به نقل از «فارس»

حال ناخوش تالاب گاوخونی زیر سایه سوء‌مدیریت/ ارومیه‌ای دیگر در انتظار تالاب گاوخونی است؟

تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۹۱۰۴۰۱

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، سیزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۹ در رامسر ایران، کنوانسیونی به نام رامسر برای حفاظت از تالاب‌های جهان تشکیل شد اما حالا ۵ دهه بعد از آن روز، تنها باید برای وضع پریشان تالاب‌های ایران مرثیه خواند. از آن سال تاکنون وضع تالاب‌ها و دریاچه‌ها بهبود که نیافته هیچ، بدتر نیز شده است، همه تالاب‌های ایران از جمله بختگان، هامون، انزلی، هورالعظیم، گاوخونی و پریشان دچار پریشان حالی هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تالاب گاوخونی در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی واقع شده‌ است. این تالاب در منتهی‌الیه رودخانه‌های زاینده‌رود، زرچشمه و ایزدخواست قرار گرفته است و منبع اصلی تغذیه کننده آن رودخانه زاینده‌رود است که یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های فلات داخلی کشور است که حوضه آبخیز زاینده‌رود را زه‌کشی و به تالاب گاوخونی ختم می‌شود.

۲۵۰ تالاب در ایران شناسایی شده اما تالاب گاوخونی با قرار گرفتن در مرکز فلات ایران که از سمت شمال توسعه رمل‌های ماسه‌ای و نمک‌زار و شکل‌گیری طوفان‌های شن و ماسه‌ای را کنترل می‌کند و از سوی دیگر زیستگاه گونه‌های متنوع زیستی است از جایگاه ویژه و حساسی برخوردار است.

تالاب گاوخونی از بکرترین چشم‌اندازهای طبیعی استان اصفهان 

تالاب گاوخونی یکی از بکرترین چشم‌اندازهای طبیعی استان اصفهان محسوب می‌شود که به علت موقعیت جغرافیایی و مشکلات دسترسی به آن چهره طبیعی‌اش کمتر دستخوش تغییر شده است، از این رو جلوه‌های بی‌نظیر و چشم‌اندازهای زیبایی را برای اهل ذوق و دوستداران طبیعت در دامان خود به وجود آورده است.

با توجه به خشکسالی‌های یک دهه اخیر در کشور به خصوص در استان اصفهان، بسیاری از زیستگاه‌های آبی و تالاب‌ها در معرض خشکی کامل قرار گرفته‌اند. این در حالی است که عدم توجه تصمیم‌گیران و مسؤولان به چنین زیستگاه‌های ارزشمندی، روند تخریب و نابودی آن‌ها را سرعت بخشیده است. با توجه به ارزش‌ها و کارکردهای هر تالاب از جمله تالاب گاوخونی، تخریب آن باعث از بین رفتن تمامی آن ارزش‌ها می‌شود. به طوری که تأثیر آن در تمامی ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی قابل لمس خواهد بود.

سال‌ها قبل هزاران پرنده از انواع گونه‌های مهاجر زمستان‌گذران برای تغذیه و تجدید قوا و گذراندن تعدادی از روزهای سال به تالاب گاوخونی مراجعت می‌کردند، در حالی که طبق آمار در سال‌های اخیر جمعیت پرندگان مهاجر در این تالاب بسیار کاهش یافته که دلیل عمده آن خشک شدن کامل تالاب است.

خشکسالی، حفر چاه‌ها و برداشت‌های غیرمجاز، برداشت‌های بی‌رویه از تالاب‌ها، دست‌اندازی به طبیعت، بی‌توجهی نسبت به تأمین حقابه و تغییر کاربری از جمله عوامل مؤثر در خشکی تالاب‌ها است. احیای تالاب‌ها باید به عنوان سرمایه ملی و بخشی از سرمایه‌های محیط زیستی مورد توجه قرار گیرد؛ با خشکسالی‌‎ها و خشکی تالاب‌ها نظام زندگی دستخوش تغییر خواهد شد.

پرندگان تالاب گاوخونی از ۳۰ هزار قطعه به کمتر از ۳ هزار قطعه رسیده است

منصور شیشه‌فروش در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان با اشاره به وضعیت تالاب گاوخونی اصفهان اظهار داشت: تالاب بین المللی گاوخونی در ۱۱۰ کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد و این تالاب در سال ۱۳۷۵ تحت پوشش تالاب‌های بین‌المللی اکونومیست رامسر قرار گرفت.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه تالاب گاوخونی به عنوان یک پیکره بزرگ و منحصر به فرد است که نقشی بسیاری در تغذیه آب‌های زیرزمینی و کنترل سیلاب دارد، افزود: این تالاب دارای زیستگاه‌های شناسایی شده متعددی شامل تپه شنی و نیزار، شوره‌زار، شن‌زار، تپه ماهور و گزستان و زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فرد و درختچه‌های یکساله گز است.

وی با بیان اینکه تالاب گاوخونی زیستگاه مناسبی برای میش و قوچ و صدها پرنده آبزی و کنار آبزی است مانند، فلامینگو، اردک، غاز خاکستری، حواصیل، مرغابی، عقاب و درنا است، گفت: زمانی که تالاب آب داشته است بیش از ۳۰ هزار قطعه پرنده سرشماری شده و در حال حاضر این تعداد از ۳ هزار قطعه هم کمتر شده است.

۹۶ درصد از تالاب گاوخونی خشک شده است

شیشه‌فروش با بیان اینکه ۹۶ درصد از تالاب خشک است و تنها ۴ درصد از تالاب زه‌آب‌هایی وارد آن می‌شود، بیان کرد: تأمین آب تالاب گاوخونی از سه منبع تأمین می‌شده است، نخست رودخانه زرچشمه که از کوه‌های جنوبی شهرضا وارد دشت جرقویه می‌شده و از اراضی حسن‌آباد وارد تالاب گاوخونی می‌شده است و دوم رودخانه ایزدخواست که از استان فارس سرچشمه می‌گرفته است و به علت اینکه استان فارس در سال ۷۷ سد ایزدخواست را زد آبی دیگر وارد تالاب نشد و منبع سوم رودخانه زاینده‌رود بود که در سال ۶۶ به دلیلی عدم جریان آب در رودخانه سبب شد که منابع آبی تالاب خشک شود.

 

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان عنوان کرد: بوته‎‎کنی و تخریب پوشش‌های گیاهی، چرای غیرمجاز دام، شکار غیرمجاز، تردد موتور و ماشین‌آلات و تخریب خاک این منطقه را تبدیل به یک کانون بیابانی کرده است.

وی با بیان اینکه جاده ندوشن تا ورزنه از ۸۰ کیلومتر تنها ۸ کیلومتر آن روکش آسفالت شده است، اضافه کرد: وزرات راه و شهرسازی باید در اسرع وقت نسبت به تکمیل جاده تالاب اقدام کند و گردشگرانی که می‌آیند از تالاب بازدید کنند، نباید نسبت به تخریب محیط اقدام کنند در این راستا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید یک برنامه ویژه گردشگری برای آن منطقه برنامه‌ریزی کند.

طرح جامعه احیای تالاب گاوخونی باید کلید بخورد

شیشه‌فروش با اشاره به راهکارهای احیای تالاب گاوخونی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست کشور باید طرح جامعه احیای تالاب گاوخونی را مانند طرح جامعه احیای دریاچه ارومیه را در دستور کار خود قرار دهد و با تخصیص اعتبار و پیگیری تامین حق‌آبه‌ها نسبت به حفاظت از تالاب اقدام کند؛ این تالاب به عنوان یک پیکره بزرگ و منحصر به فرد باید تثبیت شود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تأکید بر اینکه حفاظت از تالاب به عنوان یک هدف اولیه و اصلی است و حفاظت از تنوع زیستی آن بسیار مهم است، افزود: این تالاب پناهگاه گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض انقراض است و گیاهانی مانند جارو سفید، اُشنان، خارشتر، گز در آن وجود دارد و باید تالاب احیا شود.

وی ادامه داد: سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور باید طرح‌های بیابان‌زدایی و کنترل کویر و طرح‌های مدیریت روان آب را در تالاب اجرایی کند و انجام نهال کاری برای پیگشیری از بیابان‌زایی را در دستور کار خود قرار دهد.

شیشه‌فروش خاطرنشان کرد: وزرات نیرو باید تأمین حق‌آبه‌های تالاب را در دستور کار قرار دهد و در طرح احیای زاینده‌رود که یک کارگروهی در کشور است طرح احیای تالاب گاوخونی هم در آن دیده شود.

احیای تالاب گاوخونی در گرو هماهنگی سازمان‌ها با وزارت نیرو

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تأکید بر اینکه نباید برداشت مصالح از تالاب گاوخونی انجام شود و این اقدام ممنوع است، عنوان کرد: ۴۷ هزار هکتار وسعت تالاب است و  نقش تالاب از نظر فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی بسیار مهم است.

وی با بیان اینکه منابع طبیعی  امسال حدود ۴۰۰ هکتار مدیریت روان آب‌ها را انجام می‌دهد و ۵۰ هزار هکتار هم مطالعه مدیریت روان آب‌ها را در دستور کار خود دارد، تصریح کرد: تالاب گاوخونی احیا می‌شود به شرطی که وزارت نیرو، سازمان محیط زیست کشور و سازمان جنگل‌ها و مراتع با هم هماهنگ شوند و در راستای اجرای یک طرح جامع احیا اقدام کنند.

شیشه‌فروش با تأکید بر اینکه اگر این تالاب احیا نشود در آینده می‌تواند به یک کانون گرد و غبار تبدیل شود که ۵ استان را در بر می‌گیرد، خاطرنشان کرد: تابستان امسال و سال گذشته به علت وزیدن باد از سمت شرق به غرب شرایطی را داشتیم که گرد و غبار از آن منطقه وارد می‌شد، وزارت نیرو باید در اسرع وقت برای ورد آب به این تالاب اقدام کند.

با بسته شدن زاینده‌رود زیستگاه بسیاری از پرندگان تالاب نابود شد

حسین اکبری، سرپرست معاونت نظارت و پایش حفاظت محیط ‌زیست استان اصفهان با بیان اینکه قطع و وصل شدن زاینده‌رود صدمات جبران‌ناپذیری به تنوع زیست محیطی و زیست بوم رودخانه و تالاب وارد می‌کند، افزود: تالاب گاوخونی دارای گونه‌های متنوع و کمیاب و پرندگانی که به دلیل وابستگی به آب لانه‌سازی و جوجه‌آوری می‌کنند، است، با بسته شدن زاینده‌رود شاهد مرگ مستقیم بسیاری از آبزیان و از بین رفتن ماوا و زیستگاه پرندگان این تالاب هستیم.

سرپرست معاونت نظارت و پایش حفاظت محیط ‌زیست استان اصفهان با بیان اینکه حیات زاینده‌رود و نجات تالاب گاوخونی و پیشگیری از مخاطراتی مانند خیزش گرد و غبار به شدت نیازمند تأمین حقابه‌ای زیست محیطی و استمرار جریان آب حتی به صورت حداقلی است، گفت: بر اساس مطالعات دانشگاهی نیاز آبی سالانه این تالاب ۴۷ هزار هکتاری ۱۷۶ میلیون مترمکعب است.

وی با بیان اینکه در ماه‌های فروردین و اردیبهشت ورودی تالاب حدود ۱.۶ مترمکعب بر ثانیه پساب و زهاب کشاورزی بود، بیان کرد: این ورودی در ماه‌های خرداد، تیر و مرداد به کمتر از یک مترمکعب بر ثانیه یعنی معادل ۶۰۰ لیتر رسید و هم اکنون حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ لیتر زهاب کشاورزی وارد تالاب می‌شود.

اکبری ادامه داد: با توجه به اینکه از ابتدای مهر آب در بالادست رودخانه جریان ندارد حجم ورودی زهاب به تالاب نیز به صفر می‌رسد، بیان کرد: تالاب در ۶ ماهه نخست سال ۹۹ آبی دریافت نکرده است و به دلیل گرمای زیاد تابستان ورزنه همان بخش‌هایی از تالاب که سال گذشته مرطوب شده بود رو به خشکی رفته و هم اکنون حدود ۳ تا ۴ درصد تالاب مرطوب است.

 

سرپرست معاونت نظارت و پایش حفاظت محیط ‌زیست استان اصفهان با تأکید بر اینکه احیای زاینده‌رود گام مؤثری در راستای احیای تالاب گاوخونی است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر با توجه به ذخیره کنونی سد زاینده‌رود امکان رهاسازی آب وجود ندارد و امیدوار هستیم در ماه‌های پیش رو بارش‌های خوب و مؤثری داشته باشیم تا آبی به گاوخونی برسد.

انتهای پیام/۶۳۱۰۱/ر۳۰/

منبع: فارس

کلیدواژه: تالاب محیط زیست اصفهان تالاب گاوخونی رودخانه زاینده رود مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان احیای تالاب گاوخونی استان اصفهان حفاظت محیط زاینده رود هزار قطعه دستور کار شیشه فروش تالاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۹۱۰۴۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آمادگی داریم برای رفع مشکلات اصفهان کنار مدیریت استان بایستیم

شهردار اصفهان گفت: مدیریت شهری اصفهان آمادگی دارد تا برای رفع مشکلات استان در کنار مدیریت استان به‌ویژه استاندار بایستد و ایفای نقش کند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا علی قاسم‌زاده امروز _یکشنبه نهم اردیبهشت_ در صدوسی‌امین جلسه شورای اسلامی شهر اصفهان با گرامیداشت فرارسیدن روز شوراها اظهار کرد: مدیریت شهر و شورا، استانداری و فرمانداری همیشه در کنار هم بوده‌اند و از برکت این همدلی بسیاری از مشکلات استان و شهر رفع شده است.

وی افزود: امیدوارم در فرصت باقی‌مانده نیز کماکان کنار هم مشکلات باقی مانده که احصا شده است را رفع کنیم.

شهردار اصفهان با بیان اینکه موضوعاتی همچون آب که مشکل اول است و دیگر موضوعات همچون قطار سریع السیر که جز رویاهای شهر ما است، تصریح کرد: قطار شهری، رینگ چهارم، حمل‌ونقل بین شهری به‌ویژه خط هوایی که مقدمه‌ای برای توسعه گردشگری است، مورد توجه است.

قاسم‌زاده گفت: مدیریت شهری اصفهان آمادگی دارد تا برای رفع مشکلات استان در کنار مدیریت استان به‌ویژه استاندار بایستد و ایفای نقش کند.

کد خبر 748828