روحانی یا رئیسی؛ برجام در کدام دولت احیاء میشود؟
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۴۱۰۵۸
آفتابنیوز :
هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام از فروردین امسال با هدف احیاء برجام در وین پایتخت اتریش آغاز و با حضور نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ (چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس) و بدون حضور آمریکا تشکیل شد و همچنان ادامه دارد. این توافقات که اکنون شش دور از آن برگزار شده، در آستانه برگزاری هفتمین دور است که البته زمان آن هنوز مشخص نیست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این مذاکرات در میانه راه قرار دارد و کمتر از یک ماه دیگر دولت جدید ایران بر روی کار میآید. سوالی که در اینجا شاید اذهان را درگیر خود کرده، این است که موضع دولت آقای رئیسی در برابر برجام چیست و تکلیف احیا
انتخابات ریاست جمهوری ایران چه تاثیری بر روند مذاکرات وین دارد؟
«عباس عراقچی» رئیس هیئت مذاکره کننده ایران در مذاکرات وین ۲۷ خرداد ماه در ششمین دور مذاکرات برجام به شبکه الجزیره گفت که به لطف رفتار ایران بوده که توافق هستهای همچنان به حیات خود ادامه میدهد. او در خصوص روند مذاکرات گفت که پیشرفت خوب و ملموسی در موضوعات مختلف در مذاکرات وین حاصل کردهایم. معتقدیم که بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک شدهایم، اما هنوز برخی موضوعات اساسی وجود دارد که باید در خصوص آنها مذاکره کرد. رئیس هیئت مذاکره کننده ایران در مذاکرات وین در خصوص انتخابات ریاستجمهوری در ایران نیز گفت که این انتخابات تأثیری بر روند مذاکرات ندارد و تیم مذاکره کننده صرف نظر از سیاست داخلی به مذاکره ادامه خواهد داد.
عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا نگران انتخاب آیتالله رئیسی به عنوان رئیسجمهور نیست؟ گفت که به عنوان یک دیپلمات و مذاکره کننده در موقعیتی نیستم که در مورد مسائل انتخاباتی و کاندیداهای ریاست جمهوری صحبت کنم. با این حال در پاسخ به سوال شما میتوانم تاکید کنم که هیچ نگرانی در این رابطه وجود ندارد. مواضع جناب آقای رئیسی در حوزه سیاست خارجی، آن طور که در دوران رقابتهای انتخاباتی بیان شد، نشان دهنده یک سیاست واقع بینانه و تعامل گرایانه است که بر مبنای همکاری با جامعه بین الملل و تعامل سازنده اقتصادی قرار دارد. مواضع ایشان در مورد برجام و مذاکرات جاری هم نشان دهنده همین واقع بینی و عملگرایی در سیاست خارجی است. اطمینان دارم در صورت انتخاب ایشان هیچ خللی در مسیر مذاکرات ایجاد نخواهد شد.
عراقچی همچنین گفت که سیاستهای مشخص شده از سوی مراجع عالی کشور دستورالعملهای هیئت مذاکره کننده ایرانی را مشخص میکند و تیم مذاکره کننده تنها در آن مسیر حرکت خواهد کرد. تیم ایرانی اگر به توافق خوبی با طرفهای دیگر برسد، آن را خواهد پذیرفت، اما در غیر این صورت نه با دولت فعلی و نه با دولت آتی توافقی در کار نخواهد بود.
برجام در کدام دولت به ثمر می نشیند؟
تقوی نیا تحلیلگر مسائل سیاسی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که دولت آقای روحانی دیگر انگیزهای ندارد که تبلیغاتی انجام دهد و برای خود دستاورد سازی کند، چراکه تا یک ماه دیگر دولتش پایان میپذیرد و دولت جدید هم هیچ نسبتی با دولت آقای روحانی ندارد، پس آقای عراقچی که نماینده ایران در مذاکرات وین است، محکم و قاطع ایستاده است و در برابر خواستههای طرف غربی کوتاه نمیآید؛ آمریکاییها انتظار نداشتند که تیم ایرانی این چنین مقاومت کند و با سرسختی از مواضع اصولی نظام کوتاه نیاید.
وی تاکید کرد که موضع رئیس جمهور منتخب روشن است، او همواره گفته است که بایدن باید به برجام برگردد و تمام تعهدات خود را اجرا، تحریمهای را به طور عملی لغو کند و تضمین بدهد که دوباره از برجام خارج نشود، در حال حاضر طرف آمریکایی آمادگی دادن این امتیازات نشان نداده است. آمریکا تمایل زیادی دارد که احیاء برجام در دولت روحانی به ثمر برسد و به دولت سیزدهم کشیده نشود، چراکه اگر به دولت رئیسی کشیده شود، ممکن است افراد بسیار سر سختتر از تیم آقای روحانی انتخاب شود که کار آمریکا سختتر خواهد شد، لذا واشنگتن تمایل ندارد که دوباره در خاورمیانه برای خود چالش و درگیری ایجاد کند.
تقوی نیا با بیان اینکه احتمال طولانی شدن مذاکرات احیاء برجام تا دوران رئیسی کم است، اظهار کرد: برجام در دولت روحانی احیاء میشود، چراکه اگر به دولت بعدی کشیده شود، بسیار پروسه طولانی میشود و حتی ممکن است کار به رویاروییهای سخت نیابتی برسد که آمریکا و رژیم صهیونیستی توان آن را ندارند، اما احتمال این وجود دارد که آمریکاییها کوتاه نیایند که باید هزینههای آن را در منطقه بپردازند که هزینه آن بسیار واضح و آشکار است. جنگ ۱۲ روزه غزه تا حدودی ذهنیت رژیم صهیونیستی درباره تواناییهای ایران و متحدان ما تغییر داد.
کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران هم در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که روند مذاکرات در دولت جدید اجتناب ناپذیر است، اما ممکن است اختلالاتی جدی بر سر راه مذاکرات به وجود بیاید و منجر به توقف هرگونه مذاکرات شود. تجربه نشان داده هر گونه برخورد احساسی و اظهار نظرهای غیر فنی امکان اخلال در روند مذاکرات را فراهم میسازد.
احیاء برجام در کدام دولت بهتر است؟
تقوی نیا تحلیلگر مسائل سیاسی درباره اینکه دنبال شدن برجام در دوران کدام دولت بهتر است، گفت: اگر در دولت روحانی مسئله برجام حل و فصل شود، هم برای روحانی بهتر است هم برای رئیسی، اما اگر حل و فصل نشود، جمهوری اسلامی ایران ابزارهایی دارد و فشارهای تحریمها را هم تا حد زیادی کم کرده است، به مسیر خود ادامه خواهد داد و آمریکاییها باید هزینه لغو نکردن تحریمها را بپردازند، واشنگتن بابت لغو نکردن تحریمها در منطقه هزینه خواهند پرداخت و این هزینه در هر جای منطقه ممکن است برایش ایجاد شود، لذا بهتر است که به برجام برگردد.
طاها اکرمی کارشناس مسائل آمریکا، گفت که طرفین برجام باید با دولت جدید ایران کار کنند و چاره دیگری ندارند. دولت جدید ایران نیز، بارها اعلام کرده است که به برجام احترام خواهد گذاشت، دولت جدید ایران به مذاکرات صورت گرفته تاکنون احترام گذاشته و بنا دارد تا از حقوق ایران دفاع کند؛ لذا همکاری در سطح برجام حفظ خواهد شد، اما پذیرش شروط و یا محدودیتهای دیگر توسط دولت جدید، دور از ذهن خواهد بود، همچنین به نظر میرسد تا در دولت جدید، شاهد تلاش به منظور افزایش سطح همکاریها با روسیه و چین خواهیم بود.
کارشناس مسائل آمریکا درباره احتمال احیاء برجام در دولت روحانی، اظهار کرد: به طور کلی هرگونه توافقی با دولت فعلی ایران، توسط دولت بعدی نیز حفظ خواهد شد. ایران در این زمینه برخلاف آمریکایی هاست که پایبندی و عمل توافقها با تغییر دولتها تغییر کنند، اما باید توجه داشت که دولت فعلی ایران نباید توافقی را با طرفین برجام بدون هماهنگی با دولت پیروز انتخابات در ایران صورت دهد. آمریکاییها و اروپاییها هم این را میدانند، اما از طرفی میدانند که توافق با دولت بعدی ایران احتمالا برایشان دشوارتر باشد. با این حال، به نظر میرسد تا پیش از روی کار آمدن دولت جدید در ایران، بیانیهای مشترک و توافقی موقت صورت گیرد و جزئیات یا هرگونه ترتیبات بیشتر احتمالا به دولت جدید واگذار شود.
بایزیدی مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان معتقد است که دولت روحانی سعی دارد که پرونده احیاء برجام را در زمان خودش حل کند تا دولت نوپای سیزدهم، از همان ابتدا با دغدغه برجام و مذاکرات مربوط به آن درگیر نباشد.
تیم مذاکرات برجام؛ رئیسی دست به کار شد
شنیده میشود به تازگی دو نماینده از تیم رئیسی به کمیته تطبیق متن نهایی توافق احتمالی ایران و گروه ۱+۴ اضافه شدهاند و تعداد اعضای کمیته به ٧ نفر رسیده است. سید علی حسینی تاش معاون راهبردی شورای عالی امنیت ملی و علی باقری معاون سابق دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از طرف رئیسی در جلسات این کمیته شرکت میکنند. این کمیته موظف است متن نهایی توافق وین را با قانون اقدام راهبردی لغو تحریمها و همچنین سیاست «حرف قطعی» تطبیق دهد.
تقوی نیا در این باره معتقد است که اضافه شدن این افراد تاثیری ندارد، در واقع آقای رئیسی تنها به دنبال رصد اوضاع مذاکرات است تا فضا را به خوبی مدیریت کند و تقریبا کار را از دولت روحانی تحویل بگیرند، وگرنه موضوعی که توسط آقای عراقچی در وین اعلام شده، همان موضع نظام است و این موضع تفاوتی نمیکند در تیم روحانی باشد یا رئیسی، بنابراین اضافه شدن افرادی از تیم رئیسی صرفا برای آشنا شدن تیم سیاست خارجی آقای رئیسی است تا در دولت آینده به مشکل نخورند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوانمنبع: آفتاب
کلیدواژه: روحانی رئیسی برجام باشگاه خبرنگاران جوان دولت جدید ایران دولت روحانی احیاء برجام مذاکرات وین روند مذاکرات مذاکره کننده آمریکایی ها آقای رئیسی کدام دولت تقوی نیا خواهد شد تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۴۱۰۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محمد صدر: ایران با اسرائیل درگیر نشد، با ناتو رو در رو شد
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در شرایط فعلی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید بهشدت فعالتر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، بهدنبال خنثی کردن تلاشهای حامیان (رژیم) اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد.
به گزارش هم میهن، این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شدهاست که استمرار تحریمهای گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نکاتی را مطرح کرده است که میخوانید:
به نظر میرسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیدهاست. فکر میکنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟
شرایط بهگونهای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفتهاست. الان شرایطی پدید آمدهاست که باید فعالیتهای جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف آغاز شود. حامیان (رژیم) اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی میکنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.
این کشورها و نهادها بههیچوجه نگران حمله (رژیم) اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق نبودند، اما حالا بهگونهای رفتار میکنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شدهاست. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند بهدنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشتهباشیم تا بتوانیم اقدامهایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.
در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطلمانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حلوفصل نشود، ما از تحریمها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.
فکر میکنید با تحولات اخیر آیا آمریکاییها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟
الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکاییها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شدهاست که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیدهنشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.
در این زمینه به نظر میرسد که انگیزههای ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقهای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفتوگو در این مورد فرا نرسیدهباشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.
الان اولویتهای مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شدهاست و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرفهای باقیمانده در برجام برای اجرای احکام معطلمانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.
برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیتهای دیپلماتهای باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هستهای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هستهای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.
ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفانالاقصی و جنگ غزه چیست؟
این سوال خیلی کلی است و نمیتوان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بینالمللی کشور را در همه حوزهها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به (رژیم) اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.
در عین حال باید در حوزههای دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانهتر عمل کند. مهمترین مسئله این است که باید از این محدودیتهایی که برای سیاست خارجی ایجاد شدهاست، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.
اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرتهای دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینهها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.
عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلیها نسبت به عملکردشان در آینده محتاطتر شوند؟
بسیار مؤثر بود. اسرائیلیها باور نمیکردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کردهبود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمکهای گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار میدادند.
قدرتهای جهانی پذیرفتهبودند که موجودیت (رژیم) اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویتهای اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شدهبود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاهویکم آمریکا یاد میشد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشکهای عراق به سمت اسرائیل، هیچ حملهای به اسرائیل نشدهبود و اسرائیل تصور میکرد که سازوکار بازدارندگیاش صددرصد موفق بودهاست.
برای کل قدرتهای جهانی، بهویژه آمریکا جا افتادهبود که (رژیم) اسرائیل باید از لحاظ نظامی و بهخصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قویتر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاشها بیفایده بوده و اسرائیل ضربهپذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشکها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردهاند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقهای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیکتر شدهاند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟
منازعهای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و (رژیم) اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیتهای کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشکهای ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشاندهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بیاثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.
بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از (رژیم) اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.
ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمیتوان پیشبینی کرد؛ بهخصوص اینکه کشورهای منطقه هم میدانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها همسرنوشت کنند. همانگونه که در سالهای گذشته مشاهده کردهایم، همه سیاستهای آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.