روحانی چطور فرصت تعمیق روابط با چین را سوزاند؟
تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۷۸۰۲۸
نطقه اوج رفتار سرد و بیتوجهی دولت یازدهم به چینیها که تنها کشور کمککننده به ایران در دوره اول تحریم بودند، به سفر شیجین پینگ رئیسجمهور چین به تهران در سال ۹۴ برمیگردد.
به گزارش مشرق، در پرونده «معمای شرقی» به بررسی سیر تحولات روابط ایران و چین از دولت دهم تا کنون خواهیم پرداخت. در بخش اول پرونده «معمای شرقی» با عنوان «روایتی از همکاری استراتژیک چین با ایران در تقابل با تحریمهای آمریکا در دولت دهم» با استناد به وقایع پیشآمده، کارنامه سازنده روابط ایران و چین در دوران تحریم سال ۹۰ مورد بررسی قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در بخش دوم این پرونده با عنوان «خطای استراتژیک دولت روحانی در تعامل با چینیها/روابط ایران و چین چگونه آسیب دید؟» تغییر رفتار ایران نسبت به چین با روی کارآمدن دولت یازدهم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این راستا به اخراج چینیها از پروژههای نفتی علیرغم کارنامه نسبتا موفق آنها اشاره شد که این اقدام وزارت نفت دولت یازدهم صرفا در جهت زمینهسازی برای حضور شرکتهای غربی انجام شده بود.
به بیان دیگر دولت یازدهم در راستای تعمیق روابط با کشورهای غربی به اشتباه دست به تخریب روابط ایران با کشورهای شرقی از جمله چین زد. همین موضوع سبب شد که برخلاف گذشته چینیها در دور دوم تحریمها آن طور که انتظار میرفت به دولت یازدهم و دوازدهم در فروش نفت، تبادلات بانکی و سرمایهگذاری در کشور کمک نکنند. در بخش سوم از پرونده «معمای شرقی» به بررسی سایر بیتدبیریهای دولت یازدهم و دوازدهم در روابط خود با کشور چین در بازه زمانی سال ۹۲ تا خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷ میپردازیم.
*چگونه دولت یازدهم بزرگترین فرصت تعمیق روابط ایران و چین را سوزاند؟
همانطور که در گزارشهای قبلی اشاره شد، با روی کار آمدن دولت یازدهم، کشور چین با توجه تجربه خوب تعامل با ایران در دولت نهم و دهم خواستار حفظ و تقویت این روابط بود که با رفتار قهری و بیتوجهی دولتمردان مواجه شد، اما این رفتار قهری تنها به حوزه نفت و انرژی محدود نشده و ابعاد وسیعتری را در برگرفت.
نطقه اوج رفتار سرد و بیتوجهی دولت ایران نسبت به چینیها که تنها کشور کمککننده به ایران در دوران اول تحریم بودند، به سفر شیجین پینگ رئیسجمهور چین به تهران در سال ۹۴ برمیگردد. در جریان این سفر، دولت ایران به جای تلاش برای تعمیق روابط کشور با چین به منظور استفاده از ظرفیتهای قابل ملاحظه این کشور در توسعه ایران، بزرگترین فرصت پیشآمده را تبدیل به یک رویداد نمایشی کرد.
نکته جالب توجه اینکه این رفتار سرد درحالی رقم خورد که رئیس جمهور چین قبل از سفر به ایران مقالهای در مورد ایران با عنوان «چشمانداز روشن آینده روابط چین و ایران» منتشر کرد. وی در این مقاله پیشینه عمیق روابط حسنه ایران و چین در زمان باستان را بیان کرده و به مناسبات امروزی بین دو کشور و تقویت همکاریها اشاره میکند. اما ظاهرا نحوه برخورد دولت روحانی متاثر از تصور ورود گسترده غربیها به اقتصاد ایران سرد بود چنانکه حتی برخی از روایات حاکی از این است که این سفر مهم که حامل بزرگترین پیشنهادات تاریخ ایران برای سرمایهگذاری خارجی بود، کوتاه شد.
هر چند در جریان این سفر ۱۷ سند همکاری بین دو کشور به امضا رسید اما در عمل تحت تاثیر امید واهی دولت به گسترش تعاملات با کشورهای غربی، تمامی این اسناد همکاری که در زمینههای اقتصادی، منطقهای، دفاعی، فرهنگی، امنیتی و نیروهای انسانی تعریف شده بود به حاشیه رفتند. گواه این ادعا نیز به حاشیه رفتن سند همکاری ۲۵ ساله ایران با چین است که در سال ۹۴ به امضای طرفین رسید و سپس بعد از گذشت بیش از ۵ سال دوباره در فرودین ماه سال جاری برخی کلیات آن به تایید طرفین رسید بدون اینکه پیشرفت ملموسی در مذاکرات طرفین ایجاد شده باشد.
در صورت عزم دولت قطعا این امکان فراهم بود که همانند برجام که در مدت ۳ سال به سرانجام رسید این توافقنامه نیز در بازه زمانی کوتاهتری البته با رعایت ملاحظات کارشناسی و بررسی دقیق به سرانجام رسیده و اجرایی شود نه اینکه بعد از گذشت بیش از ۵ سال هنوز هم سرنوشت آن معلوم نبوده تا اینکه به دولت سیزدهم محول شود.
بیتفاوتی نسبت به تمایل چینیها به گسترش همکاریها به دولت ایران درحالی رقم خورد که رئیس جمهور چین در سفر به ایران با رهبر انقلاب، رئیس جمهور و رئیس مجلس دیدار داشته است و خواهان گسترش روابط با هدف گشودن فصلی جدید از مناسبات جامع است. رهبر انقلاب نیز بیان داشتند که ایران هیچ موقع همکاریهای چین را در دوران تحریم فراموش نخواهد کرد و خواستند که توافق دوطرفه برای روابط استراتژیک ۲۵ ساله با پیگیری دو طرفه حتماً عملیاتی گردد.
* بیتوجهی به پیشنهاد سرمایهگذاری ۵۰ میلیارد یورویی چینیها در ایران
حتی چینیها قبل از روی کارآمدن ترامپ پیشنهاد خوبی را به دولت روحانی برای سرمایهگذاری در ایران پیشنهاد دادند. در این راستا رئیس انجمن فاینانس چین به تهران آمد و با علی لاریجانی رئیس مجلس و ولیالله سیف رئیس بانک مرکزی وقت دیدار و پیشنهاد بسیار خوبی را مبنی بر سرمایهگذاری ۵۰ میلیارد یورویی در پروژههای زیربنایی ایران ارائه کرد اما این پیشنهاد نیز در نهایت با سنگاندازی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و بیعملی بانک مرکزی و بیتوجهی اسحاق جهانگیری به حاشیه رفته و اجرایی نشد.
علاءالدین بروجردی سفیر اسبق ایران در چین و رئیس گروه دوستی ایران و چین در مجلس نهم و دهم در خصوص امضای سند راهبردی ایران و چین و نگاه دولت روحانی به این سند و همچنین پیشنهاد فاینانس ۵۰ میلیارد یورویی چینیها میگوید: «چینیها در مقطع قبل از انتخاب ترامپ به ریاستجمهوری آمریکا با توجه به شناختی که به عنوان عضو شورای امنیت سازمان ملل از تحولات جهانی داشتند، پیشنهاد بسیار خوبی را ارائه کردند. اعلام کردند که تسهیلات ۵۰ میلیارد یورویی در قالب فاینانس در اختیار ایران قرار خواهد گرفت و در پروژههای زیربنایی دیگر نیز سرمایهگذاری خواهیم کرد، پس از پایان پروژه نیز یک سال تنفس به شما میدهیم و بعد از آن، بازپرداخت تسهیلات یا به صورت نقدی انجام خواهد شد یا چین آمادگی دارد در ازای آن به قیمت جهانی از شما نفت خریداری کند».
وی در ادامه افزود: «مذاکرات آغاز شد اما به دلیل دیدگاه غربگرایانه، آن قدر هیئت چینی را معطل و اذیت کردند که قراردادی بسته نشد. نفر اول هیئت چینی، سفیر سابق چین در ایران بود. نفر دوم نیز از نزدیکان رئیسجمهور چین بود. پس از بازگشت هیئت چینی به کشورشان، آقای کاشان مشاور آقای آخوندی آب پاکی را روی دست هیئت چینی ریخت و گفت «خودتان را معطل نکنید». سفیر سابق چین در ایران نامهای به من نوشت که «شما اینگونه میخواهید از منافع ملی خود دفاع کنید؟ ما سه بار چنین تسهیلاتی را به روسیه دادهایم و این تسهیلات ویژه برای کشورهای نزدیک به ما است» این نامه به عنوان یک سند تاریخی است».
*چینیها میگفتند دولت یازدهم ما را دور زده است
بررسی اتفاقات و تحولات پیرامون رابطه ایران و چین در دولت یازدهم به خوبی نشان میدهد که دولت تدبیر و امید در یک اقدام مبتدیانه و به امید ثمر دادن میوه برجام در تعامل با کشورهای غربی تمامی پلهای پشت سر خود را خراب کرده که تخریب و تضعیف رابطه ایران با چین یکی از این اقدامات بود.
حال بهتر میتوان جواب این پرسش را داد که چرا کشور چین که در دور اول تحریمها به ایران کمک میکرد در دور دوم تحریمها حاضر به این همکاری به صورت جدی و همانند گذشته نشد؟ آیا تغییر رفتار دولت ایران در تغییر رفتار طرف چینی تاثیرگذار بوده است؟ پاسخ این سوال مثبت است و طبیعتا رفتار چینیها با دولت ایران بعد از شکست برجام را میتوان به عنوان واکنشی به رفتار ایران در دوره اجرای برجام تحلیل کرد. در این بین حتی چینیها از طرق مختلف ناراحتی خود را از دولت ایران ابراز میکردند و اذعان میکردند که علیرغم کمک به ایران در دوره اول تحریم، در دولت یازدهم برخورد مناسبی با آنها نشد.
در این راستا وحید شقاقی، استاد دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در این باره میگوید: «به یاد دارم در جریان بازدیدی که از چین داشتم، آنها بسیار ناراحت بودند که چرا بعد از برجام، ایران آنها را رها کرده و به سمت کشورهای اروپایی رفته است. البته این مساله طبیعی است که در روابط اقتصادی نمیتوان به یکدیگر اعتماد کرد ولی معمولا شرکا باید بهنحوی برنامهریزی کنند که تعامل اقتصادی دوطرفه برقرار باشد».
وی در ادامه افزود: «بیشتر این قراردادها مربوط به حوزه انرژی بود، ما قراردادهای نفتی در پروژههای مختلفی با چین داشتیم که بخشی از آنها ملغی شد و دلخوری چینیها را پدید آورد. اینها البته با توجه به ناراحتیهایی است که چینیها خیلی علنی داشتند و آنها را بیان میکردند. چینیها خودشان علنی اعلام میکردند که شما ما را دور زدید و از این مساله ناراحت بودند».
همچنین منصور حقیقتپور مشاور رئیس مجلس دهم نیز در این باره میگوید: «مقامات چینی عنوان میکردند که دولت ایران پس از برجام دولت چین را تحویل نگرفت و در واقع چین را تحقیر کرد و ما حاضر به همکاری با دولت ایران نیستیم ولی اگر «نظام» جمهوری اسلامی میخواهد با ما تعامل کند، ما هستیم. مقام معظم رهبری در آن زمان رئیس مجلس وقت [علی لاریجانی] را به عنوان مسؤول پیشبرد سند همکاری با چین میکنند و برای وی در این باره حکم صادر و آقای لاریجانی را رسما برای این منظور به مقامات چینی معرفی میکنند».
احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز با اشاره به برخی بهانههای کشور چین برای عدم همکاری با دولت ایران میگوید: «چینی که رئیسجمهورش به ایران میآید و وزیر خارجه به استقبالش میرود و رئیس جمهور ما نمیرود، باید هم چنین حرفی بزند و بگوید ما نمیتوانیم با ایران تعاملات مالی برقرار کنیم، اما چینی که رئیسجمهورش به رهبر انقلاب پیام میدهد، حرف دیگری میزند. ما خودمان بعضی موضوعات را خراب میکنیم بعد میگوییم چرا چینیها به ما میدان نمیدهند».
*رونمایی از مغلطه رسانههای دولتی برای تخریب پیمان استراتژیک ۲۵ ساله
در مجموع بررسی سیر تحولاتی که در روابط بین ایران و چین به وقوع پیوست نشان میدهد که کاهش سطح همکاریهای چین با ایران در طول ۸ سال گذشته تحت تاثیر رفتار تخریبی دولت یازدهم و دوازدهم صورت گرفته است. اما علیرغم برخورد نادرست مقامات دولتی ایران در تعامل با کشور چین، این کشور نیز با توجه به هم مسیری با ایران در چارچوب تحولات بینالمللی و جنگ اقتصادی و استراتژیک آمریکا در سطوح مختلف با کشورهای مختلف جهان، اگرچه میزان همکاریهای خود با دولت ایران را کاهش داد اما این روابط هرگز قطع نشد.
در دوره دوم تحریمها چین همچنان تنها خریدار نفت ایران باقی ماند اما این میزان خرید به طور میانگین زیر ۵۰۰ هزار بشکه در روز بود نه بالای یک میلیون بشکه که البته بخش اعظمی از این خرید را نیز به عنوان هزینه حاصل از سرمایهگذاری در ایران دریافت میکرد. همچنین چینیها در برخی پروژههای نفتی نیز فاینانس را بر عهده گرفتند اما همانطور که گفته شد سطح این همکاریها نسبت به گذشته بسیار کاهش پیدا کرده است.
در این بین شاهد بودیم که بعد از امضای سند همکاری ۲۵ ساله بین ایران و چین در فروردین سال جاری، برخی رسانههای دولتی در جهت تخریب این پیمان استراتژیک به کاهش همکاری چینیها با ایران بعد از برجام و شکست آن اشاره میکنند. مثلا این رسانهها اینگونه شبهه ایجاد میکنند که "بعد از بازگشت تحریمهای آمریکا هم شرکتهای اروپایی از ایران خارج شدند هم تعدادی از شرکتهای چینی. پس چینیها نیز همانند اروپاییها به ایران پشتپا زدهاند".
اما باید توجه داشت که اروپاییها بعد از استقبال گسترده و امتیازات دولت ایران و پهن کردن فرش قرمز جلوی پای آنها ایران را ترک کردند ولی چینیها بعد از بیمهری و بیتوجهی دولت ایران نه تنها همانند اروپاییها رابطهشان با ایران را قطع نکردند بلکه صرفا سطح همکاریها را با توجه به استقبال پایین دولت کاهش دادند. در نتیجه اگر قضاوت درباره مسائل بدون توجه به پیشینه تاریخی باشد قطعا منصفانه و صحیح نخواهد بود.
به طور کلی ادامه همکاری چین با ایران حتی در دولت یازدهم و دوازدهم ناشی از هم مسیر بودن ایران و چین در شطرنج تحولات بینالمللی است که خواسته یا ناخواسته منافع مشترک این کشورها را بهم گره زده است. در بخش چهارم از پرونده «معمای شرقی» به این موضوع پرداخته میشود.
منبع: فارسمنبع: مشرق
کلیدواژه: کرونا تحولات افغانستان المپیک توکیو چین دولت یازدهم برجام ایران توافق ۲۵ ساله دولت یازدهم و دوازدهم ۵۰ میلیارد یورویی روابط ایران و چین بی توجهی دولت رئیس جمهور چین ایران و چین دولت ایران رئیس جمهور سرمایه گذاری دولت روحانی تعمیق روابط سند همکاری معمای شرقی چینی ها رئیس مجلس همکاری ها اول تحریم هیئت چینی تحریم ها کشور چین ۲۵ ساله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۷۸۰۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درخواست کریمی قدوسی از دولت افغانستان برای بررسی رگ و ریشه اش /سخنگوی سپاه ادعای جنجالی را تکذیب کرد /گاف تاریخی نماینده مشهد چه بود؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت:
اصرار محمدجواد کریمی قدوسی، نماینده مجلس یازدهم که از راهیابی به مجلس دوازدهم هم باز مانده است بر ارایه بازه زمانی در ارتباط با دستیابی ایران به سلاح هستهای واکنشهای داخلی و خارجی زیادی را در پی داشته است. این البته نه نخستینبار است که نام کریمی قدوسی با خبرهای هستهای گره میخورد و نه احتمالا آخرین بار.
او در چهار دوره حضور خود در مجلس- از دوره هشتم تا یازدهم- بارها درباره موضوعات هستهای اظهارات عجیبی را مطرح کرده است. درست مثل همین چند روز پیش که در توییتی نوشت که «در صورت صدور اذن تا انجام اولین آزمایش یک هفته فاصله میباشد.»بلافاصله پس از انتشار این توییت، فعالان سیاسی و رسانهای از این نماینده مجلس انتقاد کردند اما، او بازهم در توییت با هشتگ اقتدار ایران نوشت: «در صورت اذن تا انجام اولین آزمایش ارتقاء برد موشکی به ۱۲ هزار کیلومتر یک هفته فاصله میباشد.»
این اظهارات به صورت غیرمستقیم باعث واکنش رافائل گروسی شده و هشدار داد که «ایران چند هفته با ساخت سلاح هستهای فاصله دارد.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با بیان اینکه « غنیسازی اورانیوم توسط ایران و نبود دسترسی بازرسان بینالمللی به تاسیسات اتمی آن، به نگرانیها درباره فعالیتهای هستهای آن دامن میزند»، تاکید کرده است که ایران «چند هفته، نه چند ماه» با در اختیار داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای ساختن یک بمب اتمی فاصله دارد. او همچنین گفته است که «این اتفاق به معنای این نیست که ایران سلاح اتمی دارد یا در این بازه در اختیار خواهد داشت.در حالی که غنیسازی اورانیوم در سطح نظامی نگرانکننده است، نمیتوان بر اساس این نتیجه گرفت که ایران در حال حاضر یک سلاح اتمی دارد. اهداف ایران در این زمینه مشخص نیست و تنها میتوان درباره آن گمانهزنی کرد».
علی قلهکی فعال رسانهای اصولگرا در پاسخ به این نماینده مجلس در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «موشک قارهپیما با برد ۱۲هزار کیلومتر، فقط برای حمل کلاهک هستهای است، اینکه دانش ساخت آن را داریم یا نه به کنار، ولی تمامی مواضع اخیر شما پیوست گزارش آژانس انرژی اتمی علیه کشور میشود! چه اذنی بیاید چه اذنی نیاید».
حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده ادوار مجلس، در رابطه با اظهارات اخیر کریمی قدوسی نیز گفت که اساسا رویکرد جمهوری اسلامی ایران هستهای و اتمی نیست با اینکه در این رابطه کشور توانمند است.او در گفتوگو با منیبان، افزود: اگر ایران و اسراییل وارد فضای جنگ تمامعیار شوند ایران مجبور است به سمت بمب اتم حرکت کند تا توازن ایجاد شود اما مجموعه تحولات نشان داد بعد از تقابل اخیر ایران و اسراییل، این رژیم به تنهایی نمیتواند علیه ایران اعلام جنگ کند.
اظهارات کریمی قدوسی حتی صدای ارگان رسمی مطبوعاتی دولت رییسی را نیز درآورد. روزنامه ایران در این باره با بیان اینکه «کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، در اظهاراتی دوپهلو مدعی شده است که در صورت صدور اذن تا انجام اولین آزمایش یک هفته فاصله میباشد» نوشت: «این درحالی است که رژیم صهیونیستی، امریکا و کشورهای غربی به دنبال متهم کردن ایران هستند و با توجه به رویارویی اخیر ایران و رژیم صهیونیستی، این تلاشها بیشتر هم شده است.چه عاملی باعث میشود تا نمایندهای که از قضا عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس است و باید به دنبال تأمین منافع ملی باشد، با اظهارات نسنجیده و خارج از مسوولیت برای کشور هزینه تراشی میکند؟».
هیچ یک از این واکنشها اما باعث عقبنشینی کریمی قدوسی نشد و او در ویدئویی دوباره بر مواضع قبلی خود تاکید کرد و گفت: «بعد از انجام عملیات وعده صادق و صحبتهایی که از سوی رژیم صهیونیستی و حامیانش میشد این بود که رژیم صهیونیستی به مراکز هستهای جمهوری اسلامی حمله کند و سایتهای فردو و نطنز را منهدم کند. اینجا فرمانده حفاظت از مراکز هستهای موضعی گرفت که حمله به مراکز هستهای یعنی عبور از خط قرمزهای جمهوری اسلامی در تولید سلاح هستهای و احتمال داد که اگر دشمن دست به چنین اقدامی بخواهد بزند، فتوا تغییر کند.»
کریمی قدوسی ادامه داد: «اما از نظر فنی آیا ایران قدرت تولید سلاح هستهای را دارد؟ بنابر نقد کارشناسان حتی اطلاع فنی که آژانس دارد و قانون مجلس به نام لغو راهبردی تحریمها که غنای اورانیوم تولیدی را به ۶۰ درصد رساند، کارشناسان به ما گفتند که ما نصف روز زمان لازم داریم که چند آبشار غنیسازی را سری کنیم و غنای اورانیوم تولیدی را از ۶۰ به ۹۰ درصد برسانیم. این چیز خاص و سری نیست و آژانس هم مطلع است. از نظر فنی هم یک امر شدنی و خیلی راحت است؛ بنابراین به لحاظ تولید اورانیوم ۹۰درصد که سوخت اصلی کلاهک هستهای است، جمهوری اسلامی یک نصف روز زمان لازم دارد، حالا بگوییم یک هفته.
او در بخشی دیگر از اظهارات میگوید؛ «همچنان در فتواهای مقام معظم رهبری، تولید و بهکارگیری سلاحهای هستهای امری غیرقابل قبول است، اما اگر زمانی ایشان تشخیص بدهند، فرمودند که در هر سطحی ما را تهدید کنند، در همان سطح تهدیدشان میکنیم. یعنی اگر دست به تهدید هستهای بزنند، با تهدید هستهای جوابشان را میدهیم. اینجا که دیگر با موشک کاتیوشا نمیتوان جوابشان را داد.»
این اظهارات کریمی قدوسی با واکنش جلال رشیدی کوچی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی روبهرو شد که با کنایه به او نوشته است؛ « ول کن تو را به علی. الان اومدی ابروش رادرست کنی زدی چشمشم کور کردی که! از یک هفته رسیدی به نصف روز؟ بازم برای توجیه رفتار غلطت از رهبری هزینه کردی!! شنیدم جایی گفته بودی رشیدی نفوذی اسراییله! آورنده خبر آدم موثق و خداترسی بود، اما همینجا میگم، من حلالت کردم، ولی خدا جای حق نشسته.»
متولد مشهد، وفادار به مشی پایداریهمان اندازه که از دوران نمایندگی کریمی قدوسی اطلاعات مختلفی وجود دارد چرا که او هر روز با یک ادعای جدید در صدر اخبار قرار میگرفت، از دوران زندگی او پیش از نمایندگی، اطلاعات کمی در دست است. بر اساس بیوگرافی کوتاهی که از کریمی قدوسی در سایت جماران منتشر شده او در دیماه سال ۱۳۳۴ در مشهد و در خانوادهای مذهبی متولد شده است، او ۶ خواهر و برادر دارد، و دوران جوانی و نوجوانیاش را همراه با پدر در حرفه خیاطی سپری کرده است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد حقوق بوده و به زبان عربی مسلط است. در ۲۳ سالگی از اعضای فعال سپاه پاسداران خراسان بوده و در طول سالهای دفاع مقدس فرماندهی سپاه استان سمنان را با تشکیل تیپ ۱۲ قائم برعهده داشت، همچنین مسوول اعزام نیرو بود.
بعد از پایان جنگ، از مدیران عالی بسیج در استانهای خراسان بزرگ، اصفهان، فارس، خراسان رضوی بود و در تشکیل نیروهای مقاومت بسیج در این استانها نقش موثری ایفا کرد. وی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در خرداد ماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نماینده مردم مشهد و کلات راهی مجلس هشتم شد، حضوری که تا پایان دوره یازدهم هم تمدید شد. از کریمی قدوسی عموما به عنوان عضو جبهه پایداری نیز یاد میشود.
ام.پی.تی یا ان.پی.تی؛ مساله این است!آبانماه سال ۱۳۹۲ وقتی یک طرح دو فوریتی توسط جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس وقت تهیه و به هیات رییسه مجلس ارایه شد، دو بار به معاهده «ان پی تی» که مهمترین مبحث حقوق بینالملل در بحث انرژی اتمی است، اشاره و عجیب آنکه هر دوبار هم به زبان انگلیسی و هم به زبان فارسی نام این معاهده «ام پی تی، mpt» درج شد. یک بار در عنوان طرح ۵ صفحهای و یک بار در متن آن به زبان انگلیسی.
این طرح ۵ صفحهای که با خط خود کریمی قدوسی توسط اداره قوانین مجلس تکثیر و در اختیار خبرنگاران قرار گرفت و بعد هم در فضای مجازی منتشر شد در کادر مربوط به عنوان طرح این عبارت را با خود دارد: «الزام دولت به حفظ حقوق مسلم هستهای و مصادیق آن در چهارچوب معاهده «ام پی تی» « در مذاکرات هسته ای».
در بند نهم این طرح نیز چنین نوشته شده بود: «هرگونه موافقت با خواستههای طرف مقابل نباید خارج از معاهده «mpt» باشد».
«ان.پی.تی» مخفف نام انگلیسی «معاهده منع گسترش هستهای» (Nuclear Non- Proliferation Treaty) است.
عجیبتر از اشتباه کریمی قدوسی امضای ۱۱۰ نماینده مجلس وقت پای این طرح بود که به این معنی بود که یا این ۱۱۰ نفر هم نام درست مهمترین معاهده هستهای جهان را نمیدانستند یا اینکه این طرح را چشم بسته امضا کردند.
نام جاویدان در قائله دوتابعیتیها؛ از اتهام زننده تا متهمجواد کریمی قدوسی در شهریور سال ۱۳۹۷ در مجلس دهم در جلسه سوال از محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه، در مجلس مستندی را پخش کرد که عنوان میکرد برخی از اعضای هیات ایرانی در مذاکرات هستهای با قدرتهای جهانی دوتابعیتی بوده و «جاسوس» بودند. طرح چنین ادعایی باعث شد علیرضا رحیمی، عضو وقت هیات رییسه مجلس در سوالی از وزیر دفاع این مساله را مطرح کند که چنین اطلاعاتی بر فرض صحت چگونه به دست کریمی قدوسی رسیده است.امیر حاتمی، وزیر دفاع دولت روحانی، روز دوشنبه، ۳۱ تیر همان سال، در جلسه علنی مجلس دهم در پاسخ به این سوال گفت: «طبق اعلام سپاه پاسداران فیلم دوتابعیتیها که در کمیسیون امنیت ملی و صحن مجلس پخش شده به لحاظ موضوعی مشابهت دارد، اما به لحاظ اصالت فیلمی که در صحن مجلس پخش شده فاقد سندیت و اعتبار رسمی است.»
رحیمی در جلسه سوال خود از وزیر دفاع همچنین گفت: «به رییسجمهور اتهام زدند که دوتابعیتی است و این اتهام در سراسر کشور پخش شد، اما تکذیب آن پخش نشد. اگر چنین اتهامی به رییس قوه قضاییه میزدند دادستان سکوت میکرد؟»
بعد از طرح این سوال ۲۹ نماینده مجلس دهم که اکثرا عضو جبهه پایداری و از دوستان و حامیان کریمی قدوسی بودند اما طرح این سوال توسط علیرضا رحیمی را حمله به سپاه پاسداران خوانده و خواستار برکناری او از هیات رییسه مجلس شدند.کریمی قدوسی در جلسه علنی بعد گفت که موضوع «دوتابعیتی» بودن حسن روحانی را او مطرح نکرده اما تهدید کرد که فهرست مدیران «دوتابعیتی» جمهوری اسلامی را منتشر خواهد کرد.
ابوالفضل ترابی، عضو کمیته تحقیق و تفحص مجلس از مدیران دوتابعیتی، یکماه بعد در مرداد ۹۷ دوباره بر آتشی که کریمی قدوسی به راه انداخته بود دمید و گفت که یکی از مقامات «بسیار مهم و تراز بالا» در دوران تحصیل در اسکاتلند تابعیت بریتانیا را کسب کرده و هنوز این تابعیت را دارد. اظهاراتی که به نظر میرسید با توجه به تحصیل حسن روحانی در اسکاتلند خطاب به او بیان شده بود.محمود واعظی، رییس دفتر وقت رییس دولت دوازدهم اما این ادعا را تکذیب کرد.داستان دوتابعیتیهایی که کریمی قدوسی و نزدیکانش علیه حسن روحانی به راه انداخته بودند اما به یکباره وارد فصل جدیدی شد و چنین اتهامی علیه خود او نیز مطرح شد.
جلیل رحیمی جهانآبادی نماینده مجلس دهم در جلسه علنی مدعی شد که کریمی قدوسی به مردم حوزه انتخابیهاش گفته برای ردصلاحیتش امضا جمع کنند، ادامه داد: طالبان یک قیف داشت که بر ریش مردان میگرفت ببیند اندازه ریش آنها استاندارد است یا نه! مردم را کتک میزد اگر ریش با آن قیف طالبان استاندارد نبود. شما چکاره مملکت هستید که به وزیر، به رییسجمهور و حالا به نماینده مردم در مجلس میتازید و ما را غیرانقلابی مینامید و خطاب میکنید؟! چه کسی به شما شناسنامه ایرانی داده است، چه کسی به شما اجازه داده است به ارکان نظام بتازید، چند روز سابقه جبهه دارید، چندتا عملیات شرکت کردهاید که به درجه سرداری رسیدید؟ از کی شما ایرانی شدید که ما ایرانی نبودیم. زمانی که اجداد شما از افغانستان به ایران حمله میکردند، ما از ایران دفاع میکردیم. چه کسی به شما شناسنامه ایرانی داده است؟»
این اظهارات با واکنش کریمی قدوسی در جلسه علنی بعدی مجلس همراه شد اما رحیمی جهانآبادی فراتر رفت و حتی گفت که کریمی قدوسی به سوال او درباره اصلیت خانوادهاش و دوتابعیتی بودن پاسخی نداده است.
جواد کریمی قدوسی در جلسه روز سهشنبه مجلس همچنین سخنان نماینده تربت جام درباره «تابعیت افغان» خود را رد کرد و گفت: «یک سند مبنی بر اینکه یکی از اجداد من ولو هفت نسل قبل از افغانستان آمده است هم دارند، ایشان باید در صداوسیما این سند را پخش کند، و الا صداوسیما باید همین مذاکرات من را پخش کند؛ در غیر این صورت اگر این کار را نکردند من از دولت افغانستان میخواهم که آنها بررسی کنند که اگر ما رگ و ریشهای در طول تاریخ در اقوام آنجا داشتیم به ما بگویند که به خدمت آنها برویم.»
دلواپس همیشگی علیه روحانیکریمی قدوسی پس از تأیید صلاحیت کاندیداها و آغاز رقابت انتخاباتی در خرداد ۹۲، چند روز پیش از روز انتخابات خواستار رد صلاحیت حسن روحانی شد. این درخواست همزمان با بالا رفتن آراء روحانی در نظرسنجیها صورت گرفت.با آغاز به کار دولت یازدهم، جواد کریمی قدوسی، همواره در صف اول مخالفان عملکرد این دولت محسوب میشد.
در نخستین سالگرد آغاز به کار دولت یازدهم، کریمی قدوسی در اظهارنظری روحانی را متهم به «دادن اطلاعات مهم فقهی به انگلستان» کرد. همچنین او بودجه رسانههای حامی روحانی را بالغ بر «صدها هزار میلیارد تومان» عنوان کرد. او یکی از چهرههای شاخص همایش «دلواپسیم» بود که در نقد سیاستهای هستهای دولت یازدهم برگزار شد.
کریمی قدوسی در سالهای اولیه دولت نخست روحانی در مهدیه مشهد، دولت را به براندازی متهم کرد و گفت «رمزگشایی از شعار اعتدال امر مهمی است چرا که اعتدال پوششی برای براندازی نظام است.» و «اسرار پشت صحنه جریان اعتدال چیزی است که هماکنون ما به چشم میبینیم و اگر جریان اسفناک فتنه اتفاق افتاده است، هماکنون شعار اعتدال با هدف براندازی نظام، عناصر فتنهگر را به مناصب حکومتی گماردهاند.»
یکی از عجیبترین مناقشههای کریمی قدوسی با حسن روحانی ادعای او درباره جاسوسی و بعد عقبنشینی از این ادعا بود. در یک فایل ویدئویی مدعی شده بود حسن روحانی، رییس جمهور ایران، از سرویس امنیتی و اطلاعاتی انگلستان دستور میگیرد! سخنگوی سپاه ادعای این نماینده مجلس مبنی بر اقدام سازمان اطلاعات سپاه در نشاندادن شنود تلفنی یکی از مقامات کشور با مامور MI۶ به وی را تکذیب کرد.کریمیقدوسی چندی بعد از این ادعا در توییتر خود نوشت: «هیچ نمایندهای مدعی ارتباط مستقیم MI۶ (سرویس امنیتی انگلستان) با رییسجمهور آقای روحانی نبوده است. ما نیز با پاسخ سپاه در این باره همنظر بوده و ارتباط مستقیم سرویسهای جاسوسی با رییسجمهوری را قویا تکذیب میکنیم. تحریف حق و جعل باطل همیشه در اولویت رسانههای زرد و نارنجی بوده است».
کریمی قدوسی هنوز هم روحانی را رها نکرده است. در جریان رد صلاحیت روحانی برای انتخابات خبرگان سال گذشته کریمی قدوسی نوشت: «کسی که استعداد و اراده سقیفه سازی را داشت توسط شورای محترم نگهبان رد صلاحیت شد.»
میداندار اخبار عجیب در اعتراضات سال ۱۴۰۱در بحبوحه اعتراضات سال ۱۴۰۱ کریمی قدوسی با چند اظهارنظر عجیب واکنشهای زیادی را بر انگیخت. مدعی شده بود: «در طی شصت روز آمار حضور اغتشاشگران در خیابان، ۵۰۰ هزار نفر بوده است. البته اگر یک نفر ۱۰بار هم آمده ۱۰بار در آمار وارد شده. اوج این حضور در یک روز ۴۵هزار نفر بود. (طبق آمار غیر رسمی ۳۱۰ هزارنفر کل جمعیت اغتشاشگران بودند که میشود) گفتند نمادهای حاکمیتی باید سقوط کند. یکی از نمادها مشهد است. قرار بود برای یکی از سران قوا در مشهد حادثه هفتتیر ۶۰ تکرار شود. آخرین مرحله هم ورود پنتاگون بود. در سال ۸۸ هم نقشه همین بود. مرحوم فیروزآبادی در سال ۸۸ در کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت خاتمی در فتنه ۸۸ با فرمانده ناتو دیدار داشت و از آنها خواستند کار ما در داخل که جلو رفت شما وارد شوید. اکثر دستگیرشدگان یک یا دو شب نگهداری شدند بعد با تعهد والدین آزاد شدند. اما از میان بازداشتیهای هدفمند که ادامه هم دارد ۱۸٪ آنها آموزش دیدهاند. تمام این ارتباطات به دست آمده که به عنوان مستندات بیانیه دو دستگاه اطلاعاتی در آینده منتشر میشود. ۷۰درصد دستگیرشدگان دیپلم و زیر دیپلم بودهاند. ۶۷ درصد اهل شرب خمر بودهاند. از این شاربان خمر ۴۷ درصد دایمالخمر بودند. اکثر اینها معتاد به موارد مخدر گل بودند. درصدی از زنان بازداشت شده اهل فحشا بودند. همانکس که خودکشی کرد یکی از همین افراد بود. ۸۰ درصد اینها خارج از کشور را بهشت میدانند».
عجیبترین ادعای کریمی قدوسی اما در بخش دیگری از این گفتوگو مطرح شد: « خانم مولاوردی معاون روحانی طرحی داشت و میخواست فاحشهها را بیمه کند.»
کریمی قدوسی البته هیچ رخدادی را از قلم نمیانداخت و پس از آتش گرفتن بخشی از زندان اوین در سال ۱۴۰۱ مدعی شد: «فردی با چاقو خود را به بند مهدی هاشمی رفسنجانی میرساند و درصددکشتن او برمیآید، اما مهدی هاشمی از دو روز قبل به درخواست خودم از آن بند جابهجا شده بود!»
پایان دوره نمایندگیدر انتخابات مجلس دوازدهم نصرالله پژمانفر، میثم ظهوریان، علیاصغر نخعیراد و احسان عظیمیراد در مرحله اول در انتخابات مجلس شورای اسلامی در مشهد مستقیم وارد مجلس شورای اسلامی شدند. برای کرسی پنجم شهر مشهد نیز، کاظم معتمدیفرد و حسنعلی اخلاقی که حائز بیشترین آرا پس از ۴ نفر اصلی راهیافته به مجلس شده بودند، راهی مرحله دوم میشوند.جواد کریمی قدوسی در رتبه بعدی بیشترین آراء ماخوذه قرار گرفت و از راهیابی به مرحله دوم بازماند. با توجه به بافت سیاسی رایدهندگان در شهر مشهد و اینکه بعد از ۴دوره نمایندگی، کریمی قدوسی نتوانست حتی از این بدنه اجتماعی و سیاسی رای لازم برای حضور در پارلمان را کسب کند، به نظر میرسد پیام رایدهندگان مدافع سیاستهای اصولگرایی نیز به کریمی قدوسی روشن است. پیامی که با توجه به رفتارهای اخیر کریمی قدوسی از موضوع اعلام زمان حمله نظامی ایران به اسراییل تا داستان سلاح هستهای گویی به گوش او نرسیده است.
۲۷۲۱۸
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900055