به نقل از «مهر»

روش و کلام امام سجاد(ع) در دعا برای کسب مکارم اخلاق چگونه بود؟

تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۵۰۷۷۱

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «حدیث حلقه خوبان: شرح دعای مکارم الاخلاق امام سجاد (ع)» نوشته امیر شیرزاد با شمارگان ۷۰۰ نسخه، ۳۵۲ صفحه و بهای ۸۰ هزار تومان توسط انتشارات کتاب طه منتشر شد.

دعای مکارم الاخلاق یا دعای بیستم کتاب شریف «صحیفه سجادیه»، از دعاهای مأثور و زیبای امام سجاد (ع) است. دعاهای ماثور به ادعیه‌ای می‌گویند که از زبان معصوم (ع) صادر شده باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حضرت سیدالساجدین در این دعا برای کسب اخلاق نیک و انجام کارهای پسندیده و همچنین دوری از رذائل اخلاقی از خداوند درخواست یاری فرموده است. درخواست‌ها در این دعا شامل اخلاقیات در دو محور اخلاق فردی و اجتماعی است. این امام همام همچنین در این دعا به موانع رشد انسان و راه‌های نجات او از شر القائات شیطان اشاره کرده است.

در آغاز بیشتر فرازهای این دعا صلوات تکرار شده و بعد از آن از خدا درخواست شده است. دلیل این تکرار را نزدیک شدن دعا به استجابت دانسته‌اند. دعای بیستم صحیفه سجادیه به دلیل دربرداشتن تعالیم انسان‌ساز جهت کسب اخلاق و انجام کارهای پسندیده، به دعای مکارم الاخلاق نامیده شده است.

این دعا پیشتر توسط حضرات و آیات محمدتقی فلسفی، مصباح یزدی و روح‌الله خاتمی در قالب درس اخلاق شرح و به صورت مستقل چاپ شده است. همچنین این دعا در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون «دیار عاشقان» اثر شیخ حسین انصاریان و «ریاض السالکین» اثر سید علی‌خان مدنی نیز شرح شده است.

اما «حدیث حلقه خوبان» سی بخش دارد که با عنوان فراز مشخص شده‌اند. سرفصل‌های فراز اول تا دهم کتاب به ترتیب از این قرار است: «درخواست کامل‌ترین ایمان و برترین یقین و بهترین نیت و عمل»، «درخواست نیت کامل و وافر، صحت یقین و اصلاح فسادها»، «درخواست رفع موانع و کسب عوامل و پیشگیری از آسیب‌ها»، «درخواست بزرگی و عزت نزد مردم به شرط کوچکی و حقارت نزد خود»، «درخواست پایداری در هدایت، حق، نیت رشد و طول عمر در طاعت خدا»، «درخواست اصلاح عیب‌ها و تکمیل نقص‌ها»، «درخواست توانایی و پیروزی بر دشمنان و مکاران و تهدیدگران»، «درخواست همه نیکی‌ها دربرابر همه بدی‌ها» و «درخواست آراستگی به زیورهای گوناگون صالحان و پرهیزکاران».

سرفصل‌های یازدهم تا بیستم کتاب نیز بدین شرح است: «درخواست رزق فراخ و توانایی در هنگامه پیری و نشاط در عبادت و انس با خدا و دوستان خدا»، «درخواست توحید در استعانت و کمک خواهی»، «درخواست جایگزینی نیکی‌های الهی به جای بدی‌های شیطانی در دو قلمرو قلب و زبان»، «درخواست مصونیت از ستم، گمراهی، فقر و سرکشی»، «درخواست فضل الهی در مغفرت و عفو با دست‌های خالی از هرگونه سزاواری»، «درخواست زبانی گویا به هدایت، قلبی ملهم از تقوا، توفیق در پاکیزه‌ترین چیزها و عمل به محبوب‌ترین کارها»، «درخواست سیر و سلوک در برترین راه و ثبات قدم در طول حیات»، «درخواست میانه روی، پایداری در راستی، راهنمایی کردن به رشد، بندگی صالح و رستگاری در قیامت»، «درخواست خلاص و صلاح نفس» و «ثنای خداوند به توحید در کمال و افعال و درخواست عافیت، توانگری، هدایت، کفایت، امنیت و راهنمایی».

در نهایت عناوین فرازهای بیست و یکم تا سی‌ام کتاب نیز چنین است: «درخواست دفع هر آسیب، پرورش و اصلاح و درمان، رضایت الهی و هدایت در امور متشابه»، «درخواست بی‌نیازی، حسن ولایت، هدایت صدق، امان از فتنه مال، آسودگی و استجابت دعا»، «درخواست حفظ مال، برکت و انفاق در کارهای خیر»، «درخواست کفایت از مشقت در کسب، روزی بی حساب، رواییِ حاجت و پناه از بیم‌ناکی‌ها (فرازهای ۲۴ و ۲۵)»، «درخواست حفظ شخصیت و آبرو با توانگری و توانمندی»، «درخواست سلامتی در عبادت، فراغت در زهد، علم در عمل و ورع در میانه‌روی»، «درخواست پایان عمر با عفو، تحقق آرزو در امید به رحمت حق، تسهیل در راه‌یابی به رضای الهی و نیکویی عمل در هر حال»، «درخواست یاد خدا در هنگام غفلت، طاعت در هنگام فرصت»، «گشایش راه به سوی محبت حق و کمال خیر در دنیا و آخرت» و «درخواست خیر در دنیا و آخرت و رهایی از آتش دوزخ».

کتاب دو مقدمه نیز دارد: «دعای امام در خوی‌های ستوده و کارهای پسندیده» و «درآمدی بر اخلاق و محاسن و مکارم اخلاقی». در بخشی از مقدمه دوم کتاب آمده است: «دعای بیستم صحیفه سجادیه از امام ساجدان (ع) به دعای مکارم الاخلاق نامبردار است. مکارم به معنای کرامت‌ها، شرافت‌ها و بزرگواری‌هاست. اخلاق به معنای خصلت‌های روحی و باطنی است. خصلت‌های باطنی نیز اوصاف نهادینه شده و رسوخ یافته در جان و روح آدمی است که زمینه سهولت رفتارها و آسانی کارهای متناسب با آن اوصاف را برای آدمی فراهم می‌آورند. روشن است که دستیابی به مکارم اخلاقی نیازمند مراقبت و مجاهدت بسیار و به همان اندازه مایه تحسین و شکوه، زیبایی و قداست و کرامت و بزرگواری است. خوبی را خوبی کردن در میان حیوانات نیز مشاهده می‌شود. اما در برابر بدی، خوبی کردن کار اولیای الهی و پیروان راستین آن‌ها و البته دشوار و مقدس است.

انگیزه فطری الهی انسان در قلمرو خواست‌ها و عقل و خرد انسان در قلمرو آگاهی‌ها، دو بنیان درونی انسان برای اخلاق و مکارم اخلاقی است و حقیقت آن است که اخلاق تا بر بنیان‌های درونی انسان استوار نباشد، تبیین درست خود را نمی‌یابد. براساس همین بنیان‌های درونی است که چه بسا افرادی که به بدی روی می‌آورند، اما در خود احساس حقارت و کوچکی می‌کنند و چه بسا افرادی که خودشان نیکوکار نیستند، اما نیکوکاران را دوست دارند و آن‌ها را می‌ستایند و چه افرادی که به نیکی‌ها روی می‌آورند و نیکوکاری و فداکاری می‌کنند و در خود احساس بزرگواری، بهجت و رضایت‌مندی می‌کنند.

همه انسان‌ها از بن‌مایه آگاهی‌ها و گرایش‌های عالی معنوی و به بیان دقیق‌تر از بن‌مایه «خداآگاهی» و «خداخواهی» برخوردارند. اما این بن‌مایه‌های عالی مانند دانه آماده‌ای در نهاد انسان است که تنها و تنها با پرورش و تربیت به شکوفایی و باروری و کمال می‌رسد و آنگاه نهال انسانیت انسان بالفعل و ثمره سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت حاصل و آدمی به قرب و رضای خداوندی واصل می‌شود. به این ترتیب اهمیت و ضرورت تربیت روشن و آشکار است. اما آدمی تنها دارای فطریات عالی توحیدی نیست. او دارای غرایز مادی و حیوانی نیز هست. این تمایلات مادی و غرایز حیوانی، گرچه برای تداوم حیات دنیوی و بقای نوع بشر و حتی کمال او ضروری است. اما اگر مدیریت نشوند و سرکشی کنند، موانع جدی برای تحقق انسانیت انسان و سعادت و قرب او به خدای متعال ایجاد می‌کنند و بلکه آدمی را به حیوانی از حیوانات و بلکه پست‌تر و گمراه‌تر از آنها تبدیل می‌کنند.»

کد خبر 5284019 محمد آسیابانی

منبع: مهر

کلیدواژه: امام سجاد ع تازه های نشر صحیفه سجادیه اخلاق فلسفه اخلاق محرم 1400 حسینیه مهر عاشورا امام حسین ع معرفی کتاب تازه های نشر قاسم سلیمانی ترجمه معرفی نشریات کتاب مقتل سیدالشهدا دفاع مقدس جنگ تحمیلی حسن رحیم پور ازغدی آیت الله مصباح یزدی دعای مکارم الاخلاق صحیفه سجادیه مکارم اخلاق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۵۰۷۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت روشنگری و تبیین دانشجویان در فضای رسانه‌ای

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام مهدی مهدوی اطهر ظهر یکشنبه در تجمع دانشجویان دانشگاه اراک با اشاره به صدور انقلاب به عنوان یکی از اهداف امام خمینی اظهار کرد: انقلاب اسلامی ما، انقلاب انسانیت و آزادی است و دفاع دانشجویان مظلوم از مردم فلسطین حاصل این دستاورد است و در سال‌های آینده نیز چنین انسان‌هایی که حق را درک کرده و به سمت آن حرکت می‌کنند، افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به قیام امام عصر برای بیداری انسان‌ها ادامه داد: امام عصر برای اتحاد بین انسان‌های آزاد با هدف نابودی نظام استکبار و نابودی کسانی که ظلم می‌کنند، قیام خواهد کرد.

وی محدودیت علم و اطلاعات را از انواع استکبار دانست و افزود: آنها تصور می‌کنند که با ظلم، ایجاد رسانه‌ها و نظام‌های جدید می‌توانند افکار مردم را آلوده کرده و رفتار مردم را تغییر دهند.

مهدوی اطهر با اشاره به هزینه‌های بسیار و ایجاد دیپلماسی‌های عمومی از طرف استکبارگران گفت: مستکبران نمی‌دانند فطرت مردم بر اساس فطرت الهی است که به طور حتم بیدار خواهند شد.

وی ادامه داد: سلبریتی‌هایی که در اغتشاشات سال ۱۴۰۱ از عده‌ای دانشجو و غیردانشجوی ساختارشکن حمایت می‌کردند، کجا هستند که بیداری دانشجویان عالم و حمایت آنها از فلسطینیان را مشاهده کنند.

مسؤول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اراک گفت: تفاوت مؤمن و غیرمومن در عمل و شجاعت اوست و به طور حتم روزی خواهد رسید که شاهد ظهور امام عصر و تحقق اهداف شهدا باشیم.

حجت الاسلام مهدوی اطهر تاکید کرد: امنیت، بیداری و زندگی خود را مرهون شهدا هستیم و کسی که از انسانی دفاع نکند و انسانیت را نفهمد و دیگران را برده خود کند، از انسانیت خارج است.

وی با اشاره به ضرورت روشنگری و تبیین دانشجویان در فضای رسانه‌ای افزود: باید با ایجاد موج، امر به معروف را در سطح بین‌المللی انجام داده و وظیفه خود در برابر معروف‌ها و منکرهای عالم به درستی انجام دهیم و نباید مانند عاشورا در قبال انحرافات سکوت کرد.

هسته‌های دانشجویی صدای خود را به گوش جهانیان برسانند

رئیس دانشگاه اراک نیز در این مراسم با اشاره به ضرورت واکنش انسان‌ها به نسل‌کشی در غزه گفت: دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف آمریکا در پاسخ به مطالبه حقوق خود مورد تجاوز و وحشیگری قرار می‌گیرند و اساتید باید با تبیین درست، دانشجویان را نسبت به این موضوع آگاه کنند.

مجتبی ذوالفقاری با تاکید بر اینکه هسته‌های دانشجویی باید صدای خود را به جهانیان برسانند، ادامه داد: باید ذات وحشی، سفاک، کودک‌کش و بی‌ریشه اسرائیل برای جهان روشن شود.

وی تاکید کرد: باید همانگونه که دانشجویان آمریکایی با وجود دستگیری توسط پلیس از هر فرصتی برای اعتراض استفاده می‌کنند، این گفتمان در دانشجویان ایرانی هم شکل گیرد.

کد خبر 6091190