۷ الزام برای تحول در نظام آموزش و پرورش
تاریخ انتشار: ۴ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۱۱۹۸۳
امیرعباس میرزاخانی در گفتوگو با ایسنا، در این باره اظهار کرد: رئیسجمهور دولت سیزدهم پس از عدم توفیق در کسب رأی اعتماد گزینه پیشنهادی وزارت آموزشوپرورش از مجلس شورای اسلامی، مراسم نمادین آغاز سال تحصیلی جدید را با حضور سرپرست برگزار کرد.
وی افزود: رویکرد کلی برنامههای اعلامی دولت سیزدهم در حوزه آموزشوپرورش عدالتمحوری، قانونگرایی، شفافسازی مدیریتی، فساد ستیزی و برقراری انضباط مالی و اداری است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این کارشناس حوزه آموزشوپرورش با بیان اینکه بر همین مبنا، نظام آموزشوپرورش و یا به عبارت بهتر، نهاد تعلیموتربیت یکی از محوریترین و تعیینکنندهترین نهادهای اجتماعی در تحقق توسعه کشور به حساب میآید گفت: نظام آموزشوپرورش از اساسیترین وظایف هر نظام تربیتی، ارائه تصویری از انسان مطلوب است که سند تحول بنیادین به وضوح، وظایفی را برای نظام آموزشی تبیین کرده و دولتها را مکلف به اجرای آن میکند.
میرزاخانی افزود: با نگاه کلی به این رویکردها و اهم برنامههای اجرایی و سیاستهای اعلامی، به این نتیجه میرسیم که دولت سیزدهم برنامهها و ساختار اجرایی فعلی را غیر قابل اصلاح تشخیص داده و در راهبردها به دنبال اصلاح اساسی و تحول درونزا در ساختار اجرایی و برنامههای این ابر وزارتخانه است.
وی هدف کلی تحول در آموزشوپرورش را بر اساس اهداف سند تحول بنیادین برشمرد و گفت: هدف کلی، پرورش شهروند تراز جامعه مدنی است و سند تحول ویژگیهای چنین شهروندی را جامعهگرا و جامعه پذیر، متدین و متخلق به اخلاق انسانی، نقاد و انتقادپذیر، مبتکر و دارای تفکر خلاق، بردبار و باگذشت، مسئول و متعهد، مشارکتجو و مشارکتپذیر، پاسخگو و پرسشگر، متخصص و ماهر، مطلع و آگاه، عزتمند و باکرامت انسانی، نقاد و توسعهگرا، آزاده، نوعدوست و بافرهنگ، غیر خرافی و دارای تفکر مردمسالارانه معرفی کرده است.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش در ادامه به تبیین الزامات موردنظر برای رسیدن به اهداف فوق در چارچوب رویکردها و برنامههای اجرایی دولت سیزدهم از منظر راهبردهای کلان نظام آموزشی پرداخت و تاکید کرد که چنانچه دولت سیزدهم قصد دارد تا در چارچوب اسناد و قوانین بالادستی دست به اصلاح و تحول در آموزشوپرورش بزند بهتر است موارد زیر را مد نظر قرار دهد:
- اصلاح ساختار و تشکیلات
برای ایجاد تحول و تأثیرگذاری در سیستم آموزشوپرورش ابتدا باید تحول سازمانی را به مانند یک استراتژی و هدف بلندمدت در نظر گرفت و رفتار و عملکرد در آن بهگونهای تغییر کند که در صورت مثبت بودن به تغییر کلی در شخصیت، هویت و عملکرد سیستم منجر شود که در غیر این صورت باریکه آبی است که مسیرش را خود باز میکند و بدون هدف خواهد بود.
تحول اساسی و بنیادی نیازمند برنامهریزی، شناخت و آگاهی است و به همان نسبت پیچیده و لازمه آن تغییر در ساختار است که منظور تغییر استراتژی مورداستفاده در سیستم، ساخت تشکیلاتی، نوع تکنولوژی، سیستم اطلاعاتی و شیوه تصمیمگیری و الگوی استفاده از منابع انسانی، کیفیت رفتار انسانی، کیفیت عملکرد یادگیری و محیط آن، سیر اطلاعات و نحوه ارتباطات در تصمیمگیری و همکاری در سیستم است.
اولین اقدام در این زمینه بهمنظور شکوفایی استعدادها و بروزخلاقیت ها و ابتکارات، باید از ساختار اجرایی بدنه این نهاد عظیم آغاز شود به گونه ای که این ساختار عریضوطویل بهتدریج و گام و به گام از «تمرکز» بهسوی «عدم تمرکز» نسبی پیش رود. این روند تا آن جا باید ادامه یابد که کمکم تصدیگری دولت و حاکمیت به حداقل کاهش یافته، فقط به سیاستگذاری و انجام امور ستادی و هماهنگی، سنجش گری (منظور فقط نظارت است) و پایش ( monitoring)، تشویق و تنبیه دستگاههای زیرمجموعه بسنده کند.
- استقرار نظام شایستهگزینی در انتصاب مدیران
با توجه به رویکرد جدید در دولت سیزدهم، قطعاً نباید گزینش همه مدیران از یک جناح سیاسی خاص باشد، اما به شدت بر این باور و نکته تاکید میکنم که تنها مدیرانی قادر به پیش بردن روند اصلاح و تحول در آموزشوپرورش هستند که قلباً بر آموزههای علمی بهعنوان پیششرط لزوم اصلاح و تحول در امور اجرایی این نهاد بزرگ را باور داشته باشند و بتوانند در مدت زمانی معین نتایج اقدامات خود را برای مدیران بالاتر گزارش دهند. البته تاکید بر تفکر اصلاحطلبی در ساختار مدیریت اجرایی، هیچ ربطی به مواضع سیاسی برخی به جریانهای فکری ندارد.
- اصلاح متون درسی و برنامههای آموزشی
محتوا و برنامههای آموزشوپرورش از محورهای محدودکننده یا شتابدهنده تحولی در آموزشوپرورش است. محتوای کتابهای درسی و کمکدرسی، روشها و ابزارهای تدریس، نقش فناوریهای نوین آموزشی در تولید و نشر و توزیع منابع آموزشی افق فرایند یاددهی - یادگیری را ترسیم میکند و چه خوب است محتوا و برنامههای آموزشی و پرورشی معطوف به چهار ستون یادگیری، یعنی یادگیری برای دانستن، یادگیری برای عملکردن، یادگیری برای زیستن و یادگیری برای همزیستی مسالمتآمیز با دیگران شود و نظام آموزشی ما از یادگیری برای دانستن به مراحل بالاتر هم برود.
همچنین متون درسی و محتوای کتابهای درسی باید متناسب با روند اصلاحات تغییر یابد، از نظر علمی و اجتماعی بهروز و متناسب با علوم جدید شود و بتواند جوابگوی نیازها و اقتضائات جدید دنیا و نسل امروز باشد. حجم مطالب نیز باید به حدّاقل کاهش یابد تا دانشآموز غیر از درس خواندن، فرصت فکرکردن نیز داشته باشد.
- دوری از حافظه محوری
حافظه محوری بزرگترین آسیب در حوزه «آموزش» دانشآموزان است، شیوه آموزش مبتنی بر حافظه مطالب درسی و دردآورتر اینکه پاسخ سؤال باید عین عبارت کتاب درسی بهعنوان متن «کتاب مقدس» باشد؛ سبب شده است تا دانشآموزان از تفکر انتقادی نسبت به مسائل آموزشی فاصله معناداری بگیرد. این در حالی است که معلمان باید در دانشآموزان زمینه فهمیدن و اندیشیدن را مهیا کنند تا دانشآموزان بهعنوان آیندهسازان این کشور نقاد، پرسشگر و مدیر تربیت شوند.
- حفظ حرمت افراد
احترام به شخصیت دانشآموز و رعایت حرمت افراد، مهمترین اولویت نظام آموزشی در حوزه «پرورش» است. متأسفانه تحقیرهای احتمالی که بهصورت آشکار و نهان در مدارس و مراکز آموزشی انجام میشود عزتنفس و منزلت اجتماعی دانشآموزان را مخدوش میکند. در سیستم اداری و آموزشی حرمت دانشآموز، معلم و اولیا باید حفظ شود تا از این طریق زمینهساز استقلال شخصیت، عزتنفس و اعتمادبهنفس افراد فراهم شود.
- ارتقای منزلت اجتماعی معلمان
اعمال هرگونه راه حلی که به ارتقای منزلت اجتماعی و تکریم شخصیت معلمان نینجامد، حصول نتیجه، یعنی پرورش شهروند تراز جامعه مدنی را عملاً با مشکل روبهرو میکند. در این میان ضمن تاکید بر نقش محوری و زیربنایی تأمین معیشت معلمان و اجرای رتبهبندی معلمان، اذعان میکنم که برای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان، تأمین معیشت اگرچه شرط لازم هست، اما کافی نیست. به طور مثال ایجاد «سازمان نظام معلمی» مبتنی بر کارکردهای حرفهای نظام معلمی باهدف تجمیع تجارب اجرایی و مدیریتی از بدنه معلمان بدون دخالت نهادهای قدرت بهعنوان پیشقراولان آینده و توسعه کشور امری لازم و ضروری است که دستورالعملها و آییننامههای آن در دولت یازدهم آماده شده و اجرای آن نیازمند همت و حمایت دولت جدید است.
بهمنظور عملیاتی کردن اصول و محورهای فوق و ارائه راه کارهای اجرایی و تهیه و تدوین منشور اصلاح و تحول در نظام آموزشوپرورش باید در این نهاد کمیتهای متشکّل از صاحبنظران، استادان، متفکران و اندیشهپردازان و معلمان مجرب تشکیل شده، این مهم را به انجام برسانند.
- توجه ویژه به شورای عالی آموزش و پرورش به عنوان مرجع تصمیمگیری
شورایعالی آموزشوپرورش در جایگاه سیاستگذاری، تصمیمسازی و اتخاذ راهبردهای کلان در حوزه تعلیموتربیت است؛ به عبارت دیگر این نهاد هماهنگکننده راهبردی برنامههای آموزشوپرورش و قوه مقننه آموزشوپرورش است. آموزشوپرورش امروز هم نیاز به تحول و تغییر دارد و نیازمند تدبیر و تأمل در تصمیمات و اجراست، تکثر و تنوع در برنامهها و مأموریتهاست، همگرایی، حفظ گذشته و پیشینهها و هویتهای آموزشی و پرورشی و نوگرایی و نواندیشی و حرکت بهسوی آینده است.
تنها نهادی که قادر است از درون، آموزشوپرورش را مدیریت و راهبری کند، نهاد شورایعالی آموزشوپرورش است؛ مشروط بر اینکه در نگاه کلان این شورا در جایگاه واقعی خود قرار گیرد و در ترکیب آن از چهرههای تکراری و غیرمؤثر استفاده نشود. البته تجربههای گذشته نشان میدهد که تنها با ارتقای تشکیلات و ریاست رئیسجمهور بر عالیترین تشکیلات آن یعنی، شورای عالی آموزشوپرورش بهعنوان قوه مقننه وزارت آموزشوپرورش بازهم مسائل اصلی آموزشوپرورش باقی مانده است که به نظر میرسد به حاشیه راندن نقش راهبردی وزارت آموزشوپرورش در بین برنامههای اصلی دولت و عدم استفاده از ظرفیتهای ملی کشور برای حل مسائل و معضلات آموزشوپرورش مهمترین چالش این شوراست.
با وجود اینکه ابراهیم رئیسی بهعنوان اولین رئیسجمهور در کسوت ریاست شورای عالی آموزشوپرورش اولین جلسه این شورا را در ۲۹ شهریورماه برگزار کرد و این جای تقدیر و تشکر از ایشان دارد؛ به همین منظور پیشنهاد میشود رئیسجمهور برای ارتقای نظام تعلیموتربیت و اهمیت این شورا که قدمتی بیش از ۱۲۰ سال دارد، در تمامی جلسات این شورا بهعنوان رئیس مشارکت کند و از ظرفیت همه بخشها و نهادهای کشور برای حل معضلات نهاد تعلیموتربیت بهره بگیرد.
منبع: الف
کلیدواژه: شورای عالی آموزش وپرورش شورای عالی آموزش برنامه های آموزش آموزش وپرورش آموزش وپرورش اصلاح و تحول منزلت اجتماعی تعلیم وتربیت نظام آموزش نظام آموزشی دولت سیزدهم دانش آموزان رئیس جمهور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۱۱۹۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توجه به هوش مصنوعی در نقشه راه سند تحول آموزش
وزیر آموزش و پرورش گفت: ترمیم سند تحول بنیادین لازم است و ضمیمهای برای این کار پس از اجرا در دورههای یکساله پیشبینی شده و توجه به فناوریهای نوین از جمله هوش مصنوعی در نقشه راه در نظر گرفته شده است. - اخبار اجتماعی -
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، همزمان با سالروز شهادت شهید مطهری و روز معلّم، جمعی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور صبح چهارشنبه 12 اردیبهشت 1403 با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) با حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
یکی از موضوعاتی که در این دیدار مورد اشاره رهبر انقلاب قرار گرفت، اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پروش بود: "ما در گذشته، چند سال این سند تحوّل را گذاشتیم در کشو، درش را هم بستیم! هیچ تحرّکی انجام نگرفت، [لذا] ضرر کردیم. آن چند سالی که سند تحوّل جدّی گرفته نشد، پیشرفتی پیدا نکرد، ضرر کردیم. خب حالا بحمدالله شنیدم که سند، هم مورد بازنگری قرار گرفته، که رو به اتمام است و در حال نهایی شدن است، هم «نقشهی راه» برای اجرای آن آماده شده، که اینها همه مهم است. بخصوص این نقشهی راه برای اجرای سند خیلی مهم است؛ بدانیم این سند را چه جوری بایستی عمل کنیم که در تمام سطوح آموزشوپرورش اثر خودش را ببخشد؛ این خبر خوبی است. نگذارید وقفه ایجاد بشود و کار را به طور جدّی پیش ببرید."
کارنامه تحولی آغازی برای اجرای سند تحول بنیادین استرسانه KHAMENEI.IR به همین مناسبت گفتوگویی با رضامراد صحرایی؛ وزیر آموزش و پرورش داشته است که بخشی از آن را مشاهده میکنید:
رضامراد صحرایی؛ وزیر آموزش و پرورش گفت: این سند، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است، نه تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش. یکی از بازیگران این عرصه خود وزارت آموزش و پرورش است. فصل هشتم سند که نگاشت نهادی سند است، در بخشی تأکید دارد که همه دستگاهها و نهادها بویژه رسانه ملّی در اجرای این سند تکلیف دارند.
وی افزود: وزیر آموزش و پرورش مکلف بوده است که سالی یکبار در شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره اقدامات سایر دستگاهها درباره سند گزارش بدهد. سال گذشته وقتی به شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش دادم به من گفته شد این نخستین گزارش وزرای آموزش و پرورش از اجرای سند است.
صحرایی بیان کرد: در آنجا از نداشتن چهار نگاشت سند به عنوان مشکلات اجرایی گفتم. نگاشت نهادی، چراکه در سند گفته است که باید نگاشت نهادی داشته باشد؛ نگاشت مدرسهای، یعنی سند وقتی به مدرسه میرود آنجا قرار است چه اتفاقی بیفتد؛ نگاشت حقوقی و قانونی، اجرای این سند به حدود 20قانون و آییننامه نیاز دارد و یک نگاشت رسانهای هم لازم داشته است.
وزیر آموزش و پرورش گفت: در این سالیان هیچکدام از اینها متأسفانه تهیه نشده بود یا اگر هم تهیه شده بود جنبه قانونی پیدا نکرده بود.
وی عنوان کرد: کاری که ما انجام دادیم و تأکید شورای عالی انقلاب فرهنگی هم بود تهیه نقشه بود. نقشه مبتنی بر همه تجربههای پیشین است. برای تهیه آن سندی نبوده است که موجود باشد و از آن بهره نبرده باشیم. از همه وزرای پس از تدوین سند تحول بنیادین هم مستقیم و غیر مستقیم در نشستها مشورت گرفتهام و همه آنها دغدغمند تحول بودند.
وزیر آموزش و پرورش گفت: نقشه راه اجرای سند تحول در شورایعالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است. امروز اجرای این نقشه یک تکلیف ملّی است. یعنی سازمان اداری و استخدامی هر سال بر مبنای این نقشه، دستگاههای همکار نظام تعلیم و تربیت را ارزشیابی خواهد کرد.
وی افزود: سازمان برنامه و بودجه برمبنای این نقشه راه، اعتبار تخصیص خواهد داد و این نقشه، راه را برای ما روشن کرده و اولویتهای هر سال مشخص شده است.
صحرایی گفت: ترمیم سند هم لازم است و ضمیمهای برای این کار پس از اجرا در دورههای یکساله پیشبینی شده و توجه به فناوریهای نوین از جمله هوش مصنوعی در نقشه راه در نظر گرفته شده است.
انتهای پیام/