شاعره ای که زبان گویای مردمش بود
تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۳۲۹۹۳۵
پروین اعتصامی با نام اصلی رخشنده در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ هجری شمسی در تبریز زاده شد. او فرزند یوسف اعتصامی، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی و اختر اعتصامی، از شاعران دوره قاجاریه بود. او در سال ۱۲۹۱ هنگامی که ۶ سال داشت به همراه خانواده‌اش از تبریز به تهران مهاجرت کرد؛ به همین خاطر پروین از کودکی با مشروطه‌خواهان و چهره‌های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و از استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار آموخت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در دوران کودکی، زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی را زیر نظر پدرش در منزل آموخت و به مدرسه آمریکایی ایران رفت و در سال ۱۳۰۳ تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رسانید. او در تمام سال‌های تحصیل اش از دانش‌آموزان ممتاز بود و حتی مدتی در همان مدرسه به تدریس زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت. او همزمان با تحصیل، شعر نیز می‌سرود. درون مایه اشعار پروین اعتصامی بیشتر غنیمت داشتن وقت و فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاست. در شعر پروین استفاده‌هایی از سبک شعرای بزرگ پیشین نیز شده است. بطور کلی اشعار او را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول که به سبک خراسانی گفته شده و شامل اندرز و نصیحت است و بیشتر به اشعار ناصرخسرو شبیه است. دسته دوم اشعاری که به سبک عراقی گفته شده و بیشتر جنبه داستانی به ویژه از نوع مناظره دارد و به سبک شعر سعدی نزدیک است. این دسته از اشعارش شهرت بیشتری دارند.
افکار و اندیشه های سیاسی در اشعار پروین
پروین در مجموع در اشعار سیاسی اجتماعی خود به مزدوران و دنیا پرستان دغل باز و ریاکار پرداخته و تقریبا هیچ گاه از تحلیل نقش اسباب و عوامل نا بسامانی‌های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی جامعه خویش در اشعارش غافل نمانده است. حاکمان، قاضیان، رباخواران، رشوه گیران و دین فروشان همه و همه در اشعار پروین به عنوان اجزا مجموعه‌ای به هم پیوسته که نمایانگر فضای سیه روزی و تیره بختی جامعه است، دیده می‌شود.
پروین اعتصامی در نگاه عدالت جویانه خویش و در جستجوی جامعه‌ای عادلانه و انسانی بهره‌مند از مواهب و کرامت‌های در خور، بارها از ظلم و جور و ستم و تعدی و فقر و نابرابری از یک سو و عدل و مساوات از دیگر سو سخن می‌گوید.
در اشعار پروین توجه خاصی به مسایل سیاسی جامعه شده است. اشاره هایی به سلطه یافتن بیگانگان بر ایران، استبداد داخلی و بی بند و باری و فساد حاکم شده است. همچنین در اشعار پروین توجهاتی به واکنش توده مردم که عده‌ای با ظلم پذیری و صلح جویی خود به زورمندان اجازه‌ی جولان می دادند و برخی با مقاومت و افشاگری و اعتراض، راه پیش روی را بر ستم آنان می بندند، می‌توان پی برد.
به علاوه پروین در اشعار خود به مواردی از قبیل جنگ و خون ریزی، رهایی و آزادی در مقابل اسارت و بردگی مردم و نمایش جو اختناق آمیز جامعه می‌پردازد. استبداد و خودکامگی نیز از دیگر موارد و موضوعات سیاسی مورد توجه پروین اعتصامی در اشعارش بود. به طوریکه می‌توان آن را در ابیاتی یافت.
ما را به رخت و چوب شبانی فریفته ست این گرگ سالهاست که با گله آشناست
چمن چگونه رهد ز آفت دی و بهمن صبا چه چاره کند باد مهرگانی را
افکار و اندیشه های اجتماعی در اشعار پروین
اجتماعی که انسان در آن زندگی می‌کند تاثیری مستقیم بر افکار، اندیشه و رفتار او خواهد داشت و هنرمند با چشمانی بازتر از دیگر افراد عادی، به مسائل حول و حوش خود دقت کرده، ارتباطی تنگاتنگ با یک یک آن مسایل برقرار می‌کند، شاعران نیز از این تاثیر برکنار نمانده و با طبعی لطیف، روحی حساس و بصیرتی مشرف بر مسایل جامعه، مشکلات آن را در لفافه طنز، انتقاد و در قالب انواع شعر به تصویر می‌کشند و از بی عدالتی، فقر، اختلاف طبقاتی، دزدی، رشوه خواری و... سخن می‌گویند. پروین در بیان این مسایل، سهم عمده‌ای بر عهده گرفته و با اشارات و تلمیحات در قالب مناظره‌های زیبا، نکات مهمی را به شعر آورده است. مهمترین مساله اجتماعی در دیوان او«فقر» و اختلاف طبقاتی جامعه است که در مناظره میان دو قطره خون نهایت اختلاف و فاصله طبقات اجتماعی را نشان می‌دهد. همچنین عدالت از دیگر نکاتی است که در اشعار پروین به وفور یافته می‌شود. او بی عدالتی را شاخصه حکومت‌های دیکتاتوری می‌داند و عنوان می‌کند که آیا برای ساختن آینده و سرنوشتی بهتر نباید تلاش کرد؟
او در اشعارش نفرت خود از زمامداری، استبداد و بی‌عدالتی را به رخ می‌کشاند و در مقابل محبت و عشق خود را به مردم شریف زحمتکش آشکار می‌کند.
دولت و آسایش و اقبال و جاه گر حق آنهاست حق ما کجاست
زین همه گنج و زر و ملک جهان آنچه که ما راست، همین بوریاست
از چه شهان ملک ستانی کنند از چه به یک کلبه تو را اکتفاست
عدل، چه افتاد که منسوخ شد رحمت و انصاف چرا کیمیاست
پروین در قطعه «مناظره» نابرابری اجتماعی و فاصله طبقاتی حاکم بر عصرش را با بیان مباحثه‌ای که بین دو قطره خودن اتفاق می افتد، با جلوه‌ای دیگر به تصویر می‌کشد.
یکی بگفت به آن دیگری، تو خون که ای من اوفتاده‌ام ز دست تاجوری
بگفت: من بچکیدم ز پای خارکنی ز رنج خار که رفتنش به پا چو نیشتری...
به خنده گفت: میان من و تو فرقی بس است توئی ز دست شهی من زدست کارگری
برای همرهی و اتحاد با چو منی خوش است اشک یتیمی و خون رنجبری
-طباطبایی اردکانی، محمود (۱۳۷۶)، یادمان پروین، تهران
- مدیر شانه چی، محسن، سیری در اندیشه‌های سیاسی، اجتماعی پروین اعتصامی، فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست، سال نهم، شماره ۲۳، زمستان ۱۳۸۶
-زارع کهن، مژگان، افکار و اندیشه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در شعر پروین اعتصامی، دانشنامه، زمستان ۱۳۸۸
برچسب‌ها پروین اعتصامی اختصاصی ایرنا پروین اعتصامیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: پروین اعتصامی اختصاصی ایرنا پروین اعتصامی پروین اعتصامی اختصاصی ایرنا پروین اعتصامی اخبار کنکور اشعار پروین پروین اعتصامی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۲۹۹۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دستگاه‌های فرهنگی برنامه‌های شاخص خود را برای سال جاری تعیین کنند
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اردبیل گفت: دستگاه‌های فرهنگی برنامه‌های شاخص خود را برای سال جاری احصا و اعلام کرده و در اجرای برنامه‌های خود باید به صورت متمرکز و با همکاری یکدیگر اقدام کنند تا تأثیرگذاری بالایی داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از اردبیل، رضا قاسمیان در نشست با مدیران دستگاه‌های فرهنگی استان، اظهار کرد: اجرای برنامه‌های فرهنگی با توجه به تهاجم فرهنگی دشمنان، کاری قرارگاهی و نیازمند مشارکت همگان است.
وی افزود: دستگاه‌های فرهنگی استان اردبیل برنامه‌های شاخص خود را برای سال جاری احصا و اعلام کنند و برای اجرای این برنامه‌ها هم به‌صورت متمرکز و با همکاری یکدیگر اقدام کنند تا تأثیرگذاری بالایی داشته باشد.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل با تأکید بر توجه به تقویت موضوعات فرهنگی تأثیرگذار در جامعه از طریق فضاهای مختلف اطلاع‌رسانی اعم از مجازی و مکتوب، ادامه داد: تقویت هویت ایرانی و اسلامی جوانان باعث افزایش مقاومت آنان در مقابل تهاجم فرهنگی دشمنان می‌شود.
قاسمیان تصریح کرد: مشارکت اجتماعی در نهادینه شدن فرهنگ خیرخواهی دارای اهمیت بوده و مشارکت دستگاه‌ها در ترویج قدرشناسی و تمکین به قوانین اجتماعی از طریق فضاهای مختلف اطلاع‌رسانی و ارتباطی ضروری است.
منشور رسانه‌ای و عهدنامه فعالان فضای مجازی استان اردبیل به‌زودی رونمایی میشودوی بیان کرد: در راستای سالم‌سازی فضاهای مجازی، باید تولید و توزیع محتوا به‌صورت تخصصی و با مشارکت فرهیختگان و نخبگان استان اردبیل در دستور کار باشد.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل با اشاره به تدوین منشور رسانه‌ای و عهدنامه فعالان فضای مجازی استان و رونمایی از آن در آینده نزدیک، گفت: در این منشور، رعایت نکات مختلف در رابطه با مصالح و منافع استان اردبیل یادآوری شده و فعالان فضای مجازی را نسبت به اجرای آن دعوت می‌کند.
در این نشست مدیران دستگاه‌های فرهنگی استان اردبیل نظرات و نیازمندی‌های خود را برای اجرای برنامه‌ها در طول سال بیان کردند.
کد خبر 749137
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند