ایران از نظر جمعیت روستانشین جزو 10 کشور در خاورمیانه است
تاریخ انتشار: ۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۰۹۵۱۶
خبرگزاری فارس مازندران ـ سرویس اجتماعی| روستاها با توجه به نقش غیرقابل انکارشان در تامین امنیت غذایی کشورها همواره به‌عنوان یکی از مهمترین محورهای اهداف توسعه پایدار مورد نظر هستند اما تاکنون محور توسعه پایدار در مناطق روستایی ایران هنوز محقق نشده است.
مراکز روستایی ایران شامل ۶۲ هزار روستا با ۶ میلیون جمعیت خانوار است و با توجه به اینکه بخش مهمی از مسئله اصلی تامین مواد غذایی را بر عهده دارند؛ از اهمیت بالایی برخوردار هستند اما بعد خانوار روستایی ایران در چند دهه اخیر کاهش شدیدی داشت یعنی ما در گذشته خانواده‌های گسترده داشتیم و متاسفانه امروز حتی در مناطق روستایی ایران تعداد جمعیت خانوارهای ما کاهش پیدا کرد البته این موارد به فاکتورهای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت برمی‌گردد و پیش‌بینی‌هایی که روستاییان دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این بین توسعه پایدار روستایی مطرح شد و این طرح زمانی محقق می‌شود که طرح‌های روستایی ما مردم‌‌محور باشد و مردم در تمامی مراحل دیده شوند و دستگاه‌های دولتی نگاه بالا به پایین نداشته باشند.
*برخی روستاها در بحث تامین امنیت غذایی رنج می‌برند
محمدرضا اورمزدی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با فارس از برخی گزارش‌های تحقیقاتی که در آن نشان می‌دهد برخی روستاها در بحث امنیت غذایی رنج می‌بردند خبر داد و اظهار کرد: با توجه به تحقیقات انجام شده ریشه وضعیت خیلی از نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی روستاها به مشکلات اجتماعی فرهنگی که بخشی از این بحث شامل اقتصاد روستایی، فعالیت کشاورزی، معیشتی و دامپروری که در آن اتفاق می‌افتد و تحت تاثیر سیاست‌های کلان و ملی هستند، برمی‌گردد.
وی گفت: گاهی این سیاست‌ها ناکارآمد بوده و از طرفی دیگر وضعیت مناطق روستایی ایران آن‌طوری‌که مراکز تحقیقاتی و آمار ایران مطالعاتی را انجام دادند؛ متوسط فاصله درآمدی بین شهرها و روستاها طی ۱۵ سال اخیر بیش از ۹۰ درصد شده و ۹ دهک اول هزینه روستایی تقریبا می‌توان گفت وضعیت مطلوبی ندارند.
اورمزدی ادامه داد: از سوی دیگر با مشاهده مطالعات، دیده می‌شود با توجه به مرکز تحقیقات و آمار ایران جمعیت روستایی ایران ۲۱ میلیون نفر است؛ این جمعیت در ۶۲ هزار روستای کشور سکونت دارند و دارای پراکنش جغرافیایی هستند یعنی ۶ میلیون خانوار روستایی از ۲۴ میلیون خانوار کشور در روستاها هستند.
این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن تصریح کرد: ۲۵ درصد جامعه ایران در روستاها سکونت دارند و ما از نظر سطح جامعه روستایی نسبت به برخی مناطق منطقه که خاورمیانه قسمتی از آن است؛ تقریبا جزو ۱۰ کشور هستیم.
این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، خاطرنشان کرد: بعد خانوار روستایی ایران در چند دهه اخیر کاهش شدیدی داشت یعنی ما در گذشته خانواده‌های گسترده داشتیم و متاسفانه امروز حتی در مناطق روستایی ایران این تعداد جمعیت خانوارهای ما کاهش پیدا کرد البته این موارد به فاکتورهای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت برمی‌گردد و پیش‌بینی‌هایی که روستاییان دارند و این کاهش جمعیت در جامعه شهری نیز به‌شدت دیده می‌شود.
وی یادآور شد: پیام سیگنالی مهم این کاهش بعد جمعیت به‌مخاطره افتادن دگرگونی در تولید یا همان هویت روستایی کشور است.
*هویت روستاها به تولید است
اورمزدی با بیان اینکه روستا به‌عنوان مهمترین منبع تولید مواد غذایی هر کشور است، گفت: این منبع تولیدات شامل ابعاد مختلفی از جمله کشاورزی، فعالیت‌های مرتبط با کشاورزی، دامپروری، باغداری، زراعی و دیگر بخش‌ها که امروزه شاهد آن هستیم.
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن اظهار کرد: ۶۲ هزار روستایی که امروز در ایران از آن نام می‌بریم ۴۶ درصد آن در شمال طرح‌های عمرانی و طرح هادی روستایی قرار گرفته‌اند.
اورمزدی با اشاره به اینکه طرح هادی روستایی یک طرح راهنمایی روستا است که برای ۱۰ سال آینده روستا پیش‌بینی و طراحی می‌شود، تاکید کرد: طراحی اجرا در بحث سطوح کاربری، فضای روستایی، افزایش جمعیت روستا، تغییر کاربری مناسب با افزایش جمعیت و بحث ساخت خانه‌های دوم که امروزه در منطق ییلاقی روستایی ما به‌شدت افزایش تقاضا دارد.
این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی ادامه داد: در ۱۰ ساله دوم بحث بازنگری طرح هادی بیشتر روستاهایی مد نظر بوده که بالای ۲۰ خانوار جمعیت داشته یعنی بیش از ۲۵ هزار سند مطالعه طرح روستایی وجود دارد که ۱۵ هزار طرح از طرح هادی بهره‌مند شدند.
وی تصریح کرد: ما امروز مدعی آن هستیم که بحث توسعه پایدار را در راستای اسناد توسعه بالادستی می‌خواهیم محقق کنیم؛ بزرگترین این سند؛ سند چشم انداز ۱۴۰۴ است که آیا توسعه پایدار یعنی رفع فقر و محرومیت روستاها و اینکه تولیدات و کاهش نرخ بیکاری رفع شد؟
اورمزدی بیان کرد: با توجه به طرح‌های مختلفی که در روستاها در حال اجرا هستیم؛ پرسش اساسی این است که چرا تاکنون روستاهای ما توسعه یافته به معنای واقعی همان توسعه پایدار نیستند.
این مدرس اضافه کرد: چقدر ملاحضلات زیست محیطی را در طرح‌ها رعایت می‌کنیم؟ چقدر به اقتصاد پایدار مناطق روستایی توجه می‌شود و چقدر برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها فکری اندیشیده شده است؟
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر که در سال ۱۴۰۰ هستیم روستاهای ما در سطح خرد و کلان دچار مشکلات زیادی هستند، گفت: البته در اصل می‌توان گفت سیاست‌گذاری کلان در سطوح ملی صورت می‌گیرد که بخشی مربوط به دستگاه‌ها، سیستم شورایی روستاها، توانمندی اجرایی مدیریتی در روستا و ما با این موارد یک زنجیره کامل از وزارت کشور، بنیاد مسکن، شورای اسلامی و دهیاری که باید به‌صورت سیستم واحد عمل کنند که این اتفاق دیده نشد.
اورمزدی افزود: بررسی چالش‌ها باید منوط به قبل انقلاب اسلامی و بعد از آن باشد؛ انقلاب ما در سال ۵۷ در ایران تغییرات گسترده‌ای ایجاد کرد اما به واقع نتوانست آن پایداری را هنوز در روستاها فراهم کند و از طرف دیگر نظام کشت و زر روستایی در قبل از انقلاب چیزی دیگری بود و بعد از آن اتفاق دیگری افتاد.
مدرس دانشگاه آزاد تنکابن تاکید کرد: ساختارشکنی که در ساختار ارباب رعیتی در روستاها قبل از انقلاب بوده و نظام اصلاحات ارضی که در دوره‌های مختلفی اتفاق افتاد، تغییرات گسترده‌ای را در نظام روستایی ایران ایجاد کردند.
این مدرس خاطرنشان کرد: از طرفی دیگر باید بررسی شود جایگاه روستا در فرآیند توسعه ملی کشور چگونه است؟ آیا هنوز جایگاهی دارد؟ آیا رسالت و نقش روستاها در نظام سکونت‌گاهی کشور توازن بخشی خود را حفظ کرده یا از دست داد؟ آیا آمایش سرزمینی در فضای روستایی کشور محقق شده یا خیر؟ این‌‌ها سوالات اساسی است که مشاورین و طراحان روستایی کشور به آن باید دقت نظر داشته باشند.
وی با بیان اینکه طرح هادی روستایی نتوانست پوششی بر نقاط ضعف باشد، اظهار کرد: این طرح‌ها گونه‌ای از پیش‌یابی است که صرفا براساس یکسری محاسبات خاص تعریف شده که متاسفانه بیشتر کارشناسان و مشاوران مسائل جزئی را مدنظر قرار نمی‌دهند یعنی مطالعات تفضیلی ریز کمتر اتفاق می‌افتد و به‌صورت ماهیتی انجام خواهد شد چرا که شاید به‌صورت شکلی قضیه این اتفاقات افتاده باشد.
اورمزدی تصریح کرد: بحث خانه‌های دوم در طبیعت روستایی و ییلاقی ما متقاضی زیادی دارد که مسبب مهاجرت معکوس مناطق شهری به روستایی شده است.
مدرس دانشگاه آزاد تنکابن گفت: بی‌توجهی به توسعه صنایع دستی، فضاهای گردشگری و بوم‌گری، عدم توازن اقتصاد روستا و شهر که باعث دگردیسی در این مناطق شده است حتی ماهیت تولیدات روستا را زیر سوال برد و افزایش نرخ بیکاری؛ از عوامل مهم عدم تحقق توسعه روستایی ایران به‌شمار می‌آید.
وی یادآور شد: اگر بخواهیم بحث توسعه پایدار در روستاها اتفاق بیوفتد باید طرح‌های روستایی ما مردم محور باشد و مردم در تمامی مراحل دیده شوند و دستگاه‌های دولتی نگاه بالا به پایین نداشته باشند.
اورمزدی ادامه داد: زمانی توسعه پایدار محقق خواهد شد که نگاه‌ها پایین به بالا بوده و نظام مشارکتی صورت گیرد این چیزی است که باید اتاق فکر روستایی با محوریت مردم و نظام روستایی تشکیل و با در کنار هم نشستن برای آینده روستا و نظام روستایی در هر نقطه‌ای از ایران طرحی اندیشیده شود.
این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی در پایان گفت: بی‌توجهی به محیط زیست یکی از علل اجرای ناموفق توسعه پایدار در روستاها است از جمله کم‌آبی در اکثر مناطق روستایی و اجرای طرحی خوب از آسیب‌ها به بخش خصوصا کشاورزی و محیط زیست جلوگیری خواهد کرد.
به گزارش فارس؛ امروزه روستاها را نباید فراموش کنیم چرا که همین نظام روستایی اگر از کشوری رخت ببندد نه تنها هویت تولید روستاها بلکه هویت تولید کشور زیر سوال می‌رود؛ به این منظور که مواد اولیه در روستاها هنوز تولید و به کارخانه‌ها و شهرها انتقال داده می‌شود؛ اگر اینگونه نباشد زنجیره تولید زیر سوال خواهد رفت و در نهایت بی‌توجهی به مناطق روستایی استقلال کشور را تحت تاثیر خود قرار می‌هد.
انتهای پیام/۸۶۰۴۸/ج
منبع: فارس
کلیدواژه: طرح توسعه پایدار روستایی مناطق روستایی ایران مدرس دانشگاه آزاد توسعه پایدار نظام روستایی طرح هادی طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۰۹۵۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سالانه بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار سقط عمد در ایران انجام می‌شود
آفتاب‌‌نیوز :
محسن ذاکریان در همایش کنشگران مقابله با سقط عمد جنین در مشهد که با همکاری بسیج جامعه پزشکی خراسان رضوی و جمعیت هلال احمر استان امروز در اردوگاه فرهنگی و تربیتی امام رضا (ع) مشهد برگزار شد، اظهار کرد: آمار‌های غیررسمی در کشور نشان می‌دهد که سالانه بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار سقط عمد در سطح کشور انجام می‌شود، عددی که بسیار نگران‌کننده بوده و لازم است تا همه دستگاه‌ها در این زمینه فعالیت‌های جدی کنند.
وی تصریح کرد: مرکز نفس در سال ۱۴۰۰ کار خود را در مشهد و با هدف جلوگیری از سقط عمد جنین سالم آغاز کرد و تاکنون بیش از ۳ هزار مورد جلوگیری از سقط عمد جنین سالم در نقاط مختلف کشور توسط مرکز نفس انجام شده است.
رئیس قرارگاه نفس کشور و مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی ادامه داد: بیشترین دلیل سقط عمد در کشور را ناسازگاری زوجین و احساس عدم امنیت بوده است.
منبع: خبرگزاری فارس
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد