آیا عدالت و کیفیت آموزشی با اختصاص کوپنهای آموزشی ممکن است؟ / ماجرای بنهای آموزشی و سوالات دنباله دار
تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۳۷۰۰۵۲
ساماندهی منابع مالی آموزش و پرورش یکی از دغدغههای مهم کشور به ویژه در سالهای اخیر بوده است. اندیشمندان و پژوهشگران راههای مختلفی برای ساماندهی و تامین منابع مالی در تعلیم و تربیت مطرح کرده اند. یکی از راههایی که برای این هدف مطرح شده، اختصاص بن و یا یارانهی آموزشی به صورت مستقیم به مردم است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، مطهره قادری- در سالهای اخیر بیش از پیش آموزش و پرورش با مشکلات مالی دست و پنجه نرم میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از آموزش پیمانکاری تا آموزش کوپنی
سال ۹۸ تبصرهای در لایحه بودجه پیشنهاد شده بود که براساس آن وزارت آموزش و پرورش موظف بود سالانه ۱۰ درصد دانشآموزان را در قالب "طرح خرید خدمات آموزشی" به پیمانکاران خصوصی بسپارد. البته تا سال ۱۳۹۷ حدود ۳.۵ درصد دانشآموزان ذیل این طرح قرار گرفتهاند. در جریان تصویب بودجه پس از گفتگوهای بسیار با برخی نمایندگان مجلس و ارائه گزارشهای مختلف درباره چنین برنامهای، تبصره ۲۱ از لایحه بودجه حذف شد. با این وجود واگذاری مدارس به پیمانکاران یا همان برنامه خرید خدمت آموزشی که این روزها مدافعانی جدی در بدنه دولت دارد، راهحلی برای رهایی آموزش و پرورش از بحران همیشگی کمبود بودجه تلقی میشود. در همین زمینه محمود مهرمحمدی از صاحبنظران عرصه تعلیموتربیت و سرپرست سابق دانشگاه فرهنگیان عنوان کرد: "دولت اساساً باید موضوع مدرسهداری را رها کند و باید اجازه دهیم مدرسهداری به یک اتفاق مردمی و مدنی تبدیل شود؛ در این مدل که متضمن تمرکززدایی و مدرسهمحوری است، منابع مالی با یک فرمول عادلانهای بین آحاد جامعه از جمله اولیای دانشآموزان توزیع میشود و پکهای آموزشی در اختیار آنها قرار میگیرد".
در همین زمینه عبدالناصر همتی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در پاسخ به اولین سوال از دومین مناظره ۱۴۰۰ درباره نبود اعتبار معنادار میان نظام آموزشی و وضعیت اقتصادی و برنامه وی برای مناسبسازی در این زمینه، گفت: در نگاه من بازار رقابتی نقش مهمی دارد، اما در سلامت، آموزش و اقشار آسیبپذیر باید توجه دولت بیشتر از گذشته باشد. ما میتوانیم در زمینه آموزش به اولیا بستههایی بدهیم تا بر اساس آنچه که خودشان تصمیم میگیرند برای ثبتنام فرزندان در مدارس اقدام کنند.
مدارس کوپنی، صنعت آموزش و پرورش
ایدهی مدارس کوپنی از دیدگاه اقتصادی موسوم به مکتب اتریشی سرچشمه میگیرد. این مکتب بر کوتاه کردن کامل دست دولتها و بانکها از سیاستهای پولی و مالی تاکید دارد. مکتب اتریشی معتقد است دخالت دولت بر ارکان و اجزاء اقتصاد باید به صفر برسد. بر این مبنا با آموزش به مثابهی کالا برخورد میشود و به چشم صنعت به آموزش و پرورش نگاه میشود. در چنین حالتی تضمین کیفیت آموزشی با انگیزهی رقابت مدارس با یکدیگر بر سر منابع مالی محقق میشود. بر این اساس بودجه آموزشی کشور به صورت کوپن، بن کارتها و یا یارانه، مستقیم در اختیار خانوادهها قرار میگیرد. مدارس نیز برای این که توسط خانوادهها برای تحصیل دانش آموزان انتخاب شوند و منابع مالی دریافت کنند، کیفیت آموزشی خود را افزایش میدهند.
محمود مهر محمدی؛ سرپرست پیشین دانشگاه فرهنگیان، در گفتگو با نشریه فرهنگ دیپلماسی اظهار کرد: آموزش و پرورش باید از ارائه خدمات آموزشی به عنوان یک نهاد حاکمیتی دست بردارد. برای این تغییر نگرش و رویه، دولت باید سهمی که از بودجه عمومی کشور به آموزش و پرورش میدهد، مستقیم به خود مردم بدهد. این پول باید به شکل کاملا عادلانه در اختیار والدین قرار بگیرد و والدین فرصت پیدا کنند که از سهم خودشان از بودجهای که دولت طبق وظیفه قانونی به امر آموزش و پرورش اختصاص میدهد انتخاب هوشمندانهای برای تحصیل فرزندانشان بکنند.
سیستم توزیع کوپن آموزشی، یک گواهی بودجه دولتی برای دانش آموزان در مدارسی است که توسط خود یا والدینشان انتخاب شده اند. بودجه معمولاً برای یک سال، ترم یا ترم خاص است. کوپنها به طور معمول به دو دلیل اقتصادی گسترده وضع میشوند. دلیل اول انتخاب مصرف کننده است. یک خانواده میتواند مکانی را که فرزندشان به مدرسه میرود انتخاب کند و مدرسهای را انتخاب کند که نزدیکترین گزینه به آموزش دهنده باشد. دلیل دوم پیشنهاد کوپن، افزایش رقابت در بازار در بین مدارس است. مشابه قضیه بازار آزاد، کوپنها در نظر دارند مدارس را در عین کاهش هزینههای مدارس و افزایش کیفیت آموزشی برای مصرف کنندگان، خانوادهها، از رقابت بیشتری برخوردار کنند.
آموزش ژتونی، موفق یا سوخته؟!
این طرح پیش از این در برخی کشورها از جمله آمریکا بهشکل اختصاص بُن آموزشی اجرا شد و در قالب آن، دولت آمریکا حق شهروندان برای آموزش را بهصورت بُن در اختیار خودشان قرار داد تا بتوانند فرزندان خود را در هر مدرسهای که تمایل داشتند، ثبتنام کنند. در این طرح مابهالتفاوت هزینهها را هم خود خانواده پرداخت میکند بهعنوان مثال اگر دولت ۴ یا ۵ هزار دلار سرانه آموزشی بهازای هر فرد اختصاص میداد، پیشنهاد شد که آن را بهصورت بُن در اختیار خانوادهها قرار دهد. اما اینایده در آمریکا مقبولیت چندانی نیافت، اما در برخی کشورها مانند شیلی و پاکستان اجرا شد و در آمریکا هم، چون بستر مناسبی برای این کار فراهم نبود در ابتدای دهه ۹۰ میلادی ایده مدارس اجارهای (چارتر) پیشنهاد شد. هرچند طرح مدارس کوپنی در برخی ایالات همچنان اجرا میشود. این طرح در کشورهای دیگر نسبت به ایدهای که اکنون مطرح میشود، متفاوت بوده است. در تعدادی از کشورها این بنها تنها به مدارس خصوصی تعلق میگیرد و اغلب جهت استفادهی اقلیتهای نژادی و مذهبی به کار گرفته میشود. از طرفی هدف این طرح دادن قدرت انتخاب مدرسه به والدین بوده است که در آمریکا نتیجهی متفاوتی داشت و انتخاب را بین ثروتمندان منحصر کرد و عملا نتیجهی مطلوبی که هدفش بود محقق نشد. اکثریت آمریکاییها معتقدند که سیستم آموزشی شکسته است. لیبرالها میگویند پول بیشتر (و بیشتر و بیشتر) پاسخ است. اما محافظه کاران استدلال میکنند که انتخاب مدرسه پاسخ این مسئله است. حمایت عمومی از گزینههای آموزشی قوی است، اما منافع ویژه قدرتمند لیبرال گزینههای بسیاری از خانوادهها را به طور محدود محدود کرده است. از سمت دیگر این طرح باعث شده است که به بودجه مدارس دولتی نیز آسیب زده شود.
امروز هم برخی صاحبنظران تعلیموتربیت کشور معتقدند که چنین شیوهای از مدرسهداری میتواند در ایران اجرا شود چرا که دولت باید وظیفه مدرسه داری را به خود مردم واگذار کند هرچند که باید گفت بیش از ۵ سال است، طرح خرید خدمات آموزشی در کشور ما در حال اجراست و در قالب همین طرح هم دولت وظایف خود در اداره مدارس دولتی و تامین معلم را واگذار کرده است و هم بهازای سرانهای که در اختیار بخش خصوصی قرار میدهد، آن را عهدهدار اجرای وظایفی کرده است که تا پیش از این دولت باید آنها را انجام میداد.
بنهای آموزشی و سوالات دنباله دار
در شرایط حال حاضر جامعهی ایران که بسیاری از اقشار جامعه با مشکلات مالی رو به رو هستند، با اجرای چنین طرحهایی چه تضمینی وجود دارد که مردم بن و یا یارانهی آموزشی خود را صرف آموزش کنند و نه امور دیگری؟ از طرفی در حال حاضر هم حدود ۳۰ درصد هزینههای آموزش و پرورش توسط مردم پرداخت میشود، سرانه پرداختی دولت تا چه اندازه میتواند کفاف هزینههای آموزشی دانش آموز را بدهد؟ تلاش برای درآمد بیشتر و حفظ بقای مدرسه، به تنهایی میتواند افزایش کیفیت آموزشی که در سالهای اخیر با کاهش رو به رو بوده است، را تضمین کند؟ با توجه به این که در کشورهای دیگری که این طرح را اجرا کرده اند، اغلب تنها مدارس خصوصی از بنهای آموزشی برخوردار هستند، آیا اختصاص بن آموزشی به مدارس دولتی هم میتواند، موثر باشد؟ تکلیف معلمان رسمی با اجرای چنین طرحی چه گونه خواهد بود؟ چه راهکاری برای جلوگیری از بیکاری این افراد وجود دارد؟
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: بن آموزشی سوال آموزش و پرورش کیفیت آموزشی دانش آموزان خانواده ها منابع مالی مدرسه داری هزینه ها ی آموزشی کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۳۷۰۰۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دوره آموزشی مدیران دبیرستانهای شبانهروزی غرب کشور در سنندج
به گزارش خبرنگار مهر، دوره آموزشی مدیران دبیرستانهای شبانهروزی دوره دوم متوسطه نظری قطب غرب کشور با شرکت مدیران ۱۰ استان غرب کشور در سنندج برگزار شد
مدیرکل دفتر آموزش دوره دوم متوسطه وزارت آموزش و پرورش صبح دوشنبه در این دوره آموزشی با بیان اینکه بزرگترین افتخار زندگی ما معلمی است، اظهار کرد: پیامبر گرامی اسلام (ص) بزرگترین معلم تاریخ و چراغ سعادت جامعه بشریت بود.
نادر کریمی بیرانوند با اشاره به برگزاری دو رویداد مهم در سنندج تحت عنوان نمایشگاه خوداتکایی مدارس شبانهروزی کردستان و دوره آموزشی مدیران دبیرستانهای شبانه روزی قطب غرب کشوری، این رویدادها را فرصت ارزشمندی برای تبادل تجربیات عنوان کرد و با اشاره به میزبانی مطلوب کردستان، از دستاندرکاران برپایی آن قدردانی نمود.
وی با بیان اینکه مدیران مدارس شبانهروزی کردستان در مهارتآموزی پیشرو هستند، گفت: مهارت آموزی در آموزش و پرورش در راستای تحقق شعار سال در اولویت است.
وی شعارها را جهت اجرا لازم دانست و با اشاره به الزامات اجرایی شعار سال، آموزش و پرورش را مورد اعتماد خانوادهها عنوان کرد و اظهار داشت: برگزاری نمایشگاه خوداتکایی نمادی از امانتداری در حوزه دانشآموزان است.
کریمی شعار «هر دانشآموز یک مهارت» را سیاست حاکمیتی عنوان کرد و با اشاره به ظرفیتهای مدارس شبانهروزی افزود: مدارس شبانهروزی بهترین ظرفیت برای مهارتآموزی است.
مدیرکل دفتر آموزش دوره دوم متوسطه نظری وزارت آموزش و پرورش، مهارتآموزی را منطبق بر ساحتهای تعلیم و تربیت عنوان کرد و اظهار داشت: هفته گذشته مهارت آموزی در دولت مصوب شد و دستگاهها مکلف به اجرای کامل این مصوبه شدند.
کریمی تصویب این مهم را گامی ارزشمند برای نتیجهبخش شدن تلاشها در تعلیم و تربیت دانست و ابراز امیدواری کرد اتفاقات مثبت در آموزش و پرورش ادامه یابد.
مدیرکل آموزش و پرورش کردستان نیز ضمن خیرمقدم به مهمانانان و قدردانی از واگذاری میزبانی به استان کردستان، در سخنانی خطاب به مدیران مدارس گفت: مدیران مدارس شبانه روزی مهمترین اولویت کاری شما توجه به تربیت و آموزش مهارتهای زندگی به دانش آموزان این مدارس هست چرا که ظرفیت مدارس شبانهروزی برای تعلیم و تربیت در هیچ مدرسه و آموزشگاه دیگری وجود ندارد.
هاشم ناظمی جلال عنوان کرد: ما در این دوره تمام ظرفیتهای در اختیار را بهکار گرفتهایم تا بتوانیم یک دوره آموزشی در شأن شما مدیران را فراهم آوریم و در نهایت بتوانیم زمینه تبادل تجربه را در میان شما به وجود بیاوریم.
وی افزود: این امر هم جز با عشق و علاقه به کار محقق نخواهد شد.
حجتاله موسوی معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش کردستان هم در سخنانی اظهار داشت: تمام تلاش ما این است که خاطره خوبی در ذهنهای شما بنگاریم.
وی در ادامه سخنانش عنوان کرد: این دوره برای تبادل تجربه و در کل یک دوره تعاملی است.
موسوی در خصوص عناوین برنامههای این دوره نیز گفت: برای آن سرفصلهایی تعیین شده که انتظار میرود مدرسان بر اساس سرفصلهای تعیین شده مطالب لازم را به مدیران ارائه دهند.
گفتنی است؛ این دوره تا ۱۰ اردیبهشتماه ادامه دارد.
کد خبر 6091903