کرونا؛ دنیا کی واکسینه می‌شود؟
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۹۷۳۷۴
"واکسن برای برگرداندن ورق همه‌گیری کرونا بزرگترین امید است."
"اما برای محافظت از مردم دنیا، باید مطمئن شویم که افراد در معرض خطر، همه جا و نه فقط در کشورهایی که پول واکسن را دارند، مصون شوند".
این گفته‌های تدروس آدانوم گبره‌یسوس رئیس سازمان جهانی بهداشت است.
به گزارش یبی بی سی، ما می‌دانیم که برای برگرداندن دنیا به حالت عادی واکسن کرونا نقش اساسی دارد اما موانع بسیار، راه بعضی کشورها را بسیار طولانی‌تر میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روند واکسیناسیون چگونه پیش می‌رود؟
برنامه ایمنی‌سازی کرونا در بسیاری از کشورها آغاز شده است ولی بین عرضه و تقاضا تناسب وجود ندارد. طبق آمارهای رسمی، در حال حاضر در ۱۳۸ کشور بیش از هفتصد میلیون دُز واکسن کرونا تزریق شده است اما با در نظر گرفتن جمعیت جهان که اندکی کمتر از ۷.۸ میلیارد نفر است، یعنی فقط حدود دو درصد جمعیت دنیا هر دو نوبت واکسن را تزریق کرده‌اند. با همین سرعت بیش از سه سال طول می‌کشد تا همه در کل دنیا واکسینه شوند، با توجه به اینکه تقریبا تمام واکسن‌های فعلی دونوبتی هستند.
به گزارش واحد اطلاعات نشریه اکونومیست، تا اواسط سال ۲۰۲۲ بیشتر افراد بالغ در اقتصادهای پیشرفته واکسینه خواهند شد. برای کشورهای با درآمد متوسط تا اواخر ۲۰۲۲ یا حتی اوایل ۲۰۲۴ طول خواهد کشید. اما فقیرترین ملتهای دنیا باید تا سال ۲۰۲۴ منتظر ایمنی‌سازی گسترده بمانند، البته اصلا اگر چنین اتفاقی بیفتد.
در حال حاضر از چه واکسن‌هایی استفاده می شود؟
واکسن فایزر/بیوان‌تک اولین واکسنی بود که مجوز گرفت، ابتدا از بریتانیا در ۱۲ آذر پارسال و بعد از آمریکا، اروپا و سازمان جهانی بهداشت. واکسن‌های دیگر هم بعد از آن تایید شدند، از جمله مدرنا ساخت آمریکا، استرازنکا (ابداع دانشگاه آکسفورد)، سینوفارم و سینوواک هر دو ساخت چین و واکسن اسپوتنیک روسیه. اخیرا نتایج کارآزمایی‌های بالینی وسیع دو واکسن دیگر نیز ارائه شده، واکسن جانسون و جانسون/یانسن و نُواواکس که در راه گرفتن مجوزاست.
در کشورهایی مانند اسرائیل و بریتانیا نشانه‌های امیدوارکننده حاکی هستند که واکسن کرونا باعث کاهش سرایت، بستری در بیمارستان و مرگ شده است. در دنیا کارآیی و ایمنی بیش از ۲۰۰ واکسن در حال بررسی است و اگر این واکسن‌ها تایید و تولید انبوه شوند، می‌توانند آمار واکسیناسیون کرونا در دنیا را تصاعدی بالا ببرند. با وجود تلاش بی‌سابقه در طراحی، تولید و گرفتن مجوز برای این واکسن‌ها در مدتی کوتاه، شروع واکسیناسیون در جهان با دشواری‌های باورنکردنی و موانع مختلف روبرو است.
'ملی‌گرایی واکسنی' یعنی چه؟
"ملی‌گرایی واکسنی" به اقدام دولت‌هایی گفته می‌شود که برای تامین واکسن برای مردم خودشان، به هزینه دیگران از روش‌های حریصانه و ناعادلانه استفاده می‌کنند. بسیاری از کشورهای ثروتمند در توافق دو جانبه با کشورهایی که داروسازی پیشرفته دارند، بسیار بیش از نیازشان واکسن خریده‌اند. به عنوان مثال کانادا پنج برابر جمعیتش واکسن سفارش داده است. بعد از اینکه جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد تا تایید واکسن استرازنکا برای استفاده در این کشور، مازاد آن را اهدا میکند، قرار است کانادا مقداری واکسن آکسفورد/استرازنکا از آمریکا دریافت کند.
بریتانیا هم متهم به احتکار واکسن شده است. جرمی فارار مدیر بنیاد ولکام می‌گوید بریتانیا دو برابر جمعیتش دسترسی به واکسن دارد: "ما باید ورای مرزهایمان فکر کنیم. این واکسن‌ها در بریتانیا استفاده نخواهند شد و وقت آن است که آن را در اختیار نیازمندان در دنیا قرار دهیم. این فراتر از یک مسئله اخلاقی است، یک ضرورت علمی و اقتصادی است".
برنامه‌های واکسیناسیون در اتحادیه اروپا هم به مشکل خورده و به همین دلیل تهدید کرده صادرات واکسن‌هایی را که در این اتحادیه تولید شده‌اند محدود میکند. همه اینها یعنی واکسن‌های ارزشمند در چند کشور ثروتمند انبار شده و عادلانه با کشورهای فقیرتر تقسیم نمی‌شود. ست برکلی مدیرعامل ائتلاف جهانی واکسن ماه پیش گفت: "اگر دولت‌ها به این ملی‌گرایی واکسنی ادامه دهند و اگر تولیدکنندگان فقط واکسن کرونا را به خریدارانی بدهند که بالاترین قیمت را پیشنهاد می‌دهتد، درست مانند سال ۲۰۰۹ و واکسن آنفلوآنزای خوکی، فقط بحران طولانی‌تر می‌شود. حتی اگر به کشورهای ته صف هم قول این واکسن‌ها داده شود، تاخیر در دسترسی، به ویروس کرونا امکان می‌دهد سرایت و جهش را ادامه دهد و با میزبان انسانی بهتر سازگار شود. این به ضرر همه است".
آیا واکسن به کشورهای نیازمند می‌رسد؟
بسیاری از کشورهای دارای درآمد متوسط و اکثر کشورهای کم‌درآمد به ائتلاف واکسن سازمان بهداشت جهانی (کواکس) متکی‌اند که هدف آن تامین شش میلیارد دُز واکسن برای کشورهای فقیر است که دو میلیارد آن در سال ۲۰۲۱ داده می‌شود.
کواکس تاکنون بیش از ۳۸ میلیون دز به ۹۸ کشور دنیا فرستاده است. انتظار می‌رود کشورهای آفریقایی آخرین کشورهایی باشند که بیشتر جمعیت خود را واکسینه کنند و این کشورها به کوواکس بسیار متکی‌اند. غنا بعد از رعایت ضوابط دقیق و قول توزیع سریع، اولین کشوری بود که از کواکس واکسن دریافت کرد. با این حال برای این کشور ۳۱ میلیونی، محموله اول فقط ۶۰۰ هزار دز بود.
به گفته آن ماوات سردبیر سلامت بی‌بی‌سی آفریقا می‌گوید به احتمال زیاد در نهایت بسیاری از کشورهای آفریقایی از همتایان غربی خود این واکسن را با قیمت بالاتری خواهند خرید که تاحدی به این دلیل است که از قبل سفارش نداده‌اند".
"بعضی‌ها از شرکت‌های بزرگ داروسازی خواسته‌اند با حق امتیاز واکسن را موقتا لغو کند. این می‌تواند باعث کاهش قیمت واکسن و تولید بیشتر آن شود. ولی شرکت‌های دارویی قبول نکرده‌اند چون می‌دانند به سودشان لطمه می‌زند".
واکسن‌ها چه تاثیری بر سویه‌های جدید واکسن کرونا دارند؟
انتظار می‌رفت سویه‌های جدید کرونا پیدا شوند، تمام ویروس‌ها برای شیوع خود را تکثیر می‌کنند و در این راه جهش پیدا می‌کنند. بیشتر این جهش‌ها تقریبا کم اهمیت اند ولی گاهی جهشی اتفاق می‌افتد که به شیوع ویروس کمک میکند، مثل سویه‌هایی که ابتدا در بریتانیا، برزیل و آفریقای جنوبی شناسایی شدند. با این حال متخصصان فکر می کنند واکسن‌های موجود حداقل در کوتاه‌مدت موثرند. البته این نگرانی وجود دارد که اگر به کرونا اجازه شیوع بی‌مهار در دنیا داده شود، می‌تواند بحدی جهش کند که واکسن‌ها و درمان‌های کنونی دیگر موثر نباشند و حتی افراد واکسینه در معرض ابتلای مجدد قرار بگیرند.
کارشناسان می‌گویند حتی در بدترین حالت، واکسن را می‌توان در عرض چند هفته یا چند ماه برای مطابقت با جهش‌های ویروس از نو طراحی و اصلاح کرد. در این صورت شاید هر سال برای سویه‌های جدید به واکسن جدید ویروس کرونا نیاز باشد، درست مثل آنفلوآنزای فصلی.
تاثیر امتناع از واکسن چیست؟
اکراه و امتناع در زدن واکسن می‌تواند تاثیر بسزایی بر مصونیت جمعیت دنیا داشته باشد. در بعضی کشورهای ثروتمند، با وجود دسترسی به واکسن، تعداد کسانی که می‌خواهند واکسن بزنند رو به نزول است. نظرسنجی‌ها در فرانسه و ژاپن نشان می‌دهند حدود نیمی از جمعیت نمی‌خواهند واکسینه شوند. احتمال ایجاد لخته خون پس از تزریق واکسن آکسفورد/استرازنکا سبب شد بعضی کشورها با وجود همه‌گیری وسیع، مثل آلمان و ایتالیا، چند روز تزریق این واکسن را متوقف کنند و اکنون در برخی کشورها در زدن این واکسن اکراه و امتناعی ایجاد شده هر چند نهادهای مرجع مثل سازمان بهداشت جهانی و آژانس دارویی اروپا همچنان تاکید می‌کنند فواید تزریق این واکسن بمراتب بیشتر از مضرات آن است و حتی در صورت اثبات رابطه این واکسن با لخته شدن خون، این عارضه در درصد بسیار کمی از جمعیت ایجاد می‌شود.
این تردید در جهان توسعه‌یافته‌تر می‌تواند در کشورهای فقیرتر هم تکرار شود بخصوص اگر روند واکسیناسیون‌شان کند باشد. برخی کشورها، بخصوص آنهایی که جمعیت جوانی دارند ممکن است انگیزه واکسیناسیون را از دست بدهند بویژه اگر شیوع بیماری گسترده باشد و بخش بزرگی از جمعیت مصون شده باشد یا اگر هزینه‌ها بالا باشد.
آگاتا دمارایس مدیر پیش‌بینی جهانی واحد اطلاعات اکونومیست می‌گوید: "واکسیناسیون جهانی تا اواخر ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت و این احتمال را زیاد میکند که بعضی کشورهای در حال توسعه تصمیم بگیرند جمعیت خود را واکسینه نکنند. این باعث طولانی شدن روند بهبود اقتصاد جهان می‌شود و احتمال ظهور سویه‌های جدید ویروس کرونا را زیاد میکند. این سویه‌ها ممکن است به واکسن های فعلی مقاوم باشند و ما را برگردانند سر جای اول". اگر جمعیتی واکسینه می‌شود درصد کمی باشد، تاثیر بسزا بر رسیدن به ایمنی جمعی خواهد داشت که به عقیده متخصصان بهترین راه برای خاتمه همه‌گیری جهانی است.
چگونه به ایمنی جمعی (گله‌ای) برسیم؟
وقتی درصد زیادی از جمعیت واکسینه شود می‌توان به ایمنی جمعی رسید چون وقتی درصد کسانی که بیماری را منتقل می‌کنند کم باشد، بقیه هم در امان می‌مانند. این برای هر بیماری عفونی متفاوت است. مثلا برای سرخک باید ۹۵ درصد افراد واکسینه شوند و برای فلج اطفال ۸۰ درصد. کرونا یک بیماری جدید است و آستانه دستیابی به ایمنی جمعی برای آن شناخته نیست ولی همه‌گیرشناسان آن را حدود ۷۰ درصد تخمین می‌زنند. البته حال که همه‌گیری وارد سال دوم شده، کارشناسان به آرامی این عدد را بالاتر می‌برند. آنتونی فائوچی مشاور پزشکی ارشد دولت آمریکا قبول دارد که بمرور برآورد خود را بالا برده و اکنون اعتقاد دارد این عدد باید بین ۷۰ تا ۹۰ درصد باشد.
آیا واکسن باعث ریشه‌کن شدن کرونا خواهد شد؟
کریس ویتی، عالی‌ترین مقام پزشکی بریتانیا، در یک جلسه توجیهی دولت گفت معتقد است احتمال ریشه‌کن شدن کرونا "صفر است یا هیچ بی‌اهمیت".
"ما فقط توانسته‌ایم یک بیماری عفونی را در مدتی طولانی ریشه‌کن کنیم، آبله را، با واکسنی که اثربخشی آن استثنایی". این به معنی بیهوده بودن واکسیناسیون نیست و اگر جمعیت دنیا نیمه‌کاره واکسینه شده باشد باعث افزایش شیوع و سویه‌های جدید بیشتر می‌شود.
بر اساس تجزیه و تحلیل کریستوفر ماری از دانشگاه واشنگتن و پیتر پیوت از دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن که در نشریه انجمن پزشکی آمریکا منتشر شده "احتمال کرونای پایدار و فصلی واقعی است". آنها توصیه کردند بعنوان اولین قدم در مدیریت این بیماری، تلاش برای واکسیناسیون جهانی بیشتر شود. حتی اگر کرونا یک بیماری پایدار و فصلی باشد هم واکسیناسیون هنوز نقش مهمی دارد. پروفسور عذرا غنی رئیس بخش همه‌گیرشناسی بیماری‌های عفونی در امپریال کالج لندن می‌گوید هدف اصلی واکسن کرونا نجات جان مردم است، با ایمن‌سازی از طریق واکسیناسیون و پیشگیری از سرایت:
"با توجه به اینکه فقط کمی بیش از یک سال است که این ویروس شناسایی شده، پیشرفت در طراحی و ساخت واکسن بی‌سابقه بوده است. شناخت از این ویروس جدید بیشتر شده و دانشمندان زیادی در دنیا فعالانه در کار آزمایش و بهینه‌سازی واکسن هستند. به همین دلیل معتقدم می‌توانیم خوش‌بین باشیم که با این تلاش‌ها، ایمنی مستقیم و غیرمستقیم کافی حاصل شود، درست است که ویروس ریشه‌کن نمی‌شود اما زندگی می‌تواند به حال عادی برگردد." بیشتر بخوانید: جهانپور: ۲ کشور اروپایی متقاضی واکسن ایرانی کرونا هستند سخنگوی ستاد کرونا: واکسن ایرانی کرونا هم عارضه خواهد داشت وزیر بهداشت: روشن بود که واردات واکسن هزاران مشکل خواهد داشت زمان ۴۰ساله برای ریشه کنی ویروس کرونا/ ویروس با جهش بقا می‌یابد همه‌چیز درباره واکسن‌های کرونای ایرانی لینک کوتاه: asriran.com/003GjB
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: بسیاری از کشور سویه های جدید ایمنی جمعی واکسن ها ویروس کرونا واکسن کرونا بعضی کشورها همه گیری سویه ها ریشه کن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۹۷۳۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سازمان جهانی بهداشت: همه‌گیری کرونا باعث افزایش چاقی در کودکان شده است
ایتنا - سازمان جهانی بهداشت گزارشی را منتشر کرده است که تأیید میکند بین همه‌گیری کووید-۱۹ و افزایش نرخ چاقی کودکان ارتباط وجود دارد.
بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، یافته‌های این مطالعه که روی ۵۰ هزار کودک در ۱۷ کشور اروپایی بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ انجام شده است نشان می‌دهد شیوع کرونا منجر به زمان شرکت کودکان در فعالیت بدنی، صرف زمان بیشتر پای صفحه نمایش‌های الکترونیکی و در نتیجه افزایش چاقی کودکان در سراسر اروپا شده است.
این سازمان می‌گوید این چاقی در پسران و دختران ۷ تا ۹ ساله شایع بوده است.
این مطالعه نشان داد که در طول مدت همه‌گیری و قرنطینه‌های ناشی از آن، بیش از یک سوم از کودکان (۳۶ درصد) زمان بیشتری را برای حضور آنلاین، انجام بازی‌های کامپیوتری، استفاده از رسانه‌های اجتماعی یا تماشای تلویزیون در روزهای هفته گذرانده‌اند.
۳۴ درصد از کودکان ۷ تا ۹ ساله نیز در روزهای شنبه و یکشنبه زمان این فعالیت‌های خود را افزایش دادند.
طبق یافته‌های منتشره، تقریباً یک سوم (۲۸ درصد) از کودکان به طور قابل توجهی زمان کمتری را در فعالیت‌های خارج از منزل در طول هفته و تقریباً یک چهارم (۲۳ درصد) زمان کمتری را در تعطیلات آخر هفته در خارج از منزل گذرانده‌اند.
با این حال همه نتایج این تحقیق تلخ نیست. برخی از جنبه‌های مثبت همه‌گیری کووید-۱۹ این بوده که تقریباً یک سوم (۳۰٪) خانواده‌ها افزایش در تهیه غذاهای خانگی را گزارش کردند. امری که نشان از مصرف غذاهای سالم‌تر به جای غذاهای فرآوری شده و حاوی درصد بیشتری نمک و شکر بوده است.
۲۹ درصد از پاسخ دهندگان گفته‌اند که به عنوان یک خانواده با هم غذا می‌خورده‌اند و ۲۶ درصد نیز گفته‌اند هم‌اکنون نیز به برخی عادات شکل‌گرفته در طول همه‌گیری از جمله آشپزی و پختن غذا با فرزندان خود ادامه می‌دهند.
دکتر کرملین ویکراماسینگ، مشاور منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت در امور تغذیه، فعالیت بدنی و چاقی، در این باره گفت: «چشم‌اندازی که این گزارش ترسیم میکند بسیار ظریف است؛ در برخی کشورها تغییرات مثبتی رخ داده است مانند اینکه خانواده‌ها بیشتر با هم غذا می‌خورند، اما یافته‌های نگران‌کننده‌ای نیز وجود دارد از جمله افزایش عادات غذایی ناسالم و زمان بی‌تحرکی.»
وی اضافه کرد: «ما نمی‌توانیم این روندها را نادیده بگیریم. امیدوارم این گزارش زنگ خطری را به صدا درآورد و ما را وادار به انجام اقدامات فوری برای بهبود الگوهای تغذیه و فعالیت بدنی کند.»
دکتر آنا ریتو، رئیس مرکز همکاری سازمان بهداشت جهانی برای تغذیه و چاقی کودکان، نیز گفت: «این مطالعه و یافته‌های آن اولین دیدگاه در نوع خود را از پیامدهای جسمی و روانی همه‌گیری برای کودکان مدرسه‌ای با تمرکز بر بیماری طولانی‌مدت و پرخطر چاقی به ما می‌دهد.»
وی که در تهیه این گزارش مشارکت داشته است اضافه کرد: «اطلاع‌رسانی به کشورهای عضو درباره شواهد ملموس از پیامدهای مشکل‌ساز تغییرات رفتاری مبتنی بر بیماری همه‌گیر جهانی، ما را قادر می‌سازد تا با استراتژی بهتر و همدلی بیشتری برای بحران‌های بهداشتی آینده آماده شویم.»
پیش از این نیز گزارش شده بود که کووید-۱۹ با تاخیر رشد در کودکان صفر تا ۵ ساله مرتبط است.
ورود دادستان کلاله به موضوع مفقودی «یسنا»