خیام و جهانی که فراتر از زمان خویش تصویر می‌کرد
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۴۶۱۶۱
بهروز غریب‌پور کارگردان تئاتر گفت: وقتی در رباعیات خیام تفکر و تامُّل کنید، می‌بینید که خیام ۴ قرن پیش از پاسکال و نیوتن، به نقاطی از ریاضیات و هندسه رسیده که گویی معاصر آنان بوده است؛ او جهان را فراتر از زمان خود می‌دید و تصویر می‌کرد.
۲۸ اردیبهشت ماه در تقویم روز بزرگداشت حکیم عمر خیام است؛ غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری ملقب به عُمَر خَیّام نیشابوری فیلسوف، ریاضیدان، ستاره‌شناس و شاعر رباعی‌سرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از برجسته‌ترین کارهای وی سروسامان دادن و سرپرستی محاسبات گاه‌شماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک در دورهٔ پادشاهی ملک‌شاه سلجوقی (۴۲۶–۴۹۰ هجری قمری)، محسوب می‌شود؛ محاسبات منسوب به خیام در این زمینه، هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از گاه‌شماری میلادی دارد.
بهروز غریب‌پور یکی از معدود کسانی است که رباعیات و زندگی خیام را دستمایۀ یکی از اپراهای عروسکی خویش قرار داد و در نمایشی با همین عنوان به این شخصیت تاریخی و ادبی ایرانی پرداخته است.
آنچه در ادامه می‌آید گفت‌وگوی خبرنگار فرهنگی ایرنا با این کارگردان تئاتر به بهانه سالروز بزرگداشت خیام است.
خیام و جهانی که فراتر از زمان خویش تصویر می‌کرد
خیام یکی از چهره‌هایی است که شما در ۵گانه اصلی اپرای عروسکی خود (همراه با مولوی، سعدی، حافظ و فردوسی) به او پرداختید و این موضوع نشان از جایگاه بالای خیام در نظر شخص شما دارد. علت این پرداخت چه بوده است؟
تمامی قلل شعری ما که من افتخار نوشتن اپراهایی درباره آنان را نوشته ام انسان هایی تکرارنشدنی هستند؛ معتقدم که آنها سرمایه های ما هستند آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفته اند.
در بوروشور اپرای خیام و در مصاحبه هایم به کرات گفته ام که تصاویر شبه مینیاتوری که از خیام یا سعدی یا حافظ ترسیم شده حقیقتا هولناک است یعنی دقیقا نقاش یا تصویرگری که این کارها را انجام داده، خواسته یا ناخواسته در ترور شخصیت این افراد تلاش کرده است؛ وقتی خیام را در این نقاشی ها و کتاب هایی که به چاپ رسیده است نگاه می کنید، مردی است که صراحی در دست و در کنار یک زن را گرفته است و انسانی که زبان نداند و خیام را نشناسد تصور می کند که با یک فرد لاابالی روبروست.
این موضوع دریغ آمیز است وقتی شما در رباعیات خیام غور می کنید و می بینید که خیام ۴ قرن پیش از پاسکال و نیوتن، به نقاطی از ریاضیات و هندسه رسیده است که گویی معاصر آنان بوده است و چنین فردی با این همه دانش و کسی که تقویم جلالی را با تعدادی از همکارانش مدیریت می کند، این گونه ترسیم می شود؛ امروز ثابت شده است که تقویم جلالی در دوهزار سال چند دقیقه یا چند ثانیه اختلاف دارد یعنی تاریخ دقیق و روز و ماه و تمامی اینها چندثانیه یا چند دقیقه اختلاف دارد.
وقتی می بینید که این دقت در محاسبات در قرن ۱۱ میلادی یا ۴۳۹ هجری قمری انجام شده است آن زمان متوجه می شوید که تا چه اندازه دردناک است که چنین خیامی را به فردی لاابالی و بی ریشه مبدل کرده باشیم که کرده اند.
بنابراین من وظیفه خودم می دانستم که در مورد این بزرگان گامی بردارم که در عین حال که اپرای ملی را غنی تر کنم با اشعار و زندگی این بزرگان در معرفی شخصیت حقیقی آنان هم گامی برداشته باشم. به همین دلیل است که اپرای خیام را با این رباعی آغاز می کنم که
اجرام که ساکنان این ایوانند
اسباب تدبر خردمندانند
هان تا سررشتۀ خرد گم نکنی
کانان که مدبرند، سرگردانند
بله خیام از می و باده هم سخن گفته است که این موضوع هم دلیل داشته و من اینها را در اپرا به نمایش گذاشتم که چرا خیام به آنان پرداخته است.
در نتیجه هدف من از پرداختن به خیام، شخصیت چندبعدی و چندساحتی او بود تا هم اپرای ملی را غنی و هم شخصیت حقیقی خیام را معرفی کنم و هم به مخاطب و نسل امروز بگویم که باید با دید دیگری خیام را نگاه کرد. تصورم این است که در طول اجرایی که ما داشتیم و سی دی و دی وی دی هایی که پس از آن به خوبی فروخته می شود گویای این موضوع است که من به اهدافی که تعیین کرده بودم، رسیده ام.
خیام و جهانی که فراتر از زمان خویش تصویر می‌کرد
علاقه شخصی شما به خیام که وی را در زمرۀ ۵گانه اپرای اصلی شما قرار داد از کجا سرچشمه گرفته است؟
در سنین جوانی یک رباعی خیام برای من تکان دهنده بوده است؛
ما لعبتکانیم و فلک لعبت باز
از بهر حقیقتی نه از روی مجاز
بازیچه همی کنیم نفع وجود
افتیم به صندوق عدم یک یک باز
من این را ابتدا در نوشته های صادق هدایت راجع به خیام خواندم و بعد در اثر نمایش در ایران بهرام بیضایی خواندم؛ سپس در کتاب بنیاد نمایش در ایران ابوالقاسم جنتی عطایی خواندم و بعد در فتوت‌نامۀ واعظ کاشانی خواندم که او چقدر به نمایش عروسکی با دید وسیع تری نگاه کرده است. این رباعی نشان دهنده این است که یک انسان ریاضیدان و فیلسوف شاعر و منجم را چنان تکان داده است که او توانسته است نمایش عروسکی را تمثیلی از زندگی و سرنوشت ما بداند؛ بعدها البته رباعی دیگری هست که به خیام نسبت می دهند ولی به نظر می رسد پس از ایشان گفته شده باشد که سروده:
خیام که خیمه های حکمت می‌دوخت
در کوره غم فتاد و ناگاه بسوخت
مقراض اجل طناب عمرش ببرید
دلال عمل به رایگانش بفروخت
بنابراین من این امر را که پس از او یا خود او، خیمه نمایش های عروسکی را خیمه حکمت بدانند، نشانه اوج تلقی یک انسان فرهیخته از نمایش عروسکی می دانم و همیشه دریغ من این بوده است که نمایش عروسکی نه تنها در ایران بلکه در جهان هنر حقیر شده است. تصور می کنند با تغییر صدا یا این که موضوعات بسیار ساده و سطحی را برای کودکان آموزش بدهند، آن را مورد توجه قرار می‌دهند در حالی که نمایش عروسکی همانند هر پدیدۀ دیگری طیف بسیار وسیعی را در برمی گیرد.
در نتیجه من بین خودم و خیام اشتراک تلقی از نمایش عروسکی را داشتم و این من را بیشتر جذب کرد؛ در اپرای خیام، وقتی که صندوق عدم به صورتی هولناک به سمت تماشاگر می‌آید و در صندوق باز می شود، دلقکی که مرگ جابر را دیده است هم به درون این صندوق عدم کشیده می‌شود. به این ترتیب جهان نمایشی که مدنظر وی بوده است را به تصویر کشیدم.
در صحبت هایتان اشاره کردید که اشاره خیام به می و مستی دلایلی داشته است؛ این دلایل چه بوده است؟
اول نکته ای را باید بیان کنم که واقعا مضحک است؛ بسیاری از مفسران و نویسندگان برجسته ما خیام، خواجه نظام الملک و حسن صباح را همسن و سال می دانستند و حتی داستان کاملا جعلی سه یار دبستانی را ساخته اند؛ در حالی که تاریخ ولادت خواجه نظام الملک ۴۰۸ هجری قمری است، خیام متولد ۴۳۹ هجری قمری است و سال ولادت حسن صباح ۴۶۴ هجری قمری است.
بنابراین اینها نمی توانستند که باهم به یک مکتب رفته و به هم گفته باشند که اگر هرکدام از ما در راس امور قرار گرفت، دست آن دیگری را بگیرد. این که بگوییم حسن صباح به دلیل دانش کم مورد توجه خواجه نظام قرار نگرفته بوده درست نیست چرا که حسن صباح هم به ریاضیات و محاسبات مسلط بوده و بر علوم زمان خودش احاطه داشته است.
این دروغی مسلم است اما این سه نفر، سه اندیشه را نمایندگی می کنند؛ خواجه نظام الملک به دلیل این که یک مملکت را اداره می کند تعادلی را برقرار می سازد تا از جانب متشرعین مورد انتقاد قرار نگیرد و بتواند جامعه را درست هدایت کند. یکی از یادگارهای برجسته اش این است که دانشگاه کلمبیا کپی موفق نظامیه خواجه نظام الملک است و تدبیر خواجه نظام الملک فوق العاده بوده است و طبیعی است که با افراطیون در هر سمتی که باشند مخالف بوده است.
حسن صباح با باورهایی که داشته و به عقیده خویش عدالتخواهی می کرده است بسیار تندرو رادیکال بوده و برای این که به مقصود خویش برسد، راهی که در پیش گرفته راه ترور است و طبیعی است که این راه مورد نظر خیام نیست؛ همچنان که مورد نظر و مورد قبول خواجه نظام الملک هم نیست.
خیام به صورت طنز و مطایبه برای برانگیختن متشرعین اشعاری سروده است که این متشرعین را به فکر برانگیزد.
خیام ز بهر گنه این ماتم چیست
وز خوردن غم فایده بیش و کم چیست
آن را که گنه نکرد غفران نبود
غفران ز بهر گنه آمد غم چیست
تصور کنید که در محشر و قیامت دائما گفته می شود که اعمال ما سنجیده شده و محاکمه می شویم و به هر حال باید گواهی بدهند که ما خوب و یا بد بوده ایم و سپس خداوند رحمت خود را شامل حال ما کند و ما کمتر به آتش دوزخ سوزانده شویم. این را ما غفران الهی می دانیم و خیام می گوید اگر تو تمام زندگی ات تصور می کنی که بدون گناه باید باشد پس این را خدا چگونه گفته است؟
بنابراین در این رابطه خیام بی تردید مسئله باده و مستی و همه اینها را قطعا به دلایلی خاص مطرح کرده است و عملا این موضوع به معنی می خوارگی و شب روز دنبال عیش و عشرت بودن نیست؛ او در بسیاری از مواقع از این جهانی که جهان ناپایداری است افسوس می خورد و می گوید:
پیش از من و تو لیل و نهاری بوده است
گردنده فلک نیز به کاری بوده است
زینهار قدم به خاک آهسته نهیم
کان مردمک چشم‌نگاری بوده است
وقتی کسی با این تصور و دریغ به اطراف خویش نگاه می کند، چگونه می توان او را به لاقیدی متهم ساخت؟ خیام یک ذهن ریاضی بسیار دقیق داشته که دائما در حال جستجو بوده است و من باز در مقدمه بروشور اپرای خیام نوشته ام که تسلط او بر قرآن فوق العاده عجیب بوده است.
به نحوی که در مجلسی خدمت شهاب السلام عبد الرزاق وزیر در مورد یک آیه ای از قرآن اختلاف نظری بوده است و وقتی خیام وارد می شود از او سوال می کنند که نظرش چیست و زمانی که می بینند او چه اشرافی بر قرآن دارد به او می گوید: ما باید خدا را شاکر باشیم که کسی از قُرا جهان تمام این وجوه را بداند و علل آن را ذکر کند دیگر چه رسد به حکیمی چون خیام که دایره کار و تخصص او فلسفه و ریاضیات است. ما باید شاکر این وجود چنین دانشمندانی باشیم.
تصور من این است که آنچه در مورد می خوارگی خیام گفته می شود، اغراق است و اگر به اشعار او دقیق نگاه کنیم این جهان گذران این جهانی که زیبارویان تبدیل به خاک می شوند و عمر ناپایدار دارند همه می توانند خیام را دعوت به از خود بیخودشدن کنند.
خیام و جهانی که فراتر از زمان خویش تصویر می‌کرد
بعضا چنین مطرح می شود که خیام در دهه آخر بر دم را غنیمت شمردن تاکید داشته است و این صرف در لحظه زندگی کردن برخی از انتقادات را برانگیخته است؛ نظر شما در این باره چیست؟
در مورد دیوان خیام و رباعیات وی نظرات بسیار متفاوتی وجود دارد؛ اولا در زمان خیام دیوان وی در دسترس نبوده است؛ حتی افسانه ای وجود دارد که وارتا نامی که آجودانِ خیام بوده است با دستور خواجه نظام الملک کشته می شود تا دستنوشته های خیام بدزدند و به الموت ببرند.
دلیل آن بوده است؟
به دلیل این که حسن صباح راه افراط در تفسیر دین را در پیش گرفته و با تمام حرمتی که برای خیام قائل بوده می خواسته است که خود خیام را نابود نکند و دستنوشته های وی را از بین ببرد. بسیاری از افراد مانند ژوکوفسکی یا پروفسور روزن اختلاف نظر دارند که تعداد رباعیاتی که از خیام به دست آمده است چند مورد است. می گویند ۲۵۰ الی ۳۰۰ و رقم ۸۰۰ هم مطرح می شود؛ حتی در افغانستان یک دیوان رباعیات خیام هست که نزدیک به ۱۰۰۰ رباعی دارد و این تعداد رباعیاتش مشخص نیست و این که بگوییم خیام در اواخر عمر این‌گونه بوده است صحیح نیست.
می توان گفت که هرچه به بلوغ رسیده است این تاکید بیشتر شده و گرنه خیام این شک را دائما در همه سالهای مختلفی که شعر می گفته تکرار کرده است:
چون نیست ز هر چه هست جز باد بدست
چون هست بهرچه هست نقصان و شکست
انگار که هرچه هست در عالم نیست
پندار که هرچه نیست در عالم هست
چنین شعری اصلا راجع به باده نیست و راجع به این است که این عالم تا چه حد بینهایت است؛ واقعا خدایی که در ذهن خیام هست چنان بزرگ و عظیم است که ما را وارد یک دهلیز بینهایت بزرگ می گرداند که ما این اجرام را می بینیم و در این عالم خلقت غرق می شویم.
امروز معلوم می شود که خیام جهان را چگونه می دیده است؛ اخیرا اعلام شد که قرار است پایگاهی در مریخ بزنند و از یک سیاره ای صحبت کردند که ۳۶ ملیون سال نوری از ما دور است و چرخش آن به دور ما به این صورت است که دقیقا هر ۲۴ ساعت سال نو می شود؛ وقتی یک چنین تصویری را در ذهن داشته باشید نمی توانید بپذیرید یک نفر که چنین تفسیر فوق العاده‌ای از دین و خدا ارائه دهد، آدمی بی‌دینی باشد.
خاکی که به زیر پای هر حیوانی است
کفّ صنمیّ و چهرهٔ جانانی است
هر خشت که بر کنگرهٔ ایوانی است
انگشت وزیر یا سر سلطانی است
این شعر هم درباره باده و بی دینی نیست و درکی که ما (یعنی به صورتی که در جامعه وجود دارد) از خیام داریم درکی بسیار ضعیف است؛ من بی دلیل اپرای خیام را ننوشتم و می خواستم به همه نشان دهم و سهم خودم را ادا کنم و بگویم که او بسیار بزرگ است، درک بسیار وسیعی از جهان خلقت دارد. از نظر خیام درک سطحی و قشری افرادی که خدا را این گونه تفسیر می کنند که موجودی است که بر تخت نشسته و تازیانه ای در دست گرفته و شلاق به تن آدمیزاد می زند، تفسیر غلطی است؛ چون ما کسانی که اعتقاد به قرآن دارند معتقدند که خدا علیم و بصیر است اما نه چشم دارد نه گوش و نه صورت و نه سیمای انسانی. یعنی پهناوری دیدگاه و شنوایی او بی حد و حساب است بنابراین از نظر من خیام بایست دوباره دیده شود و امیدوارم این اپرا (خیام) دیده شود.
من در این اپرا رباعی خیام را تصویر کرده ام که در
در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش
دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش
ناگاه یکی کوزه برآورد خروش
کو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه فروش
که در آن کوزه ها رژه می روند و بعد وقتی که برمی گردند می بینیم که آدم ها در آن هستند و در واقع عروسک ها در آن قرار گرفته اند تا بگویم که بله خیام این گونه به جهان پهناور اطرافش نگاه می کرده که همه اینها تکرار مرگ و تکرار زندگی و تکرار نابودی و جان گرفتن انسان های جدید است./ایرنا
بیشتر بخوانید
وین یکدم عمر را غنیمت شمریممنبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: خواجه نظام الملک نمایش عروسکی رباعیات خیام اپرای خیام هجری قمری حسن صباح
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۴۶۱۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عشقی فراتر از خدمت.../ماندن در منطقه محروم؛ به واسطه عشق به دانش‌آموزان
ایسنا/چهارمحال و بختیاری روز معلم که نزدیک می‌شود، دانش‌آموزان و خانواده‌ها در تکاپوی خرید هدیه‌ای در شان معلم هستند، کسی که بی‌منت هر ساله راه و رسم زندگی را می‌آموزد.
به گزارش ایسنا، به راستی معلمی عشق است، کسی که تلاش می‌کند تا راه و رسم زندگی را به دانش‌آموزان بیاموزد، کسی که با تمام وجود و از صمیم قلب راه درست را به فرزندان خود نشان می‌دهد.
آری روز معلم روز قدردانی از زحمات کسانی است که عاشقانه در میدان و سنگری قرار گرفته‌اند تا نسلی را تربیت کنند که آینده در دستان آن‌هاست.
کسانی که جهاد می‌کنند و گاهی خدمت به فرزندان خود را بالاتر از همه کارها می‌دانند، هستند معلمانی که جان خود را کف دست می‌گذارند و مسیرهایی را طی می‌کنند تا دانش‌آموزانی که چشم انتظار رسیدن معلم هستند در کلاس درس حاضر شوند.
به راستی، رفت و آمد از یک منطقه به منطقه دیگر بسیار دشوار است اما وقتی عاشق شغلت و دانش‌آموزانی که با بچه‌های خودت فرقی ندارند، باشی، تنها درس دادن و خدمت به آنها را مهم می‌دانی، خدمتی بی‌منت در کمال عاشقی.
روز معلم بهانه‌ای است تا به جهت تشکر و پاسداشت زحمات آنها، این روز گرامی داشته شود، البته تنها ۱۲ اردیبهشت روز معلم نیست، هر روز باید قدردان زحمات این قشر باشیم.
به مناسبت روز معلم با یکی از معلمان نمونه استان که در منطقه محروم استان در حال خدمت به دانش‌آموزان است مصاحبه ای را انجام دادیم که با هم می‌خوانیم.
مریم توکلی، معاون پرورشی یکی از مدارس شهرستان کوهرنگ که دارای هفت سال سابقه کاری است، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سال ۹۲ وارد دانشگاه فرهنگیان شدم و در رشته مشاوره به تحصیل پرداختم، برای مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی را انتخاب کردم.
وی افزود: زمانی‌که از دانشگاه فرهنگیان فارغ‌التحصیل شدم، رفتن به منطقه محروم توفیق اجباری بود، اما زمانی که سادگی و صمیمیت بین دانش‌آموزان، اولیا و همکاران را مشاهده کردم ترجیح دادم در منطقه محروم بمانم و ادامه دهم.
این معلم نمونه استانی گفت: عاشق دانش‌آموزان آن منطقه هستم و روزانه مسافت زیادی برای رفتن به مدرسه طی می‌کنم، البته روزهایی که مشکلی پیش آمده و نتوانستم در کلاس درس حاضر شوم، آن روز به گونه‌ای بوده که از خانه و خانواده خود دور بوده‌ام.
وی گفت: در این سال‌ها خاطرات خوب و بد بسیار زیاد بود اما بهترین خاطرات مربوط به زمانی است که با چشم خود می‌بینم که دانش‌آموزانم به موفقیت رسیده‌اند، مثلاً زمانی که در دانشگاه فرهنگیان پذیرفته و همکار خودم می‌شوند، ارتباطی که پیش از آن ارتباط دانش‌آموز و معلم بوده اما اکنون همکار می‌شویم، در حقیقت پیشرفت‌ها و خوشبختی دانش‌آموزانم را که می‌بینم برایم خوشایند است و شاید قشنگ‌ترین جلوه‌هایی بوده که از معلمی به یاد دارم.
توکلی بیان کرد: به زبان خودمانی بگویم اگر کاری را دوست داشته باشی، هر چند سخت، باز هم حاضری سختی‌ها را به جان بخری، می‌توانم بگویم واقعاً عاشق معلمی بودم و هستم، از طرفی دانش‌آموزان آن منطقه را بسیار دوست دارم و همیشه علاقه دارم آنها را ببینم، همیشه به همکاران و اعضای خانواده خود می‌گویم که من ۱۸۰ دختر دارم، یعنی صبح‌ها احساس می‌کنم به دیدار بچه‌هایم می‌روم.
وی افزود: باتوجه به اینکه باید مسافت زیادی طی شود تا به مدرسه بروم، اما هیچ‌گاه از رفت و آمد خسته نشدم، چون عشق و علاقه‌ام به دانش‌آموزان موجب می‌شود مسیر برایم هموار شود.
توکلی با بیان اینکه مشکلات در مناطق محروم زیاد است، تصریح کرد: کمبود امکانات آموزشی، پرورشی، تحصیلی، فضاهای آموزشی بسیار نامناسب مخصوصاً در بسیاری از روستاهای دور افتاده وجود دارد اما در برخی مناطق شرایط رفع کمبودها فراهم نیست، البته همیشه سعی شده با همکاران، دوستان و تعامل اولیا، گروه‌های جهادی تشکیل دهیم و تا جایی که می‌شود امکانات را برای مناطق و روستاها فراهم کنیم، مثلاً زمانی دانش‌آموزان نیاز به مشاوره کنکور دارند اما باتوجه به هزینه‌های بالا و مشکل رفت و آمد به شهر، تا جایی که امکان داشته و از دستمان برآمده خود تلاش کردیم برای آنها مشاوره کنکور و برنامه‌ریزی انجام دهیم که نتیجه آن هم دیده شده و رشته‌های بسیار خوبی قبول شدند که این افتخاری برای معلم است، از هیچ تلاشی برای رفع مشکلات دریغ نکردیم.
وی در پایان ضمن تبریک روز معلم، خاطرنشان کرد: همیشه این را بیان کرده و می‌کنم که معلمی شغل نیست بلکه عشق است، اگر عشق و علاقه‌ای در کار نباشد هیچ وقت نمی‌توان آنچه در ذهن خود داریم را بر اندیشه دانش‌آموزان پیاده کنیم.
انتهای پیام
به بهانه تقابل بایرن مونیخ و رئال مادرید؛ گل های کریستیانو رونالدو در آلیانز آرنا / فیلم