به نقل از «فرارو»

ادامه جنگ در آن سوی مرز قفقاز

تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۲۲۰۵۰

فریدون مجلسی تحلیلگر روابط بین‌الملل در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: نمی‌دانم چرا برخی از ادامه جنگ جمهوری آذربایجان و ارمنستان شگفت‌زده‌اند، گویی غافلگیر شده باشند. جمهوری آذربایجان پس از استقلال از شوروی، مانند همه کشور‌های نوزاد، با ناسیونالیسم تند‌و‌تیز کوشید برای خودش هویت‌سازی کند.

این هویت پس از جدایی از نامادری روس می‌توانست همراه با دوستی بیشتر به مادر اصلی و تاریخی باشد که پس از آن جدایی تلخ از بسیاری از خویشاوندانشان در دو سوی ارس از یکدیگر جدا مانده بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع در نخجوان آن‌گونه احساسات برادرانه با عبور زمستانی از ارس به نمایش هم گذاشته شد.

اما دیدگاه‌های آرمانی و فراملی که شاید بیشتر به همبستگی مذهبی با مردم جمهوی آذربایجان و تأثیرگذاری از این زاویه نظر داشت، با ایجاد نگرانی‌هایی در آن کشور، عرصه را برای رقابت ترکیه بازتر گذاشت و آنان به اعتبار مشابهت زبانی و با وجود سوابق کشتار‌های تاریخی و خصومت‌ورزی‌های دیرین میان ترک‌ها و آذری‌ها که از پیش از صفوی تا زمان‌های جدید ادامه داشته است، با شعار‌های عظمت‌طلبانه پان‌ترکیستی «از استانبول تا قرقیزستان و اویغور» نقش دایه مهربان‌تر از مادر را بر عهده گرفتند. این تبلیغات موجب شد بر‌خلاف همزیستی تاریخی آذری و ارمنی، خصومت تاریخی ترک و ارمنی به جمهوری آذربایجان نیز رسوخ کند.

تأثیر آن برخورد لغو خودمختاری عهد شوروی اقلیم ارمنی‌نشین ناگورنو قره‌باغ بود که ارامنه آن دیار را که اکنون به اقلیتی مورد تبعیض در کشورشان تبدیل شده بودند، نگران کرد و به اعتبار انتخاباتی جدایی و استقلال خود را اعلام کردند. این استقلال با توجه به محصور‌بودن آن اقلیم در داخل خاک آذربایجان عملی نبود، بنابراین ارمنستان که در آن زمان از حمایت‌های خارجی بیشتری برخوردار بود، در حمایت از اقلیم ناگورنو قره‌باغ به زور متوسل و با جمهوری آذربایجان وارد جنگ شد و برای دستیابی به آن دیار معادل ۲۰ درصد خاک جمهوری آذربایجان یعنی حد‌فاصل ارمنستان ناگورنو قره‌باغ را که شامل مناطق اردوباد و لاچین است، به اشغال خود درآورد.

‌این دستاورد برای ارمنستان فرصت خوبی بود تا با چانه‌زنی با جمهوری آذربایجان و استرداد مناطق اشغالی بتواند حقوق اکتسابی ویژه مناطق ارمنی‌نشین ناگورنو قره‌باغ را حفظ کند و در مقابل دادن کریدور دستیابی جمهوری آذربایجان به ایالت جدا‌مانده نخجوان بتواند متقابلا به کریدوری هم برای دستیابی ارمنستان به مناطق ارمنی‌نشین ناگورنو قره‌باغ دست یابد و پرونده این دعوا را ببندد و در عوض از موقعیت جغرافیایی خود از انتقال نفت و گاز آذربایجان و از تجارت با آن کشور بهره‌مند شود. اما احساسات به‌جوش‌آمده ناسیونالیستی دو طرف، مانع از دستیابی به راه‌حل‌های عقلانی است. جنگ پایان نیافت. متارکه‌ای طولانی برقرار شد.

آیا ارمنستان فکر می‌کرد موضوع مختومه است و می‌تواند آن اراضی را برای خودش حفظ کند؟ در این مدت جمهوری آذربایجان با جمعیتی بیش از سه برابر و سرزمینی به همین نسبت بزرگ‌تر و با بهره‌مندی از ثروت بسیار بیشتر نفتی، ضمن توسعه اقتصادی و اجتماعی و عمران شهری، قدرت نظامی خود را نیز برای استرداد سرزمین‌های خودش بازسازی و تقویت می‌کرد.

آیا بازگشت آذربایجان به سرزمین‌های خودش غافلگیر‌کننده است؟ آیا بازگشت ایران به خرمشهر اشغال‌شده غافلگیر‌کننده بود؟ آیا نمی‌توانستند بدون این خسارات جانی و مالی ویرانی زودتر به حل‌وفصل این مشکل و باز‌کردن مرضی‌الطرفین گره این دعوا اقدام کنند؟ تجربیات بین‌المللی نشان می‌دهد که در این قبیل مسائل یک میانجی مصلح لازم است که بتواند با نفوذ خود بسیار مؤثر باشد.

این میانجی باید ایران می‌بود! با سابقه چند‌هزار‌ساله آمیختگی سیاسی و فرهنگی و تاریخی و نیاز به روابط دوستانه با هر دو کشور همسایه! هنوز هم این ایران است که باید بتواند با دیدگاهی مصلحانه، با ارائه راه‌حلی با‌دوام در میان این دو کشور میانجیگری فعالانه کند. با راه‌حل و تعاملی که نه‌فقط برای دو کشور همسایه خویشاوند تاریخی به‌جای باخت متضمن برد باشد، بلکه میانجی نیز بتواند از این صلح بهره‌مند شود و تمرینی باشد که چنین روابطی را با دیگر همسایگان هم برقرار کند.

دیدگاه آزاداندیشانه در روابط بین‌المللی خصوصا میان همسایگان باید برآوردن رؤیایی متمدنانه باشد که این همسایگان بتوانند آزادانه و بدون واهمه، با یکدیگر در رفت‌و‌آمد و داد‌و‌ستد باشند و از ثروت و امکانات اقتصادی و طبیعی یکدیگر برای توسعه جوامع خود سود ببرند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: محمد رضا شجریان کرونا قیمت دلار پرسپولیس مناقشه قره باغ ارمنستان آذربایجان جمهوری آذربایجان ناگورنو قره باغ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۲۲۰۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازداشت معترضان به تصمیم پاشینیان برای «واگذاری روستاها» به باکو

نیروهای پلیس ارمنستان با ساکنان یک روستای مرزی این کشور درگیر شدند و افراد دیگری از جمله یک نماینده مخالف پارلمان را در بحبوحه اعتراضات جاری علیه برنامه «نیکول پاشینیان» جهت واگذاری چهار منطقه مرزی به جمهوری آذربایجان بازداشت کردند.

به گزارش ایسنا، معترضان خیابان‌ها را در ایروان و بزرگراه‌های اصلی خارج از آن مسدود کردند و این اقدام آن‌ها جهت لغو امتیازات ارضی دولت «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان به جمهوری آذربایجان به عنوان آغاز تعیین مرز انجام شد.

طبق گزارش خبرگزاری تاس، معترضان بعضا از خودروهای سنگین استفاده کردند اما پلیس ارمنستان با استفاده از زور ترافیک را به حالت عادی خود برگرداند.

یک بزرگراه اصلی که به سمت شمال ایروان راه دارد، بعد از ظهر جمعه حدود یک ساعت مسدود شد و در جریان این اعتراضات، ۲ نفر از نمایندگان حزب مخالف به معترضان پیوستند و یکی از آن‌ها به نام «آرتور خاچاطریان» به داخل خودروی پلیس هدایت شد.

این نماینده اپوزیسیون ضمن محکومیت اقدامات پلیس، گفت: «شهروندان از حق قانون اساسی خود استفاده می‌کنند.»

صبح شنبه نیز پلیس راه بسیاری از کامیون‌هایی را که در امتداد همان بزرگراه به سمت ایروان حرکت می‌کردند، متوقف و بازرسی کرد. سخنگوی پلیس گفت که این کار به دلایل امنیتی انجام شده است اما توضیح بیشتری ارائه نداد. پلیس ارمنستان تعداد کل معترضان بازداشت شده روز جمعه را ذکر نکرد.

این درحالی است که خبرگزاری تاس هفته گذشته به نقل از بیانیه وزارت کشور جمهوری آذربایجان گزارش کرد: «تعیین مرز در بخش باغانیس-ووسکپار برای تاریخ ۲۳ آوریل (۴اردیبهشت) برنامه‌ریزی شده است. هم‌چنین به اطلاع می‌رسانیم شایعاتی مبنی بر اینکه بخشی از قلمرو حاکمیت جمهوری ارمنستان به آذربایجان واگذار خواهد شد، صحت ندارد.»

اواخر عصر جمعه، تنش‌ها هم‌چنین در داخل «کِرانت» یکی از چهار روستای استان تاووش شمالی ارمنستان در مجاورت مناطق مرزی که ادعا می‌شود قرار است «به آذربایجان تحویل داده شود»، بالا گرفت.

صدها روستا که سایر ساکنان تاووش و سایر نقاط کشور به آن‌ها ملحق شدند، برای ششمین روز متوالی یک بخش محلی از یک بزرگراه کلیدی را مسدود کردند. برخی از آن‌ها چندین خودروی دولتی را متوقف و توقیف کردند که گمان می‌کردند مقاماتی در حال برنامه‌ریزی برای تحویل زمین بودند.

انتهای پیام