نابازار تولید آلودگی
تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۶۱۶۴۸۰
امین کاوه‌ای
۱- «چرا نیروگاه‌ها مازوت یا گازوئیل می‌سوزانند که هوا بیشتر آلوده شود؟» سوخت اصلی نیروگاه‌های حرارتی ما «گاز طبیعی» است. در فصل سرما که مصرف گاز طبیعی خانگی و تجاری بالا می‌رود، گاز کم می‌آید.
با کم شدن گاز در زمستان نیروگاه‌ها برای جلوگیری از خاموشی برق مجبورند از سوخت نامطلوب‌تر (مازوت یا گازوئیل) استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
۲- «چرا گاز کم می‌آید؟ مگر بزرگترین دارنده گاز جهان نیستیم؟» قیمت گاز مصرفی در ایران بسیار ارزان‌تر از سایر نقاط جهان است؛ چون قیمت‌گذاری آن به‌طور «دستوری» و توسط «دولت» انجام می‌گیرد. طبق ابتدایی‌ترین اصول علم اقتصاد وقتی قیمت کالایی را با دستور ارزان‌تر از آنچه بازار می‌خواهد قیمت‌گذاری کنیم با «کمبود» مواجه می‌شویم. مصداق این کمبود در گاز به این شکل است که اولا مصرف‌کنندگان بسیار «بیشتر» مصرف خواهند کرد و دوما منابع مالی برای انجام اکتشاف، استخراج، لوله‌کشی و تجهیزات انتقال گاز تا در منازل به اندازه کافی موجود نخواهد بود و «کم» خواهد آمد.
نتیجه آنکه چون از نظر مقام مسوول مصرف خانگی اولویت دارد، اولویت را دادن گاز به مصرف خانگی می‌دهد. پس اینکه ما ایرانیان روی دریایی از منابع گازی موجود در جهان قرار داریم، ربطی به این ندارد که در زمستان کمبود گاز نداشته باشیم؛ چون «قیمت‌گذاری دستوری پایین» همیشه کمبود می‌آورد.
۳- «چرا نیروگاه‌های نو و با فناوری جدید و بازدهی بالا ساخته نمی‌شود که نیاز کمتری به گاز داشته باشند؟ اصلا چرا نیروگاه‌های پاکِ بادی یا خورشیدی ساخته نمی‌شود؟» مشکل در یک قیمت‌گذاری دستوری دیگر است. بدون «هزینه انتقال و توزیع برق» و هزینه مهم مربوط به «خوراک نیروگاه‌ها» (گاز)، فقط هزینه مربوط به احداث و نگهداری نیروگاه بین ۲ تا ۳ سنت متغیر است که با دلار نیمایی هم که حساب بکنیم، معادل «۵۰۰ تومان» به ازای هر کیلووات‌ساعت می‌شود. این درحالی است که قیمت پلکانی برق برای مصرف نهایی خانگی «۷۴۲ تا ۵۳۱۲ ریال» و دستوری قیمت‌گذاری شده است که میانگین آن حدود «۲۰۰ تومان» است.
معنی آن این است که حتی اگر گاز را هم «مجانی» در اختیار نیروگاه بگذارند و هزینه انتقال، کابل و پست‌های انتقال قدرت هم «صفر» ریال باشند، باز هم نیروگاه برق بیش از ۱۰۰درصد در ضرر است!
کدام سرمایه‌گذار خارجی یا داخلی حاضر می‌شود نیروگاهی را با هزینه‌های سنگین احداث کند که در نهایت ۱۰۰درصد هم ضرر بدهد؟!
پس تا این رویه قیمت‌گذاری وجود دارد، طبیعی است که انتظار داشته باشیم تا اطلاع ثانوی هیچ نیروگاه برق تازه‌ای از هر نوع در کشور ساخته نشود و نیروگاه‌های قبلی هم سال به سال بیشتر مستهلک شوند.
۴- «چرا ما ایرانی‌ها بسیار گاز مصرف می‌کنیم؟ مگر این همه توصیه به قناعت و کم‌مصرف‌کردن در فرهنگ ما نیست؟»
توصیه‌های اخلاقی گرچه در جوامع کوچک زمان‌های گذشته کاربردی داشته‌اند، اما در جوامع بزرگ‌مقیاس کنونی در تحلیل نهایی میل به مصرف بیشتر و بیشینه‌سازی منافع رویه افراد است. پس عجیب نیست در عین حال که این همه در رسانه‌ها از در و دیوار توصیه به کم‌مصرف کردن می‌شود، اما باز هم مصرف گاز ما ایرانیان بیش از کشور پرجمعیت چین و کل اتحادیه اروپا با جمعیتی ۶ برابر ماست و زمستان مشکل کمبود گاز داریم.
۵- «مگر بد است که گاز و برق نسبت به درآمد افراد ارزان باشند؟»
نه بد نیست که کالا و خدمات ارزان باشند؛ اما به شرطی که ارزانی نسبی کالا و خدمات نسبت به درآمد افراد، به علت رشد حقیقی درآمد افراد با «رشد اقتصادی» مداوم در طول سال‌ها باشند، نه به‌صورت مصنوعی با دستور و نامه یک مسوول دولتی و با اتلاف وسیع منابع.
قیمت‌گذاری دستوری پایین گرچه در ظاهر به نفع اقشار کم‌درآمدتر انجام شده است، اما نفع ریالی ارزانی‌اش را مشترکان پرمصرف‌تر یعنی قشر پردرآمدتر می‌برند؛ زیرا خانه بزرگ‌تر آنها نیازمند موتورخانه بزرگ‌تر و چلچراغ و لوسترهای نورانی‌تر است یا در خانه آنها استخر و جکوزی آب گرم هست.
قیمت‌گذاری دستوری پایین گاز و برق، گرچه ظاهر خوشایندی دارد، اما عاقبتش یا قطعی مکرر گاز و برق در زمستان و تابستان است یا آلودگی مازوتی هوای تهران.
۶- «چه باید کرد؟» «گاز و برق» برخلاف «نفت و بنزین» به دلایل فنی کالاهای شبه‌تجارتی هستند و قیمتشان منطقه به منطقه جهان فرق می‌کند؛ اما می‌توان همین حدود قیمت منطقه‌ای را ملاک قرار داد.
مثلا برای گاز به جای مترمکعبی پلکانی ۴۱۴ الی ۴۸۳۰ ریال خانگی فعلی (حدود ۱۰۰ تومان میانگین) و صنعتی ۱۰۰ تومان، با یک رشد تدریجی تا قیمت صادراتی گاز منطقه به عراق و ترکیه یعنی حدود ۶-۷ هزار تومان (۲۵-۳۰ سنت) رسانده شود. کل درآمد حاصل حتی اگر مستقیما بین عموم شهروندان ایرانی تقسیم شود هم به بهره‌وری صنایع و حذف آلودگی‌های محیط‌زیستی کمک می‌کند و هم بازتوزیع خوبی برای کمک به افراد نیازمند است./منبع: دنیای اقتصاد
برچسب هاسوخت مازوتمنبع: انرژی امروز
کلیدواژه: سوخت مازوت آسیا اروپا انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی نفت خام وزارت نفت وزارت نیرو قیمت گذاری دستوری نیروگاه ها گاز و برق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۶۱۶۴۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تابستان چقدر کمبود برق داریم؟
رئیس کنفدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران گفت: ما از گذشته بین تولید و مصرف ناترازی داریم و این ناترازی سال به سال به خاطر رشد مصرف ۵ تا ۶ درصد افزایش می‌یابد، هرچند اقداماتی هم در رابطه با تولید انجام شده ولی ناترازی حل نمی‌شود.
به گزارش ایلنا، حمیدرضا صالحی، درباره اوضاع ناترازی برق در سال جاری اظهار داشت: مهمترین دلیل چالشی که اکنون در رابطه با ناترازی برق و گاز با آن مواجهیم به‌عدم سرمایه‌گذاری به‌موقع در این حوزه‌ها برمی‌گردد زیرا تکمیل پروژه‌های نیروگاهی ۲ تا ۳ سال زمان می‌برد و با توجه به تاخیر در اجرای پروژه‌ها که مهمترین عامل‌عدم سرمایه بوده؛ سال به سال به رقم ناترازی افزوده شده است.
وی افزود: خوشبختانه بخش خصوصی توانایی خوبی در حوزه صنعت نیروگاهی دارد و اکنون ۶۰ درصد نیروگاه‌ها دست بخش خصوصی است، ما از نظر ساخت نیروگاه هم مشکلی نداریم و تولید توربین‌های مورد نیاز هم در داخل کشور در حال انجام است، در حال حاضر دولت گام‌هایی برداشته و در بخش صنعت پروژه ۱۰ هزار مگاواتی تعریف شده؛ که بخشی از این نیروگاه‌ها در سال گذشته وارد مدار تولید شدند و در بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر هم پروژه‌های بزرگی استارت خورده از جمله پروژه ۴۵۰۰ مگاوتی با همکاری و هماهنگی صندوق توسعه ملی که وام مورد نیاز را فاینانس می‌کند که امیدواریم تا پیک امسال وارد مدار شود.
لزوم اصلاح سیاست انرژیرئیس کنفدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران گفت: اگر سیاست‌های اقتصاد انرژی کشور اصلاح شود، بخش خصوصی کشور پتانسیل لازم برای رفع ناترازی موجود را دارد و باید اجازه دهیم بخش خصوصی در این حوزه ورود کند، بر پایه شعار امسال که از سوی مقام معظم رهبری تعیین شده مردم در بخش تولید مشارکت داده شوند و در معادلات اقتصاد انرژی نقش دولت کمرنگ‌تر شود.
وی تاکید کرد: دغدغه ما این است که امسال در بخش صنعت خاموشی‌های مدیریت شده تحمیل نشود، در این رابطه بخش خصوصی می‌تواند از منابع مالی که صنعت در اختیارش می‌گذارد ناترازی را برطرف کند و اگر هرچه زودتر این اقدام صورت گیرد ما نسبت به عقب‌ماندگی در حوزه برق پیشرفت خوبی خواهیم کرد.
صالحی تصریح کرد: ما از گذشته بین تولید و مصرف ناترازی داریم و این ناترازی سال به سال به خاطر رشد مصرف ۵ تا ۶ درصد رشد دارد، هرچند اقداماتی هم در رابطه با تولید انجام می‌شود ولی ناترازی حل نمی‌شود. فقط با کمک بخش خصوصی و مردم امکان عبور از این وضعیت را داریم که امیدواریم امسال گام‌های خوبی برداشته شود.
وی خاطرنشان کرد: برای حل مشکل کمبود برق اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی هم مهم است یعنی مصرف هم باید کنترل و واقعی شود بعبارت دیگر حرکت در مسیر صحیح تولید و مصرف منجر به این خواهد شد که تا ۲ سال آینده به طور کلی ناترازی رفع شود.
شرایط رفع ناترازیرئیس کنفدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران اظهار داشت: در بخش تولید اقداماتی صورت گرفته و نیروگاه‌هایی وارد مدار شده‌اند، شاید به اندازه پیش‌بینی شده رقم تولید تحقق پیدا نکند اما اقداماتی صورت گرفته که امیدواریم که بخش زیادی از نیروگاه‌ها در بخش فسیلی و تجدیدپذیر وارد مدار شوند.
آسیب‌های کمبود برقوی یادآور شد: در هر حال اصل ناترازی باید از بین برود چراکه ناترازی به قدری است که می‌تواند تولید را در بخش صنعت مختل کند، صادرات کم شود، به اشتغال آسیب برساند و درآمدهای کشور را کاهش دهد و همه اینها نیز به صنعت برمی‌گردد، یعنی اگر برق مورد نیاز صنعت تامین نشود آسیب‌ها به بخش‌های دیگر کشور نیز تعمیم پیدا خواهد کرد. بنابراین عدم‌النفع صنعت باید حذف شود و اکنون با اقدامات انجام شده نمی‌توانیم کل ناترازی را از بین ببریم باید برنامه‌های جدی‌تری در این حوزه در دستور کار قرار گیرد.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»