به نقل از «ایرنا»

ایران و آمریکا؛ دورنمای یک رابطه تاریخی

تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۸۵۴۰۷۹

روزنامه همدلی ۱۴ آبان یادداشتی به قلم سیف الرضا شهابی کارشناس سیاسی منتشر کرد و نوشت: انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سرانجام بعد از ماراتن نفس‌گیر بین نامزدهای دو حزب این کشور به پایان رسید. مناسبت دارد نگاهی به روابط هر کدام از دو حزب با ایران در بعد از جنگ دوم جهانی که بخشی از تاریخ معاصر است انداخته شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ابتدا اشاره بشود در سیاست خارجی هر دو حزب به هژمونی آمریکا در سراسر جهان و از جمله ایران برنامه‌ریزی می‌شود. در زمان مصدق، ترومن دمکرات از مصدق و ملی شدن نفت تلویحا حمایت می‌کرد و هدفش از حمایت تلویحی، خارج کردن نفت از دست انگلیسی‌ها یا مشارکت در نفت ایران بود و راه حل کودتا را قبول نداشت و به پیشنهاد چرچیل ‌نخست‌وزیر انگلستان برای کودتا دست رد زد. با ورود آیزنهاور ‌جمهوری‌خواه به کاخ سفید در سال ۱۹۵۳ رئیس جمهور آمریکا با مشارکت لندن کودتای ۲۸مرداد راه انداخت و دولت مصدق را ساقط کرد و به شاه سلطنت و قدرت بخشید. چند سال بعد و در انتخابات ۱۹۶۰ میلادی شاه موافق پیروزی جان اف‌کندی دمکرات نبود و خواهان موفقیت نیکسون ‌جمهوری‌خواه بود، ولی با ورود کندی به کاخ سفید، شاه احساس خطر کرد و در چالش با کندی قرار گرفت تا این که با سفر به واشنگتن، موفق شد کندی را متقاعد کند در خدمت اهداف واشنگتن است.

وقتی کندی متوجه شد شاه در خدمت اهداف او است با حمایتش نگرانی شاه را بر طرف کرد. در زمان لیندون جانسون دمکرات روابطه تهران - واشنگتن به منوال دوران کندی سپری شد تا نوبت به نامزدی ریچارد نیکسون ‌جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۹۶۸ رسید و شاه از نامزدی نیکسون در مقابل «همفری» و در دوره بعد «مک گاورن» حمایت کرد و این حمایت مورد توجه و ناراحتی دمکرات‌ها قرار گرفت و در پریودی که نیکسون در کاخ سفید بود با تمام قوا از شاه حمایت کرد و خریدهای تسلیحاتی شاه بدون مخالفت نیکسون انجام گرفت تا جایی که دمکرات‌های کنگره از فروش سرسام‌آور اسلحه به شاه ابراز نگرانی شدید کردند. در دوران کوتاه ریاست جمهوری جرالد فورد تحولی خاص جز ادامه دوران نیکسون به‌وقوع نپیوست. تا این که در انتخابات سال ۱۹۷۵ کارتر دمکرات با شعار «حقوق بشر» رویای «تمدن بزرگ» شاه را آشفته کرد. او نیز خواست با سفر به واشنگتن حمایت آمریکا را مثل دوران کندی تکرار کند و حتی کارتر را به تهران دعوت کرد، ولی جناح مخالف شاه در تیم کارتر اجازه تکرار دوران کندی را نداد و شاه سقوط کرد و کارتر امیدوار بود در طلیعه جمهوری اسلامی رابطه حسنه با تهران داشته باشد که با اشغال سفارت آمریکا در تهران، این بار خواب کارتر آشفته شد و ادامه گروگانگیری سبب شکست او شد به گونه‌ای که نتوانست در انتخابات سال ۱۹۷۹ «دونالد ریگان» ‌جمهوری‌خواه را شکست بدهد.

باید توجه داشت کارتر از نظر شخصیتی از امتیازاتی برخوردار بود که کمتر رئیس جمهور آمریکا در بعد از جنگ جهانی دوم چنین امتیازاتی را داشتند. در حالی که دمکرات‌ها شکست کارتر را ناشی از گروگانگیری ارزیابی می‌کردند ‌جمهوری‌خواهان موفقیتشان را به خاطر علت مزبور بر می‌شمردند. از این‌رو، ریگان ‌جمهوری‌خواه در صدد بر آمد تا با ارسال انجیل و کیک و...به همراه «مک فارلین» مشاور امنیت ملی آمریکا با تهران رابطه را بازسازی کند که به خاطر افشای این سفر محرمانه توسط نشریه لبنانی «الشراع» با در بسته روبه‌رو شد. در کنار سوء نظر دمکرات‌ها به جمهوری اسلامی در رای نیاوردن کارتر، در دوران بیل کلینتون، روابطه دو کشور تحت تاثیر قانون «داماتو» قرار گرفت که سناتور «آلفونسو داماتو» ‌جمهوری‌خواه پیشنهاد کرده بود و بعد از تصویب توسط کلینتون به اجرا در آمد. وقتی نوبت ریاست جمهوری به «جرج دبلیو بوش» ‌جمهوری‌خواه رسید، حمله برج‌های دو قلو در نیویورک صورت گرفت و بوش، ایران را در کنار عراق و کره شمالی در «محور شرارت» قرار داد و تا آخر دوره ریاستش نگاه او و تیمش به ایران در همین قالب بود. دوران باراک اوبامای دمکرات از دو مقطع قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران و برجام تشکیل می‌شود. برجام سبب شد تا برای نخستین بار، بعد از دیدار مرحوم مهندس بازرگان با برژینسکی در الجزایر در سال ۱۳۵۸، مقامات ارشد تهران و واشنگتن در قالب حل مسائل هسته‌ای با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو داشته باشند. دوران اوباما زمان مناسب برای فرصت‌سازی بود، ولی فرصت‌سوزی شد.

دوران چهار ساله ترامپ بدترین دوران در بعد از انقلاب در رابطه تهران و واشنگتن بود. ترامپ بر خلاف اوباما، از ابتدا به بهانه اشکالات برجام شمشیر را از رو بست و تحریم‌های شدید و فشار حداکثری را راه انداخت. اکنون زمان انتشار این یادداشت هنوز نتیجه انتخابات مشخص نیست. اگر بایدن انتخاب شود ممکن است دوران اوباما تکرار نشود، ولی احتمال تلطیف در روابط وجود دارد وتهران باید حسن استفاده را بکند. ولی با انتخاب دوباره ترامپ و غرور ناشی از این پیروزی و انتظاراتی که اسرائیل و عربستان از او دارند امکان دارد فشار به ایران بیشتر بشود و در این صورت احتمال بسیاری از تحرکات می‌رود، مگر این که تهران به حساسیت شرایط بیش از پیش توجه کند و اجازه ندهد فضا خصمانه‌تر بشود.

برچسب‌ها برجام اسرائیل ایالات متحده آمریکا جو بایدن ترامپ

منبع: ایرنا

کلیدواژه: برجام اسرائیل ایالات متحده آمریکا جو بایدن ترامپ برجام اسرائیل ایالات متحده آمریکا جو بایدن ترامپ اخبار کنکور ریاست جمهوری جمهوری خواه دمکرات ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۸۵۴۰۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت است

به گزارش حوزه سیاست و اقتصاد خبرگزاری تقریب،ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان واکنش نشان داد.

سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.

کنعانی افزود: ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت: جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه‌ خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!

کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد: اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به‌ جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.

کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.

کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد که تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.

انتهای پیام/