شیخی: مزارع کشاورزی با فناوریهای نوین کشت و تولید تجهیز شوند/ ظرفیت تولید غذا برای ۴۰۰ میلیون نفر در ایران
تاریخ انتشار: ۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۰۸۲۲۲
استاد اقتصاد دانشگاه گفت: در شرایط کنونی با همین بضاعت، با فعال کردن ظرفیتهای بخش کشاورزی حتی میتوانیم ۴۰۰ میلیون نفر را تغذیه کنیم، اما به دلیل سوء مدیریتها در حال حاضر از تامین غذای ۷۰ میلیون نفر عاجز مانده ایم.
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکی از موضوعات مهمی که همه کشورها برای رونق و رشد آن تلاش میکنند تولید محصولات غذایی است چرا که یک مساله استراتژیک است که امنیت غذایی مردم کشور در آن میگنجد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
عبدالمجید شیخی درباره ویژگیها و ملاحظات کاری که در وزارت جهاد کشاورزی باید لحاظ شود گفت: طبیعتا نباید بدون سابقه قبلی عملکرد کسی در وزارتخانهای که قرار است به عنوان رئیس آن منصوب شود مورد قضاوت قرار گیرد؛ لذا اکنون نمیتوان به طور قاطع از وزیری حمایت و یا نقد کرد مگر با توجه به عملکرد و پیشینه مدیریتی سابق مرتبط با موضوع آنها میتوان اظهار نظر نمود. بی تردید لازم نیست وزیر جهاد کشاورزی حتما سابقه مدیریت در بخش کشاورزی را داشته باشد، چرا که داشتن سابقه به تنهایی ملاک نیست، بلکه وزیر باید به تمامی جوانب کار اشراف داشته باشد. به امکان کار و توانایی اعتقاد داشته باشد و البته اهل کار و مدیریت جهادی باشد.
وی در این باره گفت:، اما آنچه به عنوان اهم فعالیتهای وزیر جهاد کشاورزی در بخش کشاورزی به صورت فوری باید پیگیری شود یکپارچه سازی مدیریت از تولید نهاده محصولات کشاورزی از سر مزرعه تا توزیع ستانده و محصولات نهایی سر سفره مردم است. معاون وزیر بازرگانی در هفته گذشته به این موضوع اشاره کرد که برای تنظیم بازار برخی از اقلام و رصد آنها سامانهای در حال طراحی است. هر چند که طراحی این سامانه باید ده سال گذشته انجام میشد. متاسفانه دولت حسن روحانی طرح ملی بارکد گذاری کالا و سامانه رصد کالاها و مرکز شماره گذاری کالاها را تعطیل کرد.
شیخی با بیان اینکه اصلیترین مقصراغتشاش بازار، دولت گذشته به شمار میرود گفت: درطرح ساماندهی اقتصادی تنظیم بازار محصولات کشاورزی نیز به وضعیتی گرفتار شدیم که سایر طرحهای اقتصادی بدان مبتلا شد، مثل کارت بنزین یا مسکن اجتماعی که اسم مسکن مهر را تغییر دادند، اما به دلیل افزایش قیمتها از یک میلیون و دویست هزار افرادی که در سامانه ثبت نام کردند تنها بیش از صد هزار نفر توانستند پیش پرداخت اولیه را واریز کنند و سایر متقاضیان مسکن دولتی ناکام ماندند. موضوعاتی که بعد ازتحمیل زیانهای مکرر به مردم، دولت انجام آن را دوباره در دستور کار خود قرارداد از جمله موارد اشاره شده و طرح رصد کالا از مبداء تا مقصد که با سفره مردم در ارتباط است نیز از همین قبیل مسائل بوده و روی زمین ماندن آنها به مردم و اقتصاد کشور آسیب جدی زده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد ادامه داد: یکی از فعالیتهای مهمی که وزیر جهاد کشاورزی باید در دستور کار خود قرار دهد یکپارچه سازی مدیریت از مرحله تولید نهادههای بخش کشاورزی تا مرحله توزیع ستاندهها و محصولات نهایی بخش کشاورزی در سر سفره مردم است. گام دومی که وزارت جهاد کشاورزی در دولت آقای رئیسی باید بردارد، پیاده سازی الگوی آب و سپس ساماندهی تولید و اصلاح الگوی کشت است. با شیوهی زراعت کنونی و غرقابی ۷۰ درصد آبی که در بخش کشاورزی مصرف میشود هدر میرود و بهره وری آب زیر ۴۰ درصد است بنابراین باید به فکر افزایش بهره وری آب در سر مزرعه بود.
وی خاطر نشان کرد: ضمن اینکه لازم است کشتهای غرقابی به کشتهای آبیاری قطره ای، بارانی، نواری، کوزهای و روشهای سنتی متکی به بوم زیست ایران تبدیل شود؛ لذا یکی از اقدامات لازم اصلاح مصوبه دولت است یعنی به جای اینکه تجهیز مزارع منوط به آوردن ۱۵ درصد آورده مالی توسط کشاورز شود دولت کل منابع مالی را تامین کند و بعد از بهره برداری و تجهیز مزارع ۱۵ درصد را از محل درآمد کشاورزان به صورت اقساطی دریافت کند. به عبارت دیگر دولت برای رونق بخش کشاورزی باید بدون هیچ گونه شرط وشروطی با اولویت بندی این موضوع را در دستور کار خود قرار دهد.
شیخی دراین باره توضیح داد: در واقع دولت باید زمینهای کشاورزی را به تجهیزات آبیاری تحت فشار برای کاهش مصرف آب تجهیز کنند، چرا که با انجام این روش میتوان مطمئن بود که مصرف آب یک سوم تا یک چهارم کاهش مییابد و تولید دو برابر میشود. اگر تجهیز مزارع همراه با انتقال فناوری سر مزرعه باشد حتی ممکن است تولیدات سه برابر افزایش داشته باشد؛ لذا با اصلاحاتی که انجام میشود حتی بهره وری محصولات کشاورزی میتواند هشت برابر شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد اضافه کرد: اقدام دیگری که نیازمند همکاری مجلس است پس از اجرا و احیا و عملیاتی کردن قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی تصویب قانونی برای تجمیع اراضی کشاورزی است. برای این منظور لازم است که در مجلس قانونی به نام «قانون تجمیع اراضی» کشاورزی تصویب یا لایحه آن از طرف دولت داده شود.
شیخی ادامه داد: اقدام دیگری که در وزارت جهاد کشاورزی باید صورت بگیرد ترمیم زیر ساختهای بخش کشاورزی و اعطای مجوزهای جدید در این بخش است تا فضای کسب و کار تسهیل شود. بدین منظور لازم است پنجره واحدی برای اخذ مجوز و راه اندازی واحدهای کشاورزی، صنایع تبدیلی ومشاغل کشاورزی باز شود تا علاوه بر تامین نیازهای داخلی، و رسیدن به مرحله خودکفایی و خود اتکایی، امکان صادرات نیز به عنوان یک امر بسیار ضروری برای ما مهیا شود.
وی با تاکید بر اهمیت امنیت غذایی توضیح داد: در این طرح میبایست، امنیت غذایی هدف قرار داده شود. یعنی نباید دستمان را برای واردات گندم؛ علوفه و نهادههای دامی به سوی بیگانه دراز کنیم. امام (ره) میفرماید: برای ما عیب است که بنشینیم و نان ما را دیگران بدهند. در شرایط کنونی با همین بضاعت، با فعال کردن ظرفیتهای بخش کشاورزی حتی میتوانیم ۴۰۰ میلیون نفر را تغذیه کنیم، اما به دلیل سوء مدیریتها در حال حاضر از تامین غذای ۷۰ میلیون نفر عاجز مانده ایم.
استاد اقتصاد درخصوص اهمیت استفاده از فناوریهای روز بر سر مزرعه گفت: از واجبترین فعالیتهایی که وزارتخانه باید مورد توجه قرار بدهد، انتقال فناوری به سر مزرعه هاست. متاسفانه کشاورزان ما یا مسن و یا کم سواد و بی سواد هستند و با روشهای سنتی کشت میکنند. در حال حاضر بزرگترین مجموعه تحقیقاتی کشور در اختیار بخش کشاورزی است. متاسفانه به دلیل ناهماهنگی بین حلقههای تحقیقات، آموزش، اجرا، ترویج وبهره برداران و انقطاع بین این حلقه ها، دستاوردهای تحقیقی محققان ما در مجموعه بخش کشاورزی به دست کشاورزان نمیرسد، بنابراین نیاز به تقویت بخش کشاورزی و اصلاح ارکان بخش اجرایی و ترویجی داریم.
استاد اقتصاد افزود: بی تردید مدیران بخشهای اجرایی باید از کاخهای شیشهای خود بیرون بیایند، با تعامل با بهره برداران در مزرعه متوجه ضرورت انتقال فناوریها به سر مزرعه میشوند. میبایستی طرحهای شاخص و نمونهای داشته باشیم تا با استفاده از چنین الگوهایی، مناطق را تحت پوشش آموزش عملی و روشهای جدید کشت و تولید قرار دهیم.
عبدالمجید شیخی گفت: اصلاحات دیگری که باید دربخش کشاورزی اجرا شود پیاده سازی الگوی کشت و افزایش بهره وری آب است که دغدغه بسیار مهمی به شمار میرود. پیاده سازی الگوی کشت نیازمند طرح کاداستر یا اطلاعات پایش سرزمینی است. برای شناسایی استعدادهای آب، خاک، هوا و سرزمین وآمایش سرزمینی بخش کشاورزی که باید جزء اولویتهای وزارت جهاد کشاورزی باشد. مثالی عرض میکنم که در پیاده سازی الگوی کشت طرح ارائه شده متکی به نظرات متخصصین کشاورزی دیم کشور است.
وی افزود: ما میتوانیم به طور مثال در تولید روغن خوراکی خود نه تنها خودکفا شویم بلکه جزء صادر کنندگان بزرگ دنیا باشیم، مشروط به خروج از قالب فکری غلطی که گمان میکنیم باید از طریق زراعت دانههای روغنی تولید و روغن کشی شود در صورتی که میتوانیم با کشت درختان زیتون در زمینهای ناهموار در کوهپایهها و دشتهای بکر حتی در اراضی منابع طبیعی، روغن مورد نیاز خود از طریق کاشت درختان زیتون روغن سالمی را برای مردم تامین کنیم. ما میتوانیم روغن را از کشت درختان تامین کنیم و زمینهایی که به کشت دانههای روغنی وکلزا اختصاص داده شده به کشت گندم و جو پنبه ومحصولات اساسی دیگر اختصاص دهیم تا بازار خرید نهادههای دامی این همه متشنج نباشد.
شیخی خاطر نشان کرد: از ثمرات این تغییر الگوی تولید، صرفه جویی در مصرف آب خواهد بود. علاوه بر نکات مذکور وزیر جدید باید به دنبال صیانت از ذخایر ژنتیک و احیای بهره برداریهای منطبق با بوم زیست کشور مثل پرورش شتر، گاو بومی، گاومیش، بز نجدی باشد و اجازه ندهد این ذخایر از بین بروند. دیگر تلاش در جهت تولید محصولات سالم و ارگانیک و ممانعت از تولید، واردات و مصرف محصولات تراریخته است که امنیت غذایی و باروری نسلی را به خطر انداخته است. خلق تشکلهای تولیدی بویژه تشکلهای تعاونی دانش بنیان با مساعدت معاونتهای تخصصی نیز باید در دستور کار قرار گیرد.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: عبدالمجید شیخی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی بهره وری آب الگوی کشت وزارت جهاد کشاورزی پیاده سازی الگوی بخش کشاورزی دستور کار امنیت غذایی میلیون نفر الگوی کشت سر مزرعه بهره وری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۰۸۲۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایتخت گل در انتظار فناوری نوین/مکانیابی غلط به مشکلات دامن زد
خبرگزاری مهر، گروه استانها: اگرچه زمستان سال ۱۴۰۲ با کمترین چالش در زمینه تأمین گاز همراه بود اما با توجه به تجربه زمستان ۱۴۰۱، ناترازی در تأمین گاز، تولید در واحدهای صنعتی را با چالش مواجه میکند ولی این معضل تنها مختص کارخانهها نیست.
مجموعههایی همچون تولیدکنندگان گل نیز از واحدهایی هستند که در صورت قطع گاز، آسیبهای جدی و چه بسا جبرانناپذیری خواهند دید. حالا که فصل سرما را پشت سر گذاشتهایم زمان آن است تا با بهبود و به روز رسانی سیستمهای گرمایش گلخانهها، زمستانی بدون مشکل پیش روی گلخانه داران محلاتی باشد.
گلکاران محلاتی میگویند در صورت قطع گاز، چون هیچ سیستم یا ماده جایگزینی مانند چوب، زغالسنگ، گازوئیل یا نفت نداریم، تمام محصول ما نابود میشود. در حال حاضر، تجهیزات گرمایشی بیشتر گلخانهها به صورت مشترک با برق و گاز کار میکند و در صورت قطع هر کدام از اینها، سیستم گرمایشی از کار میافتد.
سیستمهای گرمایشی دیگری وجود دارد که تماماً برقی است و گرمای ایجاد شده توسط المنتها با استفاده از فن، در گلخانه منتشر میشود، اما برای گلخانههای در اندازه بزرگ جوابگو نیست و به همین دلیل تعدادی از گلخانههایی که از این سیستم استفاده میکردند، به سمت روشهای دیگر روی آوردند.
گازوئیل، سوختی که سر ناسازگاری داشت
یکی از گلکاران درباره سهمیه گازوئیل به خبرنگار مهر گفت: از آنجا که سهمیه گازوئیل هم نداریم، نمیتوانیم از مواد جایگزین برای گرمایش استفاده کنیم البته در گذشته هم در تأمین گازوئیل با مشکل مواجه بودیم.
محمدی افزود: در گذشته که از گازوئیل برای گرم کردن گلخانهها استفاده میکردیم، آن را با نفت ترکیب کرده و از ابزاری به نام «کلهفر یا بوقی» برای گرمایش استفاده و در سرمای شدید، گازوئیل یخ میزد و عملاً گرمایش متوقف میشد. انتشار دود گازوئیل نیز موجب نابودی گل، به ویژه سرگل (شاخههای تازه روییده گل) و زرد شدن برگ گل میشد.
وی بیان کرد: نگاه علمیتر به تأمین انرژی و بهرهوری آن میتواند علاوه بر حل مشکلات موجود، هزینههای جاری گلخانهدارها را نیز کاهش دهد و استفاده از تجربیات کشورهای دیگر و توجه به زیرساختها در کنار توجه به تکنولوژیهای روز، گلخانهها را از بحرانهای احتمالی انرژی مصون میدارد.
مکانیابی مناسب، پیشنیاز صرفهجویی در مصرف انرژی
رئیس انجمن گل و گیاهان زینتی ایران در گفتوگو با خبرنگار مهر گفت: سیستمهای گرمایشی گلخانهها از چند نظر قابل بررسی است، آنچه که در کشور ما رعایت نشده، مکانیابی نادرست گلخانهها است و در واقع مکانیابی گلخانهها بر اساس شعار و سیاستزدگی بوده است و نقشه پراکنش گلخانهها در ایران را مشاهده کنیم و تقریباً در هر جای ایران یک شهرک یا مجتمع گلخانهای احداث شده است.
محمدرضا شفیعی افزود: ایران دارای تنوع آب و هوایی و اقلیمی است و جزو چند کشور جهان از این نظر است، گلخانهها باید در نقاطی احداث شود که شرایط مناسبی برای تولید گلخانهای دارند.
وی اظهار کرد: حدود ۱۴ سال پیش، پژوهش مشترکی با معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی به منظور ارزیابی ۱۴۸ شهرک گلخانهای ایران انجام دادیم و در این پژوهش که بر اساس مدل تاپسیس (Topsis) انجام شد، ۱۹ شاخص مختلف در این ۱۴۸ شهرک بررسی شد که بر اساس این پژوهش، یک شهرک گلخانهای در چهارمحال و بختیاری رتبه اول را به دست آورد و محلات در جایگاه دوم قرار گرفت.
وی ادامه داد: نتایج پژوهش نشان داد بسیاری از شهرکهای گلخانهای از نظر پارامترهای اقلیمی مانند دمای حداقل مطلق، شدت تابش و تعداد شبهای یخبندان در جای مناسب احداث نشده بودند که اتفاق خوبی نیست زمانی که گلخانه در مناطق سردسیر احداث میشود، مصرف سوخت آن نسبت به جای مناسب تا سه برابر بیشتر است که این اشکال بزرگی است در حالی که در کشورهای دیگر اینگونه نیست.
ایرانیزه کردن، راه حلی در دسترس
عضو هیأت علمی پژوهشکده گل و گیاهان زینتی محلات اظهار کرد: در بحث سیستمهای گرمایشی، سیستمهایی با راندمان بالا وجود دارد که بهترین آنها سیستم حرارت مرکزی است که اکثر گلخانههای اروپا مانند هلند و بلژیک، از این سیستم استفاده میکنند و باید اذعان که این سیستم شبیه شوفاژ عمل میکند به این شکل که یک لایه لولهکشی آب گرم در روی سطح زمین و برای گلهای گرمادوست، یک لایه هم زیر سقف گلخانه تعبیه شده است.
وی گفت: در این سیستم، مصرف انرژی خیلی کم و راندمان بالاست، اما اشکالی که این روش دارد این است که هزینه اولیه راهاندازی آن بالاست و در شرایط کنونی امکان پیادهسازی این سیستم در گلخانههای ایران ممکن نیست هر چند سیستمهای شبهه حرارت مرکزی در برخی گلخانههای محلات پیاده شده است و به جای لوله کشی، از لولههای پلیاتیلن و شیلنگ در زیر سطح زمین استفاده کردهاند و هزینه این سیستم شبیهسازیشده خیلی بالا نیست و میتوان به آن فکر کرد.
وی افزود: سیستمهای گرمایشی سابق، یکنواختی گرما را هم نداشت و میتوان گفت که مصرف گاز با استفاده از سیستمهای جدید، یک سوم تا یک چهارم کاهش پیدا کرده است البته هزینه سیستمها نیز بالاست و اگر برای گلخانهدارها تسهیلاتی در نظر گرفته شود، میتوانند تجهیزات خود را به روز کند.
شفیعی ادامه داد: توجه به الگوی کشت میتواند کمک زیادی کند و این مهم درصد مورد توجه ویژه حوزه که گل و گیاه تنوع بسیار زیادی وجود دارد و اکنون بیش از ۱۰۰۰ گونه و رقم گل به صورت اقتصادی در حال تولید است و گونههای متناسب با هر منطقه کشت شود، مصرف انرژی کاهش مییابد.
وی افزود: سیستمهای برقی، گازی و انرژی تابشی وجود دارد که حتی نمونههای آن با کابلهای حرارتی در پژوهشکده گل و گیاه پیاده شد اما خیلی زود دچار مشکل شد و تداوم استفاده از آنها ممکن نشد.
شفیعی گفت: گلخانههای خورشیدی در چین وجود دارند که از گرمای خورشید در طول روز استفاده میکنند و شبها پوشش عایقی مانند پشم شیشه یا پتو روی گلخانه کشیده میشود و این گلخانهها مصرف سوخت ندارد، چنین سیستمهایی را میتوان در برخی نقاط ایران پیاده کرد.
وی تصریح کرد: برای برخی از مناطق میتوان روی سیستمهای زمینگرمایی فکر کرد که مدلهایی هم از آن توسط برخی شرکتها در ایران ابداع و پیادهسازی شده است و باید گفت در این روش، کانالهایی در زیر زمین به منظور خنک کردن در تابستان و گرم کردن در زمستان حفر شده و در این کانالها فن تعبیه میشود و در ۳ الی ۴ متر زیر زمین، زمستانها هوا گرم و در تابستانها هوا سرد است همچنین رطوبت زمین در فصل گرما باعث انتقال دمای خنک به داخل گلخانه میشود.
وقتی زمین گرمابخش گلخانه میشود
رئیس انجمن علمی گل و گیاهان کشور گفت: در نقاطی مانند محلات که ژئوترمال یا انرژی زمین گرمایی بالا است، میتواند از گرمای زمین استفاده کرد و ما تلاش کردیم به جای استفاده از کانال زمینی، از دمای کانال قناتها استفاده شود.
شفیعی ادامه داد: در یکی از گلخانههای پژوهشکده این روش پیاده شد و از یک حلقه چاه برای این کار آن هم بدون فن استفاده کردیم که در تابستان هوای مرطوب و خنک و در زمستان هوای گرم را به گلخانه تزریق میکرد از این دست کارها میتوان برای کاهش مصرف انرژی در گلخانهها استفاده کرد.
شفیعی گفت: پوشش عمده گلخانهها در دنیا پلیاتیلن و پلاستیک است اما شیشه و پلیکربنات نیز استفاده میشود و به نظر میرسد با توجه به شرایط کشور و با هزینههای جاری، پلی اتیلن بهترین گزینه است و این مهم مورد توجه است پرت حرارتی گلخانههای سنتی بسیار بالاست. دوجداره بودن دیواره و سقف گلخانهها کمک بسیاری به کاهش مصرف سوخت میکند.
وی اظهار کرد: اگرچه این مدل دوجداره بودن دیوار و سقف گلخانهها در ایران و محلات هم وجود دارد اما عموماً به شکل استاندارد نیست زیرا فاصله زیادی بین دو جداره وجود دارد و درحالیکه باید فاصله بین ۲ و نیم الی ۱۰ سانتی متر باشد، اما در اینجا بعضاً فاصله به ۱ یا ۲ متر میرسد.
وی با بیان اینکه این فاصله باعث میشود هوای روی سطح داخلی گرم شده و جریان هوا بین دو لایه برقرار شود، گفت: هوای زیر لایه دوم (بالایی) سرد شده و هوای سرد به پایین حرکت میکند و این مساله باعث کاهش دمای گلخانهها و هدر رفت انرژی میشود اما وقتی فاصله بین ۲ الی ۱۰ سانتی متر باشد، این جریان هوا برقرار نمیشود و مانند یک لایه عایق عمل خواهد کرد.
اگرچه بخشی از مشکلات گلخانه داران محلات را در فصل زمستان در حوزه مسائل گرمایشی درگیر میکند، به خود تولیدکنندگان به واسطه عدم پیشبینی درست اتفاقات آینده توسط آنها برمیگردد، اما این مساله نافی وظیفه مسؤولان برای حمایت از گلکاران نیست، چرا که در صورت آسیب دیدن این صنعت، علاوه بر بیکاری کارگران و وارد شدن آسیبهای فراوان اقتصادی به منطقه، یکی از پایههای لرزان صنعت گردشگری محلات نیز فرو خواهد ریخت که میتواند عواقب جبرانناپذیری برای استان و کشور داشته باشد.
کد خبر 6083387