ایران رخ داده معلول شرایط اقتصادی است، واقعیت این است که فیلمسازی گران شده، دیگر نمی‌شود با ۵۰۰ میلیون تومان فیلم ساخت. تولیدهای ارزان قیمت، در گذشته بیشتر بود، با وجود این گرانی، نمودار آماری صدور پروانه ساخت و نمایشی که ما صادر کردیم، نشان می‌دهد ما شرایط را برای فیلمسازی مهیا کرده‌ایم تا آنانی که فرصت دارند، این فضا را از دست ندهند. حمایتی که از تولید صورت گرفته نه تنها کمتر از ادوار گذشته نبوده، بلکه شاهد رشد چند برابری نیز هستیم. همچنین در توسعه زیرساخت، سینماسازی و تجهیز سالن و موارد دیگر با جهش معنادار و قابل توجهی روبه‌رو هستیم.

وی در پایان عنوان کرد: با توجه به گزاره‌ها و راهبردهای طراحی شده در سال جدید، به طور قطع روند رشد و جهش فعلی با مشارکت گسترده‌تر بدنه صنوف و خانواده سینما ادامه خواهد داشت که همین موضوع نشان می‌دهد چشم‌انداز پیش رو روشن است.

اصغر فارسی، حبیب ایل بیگی، قادر آشنا، علیرضا اسماعیلی، یزدان عشیری، محمدرضا سوقندی، مجید زین‌العابدین، محمد حمیدی‌مقدم، هاشم میرزاخانی، مهدی آذرپندار، مجید اسماعیلی، لادن طاهری، سیدصادق موسوی، غلامرضا نجاتی و رمضانعلی حیدری‌خلیلی در این جلسه حضور داشتند.

کد خبر 6099684 آروین موذن زاده