به نقل از «شبستان»

کودک همسری و فریادهایی که هیچ وقت شنیده نمی شود

تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۳۰۶۴۲۲

فریاد های یک کودک که نمی داند چه اتفاقی قرار است در آینده برایش بیافتد، برای همیشه در سینه اش خفه می شود و او را در کودکی به همسری مردی بزرگ سال در می آورند و عروسک هایش را برای همیشه از او می گیرند.

به گزارش خبرگزاری شبستان از ارومیه، متاسفانه با اینکه دم از فرهنگ و گسترش فرهنگی اجتماعی و فرهنگی می زنیم ولی بازهم شاهد اتفاقاتی می شویم که برای تفهیم آن باید ساعت ها سکوت کنیم ولی باز هم لغات کلمات، بایدها و نبایدها و توجیهی برای هضم این اتفاق پیدا نمی‌کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 کودک همسری یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی دنیای امروز ماست اتفاقی که رویاهای شیرین یک کودک را برای همیشه تلخ می کند.

 این بچه ها وقتی بزرگ می شوند هیچ خاطره‌ای برای گفتن ندارند و تمام خاطراتشان در سکوت، حسرت و فریادهای خفه شده خلاصه می شود.

 آن زمانی که باید با هم سن و سال های خود بازی می کردند، ناگهان به مرحله خانه داری و مادر شدن می رسند، زمانی که باید برای پدرش ناز میکرد، نردبان آرزوهایش را یکباره از زیر پایش می کشند و او ناچار با دست های کوچکش آویزان دیوار کج و معوج همسرداری و خانه داری و زندگی متاهلی می شود.

 کودک همسری به عنوان یکی از آسیب‌هایی است که به اعتقاد بسیاری از جامعه شناسان به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی، اعتیاد و موضوعات قومی و قبیله ای و مهاجرت شکل می گیرد.

 بدون شک کودک‌ همسری نوعی از کودک آزاری است و عوارضی که سبب ازدواج زودهنگام و بارداری ناشی از آن بر کودک وارد می‌شود جبران ناپذیر است.

 اما متاسفانه این موجودات بی پناه نمی توانند صدای خود را به گوش هیچ مسئولی برسانند و بارها و بارها دیده شده است که دختران ما در سنین ۱۲ یا ۱۳ سالگی به عقد دائم مردی ۳۵ سال در آورده می شوند.

 این بچه ها چیزی از ازدواج و زندگی نمی دانند و در واقع به عنوان یک برده به اسارت گرفته می شود؛ این جمله مرا ناراحت می‌کند وقتی در قرنی زندگی می کنیم که به اتفاقات قرون وسطا و برده‌داری انتقادها کرده ایم اما امروز خودمان کودکان خودمان را همچون برده اما به عنوان همسر در کودکی به خانه دیگری می فرستیم.

 در ماده ۴۵ قانون حمایت از خانواده رعایت مصلحت کودکان در کلیه دادگاه ها و مراجع قضایی و کلیه مراکز مرتبط با کودکان تاکید شده است و مجازات ۶ ماه تا ۲ سال حبس برای والدینی که کودک زیر 15 سال را به ازدواج درآوردند در نظر گرفته شده است اما باز هم نمونه های بسیاری از کودک همسری و نادیه گرفتن حقوق کودکان در جامعه مشاهده می شود.

گاهی روایت های پر غصه از کودک همسری را می خوانیم و در دلمان آه می کشیم و کاری از دستمان برنمی‌آید.

 

 «الناز اکبری»، روان شناس بالینی و نماینده آذربایجان غربی در مجمع ملی سمن های جوانان در این باره به خبرنگار شبستان گفت: کودک همسری در جامعه سنتی ما از گذشته بوده و همچنان در بسیاری از خرده فرهنگ ها وجود دارد که فرهنگی و اجتماعی به موقعیت اقتصادی خانواده ها خواهند از علل کودک همسری در کشور ما به شمار می‌رود در بسیاری از فرهنگ‌ها این سنت وجود دارد که دختران و پسران را در همان دوران کودکی به اسم هم نشان می‌کند به اعتقاد دارند دختر خانواده هرچه زودتر سر و سامان بگیرد، آبرومند تر است.

 

وی افزود: کودک همسری در برخی مواقع در خرده فرهنگ ها اتفاق می‌افتد که متاسفانه نه تنها نسبت آنها بوده بلکه باورهای آنان را نیز شامل می شود بنابراین برای فرهنگ سازی در این مورد نیاز به آموزش چهره به چهره با خانواده هایی که در روستاها و مناطق محروم زندگی می کنن وجود دارد.

اکبری تصریح کرد: ابتدا نیاز به یک آسیب شناسی هم در حوزه قانون با توجه به اینکه نقص قانونی در این مورد وجود دارد و کودک با رضایت والدین در صورت تشخیص دادگاه می‌تواند ازدواج کند بنابراین ما به یک ماده قانونی محکم در این مورد نیاز داریم.

 وی با اشاره به تاثیر روانی ازدواج در کودکان، گفت: اصولاً ازدواج کمتر از سن ۱۸ سالگی که افراد به بلوغ فکری و کاهنده به بلوغ جنسی نرسیده‌اند، تجاوز به روان کودک محسوب می شود؛ کودکان در سنین پایین درک درستی از مسائل جنسی یا حتی گاها روابط متقابل با فرد غریبه را ندارند. این کودکان در آینده با مشکلات روانی ناشی از ازدواج در سنین پایین دچار می شود که یکی از آنها برای خانم ها می تواند «واژینیسم» باشد و بسیاری از کج رفتاری های جنسی دیگر، چرا که حس تجاوز دارند و موارد و مشکلات دیگری از جمله اضطراب افسردگی «سیالیس» می‌تواند شامل شود؛ معمولاً در کشور ما به جز مواردی که به خاطر مشکلات اقتصادی می باشد.

وی خاطرنشان کرد: کودک همسری می تواند یکی از مصادیق کودک آزاری باشد چرا که کودکان در آن سن درک درستی از بسیاری از مسائل زناشویی ندارند و به حقوق آنها تعرض می شود چرا که کودکان در آن سنین نیاز به آموزش مهارت های زندگی و یادگیری و تقویت هوش های مختلف دارند مسئولیت یک زندگی، رابطه جنسی با فردی که چندین سال از آن خود آنها بزرگتر است، مصداق کامل کودک آزاری است.

 

سعیده بیوه ای ۱۲ ساله بود که در یکی از روستاهای تربت حیدریه خراسان رضوی زندگی می کرد این کودک در ۱۰ سالگی ازدواج کرد و یک و نیم سال بعد از همسر ۴۲ ساله اش جدا شد!

 واقعاً وقتی خوب فکر می کنم چیزی در درون افکارم می شکند، رشته های افکارم درهم تنیده می شوند و خشم را با تمام وجود احساس می کنم و با خودم می‌گویم چگونه یک پدر و مادر میتواند کودک ۱۰ ساله اش را با یک مرد 42 ساله پای سفره عقد ببیند، این دختر که در سن ۱۰ سالگی و با تهدید و کتک و  اصرار پدرش به پای سفره عقد نشسته بود یک و نیم سال بعد به خاطر کتک ها و آزار و اذیت هایی که می شد موفق به طلاق شد، می‌گوید: من بین بد و بدتر، بد را انتخاب کردم چرا که در خانه پدری نیز وضعیتی بهتر از خانه شوهر ندارم اما باز هم اینجا بهتر است!

با این همه تعریف‌ها و بر اساس آمار یونیسف ۱۷ درصد ازدواج های ثبت شده در کشور در سال ۹۵ مربوط به ازدواج دختران زیر ۱۸ سال بوده و این در حالی است که این آمار تنها آمار ازدواج ثبت شده در دوران کودکی است زیرا بسیاری از ازدواج ها در هیچ جایی ثبت نشده اند.

«حجت الاسلام اباذر بیگی» در رابطه با کودک همسری گفت: در این دوران کودکان باید به تحصیل علم و کسب مهارت های زندگی بپردازند که ازدواج در سنین کودکی مانع آن می شود.

مدیر ستاد هماهنگی کانون های مساجد آذربایجان غربی افزود:  با توجه به شرایط سنی کمی که دختران(کودک همسر) دارند و انتظار که خانواده ها به عنوان عروس و همسر از وی دارند، این دختران با مشکل بارداری زود هنگام که ممکن است بخاطر ضعف جسمانی دختران و کمبود اطلاعات آنها، جان خودشان و فرزندانشان به خطر بیافتد.

وی با بیان اینکه ازدواج باید در سن مناسب و با انسان مناسب و معقول صورت گیرد، تصریح کرد: با توجه به اینکه در سن کمتری ازدواج می کنند و رفته رفته تجربیات شان بیشتر می شود، شاید باعث دلسردی و سست شدن نظام خانواده شان شود.

بیگی اضافه کرد: دلسردی از زندگی و مغایر بودن همسر از ایده آل های جوان، باعث افزایش طلاق و آسیب های اجتماعی جبران ناپذیری خواهد شد.

این مسئول خاطرنشان کرد: دختران در این سن خام و بی تجربه اند وب سیاری از مهارت های لازم برای دستیابی به یک زندگی موفق را کسب نکرده اند وهمچنین تجربه روابط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی لازم را ندارند، چون مغز وعقل و ذهن و بعبارتی درک و شعورشان هنوز کامل نشده است.

مدیر ستاد هماهنگی کانون های مساجد آذربایجان غربی با بیان اینکه بی تجربگی باعت اشباهات مکرر و بزرگ در زندگی مشترک می شود، گفت: دخالت اطرافیان نیز به دلیل بهانه هایی چون کم سن بودن زوج باعث از هم گسیختن بنیان خانواده ها می شود.

کودک همسری را باید در فقر اقتصادی و فرهنگی جستجو کرد زیرا کسی که از لحاظ فرهنگی غنی باشد هرچند هم اقتصاد نابسامانی داشته باشد باز هم با جگر گوشه خود این کار را نمی‌کند؛ وقتی کودک خردسال خود را به همسری و ازدواج مجبورمی‌کنیم در واقع با دستهای خودمان دخترانمان را زنده به گور کرده ایم با این حساب آیا ما فرقی با اعراب دوران جاهلیت داریم؟!

گزارش از زیبا کیومرثی

پایان پیام/322

منبع: شبستان

کلیدواژه: کودک همسری کودک آزاری آسیب های اجتماعی کودک همسری خانواده ها کودک همسر باز هم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۳۰۶۴۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهترین و بدترین خاطره معلم کودکان کار

خبرگزاری مهر_ گروه جامعه؛ روز معلم که می شود همه ما به یاد معلمانمان می افتیم؛ خانواده‌ها از معلمان فرزندانشان تقدیر می کنند؛ مدیران مدارس برای معلمان خود هدایایی در نظر می گیرند و آموزش و پرورش در هر استان و شهر هم سعی دارد هر ساله به مناسبت روز معلم از معلمان نمونه خود تقدیر کند.

در این میان اما معلمانی هستند که بدون چشم داشتی، بدون آنکه از تدریس و زحماتشان کسی تقدیری داشته باشد؛ همچنان معلمی را با شوق و علاقه ادامه می دهند.

به بهانه روز زیبای معلم تلاش می کنیم در چند مصاحبه با تعدادی از این معلمان گفت‌وگو داشته باشیم.

یکی از این دسته از معلمان که کمتر به آنها پرداخته و از آنان تقدیر می شود معلمان مدارس کودکان کار و کودکان اتباع است؛ کودکانی که شناسنامه یا خانواده ندارند؛ کودکانی که ناچارند چند روز در هفته کار کنند و یا کودکان اتباع؛ همگی از جمله کودکانی هستند که مدارس معمولی از ثبت نام آنها سرباز می زنند.

در چنین شرایطی مراکز و یا مدارسی با مجوز از وزارت کشور یا سازمان بهزیستی اقدام به ثبت نام این کودکان می کنند تا علاوه بر سواد آموزی این کودکان، از افتادن آنان به دام آسیب های اجتماعی هم تا آنجا که می توانند جلوگیری کنند.

شقایق راد یکی از این معلمان است که ده سالی است در مدرسه کودکان کار ارفک فعالیت دارد. او مدتی تدریس و سواد آموزی به زنان سرپرست خانوار را برعهده داشت و حالا چند سالی است به صورت ویژه معلم ابتدایی کودکان است.

معلمی کودکان در مقطع ابتدایی به تنهایی خیلی سخت است؛ آیا آموزش به کودکان کار سخت تر نیست؟

معلمی شغل سختی است اما من هیچ‌گاه معلمی را به عنوان شغل نگاه نمی‌کنم؛ معلمی مسیری است که باید معلمان آن را انتخاب کنند. البته مسیری بسیار سخت است که چالش‌های زیادی هم دارد اما در کنار همه سختی‌هایش لذت‌هایی دارد که تا معلم نباشید نمی‌توانید لذت‌های معلمی را لمس و تجربه کنید.

آیا تفاوتی بین معلمی برای کودکان تحت آسیب با کودکان معمولی وجود دارد؟

بله آموزش به کودکان تحت آسیب متفاوت است؛ با توجه به شرایط زیستی که این کودکان دارند درس‌ها متفاوت است. در بسیاری از کتب درسی از نقش خانواده، محل سکونت و تاریخ تولد گفته می‌شود در حالی که کودک آسیب دیده حتی ممکن است شناسنامه نداشته باشد. ممکن است خانواده خوبی نداشته باشد و یا نداند حتی کجا به دنیا آمده است. ما با توجه به شرایط این کودکان کار و یا کودکان اتباع طرح درس‌های منسجمی بر طبق کتب درسی رسمی کشور طراحی کردیم؛ هیچ مطلبی حذف نشده اما روش تدریس متفاوت از سایر مدارس است تا کودک با دیدن تصاویر و مطالب کتاب‌های درسی به فکر چیزهایی که ندارد نیفتد. کودکان باید بدون حسرت خوردن مفاهیمی همچون خانواده و هرم غذایی را بدانند. به عنوان مثال در کتب درسی هرم غذایی آموزش داده شده است؛ متاسفانه برخی از این کودکان بسیار کمتر از کودکان معمولی پروتئین مصرف می کنند؛ تلاش می‌کنیم به آنان بیاموزیم که از چه مواد غذایی استفاده کنند تا جایگزین گوشت بوده و منبع پروتئین باشد.

آیا شرایط حضور غیاب دانش آموزان مدارس عادی با مدارس کودکان کار متفاوت است؟

شرایط حضور غیاب دانش آموزان مدارس عادی با مدارس کودکان کار هم متفاوت است؛ مدارس عادی با هماهنگی خانواده‌ها بر حضور و غیاب کودکان در مدرسه نظارت دارند اما ما در مدارس کودکان کار با خانواده یا بستگانی از کودک مواجهیم که اصرار می کند که کودک بتواند کارش را هم ادامه دهد. ما ناچاریم با خانواده این کودکان به نوعی یک تفاهمنامه در روز ثبت نام امضا کنیم تا کودک سه روز در هفته بتواند در کلاس‌های درس حاضر شود و سه روز دیگر را کار کند. دختران سه روز و پسران سه روز دیگر هفته در مدرسه حضور دارند و روزهایی که در مدرسه نیستند به سر کار می‌روند.

کودکان کار دانش آموز در مدرسه ارفک معمولاً چه کارهایی می‌کنند؟

بیشتر این کودکان دست فروش هستند و چیزهایی را می‌فروشند که متاسفانه خودمان هم در خیابان این دستفروشی را مشاهده می‌کنیم؛ تعدادی از این کودکان در کارگاه‌هایی کار می‌کنند که چندان در دید عموم نیستند؛ کارگاه‌های خیاطی، تولیدی کیف و کفش و کارگاه های بسته‌بندی از جمله مهم‌ترین این کارگاه‌ها هستند؛ پسرهای بزرگتر هم در تعمیرگاه‌ها مثل تعمیرگاه‌های ماشین یا کارگاه های صنعتی فعالیت می‌کنند. برخی از دختران هم در منزل مشاغل خانگی دارند. مشاغل خانگی سود کمی دارند و برای اینکه یک خانواده بتواند امرار معاش داشته باشد لازم است همه اعضای خانواده یک شغل خانگی مثل بسته بندی را انجام دهند.

چه طور خانواده یا بستگان کودک کار را مجاب می‌کنید که کودکشان تحصیل را ادامه دهد؟

در روز ثبت نام ما از خانواده یا بستگان این کودکان با یک فرم تفاهم نامه قول می‌گیریم که سه روز در هفته کودک حتماً به مدرسه بیاید و او را به کار نفرستند. البته این موضوعی است که برای کودکان اتباع متفاوت است زیرا کودکان اتباع ممکن است در یک زمانی ناچار شوند همراه خانواده مهاجرت کنند.

آموزش به کودکان کار اتباع چه تفاوتی با کودک کار ایرانی دارد؟

خوشبختانه بین آموزش به کودکان کار ایرانی و اتباع در ارفک تفاوتی وجود ندارد؛ این دوستی و همدلی بین کودکان را خود بچه ها یاد گرفتند و این دوستی بین آنها وجود دارد دانش آموزان کوچکتر از بزرگترها یاد می‌گیرند که این دوستی‌ها را حفظ کنند. تنها موضوعی که ما معلمان و مربیان آن را در نظر می‌گیریم این است که کودکان اتباع مهاجر هستند؛ نحوه آموزش به کودکان مهاجر بدین صورت است که دوره‌های آموزشی فشرده و خلاصه است. مشخص نیست که این کودکان تا چه زمانی در کنار ما در مدرسه هستند. ما در هنگام ثبت نام به کودک و بستگانش می‌گوییم که یک سال لازم است که کودک به مدرسه بیاید؛ اما با توجه به شرایط این مهاجرین ممکن است کودک از ایران برود برای همین ما به گونه‌ای طرح درس‌ها را برنامه‌ریزی کردیم و به معلم‌ها ارائه دادیم که این طرح درس‌ها خلاصه‌ای از پایه‌های مورد نیاز کودکان باشد. در طرح آموزشی توسعه‌ای، دو طرح الف و ب طراحی شده، در طرح الف دو پایه اول و دوم ابتدایی و در طرح ب سه پایه سوم چهارم و پنجم ابتدایی گنجانده شده است.

طوری برنامه‌ریزی شده است که کودک به صورت خلاصه مطالب اصلی را فرا بگیرد و ضمناً به مسائل فرهنگی هم ورود نکردیم؛ تلاش کردیم تا مسائل فرهنگی تداخلی در مسائل آموزشی ایجاد نکند.

بهترین و بدترین خاطره شما از ده سال معلمی کودکان کار چه بوده است؟

بهترین خاطره برای من توانایی خواندن و نوشتن نوجوانی است که پس از ۱۴ سال بی‌سوادی توانست بخواند و متنی را با گریه برایم بخواند که عنوان اش این بود: من دیگر باسواد شدم.

بدترین خاطره ما معلمان کودکان کار هم ترک تحصیل اجباری کودکان است که بسیاری از آنها مجبور می‌شوند درس خواندنشان را ترک کنند. گاهی به خاطر تغییر محل کارشان ناچار می شوند تحصیل را رها کنند. علی رغم اینکه ما با سرکارگر یا کارفرما یا صاحب کارگاهشان صحبت میکنیم که کودک را جا به جا نکند اما باز هم گاهی اصرار ما بی فایده است و کودک برای کار اجباری به منطقه دیگری می رود و دیگر نمی‌تواند برای ادامه تحصیل به این مدرسه بیاد؛ البته امیدواریم این تغییر محل کار به ترک تحصیل دائمی کودک منجر نشود.گاهی هم مهاجرت موجب می شود کودک مجبور شود درس را رها کند.

کد خبر 6092574 علی قدمی