سیره باقر العلوم(ع) در اشتغال زایی و مبارزه با مفسدان اقتصادی
تاریخ انتشار: ۲۷ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۵۹۹۵۲
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، تنگناهای مالی یکی از بدترین گذرگاههای زندگی هر انسان است؛ شیخ صدوق در کتاب ارجمند «خصال»، به نقل از امام صادق (ع) میآورد: «قال رَسولا...: کَادَ الْفَقْرُ أَنْ یَکُونَ کُفْراً» (ج ۲، ص ۳۰۷)؛ فقر انسان را در آستانه کفر قرار میدهد. به همین دلیل، برای فقرزدایی و جلوگیری از درغلتیدن جامعه به پرتگاه آن، ائمه معصومین (ع) در سیره و سخن خود به ارائه راهکارهایی پرداختهاند که هم از منظر فردی و هم از نظر اجتماعی، شایسته بررسی و توجه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
فراز نخست: فقرزدایی از درون
تأکید امام باقر (ع) در گام نخست فقرزدایی، اقداماتی است که افراد، بهشخصه و برای خودشان باید انجام دهند. آنحضرت اولین گام در این مسیر را کارکردن میدانست. ملامحسن فیض کاشانی در کتاب ارزشمند «محجةالبیضاء» (ج ۳، ص ۱۴۲) روایتی را از امام باقر (ع) نقل میکند که وی در پاسخ به «محمد بن مُنکدر»، کسی را که برای رفع نیازهای زندگی خود و خانوادهاش مشغول به کار باشد، همانند مؤمنی میداند که طاعت خداوند را بهجا میآورد. در واقع، تأکید امام (ع) بر رفع نیازهای مردم، به معنای ترویج «گداپروری» نبود؛ کلینی در جلد دوم کتاب «کافی» (ص ۳۲۵)، از امام محمدباقر (ع) نقل کردهاست که آن حضرت از قول جد بزرگوارش، رسولخدا (ص) روایت میفرمود که «إنَّ اللهَ یُبْغِضُ... السَّائِلَ الْمُلْحِفَ»؛ پروردگار سائلی را که بر خواستهاش پافشاری کند، دشمن میدارد. امام (ع) بارها خطاب به کسانی که تنبلی خود را با درخواست کمک از دیگران جبران میکردند، میفرمود: «سوگند به خدایی که بر حقّ است، مردی نیست که راه درخواست و گدایی را بر خود باز کند، مگر آنکه خداوند درِ فقر و تنگدستی را به روی او بگشاید.» (بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۱۵۸) امام باقر (ع)، تنبلی، تنپروری، کسالت و شکمپرستی را آفت پیشرفت اقتصادی مسلمانان میدانست و تأکید میکرد: «من مردی را که در کارهای دنیای خود تنبل باشد، دشمن میدارم؛ زیرا کسی که در کارهای دنیوی [و برآوردن نیازهای مالی آن]کاهلی کند، نسبت به کار آخرتش کاهلتر خواهد بود.» (کافی، ج ۵، ص ۸۵) در سیره آن حضرت، کسانی که ترک دنیا میکردند و به بهانه دنیاگریزی، سربار دیگران میشدند، اهل سعادت نبودند؛ امام صادق (ع) از پدر بزرگوارش نقل کردهاست که فرمود: «لَیْسَ مِنَّا مَنْ تَرَکَ دُنْیَاهُ لآِخِرَتِهِ وَ لاَ آخِرَتَهُ لِدُنْیَا» (من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۱۵۶)، هرکس دنیا را برای آخرت و آخرت را برای دنیا ترک کند، از ما نیست. بنابراین، امام محمدباقر (ع)، هم در بُعد عملی و هم از زاویه کلامی در سیره خود، پیروانش را به کار و تلاش، برای نجات پیدا کردن از فقر موظف میکرد.
فراز دوم: فقرزدایی از بیرون
گام دومی که امام (ع) برای رفع دغدغه گسترش فقر در جامعه برمیداشت و مؤمنان را به آن توصیه و سفارش میفرمود، کمک به دیگران از طریق حمایت مالی و اقتصادی بود؛ به هر حال، افرادی در جامعه بودند که با وجود کار و تلاش، از پس مخارج زندگی برنمیآمدند و نیازمند کمک بودند. امام باقر (ع) با وجود داشتن خانوادهای پرجمعیت، هرگز از رسیدگی به امور این افراد غفلت نمیکرد. اولاً، با همان رویکردی که در فراز نخست گفتیم، مؤمنان را به تولید ثروت دعوت میفرمود و پس از آن، سفارش میکرد که در خرج شخصی، قناعت پیشه کنند تا بتوانند ظرفیت مالی خود را برای کمک به دیگران افزایش دهند. کلینی در «کافی» (ج ۲، ص ۱۳۹) از امام باقر (ع) نقل میکند که فرمود: «مَن قَنِعَ بما رَزَقَهُ اللّه ُ فهُو مِن أغنَى الناسِ»؛ هرکس به روزی رسیده از پروردگار قناعت کند [و اهل حرص و آز نباشد]، ثروتمندترینِ مردم است. آنگاه در دو حوزه، فرایند کمک به دیگران را تبیین میفرمود؛ نخست کمک مستقیم مالی که آشکارترین روش برای رسیدگی به امور محرومان است. شیخ مفید در کتاب شریف «ارشاد» (ج ۲، ص ۱۶۴) از آن حضرت نقل میکند که فرمود: «بِئْسَ اْلأخُ أخٌ یَرْعاکَ غَنیّاً وَ یَقْطَعُکَ فَقیراً»، بد برادری است آن فردی که به هنگام ثروت و توانمندی، احوالت را بپرسد و تو را درنظر داشته باشد، ولی زمانی که تهیدست و نیازمند شدی، از تو بِبُرد و به سراغت نیاید. شیخ حر عاملی در کتاب «ألفُصولُ المُهمّة فی أُصولِ الأئمّة» (ص ۱۹۷) نقل کردهاست که یکی از بستگان امام باقر (ع)، از آن حضرت خواست که با وجود کثرت اهل و عیال و وابستگان، کمی در امر کمکرسانی به نیازمندان محدودیت قائل شوند تا وضع زندگی امام (ع) از حد متوسطی که داشت، فراتر رود؛ امام باقر (ع) در پاسخ به وی میفرماید: «ما حَسَنَةُ الدُّنیا إلاّ صِلَةَ الإخوانِ و المَعارِفِ»، نیکی دنیا، جز در کمک به برادران و آشنایان نیست.
ترویج اشتغالزایی و مبارزه با مفسدان اقتصادی
تلاش امام (ع) برای کمکرسانی به نیازمندان، در همین عرصه محدود نمیماند. آن حضرت مشوق ایجاد شغل بود و به ویژه توانگران را به فعالیت در عرصههای اقتصادیای تشویق میکرد که با آنها تعداد بیشتری شغل ایجاد میشد؛ کشاورزی یکی از این عرصهها بود. فیض کاشانی در کتاب «وافی» (ج ۱۷، ص ۱۳۰) از امام باقر (ع) نقل میکند که در پاسخ به یکی از یارانش که از وی برای آغاز کسب و کار پرسید، فرمودهبود: «خَیرُ الأعمالِ الحَرثُ تَزرَعُهُ فَیَأکُلُ مِنهُ البَرُّ وَ الفاجِرُ»، بهترینِ کارها کشاورزی است [زیرا]که همه مردم از حاصل آن بهرهمند میشوند. در همان حال، بهشدت از افرادی که مسیر اقتصادی جامعه را ناهموار میکردند یا تغییر میدادند و باعث تمرکز ثروت در بخشی از آن میشدند و بهواقع، جلوی چرخش ثروت در جامعه را میگرفتند، انتقاد میکرد و در برخورد با آنها، اهل مسامحه نبود. شیخ صدوق در کتاب «أمالی» (ص ۵۲۸) روایتی از امام باقر (ع) نقل میکند که فرمود: «مَن أصابَ مالاً مِن أربَعٍ لَم یُقبَلْ مِنهُ فی أربَع: مَن أصابَ مالاً مِن غُلولٍ أو رِبا أو خِیانَةٍ أو سِرقَةٍ، لَم یُقبَلْ مِنهُ فی زَکاةٍ و لا فی صَدَقةٍ و لا فی حَجٍّ و لا فی عُمرَةٍ»؛ هرکه مال از چهار طریق به دست آورد، چهار چیز از او قبول نمیشود. هرکه مال را از راه اختلاس (نادرستی) یا ربا یا خیانت و یا دزدی به دست آورد، از وی زکات، صدقه، حجّ و عمره پذیرفته نمیشود. امام باقر (ع) بهصراحت میفرمود: «إِنَّ بَقَاءَ اَلْمُسْلِمِینَ وَ بَقَاءَ اَلْإِسْلاَمِ أَنْ تَصِیرَ اَلْأَمْوَالُ عِنْدَ مَنْ یَعْرِفُ فِیهَا اَلْحَقَّ وَ یَصْنَعُ فِیهَا اَلْمَعْرُوفَ وَ إِنَّ مِنْ فَنَاءِ اَلْمُسْلِمِینَ وَ فَنَاءِ اَلْإِسْلاَمِ أَنْ تَصِیرَ اَلْأَمْوَالُ عِنْدَ مَنْ لاَ یَعْرِفُ فِیهَا اَلْحَقَّ وَ لاَ یَصْنَعُ فِیهَا اَلْمَعْرُوفَ» (مستدرک الوسایل، ج ۱۲، ص ۳۳۹) بقای اسلام و مسلمین در این است که گردش ثروت، در نزد کسانی باشد که حقّ اموال و وظیفه خود را نسبت به آن میشناسند و به معروف، عمل میکنند و متقابلاً، یکی از عوامل نابودی اسلام و مسلمین این است که سرمایه پولی، در دست افرادی به گردش درآید که حقّ ثروت و مسئولیت خود را نسبت به آن نمیشناسند و با آن، کار پسندیدهای انجام نمیدهند.
حدیثی اخلاقی از پیشوای پنجم (ع)
شرط تأثیر موعظه
حجت الاسلام محمدرضا جواهری - امام محمّدباقر علیهالسلام فرمودهاند: «مَنْ لَمْ یَجْعَلِ ا... ُ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظاً فَإِنَّ مَوَاعِظَ النَّاسِ لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُ شَیْئاً» (امالی شیخ صدوق، ص ۲۸)؛ هرکه خداوند در درون او واعظی قرار ندادهاست، موعظههای مردم در وی بیاثر خواهد بود. امام پنجم (ع) در این حدیث، شرط تأثیر موعظهها را داشتن «واعظ نفسانی» یا واعظ درونی دانستهاند. البته واعظ درونی، موهبتی خدادادی است و این ظرفیت در همه انسانها وجود دارد، ولی باید این واعظ بیدار و این ظرفیت در انسان فعال شود. آمادگی انسان برای پذیرش موعظه، عامل بهرهبردن انسان از نصیحت و پند و اندرزهای دیگران است. اگر واعظ درونی در انسان خاموش و تعطیل شود، موعظههای واعظان الهی بر انسان اثر نخواهد گذاشت. وجود «نفس لوّامه» و سرزنشگر در هنگام نافرمانی خدا و ارتکاب گناهان و ترک واجبات، موجب بیداری واعظ درونی انسان و پذیرش موعظهها میشود. به دیگر سخن، داشتن «وجدان اخلاقی» برای موعظهپذیری انسانها لازم است. شایسته است واعظ با مخاطبشناسی، انسانهای دارای واعظ بیدار درونی را از انسانهایی که از واعظ درونی بیبهرهاند و واعظ درونی آنان تعطیل است، تشخیص بدهد. برای کسانی که واعظ درونی آنان غیرفعال شده است، بیشتر باید وقت گذاشت و کار کرد. باید واعظ درونی را در آنها زنده کرد تا زمینه قبول اندرز فراهم شود.
منبع: روزنامه خراسان
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: امام محمد باقر ائمه اطهار امام باقر واعظ درونی ف یه ا ا ل انسان ها موعظه ها آن حضرت کار ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۵۹۹۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قرن بیست و یکم قرن گردشگری
صدای ایران/حميد سعادتی-بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، صنعت گردشگری در حال تبدیل شدن به بزرگترین و پرسودترین صنعت در سطح جهان است. در حال حاضر، 11٪ به تولید ناخالص داخلی (GDP)، 10٪ در اشتغال، 5٪ به صادرات، و 5٪به سرمایه گذاری جهانی کمک می کند.
رشد سریع صنعت گردشگری بسیاری از کارشناسان را بر آن داشته است تا قرن بیست و یکم را قرن گردشگری بدانند.
از منظر اقتصادی، گردشگری بین المللی درآمد قابل توجهی برای کشورها ایجاد می کند. توسعه گردشگری نقش مهمی در تشویق سرمایه گذاری زیرساختی، تامین درآمد دولت و ایجاد فرصت های شغلی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر جهان ایفا می کند.
کشورهای پیشرفته و توسعه یافته اکنون اهمیت اقتصادی گردشگری را درک می کنند. آنها به دلیل هزینه های اولیه ای که گردشگران برای خدمات مصرفی انجام می دهند، آن را یک منبع مالی می دانند. در نهایت این امر به رشد و توسعه اقتصادی کمک می کند.
با این حال، برای کشورهای در حال توسعه، توسعه گردشگری می تواند چالش هایی مانند نرخ بالای بیکاری، محدودیت منابع ارزی و اتکای بیش از حد به یک بخش اقتصادی را نیز به همراه داشته باشد.
اهمیت گردشگری از نظر تولید و اشتغال همواره مورد تاکید بوده است. در سطح جهانی، گردشگری 70% صادرات و30%صادرات خدمات را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، 10٪ به تولید ناخالص داخلی جهان (GDP) کمک می کند.
توسعه گردشگری منجر به رشد اقتصادی و اشتغال در مناطق مقصد می شود. همانطور که گردشگران تقاضای نهایی خود را برای محصولات افزایش می دهند، هم بخش های مرتبط با گردشگری و هم بخش های غیر گردشگری تولید را گسترش می دهند. در نتیجه رشد اقتصادی رخ می دهد و تقاضا برای نیروی کار نیز افزایش می یابد. رشد اقتصادی ناشی از ایجاد اشتغال به کاهش فقر و بهبود توزیع درآمد در جوامع کمک می کند.
شایان ذکر است که از هر ده شغل در سراسر جهان، یک شغل مربوط به گردشگری است. توسعه گردشگری به طور قابل توجهی بر تنوع اقتصادی تأثیر می گذارد و به دستیابی به اهداف اقتصادی در کشورها کمک می کند.
به طور خلاصه، گردشگری یک صنعت بزرگ جهانی است که درآمد قابل توجهی را برای کشورها به ارمغان می آورد. به عنوان یک محرک اقتصادی حیاتی عمل می کند، تنوع در فعالیت های اقتصادی را تقویت می کند و بستر مناسبی را برای دستیابی به اهداف اقتصادی فراهم می کند.