به نقل از «فارس»

قدیمی‌ترین مجسمه‌های فردوسی در ایران + تصاویر تاریخی

تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۱۲۱۰۵

به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری فارس، ابوالحسن‌خان صدیقی (درگذشته به تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۷۴) بیش از یک قرن زندگی کرد و چنان در مجسمه‌سازی چیره‌دست بود که توسط ایتالیایی‌ها به «میکل‌آنژ شرق» مشهور شد.

 

پرتره کمال الملک، اثر صدیقی

 

او که پرورش‌یافته در مدرسه صنایع مستظرفه و زیر نظر کمال‌الملک بود، در طول حیات خود بیش از ۸۰ مجسمه ساخت که مشهورترین آن‌ها، مجسمه‌‌های نادرشاه افشار در مشهد، ابن‌سینا در همدان، سعدی در شیراز، خیام در پارک لاله و فردوسی در میدان فردوسی تهران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

از چپ نفر سوم: علی‌محمد حیدریان، چهارم: حسنعلی وزیری، پنجم: اسماعیل آشتیانی، ششم: ابوالحسن صدیقی، هفتم: کمال‌الملک

 

 

ذوق و ذکاوت ابوالحسن صدیقی و تبحرش در هنر به اندازه‌ای بود که گفته می‌شود کمال‌الملک گاهی او را از روی مزاح «ابوالحسن خان رقیب» می‌نامید.

 

صدیقی در نوروز ۱۳۷۴ (آخرین سال حیات)

 

به بهانه ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی، مجسمه‌های این شاعر بزرگ ایران‌زمین را که توسط زنده‌یاد صدیقی ساخته شده است، مرور می‌کنیم. ناگفته نماند اطلاعات عرضه‌شده در کتاب ابوالحسن‌خان صدیقی (ناشر: کمیسیون ملی یونسکو) و تارنماهای مجازی، یکسان نبوده و چندان قابل اتکا نیست. در این گزارش سعی شده است تاریخ رویدادها به صورت دقیق عرضه شود، با این حال امکان خطا وجود دارد.

 

۱ـ نخستین مجسمه فردوسی سال ۱۳۰۱ از جنس گچ و به ارتفاع ۱۶۰ سانتی‌متر در حوضخانه مدرسه صنایع مستظرفه ساخته و نصب شد. (برخی تاریخ ساخت این مجسمه را ۱۳۱۲ نقل کرده‌اند).

این مجسمه حکیم طوس را سوار بر بال سیمرغ نشان می‌داد. متأسفانه در ابتدای دهه ۴۰ شمسی، هنگام واگذاری بخشی از مدرسه برای ساخت موزه هنرهای ملی (که اکنون در وزارت ارشاد قرار دارد)، مجسمه هنگام جابجایی شکسته شد و دیگر مرمت نشد و اکنون اثری از آن باقی نمانده است.

 

 

 

۲ـ سردیسی در سال ۱۳۱۳ برای هزاره فردوسی از جنس گچ و پتینه با ارتفاع ۷۰ سانتی‌متر ساخته و در کتابخانه ملی ایران (خیابان قوام السلطنه سابق، سی‌تیر فعلی) نصب شد. این مجسمه اکنون در موزه کتاب و میراث مستند سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران واقع در بزرگراه شهید حقانی وجود دارد و در فهرست آثار ملی منقول ثبت شده است.

ناگفته نماند مجسمه بزرگی از فردوسی (تندیسی به طول ۸ متر) خردادماه ۱۳۸۶ در محوطه کتابخانه ملی ایران رونمایی شد که نباید به مجسمه مدنظر اشتباه شود.

 

صدیقی در رونمایی مجسمه فردوسی در رم

۳ـ در سال ۱۳۳۷، صدیقی برای ساخت مجسمه برنزی نادرشاه در ایتالیا بود. همزمان سفارش مجسمه فردوسی هم به او داده می‌شود. صدیقی مجسمه‌ای از سنگ مرمر کارارا به ارتفاع ۱۸۵ سانتی‌متر می‌سازد که روبروی موزه هنرهای زیبا در ایتالیا نصب می‌شود.

«جیووانی گرونچی» رئیس‌جمهور وقت ایتالیا، نشان هنری کمنداتوره را به صدیقی می‌دهد. این مجسمه همچنان در شهر رم نصب بوده و یک بار مورد مرمت قرار گرفته است.

 

صدیقی و همسرش، کنار مجسمه فردوسی در رم، احتمالاً دهه ۶۰

 

نقل است که صدیقی پس از دریافت نشان هنری کمنداتوره، ضمن تشکر گفته است: «تعجب می‌کنم که چرا به جای نشان شجاعت، نشان عالی هنر به من اعطا شد! زیرا در سرزمین مجسمه‌سازان بزرگی مثل میکل آنژ و داوینچی، کسی که از ایران بیاید و مجسمه حکیم فردوسی را در پایتخت روم باستانی بگذارد، شایسته نشان شجاعت است، نه هنر!»

این قول به شیوه دیگری هم نقل شده است: «شما نباید نشان هنر به من بدهید، بلکه باید نشان شجاعت را می‌دادید، زیرا شهامت و شجاعت بسیار می‌خواهد تا در کشوری که قرن‌هاست مهد تمدن و هنر است، یک ایرانی اثری از بزرگان مملکتش را نصب کند.» 

 

 

مجسمه فردوسی در کارگاه استاد صدیقی در ایتالیا. این مجسمه از جنس سنگ مرمر کاراراست و ۳۳۵ سانتی‌متر ارتفاع دارد و روی پایه‌ای ۵۹ تنی از کوه الوند نصب شده.

 

۴ـ مشهورترین مجسمه صدیقی از فردوسی در سال ۱۳۳۸ ساخته و با کشتی به ایران منتقل شد و ۱۷ خرداد با نظارت فرزندش (فریدون صدیقی) در میدان فردوسی تهران نصب شد.

این مجسمه در سال‌های ۸۴ و ۸۸ دو بار توسط فریدون صدیقی (فرزند استاد صدیقی) مرمت شد.

 

روز افتتاح مجسمه فردوسی در میدان فردوسی، ۱۷ خرداد ۱۳۳۸

 

برخی نقل‌ها می‌گویند این مجسمه در سال ۱۳۴۸ ساخته شده و ـ به دلیل بسته بودن کانال سوئز ـ فرآیند انتقال آن به ایران ۲ سال طول کشیده و نهایتاً در پنجم مهر ۱۳۵۰ در میدان فردوسی نصب شده است. برای سنجش صحت این نقل، با خسرو معتضد مورخ تماس گرفتیم که او آن را رد کرد و گفت: در دهه ۴۰ که دانشجو بودم، هر روز این مجسمه را می‌دیدم.

 

 

 

۵ـ یک دهه پس از ساخت مجسمه فردوسی در ایتالیا، مجسمه دیگری شبیه به او باز هم  به سفارش انجمن آثار ملی توسط صدیقی این مجسمه از سنگ مرمر کارارا تراشیده می‌شود.

 

نمایی از مجسمه فردوسی در کارگاه صدیقی در ایتالیا

 

این مجسمه به ارتفاع ۲ متر در سال ۱۳۴۶ در آرامگاه فردوسی در طوس نصب می‌شود.

 

 

صدیقی در حال کار روی مجسمه خیام (سال ۱۳۵۰) که بعدها در پارک لاله تهران نصب شد. او این مجسمه را بیش از دیگر آثارش دوست داشت. در مرتبه دوم هم مجسمه فردوسی میدان فردوسی قرار داشت.

مرحوم فریدون صدیقی فرزند استاد صدیقی در مصاحبه‌ای پیرامونش پدرش گفته بود: پدرم در طول زندگی عاشق سه شخصیت فرهنگی بود؛ خیام، فردوسی و سعدی. پدر من در خانه چهار تا کتاب داشت. دیوان حافظ، شاهنامه فردوسی، خیام و قرآن. بالأخره پدرم تعصب مذهبی هم داشت. پدر من شاهنامه فردوسی را حفظ بود، دیوان خیام را حفظ بود. اصلاً حرف زدنش فردوسی وار بود.

 

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: فردوسی ایتالیا مجسمه حکیم طوس مجسمه فردوسی ابوالقاسم فردوسی ابوالحسن صدیقی خسرو معتضد مجسمه فردوسی میدان فردوسی کمال الملک سانتی متر نصب شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۱۲۱۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کنایه علی جنتی به افشای زمین خواری در حوزه علمیه ازگل/ نادیده گرفتن تخلفات صدیقی نوعی دهن کجی به مردم است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، علی جنتی، رئیس هیأت اجرایی حزب اعتدال و توسعه در اولین نشست هم اندیشی سران حزب که با هدف اتخاذ تصمیم های کلان و راهبردی در سال ۱۴۰۳ با حضور اعضای ارشد و دبیران استانی برگزار شد، ضمن انتقاد به نحوه اعمال خشونت در برخورد با زنان بی حجاب و برخوردهای گزینشی و جانبدارانه برخی از نهاد های قدرت اظهار نمود: متأسفانه افرادی که خودی محسوب می شوند، هرگونه تخلف آنان نادیده گرفته می شود، ولی کسانی که غیر خودی نامبرده می شود کمترین تخلف مطبوعاتی آنان نیز موجب احضارشان به دادسرا می شود.

وی گفت: اتفاقات اخیر در مورد امام جمعه تهران و نادیده گرفتن تخلفات ایشان که نوعی دهن کجی به مردم یکی از این موارد است و ده ها مورد دیگر نیز از تخلفات و موارد غیر قانونی وجود دارد که با آن برخوردی صورت نگرفته است.

وی افزود: متأسفانه فساد در کشور به صورت نهادینه و سیستماتیک در آمده و از نظر شفافیت ایران در رتبه آخرین کشور های عضو سازمان ملل متحد قرار دارد. ناکارآمدی و بی توجهی به مشکلات اساسی مردم از جمله وجود تورم افسار گسیخته موجبات نارضایتی اقشار مختلف مردم را پدید آورده است.

27215

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902213