به نقل از «فارس»

برداشت غیراصولی، آفت گیاهان دارویی خراسان شمالی/ظرفیتی مغفول برای صنعتی شدن

تاریخ انتشار: ۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۰۸۷۷۵

به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، با شروع فصل بهار، طبیعت جانی دوباره می‌گیرد و رویش گیاهان چهره زمین را زیباتر می‌کند. هر گیاهی در طبیعت دارای روند رشدی ویژه خود است. خواص گیاهان در فصول، هفته‌ها، وقتی روز و شب متغیر است به‌عنوان‌مثال بعضی از گیاهان به هنگام صبح و بعضی به‌موقع عصر و شب معطر می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

ازآنجاکه انسان جزئی از طبیعت است به‌طور مسلم برای هر بیماری، طبیعت گیاه مداوای آن را عرضه کرده است. انسان هر چه به طبیعت نزدیک‌تر شود، سالم‌تر است و بیشتر عمر می‌کند. به همین دلیل انسان هرچه به طبیعت روی آورد و از نعمات آن بیشتر بهره می‌برد، جهت درمان بیماری خود سریع‌تر، بهتر و مطمئن‌تر درمان می‌شود. باید گفت که انسان تنها با داروهای شیمیایی مداوا نمی‌شود. همه عوامل طبیعی نقش درمان و دارو نهایتاً نقش پیشگیری را در برابر بیماری‌ها دارند. وجود گیاهان دارویی در طبیعت یکی از نعمت‌های بزرگ الهی است.

ایران تاریخ غنی در استفاده از گیاهان در طب سنتی دارد و روش‌های درمان دانشمندان ایرانی نظیر ابن‌سینا برای دوره طولانی در دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شده است. استفاده از گیاهان دارویی در سال‌های اخیر رواج روزافزونی یافته و طرفداران زیادی دارد. محققین تلاش می‌نمایند تا با استفاده از تکنیک‌های جدید به خواص واقعی گیاهان دارویی و ترکیب‌های شیمیایی آن‌ها دست یابند.

از طرفی دیگر هر خاکی و هر آب و هوایی، بستر انواعی از گیاهان دارویی است. بنابراین همه‌چیز در همه‌جا نمی‌روید و حکمت خلقت در این است که هر جا بیماری هست، قطعاً نوع گیاه دارویی آن نیز یافت می‌شود. از طرفی همه گیاهان دارویی در یک‌فصل خاص نمی‌رویند. هنوز کسی رابطه بین شیوع بیماری در یک‌فصل یا یک‌زمان و وفور گیاهان دارویی آن فصل را جستجو نکرده است، ولی می‌دانیم که بسیاری از بیماری‌ها در فصل خاص شیوع پیدا می‌کنند و بعضی از گیاهان دارویی شناخته‌شده و ناشناخته نیز در همان فصل به‌وفور یافت می‌شوند.

قابلیت صنعتی شدن گیاهان دارویی خراسان شمالی

خراسان شمالی رویشگاه انواع مختلفی از گیاهان دارویی است، در این استان ۳۵۰ گونه گیاه دارویی وجود دارد. ازجمله گیاهان دارویی‌ای که به‌وفور در خراسان شمالی مشاهده می‌شود می‌توان به آویشن، باریجه، زیره سبز، چریش، کنگر، کتان، کدو تخم کاغذی، گشنیز، خاکشیر و … اشاره کرد.

اغلب گیاهان دارویی موجود در این منطقه قابلیت صنعتی شدن را داشته، ولی درصورتی‌که برداشت آن به‌صورت غیراصولی باشد می‌تواند سطح رشد و رویش این گیاهان را تهدید کند.

به‌عنوان‌مثال در فصل بهار و تابستان شاهد جمع‌آوری بی‌رویه گیاهان داروی توسط مردم و همچنین چرای دام‌ها هستیم که می‌تواند باعث به خطر افتادن رشد این گیاهان شود.

یک دامدار در رابطه با چرای دام‌ها گفت: دام گیاه را از ریشه درنمی‌آورد و علاوه بر چرا به طبیعت کود هم می‌دهد که باعث غنی شدن و حاصلخیزتر شدن خاک منطقه می‌شود، دام‌ها مدام در حال حرکت هستند و همین موضوع اجازه نمی‌دهد چرا در یک نقطه تمرکز باشد و این نیز روشی است که باعث حفظ گونه گیاهی می‌شود.

یک فروشنده گیاهان کوهی نیز در این رابطه گفت: بسیاری از مردم روستا شغل ثابتی ندارند و به همین دلیل در فصل بهار و زمان برداشت هر یک از گیاهان کوهی که می‌رسد آن را جمع‌آوری کرده و به فروش می‌رسانند و درآمد این کار خوب است.

وی در پاسخ این سؤال که آیا طرز چیدن این گیاهان را آموزش‌دیده‌اند اظهار کرد، بسیاری از مردم به کوه می‌روند و با داس یا هر وسیله‌ای که لازم باشد که گیاهان را برداشت می‌کنند!

با بخشنامه و آگهی در روزنامه از گیاهان حفاظت می‌کنیم!

علیرضا احمدی اسکویی کارشناس گیاهان دارویی سازمان منابع طبیعی در پاسخ به خبرنگار فارس اظهار کرد: گیاهان دارویی به دودسته تقسیم می‌شوند؛ ممنوع و مجاز مشروط، گیاهان ممنوع مثل شیرین‌بیان پیاز لاله واژگون و غیره به‌صورت آگهی در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های فعال استان بیان می‌شود که برداشتشان ممنوع است!

همچنین گیاهان مجاز مشروط مانند باریجه، کتیرا، زرشک وحشی، آویشن و کاکوتی درصورتی‌که اداره منابع طبیعی مجوز دهد در قالب طرح بهره‌برداری مصوب قابلیت برداشت دارد و نیروهای منابع طبیعی در مناطق رویش این گیاهان به گشت زنی می‌پردازند.

کاهش بارندگی سالانه خطر انقراض گیاهان را افزایش می‌دهد

محسن پویان مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بجنورد در این رابطه اظهار کرد: گاهی تصور می‌شود در خراسان شمالی به دلیل بارندگی زیاد خطر انقراض گیاهان کمتر است درحالی‌که این‌طور نیست، کاهش بارندگی ۳۰ الی ۳۵ درصدی در کل ایران در رشد گیاهان تأثیر منفی دارد.

وی در این مورد تصریح کرد باید برنامه‌های تلویزیونی و مستند راجع به گیاهان استراتژیک ساخته شود و نحوه برداشت گیاهان به مردم آموزش داده شود.

پویان در ادامه افزود: پیشنهاد می‌شود با آموزش گروه‌های کوهنوردی می‌توان از خود مردم برای حفظ طبیعت کمک گرفت.

استان خراسان شمالی دارای اقلیم حد واسط است که باعث تنوع بیشتر گیاهان و زیبایی آن شده است. برای حفظ گونه‌های گیاهی استان درج اطلاعیه در روزنامه‌ها شاید نوعی رفع تکلیف باشد اما اگر یک نگاه دلسوزانه داشته باشیم می‌توان در قالب برنامه‌های مستند چگونگی برداشت گیاهان آموزش داده شود.

از طرفی بیشتر این گیاهان قابلیت صنعتی شدن را دارا می‌باشند که می‌توان به‌صورت طرح‌های زراعی کشت و توسعه یابد تا هم در برداشت این گیاهان مدیریت صورت گیرد و هم زمینه اشتغال‌زایی تعدادی از جوانان ایجاد شود. 

انتهای پیام/ز

منبع: فارس

کلیدواژه: گیاهان دارویی گیاهان خراسان طبیعت گیاهان دارویی خراسان شمالی صنعتی شدن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۰۸۷۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تنوع کشت گیاهان دارویی رونق‌بخش اقتصاد در کردستان

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: بعد از خواب زمستانی، طبیعت استان جان تازه‌ای گرفت و با رویش گل و گیاه جوانه امید هم در دل کشاورزان استان روییده است، کشاورزان و باغداران با پاک کردن جویبار، هرس کردن درختان، آبیاری و کاشت محصول این روزها مشغول کار و تلاشند تا همچون همیشه در تولید محصولات مختلفی چون توت فرنگی کردستان را در عرصه کشاورزی سرآمد کنند و رونق اقتصادی را برای این استان به ارمغان آوردند.

علاوه بر از کشت محصولاتی چون گندم و جو و انواع میوه‌ها که کشاورزان کردستانی در این زمینه دستی برآتش دارند، رویش گیاهان متنوع دارویی به دلیل شرایط آب و هوایی در این استان؛ کردستان را به مهد تولید گیاهان دارویی تبدیل کرده است.

گل محمدی، نسترن، زعفران، سیاه دانه، سنجد، سماق و بیدمشک از عمده گیاهان دارویی تحت کشت در استان کردستان است که مورد استفاده مردم استان است.

کشت ۵۲۰۰ تن انواع گیاه دارویی در کردستان

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان اظهار کرد: در کردستان با ۲۹ هزار کیلومتر مربع وسعت، گیاهان دارویی با سطح زیر کشت بالغ بر ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار، بیش از ۵ هزار و ۲۰۰ تن انواع گیاهان دارویی کشت می‌شود.

حاجی میرزایی تصریح کرد: آب و هوای متنوع اقلیم نیمه گرمسیری و اقلیم سردسیری، تنوع کشت در استان را ایجاد نموده که باید گفت کمتر استانی در کشور با دو نوع اقلیم آب و هوایی وجود دارد.

وی میانگین بارندگی استان را ۴۵۰ میلیمتر عنوان کرد و گفت: تنوع کشت، پوشش گیاهی غنی و جنگل‌های بکر استان ناشی از همین میزان خوب بارندگی در استان است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان گفت: از لحاظ سطح باغات دیم در ردیف بیست و یکم کشور هستیم و بالغ بر ۵۷ هزار هکتار باغ در استان کردستان وجود دارد که سیب انگور توت فرنگی، هلو و گردو عمده محصولات استان را شامل می‌شود.

حاجی میرزایی ادامه داد: توت فرنگی با تولید ۶۵ هزار تن رتبه اول کشوری را برای کردستان به ارمغان آورده و انگور دیم نیز با ۹۸ هزار تن رتبه دوم کشوری را در استان داراست.

بیش از ۲ هزار هکتار از اراضی کردستان زیر کشت گیاهان دارویی

وی تصریح کرد: در حال حاضر ۲ هزار و ۵۲۷ هکتار از اراضی استان تحت پوشش گیاهان دارویی است که گل محمدی، به صورت هدفمند و در قالب زنحیره‌ای کشت می‌شود و افزایش سطح کشت زعفران در استان از دیگر برنامه‌های استان است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان به مزیت ترویج گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: کشت مخلوط گیاهان دارویی می‌تواند به عنوان پایلوت در کردستان اجرا شود و گل محمدی، نسترن، زعفران، سیاه دانه، سنجد، سماق، بیدمشک، از عمده گیاهان دارویی تحت کشت استان کردستان است.

حاجی میرزایی گفت: توزیع بذرهای گیاهان دارویی به علاقمندان به کشت این محصولات، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، عقد قرارداد با مراکز تحقیقاتی، عقد قرارداد با دانشگاه کردستان از عمده فعالیت‌های ترویجی استان است.

وجود ۱۰ واحد صنعتی و نیمه صنصتی گیاهان دارویی در کردستان

وی اضافه کرد: ۱۰ واحد صنعتی و نیمه صنعتی فرآوری گیاهان دارویی در استان با ظرفیت ۲۱۰ تن در استان کردستان وجود دارد و امیدواریم مشکلات موجود در این صنعت مرتفع و جوانان بسیاری در این مسیر اقدام به تولید گیاهان دارویی نمایند.

مشاور وزیر و مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی نیز با حضور در استان کردستان اعلام کرد: با کمک مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دانش بنیان باید روش‌هایی را به کار گرفت که استان کردستان قطب کشت و تولید این محصولات باشد

حسین زینلی گفت: منابع طبیعی سهم بزرگی از اراضی تحت اختیار را در خود داراست و این نگاه ویژه مدیران را در این حوزه می‌طلبد که با حفظ منابع طبیعی و بدون آسیب به طبیعت گیاهان دارویی کشت، حفاظت، حمایت و برداشت شوند.

وی تصریح کرد: اگر نتوانیم نیازهای بخش خصوصی را تأمین نمائیم موفق نخواهیم شد و به همین اساس رفع نیازهای بخش خصوصی از اولویت‌های کاری ماست.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح گیاهان دارویی، به بخش احیا در منابع طبیعی اشاره و اظهار کرد: هم در زراعت و هم در بخش منابع طبیعی باید جهت حفظ اکوسیستم و استفاده از پتانسیل مرتع، جنگل و زراعت و موفقیت بخش خصوصی و تقویت کشور متحد شویم چرا که اگر بخش خصوصی موفق باشد کشور توانمندی خواهیم داشت.

زینلی افزود: کردستان استانی است با پتانسیل بالا، مردمانی پاک، صادق و تلاشگر که از زمین روزی خود را تولید می‌نمایند و بهره‌وری خوبی را بوجود آورده‌اند.

وی ادامه داد: کردستان دومین استانی است که در توسعه باغات در اراضی شیبدار اعتبارات خوبی را به آن اختصاص داده‌ایم.

براساس علاقه مردم به کشت محصولات برنامه‌ریزی می‌شود

مجری طرح گیاهان دارویی استان ادامه داد: ما بر اساس تجربیات مختلف، بر محصولاتی که مردم همان استان علاقه به کشت آن دارند برنامه‌ریزی کرده و باید ویژه روی نیازهای آن کار نمائیم.

وی افزود: کنگر، ریواس، موسیر گل محمدی و بسیاری از گیاهان مختلف دارویی محصولاتی هستند که پذیرش خوبی در سایر کشورها دارند و ما باید تمام تلاشمان بر اساس حفظ بازارهای خارجی باشد.

وی تصریح کرد: محصولی همچون زیره سیاه که در کشور کمتر کشت می‌شود نیازمند برنامه ریزی کشت حتی در استان کردستان است چرا که هم بازار پسند است و هم کردستان استعداد کشت این محصول را دارد.

مشاور وزیر به محصول موسیر اشاره کرد و گفت: امروز در بازدید از موچش شاهد کشت این محصول در متراژهای چند هکتاری بودیم و با توجه به استعداد استان کردستان در این حوزه خوشحالیم مردم استان کردستان تمایل به کشت این محصول نیز پیدا کرده‌اند.

بهره وری در کردستان صادرات را تقویت می‌کند

زینلی افزود: تولید و ارزآوری هر کدام یک مبحث جدا و منفک از هم هستند، در استان کردستان بهره‌وری و ارزش افزوده بالاترین عملکرد را دارد که می‌تواند صادرات را تقویت نماید.

مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در ادامه ضمن اشاره به این مطلب که گیاهان دارویی فقط گیاهان خودرو نیست اظهار کرد: حتی توت فرنگی، گردو، هلو و بسیاری از محصولات دیگر می‌تواند در زمره گیاهان دارویی قرار گیرند.

مشاور وزیر اذعان داشت: فرآوری این محصولات به صورت ویژه اشتغال دوچندان ایجاد خواهد نمود که می‌توان با فرآوری‌های جدید محصولات جدیدتری از این گیاهان تولید کرد.

زینلی ادامه داد: ما فرهنگ گیاهان دارویی ایران را به دنیا صادر خواهیم کرد و خوشبختانه دانش بومی استان کردستان اگر مورد توجه قرار گیرد تحول خوبی ایجاد خواهد کرد.

وی بیان کرد: دانش بومی در حوزه محصولات پیازی من جمله «کنگر» و اینگونه محصولات در استان کردستان دانش خوبی است و می‌تواند به صورت کشوری مورد استفاده قرار گیرد.

کردستان دارای قدمتی تاریخی و کهن در خصوص طب سنتی و گیاه درمانی بوده و توانسته با ایجاد مرکز گیاه درمانی شفا براساس اصول طب بومی کردستان و طب سنتی کشور و طب وقایع اسلامی بستری برای ترویج و توسعه طب‌های طبیعی و ایجاد کلینیک‌های طب سنتی و مکمل و گیاه درمانی و غیره باشد.

کردستان سرچشمه تولید گیاهان دارویی

برهان حسینی مدیر طرح گیاهان دارویی و عرقیات شفا سنندج نیز کردستان را سرچشمه تولید گیاهان دارویی دانست و به نمونه‌ای از گیاهان دارویی و خواص درمانی آنها اشاره کرد و گفت: گیاهانی همچون بنفشه (ونوشه) دارای خواص آرامش بخشی ضد خارش، کهیر و ملین سینه و خواب‌آور است.

وی ادامه داد: بابونه یا «گوله چرمه له» بازکننده عروق ضد عفونت مجاری ادرار، تقویت کننده معده از بین برنده زخم معده، سقز خام (جاجکه تاله) ضد زخم اثنی عشر و معده مسهل ضد یبوست پاک کننده معده از موهای معده و پاک کننده معده مؤثر در تنبلی کلیه‌ها است.

مسؤول مرکز گیاه درمانی شهرستان سنندج عنوان کرد: بومادران نیز از بین برنده عفونت کلیه و مجاری ادراری و تنظیم درد رحم و کلیه‌ها و غیره که هریک دارای خواص درمانی بخصوصی می‌باشد.

وی در ادامه افزود: بیشتر از ۵۰۰ عنوان از بیماری‌های مختلف به مرکزگیاه درمانی شفا مراجعه می‌کنند و مورد درمان قرار می‌گیرند.

حسینی با بیان اینکه این مرکز توانسته در ۲۳ سرفصل بیماری‌ها را درمان کند، اعلام کرد: این بیماری‌ها شامل بیماری‌های قلب و عروق، کلیه‌ها، غدد و متابولیسم، تنفسی، گوارشی، مغز و اعصاب، استخوان، سیستم ایمنی بدن، عفونی، عوامل خارجی دهان و دندان، پوست و مو، اختصاصی زنان و مردان و کودکان و غیره می‌باشد.

وی خاطرنشان کرد: مرکز گیاه درمانی شفا در همایشی که در استان فارس در خصوص طب سنتی و گیاه درمانی در سال ۸۹ برگزار شد، تعداد شش مقاله ارائه داد، که سه مقاله مورد تأیید قرار گرفت.

مسؤول مرکز گیاه درمانی شهرستان سنندج در پایان یادآور شد: این مقاله‌ها توانست گیاه درمانی و طب سنتی کردستان را به مردم بشناساند و این برهه بازگشت عمومی به طب سنتی و گیاه درمانی و درمان طبیعی در استان کردستان است.

استان کردستان با داشتن گونه‌های متنوع گیاهی و پتانسیل دارویی دارای جایگاه ویژه‌ای در زاگرس و کشور است و از این رو می‌توان زمینه پرورش گیاهان دارویی و صادرات آن را فراهم و به توسعه و رونق اقتصادی استان کمک کرد.

و نیاز است متولیان امر بر اساس تجربیات مختلف، بر محصولاتی که مردم همان استان علاقه به کشت آن دارند برنامه‌ریزی کرده و به صورت ویژه روی نیازهای آنها کار کنند.

در واقع صنعت گیاهان دارویی خالق توسعه و رونق تولید در استان کردستان خواهد بود و نفسی تازه به اقتصاد استان می‌بخشد.

کد خبر 6084441