کارکردهای روزنامه‌نگاری و ارتباطات بحران برای شرایط امروز
تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۵۵۸۲۱
«ایران امروز و ارتباطات بحران» عنوان نشستی مجازی بود که اخیرا به همت موسسه رحمان برگزار شد. در این نشست هادی خانیکی استاد دانشگاه علامه طباطبایی به سخنرانی پرداخت و از ارتباطات بحران و کارکردهای آن در زمینه تقویت همبستگی اجتماعی و افزایش تاب آوری در جامعه سخن گفت.
مشروح این سخنرانی را در ذیل می‌خوانید:
هادی خانیکی در رابطه با ارتباطات بحران گفت: وقتی که از ارتباطات بحران حرف می‌زنیم، در واقع به جامعه بحران یا جامعه‌ای که با بحران‌ها مواجه است، اشاره می‌کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی ادامه داد: مهمترین ویژگی که در این شرایط می‌توان دید این است که در موقعیت‌های مخاطره آمیز و بحرانی به تعبیر اولریش بک در جامعه ریسک هم ایفای نقش‌های ارتباطی که انتقال و انتشار اطلاعات است، دچار اختلال می شود و از این رو باید رویکردها و روش‌های جدیدی را پیدا کرد؛ روش‌هایی بتوان از طریق آن بر موانع ارتباطی چه در وجه فنی و چه در وجه اجتماعی و فرهنگی و چه در وجه روانی ایران امروز فائق آمد. از نظر فنی وقتی شرایط بحرانی است کمتر خبرنگاری می‌تواند از امکانات و ابزارهای ارتباطی‌اش استفاده کند. از نظر اجتماعی هم گسست‌هایی به وجود می‌آید که نمی‌شود با هم حرف زد. حالت‌های سراسیمگی، عصبیت، حالت‌های مبتنی بر سو ظن و بی اعتمادی به گونه ای است که معمولا کمتر می‌شود ارتباط گرفت و از نظر روانی هم نه خبرنگار و روزنامه نگار در شرایط عادی است و نه مخاطب.
وی اظهارکرد: در این مدت کوتاه یکی دوساله اخیر اگر دقت کنیم، می‌بینیم چقدر از کسانی که در حوزه ارتباطات فعال بودند دچار بیماری های روان، استرس و حتی خودکشی شدند. پرسش در چنین موقعیتی این است که پیام های ارتباطی چطور تولید می شود؟ شنیده می‌شود؟ فهمیده می‌شود و بازنمایی می‌شود؟ هر پیامی که بوسیله رسانه‌ها فرستاده می‌شود، می‌تواند واجد آن ویژگی‌های اساسی ارتباط باشد که «کوهن» فیزیکدان برجسته به خوبی ویژگی‌ها و ضرورت‌های گفت و گو را در کتابش تبیین می‌کند و می‌گوید ویژگی‌های اساسی ارتباط، مرتبط بودن آن با موضوع، مشترک بودن و معمول بودن است.
این استاد ارتباطات گفت: در شرایط کرونایی در حالی که جامعه نگران است و نیاز به ارتباط دارد، باید دانست چطور می‌شود، اطلاع رسانی درست کرد. چطور می‌شود از اطلاعات شبه علمی گذشت. اخبار جعلی را به کنار گذاشت. از شایعات فراتر رفت و امثال آن.
وی افزود: از یک سو پدیده‌های گسیخته ساز است که حیات کلی جامعه ما را تهدید می‌کند و آینده ما را هراسناک می‌کند و افق های پیش رو را تیره می‌کند و از سوی دیگر در برابر این گسیختگی، اَشکالی از همبستگی اجتماعی جدید وجود دارد که به پایداری جامعه و تاب آوری آن کمک می‌کند. یعنی در برابر خطرها بخش‌هایی از جامعه هم نسبت به خطرات بیمناک شده و در واکنش به آنها داوطلبانه در قالب انجمن ها دست به اقدام عملی می‌زنند.
خانیکی گفت: در جامعه ما حتی در شرایط سخت مسائلی بروز می‌کند که می‌شود این مسایل را در ارتباطات بحران دید که به ترمیم آنها کمک می‌کند. من فکر می‌کنم می‌شود چهار میدان را تعریف کرد که هم خطر خیلی جدی است و هم در برابر آن زمینه‌های مثبتی وجود دارد. یکی حوزه مشارکت اجتماعی است. در جامعه ما کاهش سرمایه اجتماعی به گونه‌ای است که کافی است فقط به گزارش سرمایه اجتماعی سال ۱۳۹۷ که وزارت کشور تهیه کرده، رجوع کنید و ببینید که چگونه هم در سطح کلان، هم در سطح خرد و هم سطح میانی سرمایه اجتماعی به فرسایش رفته است.
به گفته این استاد ارتباطات، قطبی شدن ارزش‌ها در جامعه را، می‌توان به عنوان یک عامل گسیختگی دید. قطبی شدن ارزش‌های اجتماعی به گونه‌ای است که شاید توافق لازم بین خوبی و بدی امری در سیاست، اجتماع و فرهنگ خیلی دشوار باشد. این فقدان وفاق بر سر مسائل اساسی در حوزه اجتماعی یک مساله بسیار جدی است. ما باید ببینیم در حوزه مشارکت اجتماعی چه کاری می‌توانیم انجام دهیم تا نسبت به این شکاف‌ها هم در رابطه با عوامل مادی و هم عوامل اجتماعی آن، نقش ارتباطی خود را ایفا کنیم. عوامل مادی مشخص است که از آن جمله کاهش توان تولید ثروت، مساله فقر و نابرابری و بی ثباتی شغل است و در برابرش هم بر اساس پیمایش‌های ملی که آخرینش در سال ۹۴ انجام شده، فردگرایی، تغییر نظام های ارزشی، ضعف نظام‌های اخلاقی و هنجاری و احساس زوال اجتماعی است که جامعه را فرا گرفته است .
وی افزود:در کنار این مسایل و مشکلات، مساله محیط زیست و تهدیدات آن و همچنین مسایل سلامت را ببینید. همه اینها وضعیت سیاهی از جامعه شما را نشان می‌دهد، اما در برابر آن می‌توانید ببینید که جامعه در مقابل احساس ترسی که دارد، به فکر خودش افتاده و به فکر امکاناتی افتاده تا جامعه را از خطر فروپاشی نجات دهد.
خانیکی در پایان سخنرانی‌اش گفت: ما با مخاطراتی مواجه هستیم مثل دوری شهروندان از مشارکت یا تهدیدهایی که در برابر جمهوریت نظام ایستاده، تهدیدهایی که در برابر اشتیاق، علایق و زمینه‌های فراغت است. از نظر مشارکت اقتصادی هم واضح است، بحران‌هایی که در سطح معیشت است. با این حال من فکر می‌کنم اگر برگردیم، می‌توانیم طلیعه‌ها و تقویت این کارها را در جامعه ببنیم. در واقع می‌خواهم بگویم که در لایه‌های زیرین جامعه ما برای گفت و گو و ارتباط و بازسازی و تقویت همبستگی اجتماع امکان‌هایی وجود دارد که کار روزنامه نگاری بحران کشف آنها است تا آنهارا آشکار کند و زمینه‌های تاب آوری و پایداری اجتماعی را افزایش دهد.
برچسب‌ها هادی خانیکی روز خبرنگار روزنامهنگاریمنبع: ایرنا
کلیدواژه: هادی خانیکی روز خبرنگار روزنامه نگاری هادی خانیکی روز خبرنگار روزنامه نگاری ارتباطات بحران جامعه ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۵۵۸۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روزنامه‌های اقتصادی شنبه ۸ اردیبهشت
پیشخوان روزنامه بازارنیوز، مروری کوتاه بر تیترهای روزنامه‌های اقتصادی داشته است.
گروه اقتصاد کلان بازارنیوز_ محمود جباری؛ پایگاه تحلیلی خبری بازارنیوز امروز، شنبه (۸ اردیبهشت) مروری کوتاه بر تیترهای روزنامه‌های اقتصادی داشته است.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»