به نقل از «الف»

حال و روز ناخوش تعاون

تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۹۴۴۱۵

در قانون اساسی کشورمان، شیوه تعاون در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی به عنوان یکی از انواع سه گانه اقتصاد به رسمیت شناخته شده است.با بررسی مذاکرات خبرگان قانون اساسی و سخنرانیهای متعدد  شهید مظلوم آیت الله بهشتی و دیدگاههای آن شهید بزرگوار می توان او را مبدع این ظرفیت مهم در قانون اساسی دانسته و در سالهای بعد از انقلاب اسلامی به جرات می توان اصلی ترین و دلسوزتر مقوم فرهنگ و شیوه تعاون را در ایران رهبر معظم انقلاب اسلامی دانست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با اینحال علیرغم رسمیت آن در قوانین بالادستی نظام، مخصوصا قانون اساسی و تاکید بزرگان دینی بر اتفاق و تعاون درزندگی اجتماعی  و نقش مهم آن در ایجاد زمینه های عدالت خواهانه در جامعه ، بعد از چهل سال نمی توان کارنامه رضایتمندی در بروز و ظهور این شیوه اقتصادی در جامعه ایران اعلام نمود.

متاسفانه آشنايي ناکافی با کارکردهای تعاون و بروز ايده‎هاي افراط و تفريطی در بعضي از افراد، مخصوصا اغلب برنامه‏ ریزان كشور (كه گاه دولتي بودن اقتصاد را راهگشا دانسته و گاهي  اقتصاد لیبرالی غرب  و رشد يكسويه بخش خصوصي را تنها راه نجات دانسته‏ اند) باعث كاهش سرعت اقدامات متناظر با رهنمودهاي بحق معظم له شده است. بنابراین  بجز مقاطعی بعد از پیروزی انقلاب مانند سالهای اولیه که دشمن با ایجاد مزاحمت های اقتصادی و جنگ تحمیلی در کنار اقدامات احتکاری عده ای سودجو در داخل بنای دردسر های زیادی برای مردم را داشته است ملت ایران  با تشکیل تعاونیهای توزیع و تولید ضمن یاری رساندن به برنامه های دولت ،بخوبی توانستند با توزیع اجتماعی ارزاق و کالاهای مورد نیاز مردم مقاومت ملت را در پایداری انقلاب تقویت کنند. و زمانی که رویکرهای دولت و مجلس را برای حمایت از طبقات کم درآمد در دولت نهم با نیازهای خود منطبق دیدند، با تشکیل تعاونیهای مسکن مهر و استقبال از تعاونیهای تولیدی توسط جوانان کشور ضمن ایجاد زمینه برای خانه دارشدن  بیش از یک میلیون خانواردر کشور خود را برای حضور در اقتصاد مردمی آماده کردند، دیگر جریان تعاون با حال و روز مقبولی مواجه نبوده و  تا کنون بخش تعاون نتوانسته به‎عنوان يكي از اركان رسمي اقتصادي، اجتماعي و مديريت منابع در كشور، رشد قابل انتظاری داشته باشد. 

پيامدهاي چنين انحرافي عملا مسیر توسعه با حضور گسترده مردمی را با مشکل مواجه کرده است. به‎عنوان مثال كم‎توجهي به اصول ارزشمند قانون اساسي در ياري رساندن به آحاد علاقمند به کار و تلاش (خاصه جوانان) كه از فكر و توان كار كردن برخوردار بوده اما از سرمايه و فرصت لازم بهره‌مند نيستند، موجب گرديد جريان ايجاد اشتغال و مقابله با بيكاري، با همه تلاش‎هاي انجام گرفته، به روش‎هاي مقطعي ختم و سیل جوانان جویای کار در جامعه رخ نمایی کنند. در واقع غفلت از اجراي اصول تعاون در ايجاد اشتغال براي داوطلبان جوياي كار، مخصوصاً جوانان، مطابق بند 2 اصل 43 قانون اساسي، باعث شده است که اكثريت طبقات جامعه به دلیل بی‎توجهی به مراحل ظرفيت سازي، توانمندي سازی مالي، فكري و مهارتي، نتوانند به شكل مستقيم وارد اقتصاد كشور شوند.

از جهتی دیگر با همه تکالیف صریح قانون اساسی و تذكرات  رهبري عزیز به دولت‎هاي مختلف در نظام جمهوري اسلامي ايران در توجه به عدالت اجتماعي به همراه رشد و توسعه اقتصادي، خطري را كه بزرگان تصويب كننده قانون اساسي احساس كرده و تعاون را به‎عنوان راهكار كاهش، ممانعت و حذف كننده آن در نظر گرفته بودند (عميق‏تر شدن شكاف طبقاتي بين دهك‎هاي بالا و پايين جامعه و تكاثر ثروت در دست افراد و گروه‎هاي خاص و نيز تبديل دولت به كارفرماي مطلق اقتصاد)، تا ميزان زيادي به وقوع بپیوندد. علاوه‎براين، آسيب‌هايي نظير كارفرمايي مطلق دولت، قرار نگرفتن مديريت و منافع حاصله در اختيار نيروي كار و تشویق نشدن بهره‎برداري مستقيم از حاصل كار، حادث شدن عارضه‏ هايي نظير تکاثر ثروت و افزایش ضریب جینی، انحصار، احتكار، تورم و نظاير آن در كشور به دلیل چنين غفلت تاريخي رخ داده است.

نگارنده مانند بسیاری از معتقدین به کارکرد تعاون بر این باورم که با همه دلسوزیها ،منابع و برنامه ها تا زمانی که متن مصرح جزء ۲ اصل ۴۳ قانون اساسی اجرایی نشود، ضمن کُند بودن جریان عدالت اجتماعی مساله بیکاری در جامعه مرتفع نخواهد شد

گرچه بعضی از رفتارهایی که بعضا  به نام تعاون انجام می شود در تبلیغات منفی نسبت به کارآمدی و حضور آن در جامعه بی تاثیر نبوده است، اما به نظر نگارنده اصلی ترین دلیل عدم گسترش تعاون در ایران بی اعتقادی بخش زیادی از سیاستگذاران و متولیان کشور در دوره های متعدد نسبت به این شیوه اقتصادی است. این بی اعتقادی در ایران به جایی رسید که در سال 1390 مجلس شورای اسلامی حضور ساختار مستقلی را در بدنه دولت به نام وزارت تعاون ضروری ندانسته و با ادغام در وزارت کار و رفاه عملا پیگیری و حمایت از تعاونگران در حاشیه قرار گرفت.

از جملات صريح مقام معظم رهبري در مورد تعاون، قانون اساسي و ساير قوانين جمهوري اسلامي میتوان دریافت كه دو رسالت مهم بر دوش ساختاری مستقل بنام  وزارت تعاون قرار گرفته بود: 1- ايجاد توانمندي لازم در كارجويان براي اشتغال؛ 2- ايجاد زمينه عدالت اجتماعي. بي‌مهري به بخش تعاون حقيقي به هر دليل، نوعي كم‎توجهي به بحث عدالت اجتماعي در فرآيند توسعه و رشد اقتصادي ـ اجتماعي كشور، كم‎توجهي به توسعه سرمايه‎های اجتماعي و زنجيره‎هاي همگرای فعاليت‎هاي مبتني بر عملكرد حداكثر فرد فرد نيروهاي فعال اقتصادي را در برخواهد داشت.متاسفانه در شرایط جدید این دو توقع محوری  مورد غفلت قرار گرفته است.

به همین دلیل در بررسی برنامه هایی که بعد از ادغام توسط وزیران تعاون و کار و رفاه اجتماعی به مجلس ارائه شد، در حد ذکر یک سری از مفاهیم کلی بدون ارایه راهکار تقویت تعاون مطلب قابل توجهی دیده نمی شود.

از موارد مهم چنین عارضه ای در کشور نا امیدی تعاونگران در کشور است که با سختی های فراوان سعی کرده بودند مشارکت جمعی شان را در این مسیر حفظ کنند. بویژه اینکه مقایسه احکام برنامه توسعه در قوانین و مواضع اجرایی دولت ها هرچه به وضع موجود نزدیک می شویم کمرنگ تر و کم حاصل تر است.

تا جایی که در برنامه ششم توسعه هم، خبر خاصی از برنامه های توسعه تعاون نیست که پیگیر کننده اقدامات قبلی برای رسیدن به سهم 25 درصد باشد.دیگر مقننین ضوابط قانونی برای اینکه نام تعاون در قانون اساسی آمده و همواره مورد حمایت رهبری بوده است ؛سعی می کنند در قوانین کلمه تعاون را بدون اینکه تکلیفی تعیین کنند درعبارات بیاورند. 

این روزها ببش از هر زمانی مطلومیت و ماجوریت فرهنگ تعاون و همکاریهای اقتصادی به شیوه تعاون را می شود دید. دیگر فرهنگ تعاون و همدلی در اقتصاد و اصل تکامل اجتماعی که روزی شهید والامقام محمد باقر صدر از آن یاد می کرد و شهید مظلوم آیت الله بهشتی و مقننین آگاه قانون اساسی به عنوان یک راهبرد و رویکرد مهم اقتصادی و اجتماعی به یادگار گذاشتند،تا ضامن به صحنه آمدن آحاد ملت در اقتصاد و تولید باشد،حتی برای فعالان رسانه ای و اجتماعی هم اهمیت چندانی ندارد.چند سالی است که نه تنها برای دولتیان تعاون اولویت نیست بلکه رسانه ملی هم هیچ برنامه ویژه و نا ویژه ای در هفته تعاون ندارد.

با اینحال شعارهای ارزشمند و عدالت خواهانه انقلاب اسلامی و مزیت معرفتی دستورات بزرگان دینی و انقلابی را در اصول همراهی ،تعاون در همه نیکیها نمی شود فراموش کرد.

منبع: الف

کلیدواژه: قانون اساسی قانون اساسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۹۴۴۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر تعاون: کارگر از منظر اسلام ابزار نیست

به گزارش صدای ایران از ایرنا سید صولت مرتضوی روز دوشنبه در همایش "امتنان و تجلیل از کارگران و کارفرمایان و واحد‌های نمونه کارگری خراسان رضوی" در مشهد افزود: کار بنا به تعبیر مقام معظم رهبری ستون فقرات اقتصاد و کارگر، ستون فقرات تولید است.

وی اضافه کرد: نفس کار و تلاش در مکتب اسلام صاحب ارزش است لذا پیامبر بر دست کارگر بوسه می‌زند از این جهت که کار و کارگر را بزرگ بداند.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: اگر عشق به کار باشد بهره وری افزایش می‌یابد و اگر بهره وری افزایش یابد تولید ناخالص داخلی رشد پیدا خواهد کرد و در نهایت سرانه درآمدی مردم بیشتر می‌شود.

مرتضوی با اشاره به این که دهه گذشته ایران با رکود مواجه بوده است به اهمیت نام‌گذاری امسال از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» اشاره و اظهار کرد: لازم است که کارفرمایان تلاش کنند و دولت نیز مصمم است گره از مشکلات مردم باز کند.

وی با اشاره به تلاش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای برطرف کردن مشکلات معیشت و مسکن و بیمه کارگران ادامه داد: یکی از اقدامات این وزارتخانه توزیع کالابرگ الکترونیکی بوده که بار‌ها گفته شده که چرا این کالابرگ به صورت نقدی پرداخت نشده است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دلیل اصلی نقدی نکردن کالابرگ الکترونیکی را اثرات تورمی آن بر بازار دانست و افزود: بیم از این داشتیم که با نقدی کردن کالابرگ الکترونیکی با یک دست بدهیم و از آن طرف از دست بدهیم.

مرتضوی اظهار کرد: تاکنون اقدامات زیادی برای تسهیل شرایط زندگی کارگران انجام شده که از جمله آن اجرای نظام جامع تامین اجتماعی بوده که کارگران می‌توانند از مراکز درمانی تامین اجتماعی به صورت رایگان خدمات دریافت کنند همچنین از مراکز درمانی دانشگاهی از فرانشیز ۱۰ درصدی بهره گیرند.

کارگر از منظر اسلام ابزار نیست

وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی همچنین گفت: کارگر در منظر و مکتب پویای اسلام ابزار تولید نیست بلکه خالق شمرده می‌شود و در بیان امام صادق (ع)، تلاش کارگر برای تامین روزی حلال مانند فردی است که در راه خدا جهاد می‌کند.

وی ادامه داد: هفته کارگر فرصت مغتنمی است تا مدیران دستگاه‌های اجرایی، دولتمردان و صاحبان اندیشه به بررسی ابعاد پیدا و پنهان خدمات کارگران بی‌اندیشند، زیرا موضوع کار و کارگر عنصر تعالی دهنده همراه با پیشرفت و آبادانی برای هر جامعه‌ای را رقم می‌زنند.

فروتن با اشاره به دیدار کارگران با رهبر معظم انقلاب اسلامی افزود: ایشان به تفصیل پیرامون مقام کار و کارگر سخن گفتند و تفاوت کارگر را از منظر اسلام با سایر مکاتب را بررسی کردند، زیرا از منظر دین کارگر جایگاه رفیعی دارد و جوهره پیشرفت و تعالی، کار و تلاش بیان شده است.

فروتن با اشاره به نامگذاری و رهنمود سالانه رهبر معظم انقلاب اسلامی و تاکید ایشان بر حوزه اقتصاد بیان کرد: اقتصاد زمینه ساز استقلال هر کشوری است، بر همین اساس در گذشته محتاج واردات بسیاری از لوازم و از جمله خودرو به کشور بودیم ولی امروز موشک نقطه‌زن تولید می‌کنیم.

وزیر کار گفت: برخی دولتمردان همسایه کشور فلسطین اشغالی اگر اراده کنند و اجازه ورود به جوانان انقلابی دهند، رژیم غاصب صهیونیستی از جغرافیای سیاسی جهان اسلام حذف خواهد شد و این در حالی است که این کشور‌ها به خاطر وابستگی اقتصادی اکنون اسیر و وابسته به آن رژیم هستند.

وی ادامه داد: این در حالی است که این کشور‌ها بر سر دریای معدن نفت نشسته‌اند ولی محتاج به دیگران هستند؛ از سوی دیگر و از جمله عدم اعتقاد به خدا و شهوت قدرت نمی‌توانند به مردم مظلوم فلسطین یاری رسانند ولذا اگر امروز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قطب بندی رایج در جهان را فرو ریخته، به واسطه سرپنجه کارگران کشور است. زیرا آنان، کار را جهاد می‌دانند و با این نگاه، استقلال اقتصادی را پیگیری و زمینه سازی می‌کنند.

فروتن همچنین به انتقاد به موضوع دو قطبی سازی بین کارگر و کارفرما افزود: این در حالی است که با کمک کارگران، بنگاه‌های اقتصادی توسعه و گسترش پیدا می‌کنند و امکان حضور کارگران دیگر فراهم می‌شود و این همدلی در نهایت موجب پیشرفت کشور است و اگر توان علمی کارگران نبود، امروز در معادلات جهانی نمی‌توانستیم اثرگذار باشیم.

وی ادامه داد: کشورما اکنون در مسیر به رشد اقتصادی است و با همکاری و همدلی مردم این مسیر همراه با جهش خواهد بود و از سوی دیگر دولت مشتاق است تا آحاد مردم صاحب سرمایه شوند و در این راستا در حال تلاش هستیم.

وزیر کار اظهار کرد:متاسفانه به دلیل پاره‌ای از ملاحظات همچون نگاه به لبخند و اخم بیگانگان یک دهه در رکود بودیم و رشد اقتصادی در حدود نیم درصد بود؛ نقدینگی رو به افزایش همراه با تورم غیر منطقی در کشور شکل گرفت ولی دولت سیزدهم در پی کنترل تورم و رشد اقتصادی است.

این مقام مسوول گفت: دولت کاهش رشد تورم به زیر ۳۰ درصد را در سال جاری هدف‌گذاری کرده است تا در نهایت معیشت مردم بهبود یابد.

فروتن افزود: باید به مسکن کارگران توجه شود در حوزه مسکن کارگری بستر‌های مناسبی مهیا است و کارآفرین‌ها می‌توانند در نزدیکی کارگاه خود، مکان مناسبی برای مسکن کارگران خود تهیه کنند و این موضوع در تولید ناخالص کشور و بهبود رشد اقتصادی تاثیر گذار است. همچنین با افزایش مناسب شرایط بیمه درمان و تکمیلی و تهیه مسکن مناسب در نهایت هزینه کارگران کاهش یافته و سفره آن بزرگتر و بهتر می‌شود.

معاون سیاسی استانداری خراسان رضوی نیز در این مراسم گفت:کارگران و کارفرمایان دوبال تولید در کشور هستند که سالیان سال مورد تاکید رهبر انقلاب اسلامی قرار گرفته اند.

سید هادی طباطبایی افزود: با وعده رهبر انقلاب در جنگ اقتصادی هم پیروز خواهیم شد و تلاش شما کارگران در جنگ اقتصادی و تولید تاثیر گذار است.

وی ادامه داد: در دفاع از امنیت خود تمام قد ایستاده ایم و زحمات شما در حوزه اقتصادی پشتوانه، گسترش حوزه امنیت و دفاعی کشور را در پی دارد.

معاون استاندار اظهار کرد: وعده صادق، به پشتوانه حضور مردم شکل گرفت و زمانی که رژیم اشغالگر قدس به سفارت کشورمان تجاوز کرد، اسراییل را از خاک خودمان و با موشک ادب کردیم و دشمن فهمید که دیگر دوران بزن در رو تمام شده است.

وی گفت: جمعه هفته آینده، دومین مرحله انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه مشهد و کلات برگزار می‌شود و مردم با حضور گسترده خود همچون مرحله قبل دشمن را نا امید می‌کنند.

طباطبایی افزود: دشمن پیش بینی کرده بود در مرحله اول انتخابات مشارکت مردم در حدود ۲۰ درصد باشد ولی با حضور مردم جشم دشمن کور شد و استان خراسان رضوی توانست در میان کلان استان‌های کشور با حضور بیش از ۴۷ درصد مردمرتبه نخست را کسب کند.