به نقل از «بازار نیوز»

حکمرانی هخامنشی؛ تجربه موفق کشورداری برای رئیس جمهور منتخب/ دولت سیزدهم از تاریخ درس بگیرد

تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۴۹۸۲۶

دولت جدید برای دستیابی به توسعه ی فراگیر، رشد متوازن، حاکمیتی مشروع و موفقیتی پایدار نیاز دارد که در کنار توجه به مبانی فقهی شکل­گیری تمدن اسلامی، به تجربه­ های تاریخی اثر بخش، نگاه ویژه داشته باشد.

گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: سید مهدی میرحسینی- کارشناس مسائل اقتصادی، در یادداشتی اختصاصی برای بازارنیوز نوشت: آخرین بررسی رسمی وضعیت شاخص های حکمرانی خوب در ایران در بازه زمانی 2018 تا 2020 برمبنای گزارش پژوهشکده امور اقتصادی نشان می­ دهد، ایران همچون سنوات گذشته (بازه ی 25 ساله اخیر)، از جایگاه چندان مناسبی در انواع شاخص­‌های حکمرانی خوب برخوردار نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته وضعیت کشور در چهار شاخص پاسخگویی و حق اظهارنظر، ثبات سیاسی و نبود خشونت/تروریسم، کیفیت تنظیم کنندگی و حاکمیت قانون تاحدود کمی بهبود یافته اما در دو شاخص اصلی اثربخشی دولت و مهار فساد، متاسفانه آثاری از بهبود ملاحظه نمی­‌گردد.

شرایط حکمرانی دولت­‌های روی کار آمده­ی پس از انقلاب اسلامی هیچگاه در وضعیت مطلوب، قابل دفاع و درخور شآن مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران نبوده است و استمرار این وضعیت طی سالیان متمادی، منجر به ایجاد شکاف بین مردم و حاکمیت شده است. با توجه به هجمه­‌ بی­‌مهابای دول متخاصمی که برنامه ویژه‌­ای برای نابودی ساختارهای مردم نهاد این نظام داشته و دارند، این شکاف پیامدهای بعضاً جبران ناپذیری را به ما تحمیل کرده و خواهد کرد. 

نگرشی که می­تواند درصدد رفع این شکاف در دولت جدید مورد بهره­برداری مفید قرار گیرد، مطالعه عمیق و هدفمند تاریخ حکمرانی ایران در دوران گذشته است. آنچه که خلاء این نگاه پژوهانه را بیش از پیش نمایان می‌­سازد این است که به نظر می­‌رسد مطالعه و تبیین دوران حکمرانی و زیست سیاسی حاکمان و دولتمردان تاثیرگذاری همچون کوروش، خواجه نظام الملک و امیرکبیر و تطبیق آن با حاکمیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی امروز، می‌­تواند مَنِشی جهان شمول و قابل تسری به اعصار دیگر داشته باشد و دریچه جدیدی برای دستیابی به الگوی ایرانی-اسلامی شایسته­ ساختار دولت-ملت به روی دولت جدید بگشاید.

لذا در اولین نوشتار از این سلسله بررسی های تاریخی، به تبیین شاخصه های دوران کوروش با در نظرگرفتن وضعیت حاکمیت امروز و چالش های پیش رو پرداخته می شود:

 

شاخصه اول: مشورت ِ مبتنی بر نگاه خرد و کلان

بر طبق اسناد تاریخی در کوروش نامه گزنفون، یکی از ویژگی های بارز کوروش در کشورداری، رویکرد مشورت گونه او در مواجه با مسائل و مشکلات پیش رو بوده است. کوروش از هیچ­گونه مشورتی با هیچ فردی در هیچ جایگاهی دریغ نمی‌­کرده و نظام مشورتی او بر پایه دیدگاه‌های خرد و کلان در کشورداری بوده است. بدین صورت که کوروش در ابتدای هر کاری، پس از راز و نیاز و مشورت با خدای خود، با وزیران و حاکمان خود در ممالک تحت کنترل، مشورت می‌کرد. همچنین او با سربازان سپاه خود نیز مشورت می­‌کرده و نظرات آنان را در موارد مختلف جویا می‌ ­شد تبادل نظر و مشورت با مردم کشورش نیز از ویژگی بارز کوروش در این شاخصه هست. او این کار را به دو طریق انجام می‌داده:

-صحبت با نمایندگان و حاکمان خود در سرزمین‌های تحت فرمانروایی و جویا شدن از مشکلات و نظرات مردم در مورد کشورداری. کوروش از آنان می‌­خواست که پیشنهادات و انتقادات مردم را به طور کامل و بدون رعایت هرگونه مصلحت اندیشی به وی منتقل سازند.

-در سفرهایی که به ممالک تحت سلطه خود داشت به طور مستقیم با مردم کوچه و بازار به سخن می نشسته تا بتواند از صحت و سقم اطلاعات دریافتی از حاکمان مطلع شود و در صورت عدم تقارن میان آنچه که مردم می­‌گویند و آنچه که حاکمان منتقل کرده بودند، بلافاصله مسئول مربوطه پس از بازخواست و ارائه مدارک بابت چنین شکافی، از سمت خود برکنار می­شده است.

نگاه مشورت خواه متقابل در جوامع امروزی، تضمین­‌کننده ی مسیر توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حکومت ها و ضامن سلامت بده و بستان‌های گفتاری و عملی حاکمیت و مردم خواهد بود.

 

شاخصه دوم : رساندن جامعه به اوج شایستگی

کوروش تعریف نوینی از  موفقیت در رهبری و مدیریت حاکمیتی ارائه می‌دهد. او رمز موفقیت مستمر در مدیریت حاکمیتی را رساندن جامعه به اوج شایستگی می­‌داند. کوروش باورمند است­ که اگر بتوان زمینه همکاری بهینه افراد برای رسیدن به اهداف مشترک را فراهم کرد و  بدگمانی‌های میان آن‌ها را کاهش داد، تمایزات و تفاوت های ذاتی افراد، بیش‌تر نیروزا خواهد بود تا تنش‌زا. در این صورت است که جامعه با یک نیروی هم‌افزای جمعی مواجه شده که به سوی تعادل پایدار حرکت می­‌کند و سرانجام در قله ی شایستگی حقیقی خود قرار می­‌گیرد.

آنچه که حاکمیت را به عنوان خیرخواه مردم برای رساندن جامعه به اوج شایستگی وسوسه می­‌کند، آگاهی نسبت به این مهم است که یک حاکمیت مشروع و موفق در بستری از کمال شایستگی اقشار جامعه شکل می­‌گیرد. به عبارتی دیگر، هنگامی که جامعه ای به قللی از شایستگی در طیف­‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دست ­یابد، جهان منشاء آن را در حاکمیتی خیرخواه، مشروع و موفق می‌­داند. این همان نیاز دول امروزی به صحیح دانستن است.

 

شاخصه سوم: توان افزایی در پارادایم دولت-ملت

به باور کوروش، توان‌افزایی متقابل مردم و حاکمیت نسبت به هم امری مهم در برقراری ثبات، استمرار حکمرانی خوب و داشتن جامعه ای متعادل است. توان افزایی متقابل یعنی با تقویت خودباوری جمعی، افزایش مشارکت های فکری و سهیم شدن در تصمیماتِ عملگرایانه، مردم و حاکمیت با نرخی متوازن رشد نمایند.

با مطالعه مستندات تاریخی در باب مدیریت و کشورداری کوروش، توان افزایی متقابل را می‌توان در جای‌جای گفتار و کردار او یافت. او این توان افزایی را از فرماندهان، استانداران، معاونان و مشاوران خود آغاز می­‌کند و به آن‌ها می‌گوید که شما بیندیشید، من هم نظرم را می‌گویم و در انتها تصمیم نهایی را با یک خِرَد جمعی می‌­گیریم. این رفتار او، هم خودباوری را در زیر دستانش تقویت می­‌کرد و هم آن ها را در امری فکری مشارکت داده و نهایت در تصمیمات منجر به عمل سهیم می­کرد.

و یا در جایی دیگر رابطه دو سویه‌ خود و مردمش را این گونه تعیین می‌کند:

شما باید چشم از من برندارید تا ببینید آیا به آنچه می‌گویم عمل می‌کنم یا نه. من نیز شما را زیر نظر دارم تا هر کدام را که شایسته‌ بزرگداشت بودید، گرامی بدارم. این کشور سهم همه ساکنانش است و شما باید در اخذ تصمیمات مهم وظیفه خود را ادا کرده و نسبت به حکومت خود حساس باشید.

به نظر می‌رسد توان افزایی متقابل، از ضروریات دولت جدید خواهد بود. یعنی حاکمیت و مردم می‌­بایست در وجدان عمومی، خود را متعهد بدانند که چشم از رفتار هم برنداشته و نسبت به هم حساس باشند که این مسئله یکی از ملزومات موفقیت پایدار و دو جانبه ی حاکمیت و مردم خواهد بود.

 

آنچه در ادبیات سیاسی امروز پس از استقرار دولت جدید لازم به نظر می­‌رسد، نگاه مشورت خواهانه در جهت شناخت خواست و اراده آحاد مردم و تلاش برای برآورده‌شدن آن و تقویت مولفه اثربخشی دولت است. دولت جدید باید بداند که مردم چه می‌­گویند، چه می‌­خواهند، چه می‌­پسندند و از چه بیزارند. در مقابل، مردم نیز باید بدانند حاکمیت آن ها چه تصمیماتی را برای بهبود شرایط اتخاذ کرده است.

همچنین دولت جدید برای دستیابی به توسعه ی فراگیر، رشد متوازن، حاکمیتی مشروع و موفقیتی پایدار نیاز دارد که در کنار توجه به مبانی فقهی شکل­گیری تمدن اسلامی، به تجربه­ های تاریخی اثر بخش، نگاه ویژه داشته باشد و این مهم مستلزم پژوهش هایی کاربردی و بازنگری همه جانبه نسبت به رفتارهای متقابل دولت-ملت برمبنای پژوهش‌های انجام گرفته است.

پایان پیام//

برچسب ها: کوروش ، حکمرانی ، رئیس جمهور منتخب ، رئیسی ، دولت جدید لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000OXu

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: کوروش حکمرانی رئیس جمهور منتخب رئیسی دولت جدید دولت جدید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۴۹۸۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیسی: به صورت ویژه در دستور کار وزرا و مدیران دستگاه‌های اجرایی باشد

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سید ابراهیم رئیسی در جلسه عصر امروز یکشنبه هیئت دولت، سرکوب شدید اعتراضات دانشجویی ضد صهیونیستی و ضرب و شتم و بازداشت اساتید و دانشجویان در دانشگاه‌های غربی بویژه در آمریکا را برگ دیگری از رسوایی مدعیان آزادی بیان عنوان و تصریح کرد: امروز به برکت خون مطهر شهدای مظلوم غزه چهره واقعی تمدن غربی بیش از پیش برای مردم جهان آشکار و مشخص شده است که مدعیان آزادی بیان، به چیزی غیر از حفظ سلطه‌گری خود پایبند نیستند.

بنا به روایت فارس، رئیسی در ادامه، خیزش دانشجویان، اساتید و نخبگان غربی در حمایت از مردم مظلوم غزه را رویدادی بزرگ و دارای ابعادی گسترده توصیف کرد و ضمن تقدیر از نقش‌آفرینی رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی در آشکار کردن و به تصویر کشیدن ماهیت بدون روتوش غربِ مدعی افزود: بدون تردید این خیزش و بیداری در مقابل ظلم و جنایت و سلطه‌گری با اعمال خشونت، ضرب و شتم و بازداشت اساتید و دانشجویان حامی مظلومین غزه خاموش نخواهد شد.

رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود در جلسه امروز هیئت دولت با تاکید بر اهمیت موضوع کنترل و نظارت مدیران بر عملکرد زیر مجموعه خود،‌ تصریح کرد:‌ آنچه از ابتدای دولت نیز تحت عنوان گشت ارشاد مدیران مطرح شد تاکیدی بر اهمیت موضوع نظارت درون سازمانی بر عملکردها، پیش از نظارت و بازرسی از سوی دیگر نهادها بود که باید به صورت ویژه در دستور کار وزرا و مدیران دستگاه‌های اجرایی باشد.

وی در ادامه ضمن ابراز رضایت از گزارشات مسئولان اقتصادی دولت درباره کاهش تورم، کنترل و کاهش رشد نقدیندگی و کاهش قیمت ارز، استمرار این روند را نیازمند کنترل و مراقبت ویژه دستگاه‌های مربوط دانست و در این راستا تشکیل منظم شورای اقتصاد و ستاد تنظیم بازار را ضروری دانست.

رئیسی همچنین برنامه بازدید خود از مناطق ۱۷ و ۱۸ شهر تهران را اقدامی در راستای سفرهای استانی و ارتباط نزدیک با مردم این مناطق به منظور پیگیری و رفع مشکلات‌شان دانست وبا بیان اینکه حضور مسئولان در میان مردم و ارتباط نزدیک با آنها از نظر اثرگذاری هیچ جایگزینی ندارد،‌ از همه وزرا خواست ضمن توجه ویژه به ارتباط‌گیری با مردم و شنیدن مشکلات و مطالبات آنها برای آن بخش از مردم جامعه که امکان ارتباط مستقیم با دولتمردان ندارند نیز برنامه‌ریزی کنند.

رئیسی ناظر به گزارش وزیر راه شهرسازی درباره ضرورت اصلاح نقاط حادثه خیز در جاده‌های کشور، تصریح کرد: اقتضای قانون و تدبیر نیز آن است که ما با پیشگیری قبل از وقوع حادثه نسبت به رفع زمینه‌های آن اقدام و تا جایی که امکان دارد از وقوع خسارات و حوادث جلوگیری کنیم.

در ابتدای این جلسه معاون اجرایی رئیس جمهور با اشاره به حضور و بازدید رئیس جمهور محترم و تعدادی از وزرا در مناطق ۱۷ و ۱۸ تهران ، این اقدام را اولین برنامه از سلسله برنامه‌های بازدید از مناطق مختلف پایتخت به منظور پیگیری و رفع مشکلات مردم تهران هم راستا با برنامه سفرهای استانی دانست و از تداوم آن در دیگر مناطق تهران با توجه به تراکم جمعیتی موجود در پایتخت خبرداد.

معاون اجرایی رئیس جمهور همچنین با اشاره به ورود دولت به موضوع کالاهای رسوبی در بنادر و گمرکات با دستور رئیس جمهور گفت‌: با اقدامات صورت گرفته میزان رسوب کالا در بنادر و گمرکات به حداقل ممکن رسیده و از میزان متوسط دنیا هم پایین‌تر است که این از دستاورد مهم دولت در دو سال و نیم گذشته است.

وی در ادامه تصریح کرد: مشکل معدود کالاهایی که از این فرایند باقی‌مانده بود نیز با پیگیری جدی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزیر جهاد کشاورزی در چند روز اخیر حل و فصل و مقرر شد این کالاها یا مرجوع شده یا برای مصرف دامی به کشور وارد شود.

وزیر جهاد کشاورزی نیز در گزارشی از اقدامات صورت گرفته برای حل و فصل محموله حاوی روغن در بندر عباس که مورد تاکید جدی رئیس جمهور بود گفت: از سه کشتی حامل روغن که از سال ۹۹ وارد بندر عباس شده بودند، محموله دو کشتی از سازمان غذا و دارو مجوز گرفته و ترخیص شده‌اند و محموله سوم که مورد تایید مراجع ذی‌صلاح قرار نگرفت،نیز با پیگیری‌ها صورت گرفته از سوی معاون اول رئیس جمهور،‌ مالک محموله پذیرفت با پرداخت هزینه بارگیری و حل و نقل، محموله سوم را مرجوع کند.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در جلسه امروز به تقدیر رهبری معظم انقلاب از نظام سلامت کشور به‌عنوان یکی از قوی‌ترین و بی‌نظیرترین نظامات سلامت در منطقه و همچنین خدمات وسیع درمانی و پزشکی به مناطق محروم که در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بی‌نظیر است اشاره کرد و گفت‌: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تلاش مضاعف این روند را ادامه خواهد داد و با بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های نظارت بر سلامت و درمان به صورت مستمر سلامت مردم را پایش و کنترل می کند.

وزیر راه و شهرسازی نیز گزارشی از بهره برداری از ۸ هزار ۴۰۰ واحد مسکونی در قالب نهضت ملی مسکن در استان آذربایجان شرقی ارائه کرد و گفت: خوشبختانه تا امروز عملیات اجرایی ۲ میلیون و ۵۴۰ هزار واحد مسکونی در بخش‌های مختلف از جمله ۲۶۴ هزار واحد در بافت فرسوده و ۵۰۰ هزار واحد روستایی آغاز شده و در فرایند ساخت قرار دارند و همچنین ۱۲۸ هزار و ۵۰۰ مسکن مهر نیز تحویل شده است.

وزیر راه و شهرسازی همچنین به اقدامات صورت گرفته در اصلاح و رفع نقاط حادثه خیز جاده‌ای در دولت مردمی اشاره کرد و گفت: در سال گذشته ۷۲۵ نقطه حادثه‌خیز جاده‌ای اصلاح و رفع شده و امسال با هدف‌گذاری صورت گرفته بنا داریم مشکل نقاط حادثه‌خیز جاده‌ای را تا حد زیادی حل کنیم که البته این مهم به ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

وزیر دادگستری نیز در این جلسه از به صفر رسیدن پرونده پرداخت دیه از بیت المال خبر داد و افزود:‌ در سال گذشته برای اولین بار در این دولت توانسته‌ایم پرونده‌ پرداخت دیه‌هایی که به عهده دولت بوده با کمک سازمان برنامه و بودجه به صفر برسانیم و درصدد هستیم مشکل تعداد اندکی از پرونده‌های باقی‌مانده که دارای اشکال و ایراده بوده نیز رفع کنیم.

۲۷۲۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900759