به نقل از «مهر»

آسیب های از خود گذشتگی افراطی/افرادی که نمی توانند نه بگویند

تاریخ انتشار: ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۹۵۲۷۰

کتایون حجتی کارشناس ارشد علوم تربیتی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: ایثار داشتن به هم نوع موضوعی اخلاقی و مبین کمال انسانیت و شرافت است ولی گاهی برخی از افراد به دلیل مشکلات پیدا و پنهان خود در گذشته دچار شکل بیمارگونه ای از این مسئله می‌شود که در روانشناسی به آن "طرحواره ایثار" می‌گویند. در واقع این شکل افراط گونه ایثار، مربوط به از خود گذشتگی بیش از اندازه فرد برای کمک به دیگران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی تصریح کرد: در این طرحواره فرد به نیازهای خود در مقابل نیازهای دیگران بی توجه می‌شود. او تا زمانی که نیازهای دیگران را برطرف نکند نمی‌تواند احساس آرامش داشته باشد. او از اینکه به خودش توجه کند در حالی که دیگران به کمک احتیاج دارند، احساس گناه می‌کند. برای همین سعی می‌کند تا به دیگران کمک کند و این احساس گناه را در درون خود آرام کند.

حجتی ادامه داد: فرد دچار این طرحواره، از کمک به دیگران، احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس می‌کند. او از وقت استراحت و آرامش خودش می‌گذرد و آن زمان را به دیگران اختصاص داده و نیازهای اطرافیان را در اولویت قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه روابط عاطفی و ازدواج این افراد به شدت تحت تأثیر طرحواره آنها است، افزود: در روابط عاطفی این افراد عاشق کسانی می‌شوند که مشکلات چشم گیری دارند، چون در این صورت است که می‌توانند حس ایثار و از خود گذشتگی شأن را در مورد آنها بیشتر راضی کنند. آنها در روابط عاطفی شأن دچار مشکل هستند چون جذب آدم‌های معتاد، معلول، فقیر و با افراد شکست خورده عاطفی می‌شوند.

این طرحواره درمانگر تاکید کرد: چون در این نوع روابط می‌توانند طرحواره ایثارگری شأن را همچنان ادامه دهند ولی اگر رابطه‌ای بر اساس ایثارگری و خدمت نباشد، آنها سردرگم می‌شوند و نمی‌توانند نقشی را برای خود در زندگی پیدا کنند.

حجتی ابراز کرد: آنها در قبال دیگران احساس مسئولیت وسواس گونه می‌کنند و به اطرافیان سرویس افراطی می‌دهند. در اوج خستگی و کار، اگر شخصی از آنها تقاضایی داشته باشد، نمی‌توانند "نه" بگویند. از اینکه به خواسته دیگران بی توجه باشند، احساس خودخواه بودن می‌کنند. همیشه سنگ صبور اطرافیانشان هستند و همدردی شدیدی با آنها دارند و آنقدر به این کار ادامه می‌دهند تا به ضرر خودشان تمام می‌شود.

این مشاور خانواده گفت: بعد از مدتی این افراد احساس می‌کنند که از آنها سوءاستفاده شده، در صورتی که خودشان تمام موقعیت‌ها را ساخته اند تا مورد سوءاستفاده قرار بگیرند. آنها از رفتارهای غیر منصفانه دیگران با خود، ناراضی و شاکی می‌شوند. این افراد غالباً دچار مشکلات فیزیکی نظیر معده درد، خستگی مزمن و مشکلات روده‌ای می‌شوند. آنها از طریق این مشکلات سعی می‌کنند توجه دیگران را کسب کنند و دیگران را مجبور می‌کنند که به آنها محبت و توجه نشان دهند. اما وقتی دیگران توجه و پیشنهاد کمتری برای کمک به این افراد نشان می‌دهند، احساس خشم درونی می‌کنند.

حجتی با اشاره به اینکه تله ایثار ریشه در کودکی دارد، افزود: زمانی که والدین از فرزند خود، بیش از اندازه انتظار دارند، کودکی تربیت می‌کنند که خود را مدام لازم به رفع انتظارات دیگران می‌کند. انتظارات غیر معقول و بیش از اندازه از یک کودک او را به طرحواره ایثار سوق می‌دهد. به طور نمونه محول کردن کارهای خانه به کودک، اگرچه امری پسندیده است و ابعاد مسئولیت پذیری را در وی ایجاد می‌کند اما زمانی که بیش از حد و بی مورد باشد، به فرد آسیب می‌زند.

وی گفت: یکی از مهم‌ترین اقدامات پذیرش این واقعیت است که فرد قبول کند که دچار ایثار وسواس گونه شده و روند درمان را بپذیرد، فرد باید به این دانایی برسد که فداکاری‌ها و از خود گذشتگی‌هایش حالتی بیمارگونه و غیرعادی است.

حجتی خاطر نشان کرد: او باید نگاهی دقیق به خود داشته باشد و ببیند که کدام یک از خواسته‌ها و نیازهایش در مسیر فداکاری‌های بی مورد نادیده گرفته شده و بی توجه باقی مانده اند. در واقع در این مرحله فرد باید خودش را در آغوش بگیرد و با خودش همدردی کند نوشتن یک نامه و گفتگو با خود می‌تواند شروع خوبی باشد. همچنین فرد باید شروع به ایجاد تغییراتی در رفتارهایش کند مثلاً از دادن خدمات بیش از حد به دیگران خودداری کند. دریافت کمک از دیگران را تمرین کرده و از همه مهم‌تر توانایی "نه" گفتن را در خودش پرورش دهد.

کد خبر 5203772

منبع: مهر

کلیدواژه: ازدواج خانواده روانشناسی خدمات مشاوره شهرداری تهران شورای شهر تهران واکسن کرونا وزارت آموزش و پرورش ویروس کرونا مفاسد اقتصادی سازمان تامین اجتماعی روز معلم قوه قضاییه هلال احمر جمهوری اسلامی ایران پیروز حناچی بازنشستگان سازمان بهزیستی پرونده قضایی خود گذشتگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۹۵۲۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کسانی که اعتمادبه‌نفس آن‌ها نمایشی است، این رفتارها را دارند

اعتمادبه‌نفس، ویژگی‌ای است که همه‌ ما آن را تحسین می‌کنیم و آرزوی داشتنش را داریم.

به گزارش روزیاتو، اما بسیاری از ما برای دستیابی به آن به این جمله‌ معروف عمل می‌کنیم که «تا وقتی که نتوانسته‌ای چیزی را به واقعیت تبدیل کنی، به آن وانمود کن»؛ بنابراین تعجبی ندارد که در بحث اعتماد به نفس بسیاری از اوقات واقعیت آن چیزی نیست که به نظر می‌رسد. گاهی در زیر آن تصویر مطمئن به خودی که از یک شخص می‌بینیم، در حقیقت، فردی مردد به خود و طالب تأیید دیگران وجود دارد.

با این حال، تشخیص این موضوع ساده نیست. حتی کسانی که بسیار بااعتماد به نفس به نظر می‌رسند هم ممکن است در جنگی درونی درگیر باشند که ما از آن به کلی بی خبریم.

پس از کجا می‌توانیم متوجه این موضوع شویم؟ چند رفتار هست که این افراد اغلب از خود نشان می‌دهند.

در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد.

۱- کمالگرا هستند

تصور کنید که با یکی از همکاران تان که به داشتن اعتماد به نفس بالا معروف است، بر روی پروژه‌ای کار می‌کنید. به نظر می‌رسد که او همه چیز را تحت کنترل دارد و همیشه کاری عالی از خود ارائه می‌دهند.

با این حال، در این همکاری نزدیک متوجه می‌شوید که او زمان زیادی را صرف بررسی کار خود، اصلاح ریزترین جزئیات و نگرانی برای نقص‌های جزئی‌ای می‌کند که کس دیگری متوجه آن‌ها نمی‌شود.

شاید عجیب به نظر برسد، اما این حد از کمالگرایی اغلب می‌تواند نشانه‌ی این باشد که یک شخص در ظاهر بااعتماد به نفس، اما در درون به دنبال تأیید دیگران است.

روانشناسان علت کمالگرایی را مطمئن نبودن از خود و ترس از تأیید نشدن، تمسخر شدن و طرد شدن می‌دانند.

به عقیده‌ی آن ها، فشار‌های درونی مانند میل به جلوگیری از شکست یا قضاوت منفی، افراد را به کمالگرایی سوق می‌دهد.

دلیل کمالگرایی گاهی می‌تواند تلاش برای اثبات ارزشمندی خود به دیگران و به دست آوردن تأیید آن‌ها باشد. نیاز به انجام بی عیب و نقص همه چیز ممکن است ریشه در ترس از قضاوت یا نقد شدن داشته باشد. افراد کمالگرا با مطمئن شدن از بی نقص بودن ریزترین جزئیات، امیدوارند که جلوی هر گونه بازخورد منفی‌ای که می‌تواند اعتماد به نفس آن‌ها را درهم بشکند را بگیرند؛ بنابراین اگر با شخصی رو به رو شدید که بااعتماد به نفس به نظر می‌رسید، اما وسواسی و سختگیر بود، ممکن است معنایش این باشد که اعتماد به نفس او صرفاً ظاهری است.

۲- همیشه پیش از تصمیم گیری به نظر دیگران نیاز دارند

تا به حال شخصی را دیده اید که با وجود اینکه بااعتماد به نفس به نظر می‌رسد، اما دائماً دنبال نظر یا تأیید دیگران است؟

همانطور که احتمالاً حدس زده اید، این نشانه‌ی ظریف، اما رایجی از مطمئن نبودن از خود است.

این نیاز به نظر یا تأیید دیگران می‌تواند در مورد شغل، تصمیمات یا حتی ظاهر باشد.

گرچه لزوماً چیز بدی نیست، چون همه‌ی ما گاهی به اندکی تأیید دیگران نیاز داریم. اما اگر این امر تبدیل الگویی مداوم شود، ممکن است به نیازی عمیق‌تر برای تأیید شدن اشاره داشته باشد.

۳- انتقادپذیر نیستند

برای بسیاری از افراد پذیرش انتقاد کاری دشواری است، اما نه لزوماً به این خاطر که آن‌ها نیازی به بهبود و اصلاح در خود نمی‌بینند، بلکه به این دلیل که در درون شان از هر انتقادی که ممکن است مؤید ترس آن‌ها از به اندازه‌ی کافی خوب بودن باشد، واهمه دارند.

روانشناسان می‌گویند کسانی که اعتماد به نفس بسیار پایینی دارند، حساسیت شدیدی به هر نوعی از انتقاد، اصلاح یا نصیحت و توصیه دارند، حتی اگر چیزی که می‌گویید سازنده و کاملاً درست باشد.

۴- دائماً در شبکه‌های اجتماعی پست می‌گذارند

همه‌ی ما گهگاه به اندکی تحسین و تأیید دیگران نیاز داریم.

با این حال، برخی افراد به ظاهر بااعتماد به نفس، میل ناسالمی به این امر دارند؛ و اگر بخواهند که همیشه بااعتماد به نفس به نظر برسد، نمی‌توانند از همه‌ی اطرافیان شان طلب تأیید کنند. چرا که باعث برملا راز درونی شان می‌شود؛ بنابراین چطور باید این مشکل را حل کنند؟

احتمالاً با کمک بی نقص‌ترین وسیله‌ی ساخته شده تاکنون برای دریافت تأیید دیگران یعنی شبکه‌های اجتماعی.

شبکه‌های اجتماعی باعث عادی شدن رفتار‌های تأیید طلبانه‌ی نسبتاً ناسالم شده اند.

مادربزرگ خود را در جوانی تصور کنید که با وسواس زیادی عکسی از خود تهیه کند و نسخه‌های زیادی از آن عکس را با همراه این یادداشت برای تمام دوستانش ارسال کند: «دوستش داری؟ لطفاً باخبرم کن.»

عجیب به نظر می‌رسد، درست است؟ اما این در واقع همان کاری است که بسیاری از افراد امروزه در دنیای دیجیتال انجام می‌دهند.

شبکه‌های اجتماعی به ویژه برای کسانی که در درون شان به دنبال تأیید دیگران هستند می‌تواند فضایی برای دستیابی به این هدف فراهم کند. آن‌ها ممکن است که دائماً درمورد موفقیت ها، ماجراجویی‌ها یا حتی اتفاقات روزمره شان پست بگذارند، به این امید که بتوانند لایک و کامنت و شِیر دیگران را به دست آورند.

با این حال، روانشناسان معتقدند این امر می‌تواند باعث تشدید رفتار‌های تأیید طلبانه و تلاش‌های ناسالم برای گرفتن تأیید دیگران شود. به علاوه، این تأیید طلبی‌های افراطی مشکل اصلی و ریشه‌ای فرد را برطرف نمی‌کند، چرا که تأییدی که شخص به این شیوه از دیگران دریافت می‌کند، تأییدی بیرونی است.

پژوهش‌ها هم ارتباط میان فعالیت بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی با پایین بودن اعتماد به نفس را اثبات کرده است؛ بنابراین اگر با شخصی مواجه شدید که دائماً در شبکه‌های اجتماعی پست می‌گذارد، این امر ممکن است نه صرفاً میل او به اشتراک گذاری، بلکه شیوه‌ی او برای دریافت تأیید دیگران باشد.