سیاست‌های تورم‌زا نیروی محرکه فقر و نابرابری هستند
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۹۷۹۸۴۲
به گزارش خبرگزاری مهر، دور دوم سلسله نشست‌های گفتگوهای آزاد دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «بحران فقر در سایه سیاست‌های ناکارآمد» با حضور فرشاد مؤمنی عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی این دانشگاه سه‌شنبه شب بیستم آبان به صورت مجازی در فضای اینستاگرام برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«محمدرضا رحمت خواه» دبیر این گفت‌وگو و موضوع نشست در خصوص سیاست‌های تورم‌زا به مثابه عزیمت شکل‌گیری دور باطل فقر، فلاکت و عقب ماندگی بود.
مشروح این گفت و شنود را در ذیل می‌خوانید:
فرشاد مؤمنی در خصوص سیاست‌های تورم‌زا و تأثیر آن بر فقر و نابرابری گفت: اقتصاددانان بزرگ و آنان که در زمینه‌های توسعه کار کرده‌اند، بر این مساله تمرکز و تاکید کرده‌اند که تورم ظالمانه‌ترین مالیاتی است که از فقرا به نفع اغنیا گرفته می‌شود. یعنی از منظر اقتصاد سیاسی، سیاست‌های تورم‌زا نیروی محرکه‌ی فقر ونابرابری هستند.
مؤمنی افزود: در اقتصاد سیاسی در این زمینه بطور مفصل بحث‌هایی وجود دارد که تورم را ام الامراض به حساب می‌آورند؛ یعنی همه نارسایی‌ها و ناهنجاری‌هایی که از نظر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیت ملی ظاهر می‌شود، ناشی از تورم هستند.
وی ادامه داد: در صفحه ۴۱۲ کتاب ثروت ملل از آدام اسمیت، نکته‌ای مطرح شده مبنی بر اینکه انسانها از سه کانال می‌توانند کسب درآمد کنند ۱- مزد، ۲- سود و ۳- رانت. تفاوت رانت با مزد و سود در این است که که دو مورد نخست منشأ افزایش سطح قیمت‌ها هستند در حالی‌که رانت معلول افزایش سطح عمومی قیمت‌ها است.
این استاد دانشگاه افزود: بسیاری گمان می‌کنند که اولین بار ریکاردو درباره رانت صحبت کرده، درحالیکه جامع‌ترین بحث را در این زمینه اسمیت آغاز کرد و ریکاردو در یک مورد خاص در واقع ایده‌های کلیدی اسمیت را به بکار برد. اسمیت مناسبات رانتی را نتیجه بلا تردید سیاست‌های تورم‌زا می‌داند و در تعریف آن می‌گوید مناسباتی است که در آن افراد نکاشته‌های خود را درو می‌کنند و از دل این مناسبات اتفاقات اجتناب ناپذیری از قبیل فقر، فلاکت و عقب افتادگی می‌افتد.
وی افزود: از ربع پایانی قرن ۱۸ تا کنون این پدیده وجود دارد که وقتی سیاست‌های تورم‌زا در دستور کار قرار بگیرد، مناسبات رانتی می‌شود و وقتی مناسبات رانتی شد و به تعبیر اسمیت افراد نکاشته‌های خود را خواستند درو کنند در این شرایط یکسری پیامدها به وجود می‌آید که مهمترین آنها این است که انگیزه‌های فعالیت‌های مولد به حداقل می‌رسد و فعالیت‌های رانت جویانه و ربا خوارانه و پرفساد موتور خلق ارزش می‌شوند. همچنین نابرابری، فساد و فقر و فلاکت گریبان جامعه و افراد می‌شود.
مؤمنی همچنین گفت: وقتی که ما در مسیر معرفت بشری جلوتر می‌رویم، می‌بینیم که در حوالی سالهای ۱۸۶۳ تا ۱۸۷۱ که داستایوسکی «رمان قمار باز» را می‌نویسد، پرده‌های جدیدی گشوده می‌شود مبنی بر اینکه وقتی فرصت مفت‌خوارگی اندک باشد، بازی جمعی درساحت‌های فرهنگ، سیاست، اجتماع و اقتصاد به یک بازی مبتنی بر قمار تبدیل می‌شود و این شاید درخشان‌ترین تشبیهی است که از مناسبات رانتی شده و داستایوسکی بنیان گذار آن بود.
وی ادامه داد: رمان قمار باز در واقع بازتاب تجربه زندگی شخصی زندگی او بود. وقتی وی در سالهای ربع سوم قرن ۱۹ در اثر سهل انگاری‌های ناشر داستانش، بدهی بسیاری بالا آورد و در معرض زندانی شدن قرار گرفته بود، برای گریز از این شرایط راه قمار را انتخاب کرد و نتیجه عملی این انتخاب هم این بود که او کل اموال و حتی ساعت مچی خود را از دست داد. به همین خاطر در رمان قمار باز او قمار را یک راه حل کوته نگرانه با عواقب وخیم بلند مدت وصف می‌کند و می‌گوید حتی آنهایی که فکر می‌کنند در بازی قمار چیزی برده‌اند، در واقع این بردهای کوتاه مدت برای آنها زیان‌های هنگفت بلند مدت دارد و همچنین می‌گوید اگر مناسبات در جامعه به سمت پاداش دهی به این گونه از فعالیت‌ها برود سرخوردگی و یأس فراگیر جامعه را می‌گیرد.
وی ادامه داد: با وجود گذشتن ۷۱ سال از داستان قمار باز، جان مینارد کیز بحث سوداگری مالی را معادل قمار بازی در کازینو معرفی می‌کند و می‌گوید که آنهایی که در این کازینو پاداش‌های سریع بدون زحمت دریافت می‌کنند بهایش را جامعه با بیکاری، تورم، نابرابری و فساد در بلند مدت می‌پردازد و به این ترتیب همگان در این مناسبات ضرر می‌کنند.
فرشاد مؤمنی گفت: در شرایط کنونی نیز متأسفانه زور کسانی که از مناسبات فساد زا و تورمی نفع می‌برند از جامعه فرودستان و تولید کنندگان بسیار بیشتر است و اگر با هوشیاری و مسئولیت شناسی جامعه دانشگاهی و رسانه‌ها برخورد فعالی با آنها صورت نگیرد، همه با دور باطل فقر و فلاکت و پس افتادگی و ناپایداری ذاتی مواجه خواهیم شد.
پیشی گرفتن هزینه‌های تولید بر هزینه‌های مصرف، فاجعه به بار می‌آورد
مؤمنی در خصوص شرایط اقتصادی کنونی گفت: در اوایل سال ۱۳۹۹ ما با سه شوک برون‌زا مواجه شدیم که این سه شوک برون‌زا عبارت هستند از سقوط قیمت نفت، بازگشت تحریم‌های ظالمانه ترامپ و ظهور کرونا که هر یک به تنهایی و به علل پرشمار ماجرای گسترش و تعمیق فقر و فلاکت را در ایران می‌توانند به تنهایی جلو ببرند. وی افزود: در این شرایط ما باید با دانایی بیشتری عمل کنیم درحالیکه مدیریت کنونی اقتصادی ایران بی کیفیت‌ترین و فاقد صلاحیت‌ترین تیم اقتصادی در کل دوره بعد از انقلاب هستند.
این استاد دانشگاه افزود: برای اینکه ابعاد مساله تا حدودی آشکار شود، به دو نکته توجه می‌کنم. یک اگر دولت ایران در سال ۲۰۲۰ بخواهد کسری مالی خودش را به صورت واقعی تراز کند، شدت و عمق وابستگی‌اش به خام فروشی به حدی رسیده که فقط نفت با قیمت بشکه‌ای ۵۲۱ دلار می‌تواند از عهده چنین چیزی بربیاید. یعنی ایران که در سالهای آخر دهه ۱۳۷۰ به گواه اسنادی که در سازمان برنامه وجود دارد، آرزویش این بود که به اطمینانی دست یابد که قیمت نفت به حدود ۱۸ دلار برسد تا بتواند سرمایه‌گذاری‌های بزرگ انجام دهد اکنون اگر قیمت نفت بشکه‌ای ۵۲۱ دلار هم شود، هیچ تضمینی نه تنها برای سرمایه گذاری بلکه برای بازگرداندن اعتماد تولیدکنندگان ندارد. نکته دوم این است که در طی ۵۰ سال گذشته برای دومین بار با پدیده سبقت شاخص هزینه‌های تولید کننده به شاخص هزینه‌های مصرف کننده روبرو هستیم. به طوری که در سال ۱۳۹۸ بانک مرکزی برای شاخص هزینه‌های مصرف کننده رقم فاجعه بار ۴۱.۲ درصد و برای شاخص هزینه‌های تولید کننده رقم ۶۱.۵ درصد را ثبت کرده است.
این استاد دانشگاه افزود: همه کسانی که با الفبای بازی اقتصادی آشنایی دارند، می‌دانند که شاخص هزینه تولید کننده روی قیمت تمام شده محصول اثر می‌گذارد. در حالی که در فاصله زمانی که تولید کننده تولید خود را به اولین واسطه واگذار می‌کند تا زمانی که مصرف کننده نهایی بهای آن کار را می‌دهد طیف بسیار متنوعی موضوعیت پیدا می‌کند که هر کدام از آن خدمات بر حسب آرایش قبا و سطح عدالت اجتماعی و میزان قدرت چانه زنی گروهای اجتماعی گروه‌های اجتماعی مقداری بر این رقم می‌افزاید.
مؤمنی گفت: بنابراین استاندارد این است که باید حتماً شاخص هزینه مصرف کننده در یک فاصله معنی داری بزرگ‌تر از شاخص هزینه تولیدکننده باشد ولی به گواه گزارش بانک مرکزی در سال ۱۳۹۸ خلاف این اتفاق افتاده است.
این استاد دانشگاه افزود: با بیش از ۴ دهه تورم دو رقمی و با انبوه بحران‌های کوچک و بزرگ ساختاری و سه شوک برون زا شاهد این هستیم طیف کسانی که از سیاست‌های تورم‌زا نفع می‌برند و تا حدود زیادی نظام قاعده گذاری‌های اساسی ایران را به تصرف خودشان درآورده اند، کشور را به سمت یک سلسله سیاست‌های بسیار مشکوک و فاجعه ساز مشوق واردات و تسهیل کننده آن و افزایش دهنده سطح عمومی قیمت‌ها برده‌اند.
وی ادامه داد: اگر این مناسبات استمرار داشته باشد و نظام تصمیم گیری‌های اساسی ما تن به منافع رانت خورها، ربا خورها، دلال‌ها و واردکننده‌ها بدهد، شرایط بسیار پیچیده و عواقب غیر قابل برگشتی فرا روی ایران به وجود خواهد آمد.
کد خبر 5071796منبع: مهر
کلیدواژه: فرشاد مومنی فقر دانشگاه علامه طباطبایی هفته کتاب و کتاب خوانی هفته کتاب معرفی کتاب علامه طباطبایی انتشارات سروش ترجمه درگذشت چهره ها کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان علامه جعفری هیات نظارت بر مطبوعات ادبیات جهان کتاب کتاب و کتابخوانی جواد اژه ای استاد دانشگاه سیاست های تورم زا شاخص هزینه مناسبات رانتی تولید کننده مصرف کننده قمار باز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۹۷۹۸۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت: آواربرداری از خرابی 10 ساله زمانبر است/ سیاست های اقتصادی دولت ثمر داده/ کشور به مدت یک دهه دچار عقب‌ماندگی بود
به گزارش جماران؛ به نقل از ایرنا، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت با تاکید بر اینکه آواربرداری از یک خرابی ۱۰ ساله زمانبر است، گفت: کشور به مدت یک دهه دچار عقب‌ماندگی بود و چند سال متمادی تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرد، اما با روی کار آمدن دولتِ مردمی تمام این ها ساماندهی شد و نرخ تورم و رشد نقدینگی به شدت کاهش یافت.
«سپهر خلجی» رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت با اشاره به سخن‌پراکنی برخی رسانه‌ها که با بیان عباراتی همچون «دولت کجاست؟» سعی در کمرنگ نشان دادن دستاوردهای دولت سیزدهم دارند، تصریح کرد: آنها که می‌گویند دولت کجاست باید به این اقدامات توجه داشته باشند که تورم کشور در فروردین ماه وارد کانال ۳۰ درصد شد، این در حالی است که در سال گذشته هم شاهد کاهش تورم بودیم، اما کاهش آن به کانال ۳۰ درصد دستاورد بزرگی است که نشان می‌دهد سیاست‌های دولت در حال به بار نشستن است.
آواربرداری از خرابی ۱۰ ساله زمانبر استوی با تاکید بر اینکه آواربرداری از یک خرابی ۱۰ ساله زمانبر است، تصریح کرد: کشور به مدت یک دهه دچار عقب‌ماندگی بود و چند سال متمادی تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرد، اما با روی کار آمدن دولتِ مردمی تمام این ها ساماندهی شد و نرخ تورم و رشد نقدینگی به شدت کاهش یافت و از بیش از ۴۰ درصد به ۲۴ درصد رسید.
سیاست های اقتصادی دولت ثمر داده استرئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت با تاکید بر اینکه نیم نگاهی به این دستاوردها نشان می‌دهد که دولت نقش سیاستگذاری و اجرایی خود را به خوبی انجام داده، بیان کرد: سیاست‌های تبیین شده با همین رویکرد فعلی در حوزه‌های اقتصادی و بین‌المللی و با قوت در حال پیش رفتن است. نمونه آن سفر رئیس جمهور به پاکستان و سریلانکاست که اتفاق بسیار مهمی است پاکستان یکی از همسایگان مهم ما محسوب می شود که پیوندهای فرهنگی بسیار و ناگسستنی با یکدیگر داریم. در پاکستان شاهد استقبال بی نظیر از رئیس‌جمهور بودیم که این نیز پیام مهمی به همگان مخابره کرد.
قادریم در تحولات منطقه‌ای سیاست‌های خود را اجرا و اعمال کنیمخلجی افزود: پروژه عظیمی که در سریلانکا رقم خورد نیز نشان داد که جمهوری اسلامی این توان را دارد که در حوزه تحولات منطقه‌ای سیاست‌های خود را اجرا و حتی اعمال کند.
اعلام کرد: در طول ۲ تا سه هفته گذشته اقدامات بسیار مهمی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دادیم که اینها به اتکا پشتوانه ی مردم بود، شما دیدید که جمهوری اسلامی ایران در مسائل منطقه‌ای با اتکا به ظرفیت مردم و به اعتماد و پشتوانه مردم در مقابل زورگویی و جریان سلطه با اقتدار ایستاد.
وی با تاکید بر اینکه اقدام نیروهای مسلح کشورمان بسیاری از مناسبات و تحلیل‌های مرتبط با موضوعات بین‌المللی را تغییر داد، افزود: تمام دنیا، اعم از دوست و دشمن پیام پاسخ مقتدرانه جمهوری اسلامی ایران را دریافت کردند و این نتیجه یک انسجام و وحدت کلمه است که امروز در ارکان مختلف نظام وجود دارد و به حمدالله دولت نقش مهمی در کمک به همه این مباحث دارد.
خلجی تصریح کرد: در همین ایام که شرایط بین‌المللی دستخوش تغییراتی بود، رئیس جمهور به استان سمنان رفتند؛ این موضوع حاکی از این است که همه چیز در حال تدبیر است و بعد استقبال مردم را می‌بینید و ادامه پیدا کردن سفر ایشان از یک روز به دو روز و ادامه سفر به شهرستان دامغان، یک پیام روشنی برای همه طرف‌ها داشت. در بسیاری از کشورها با اتفاق کمترین مسائل امنیتی سفرها را لغو می‌کنند اما اینجا در اوج اقتدارآفرینی ارکان نظام علیه دشمن، آقای رئیسی به توسعه و پیشرفت استان سمنان و کشور توجه دارند و لذا تمام سفرهای از قبل پیش‌بینی شده مطابق برنامه انجام می‌شود.
مردم پشتوانه نظام هستندرئیس شورای اطلاع رسانی دولت افزود: درهمین ایامی که جمهوری اسلامی اراده کرد که پاسخ دشمن را قاطع و اثربخش بدهد، بسیاری از مسافرت‌های مسئولان و سران کشورها لغو شد. اینها همه پیام است و نشان می دهد که جمهوری اسلامی مطابق فرمایش حضرت آقا از نظر ساخت درونی نظام و ظرفیت‌های بزرگ و اعتمادی که نظام به پشتوانه مردم دارد کارها در حال جلو رفتن است.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»