به نقل از «خبرگزاری برنا»

آداب و رسوم ایلامی ها در شب یلدا و قبل از کرونا

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۵۴۳۷۰

جشن شب یلدا در ایران با گرد هم آمدن و شب‌نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می‌شد اما دو سالی هست که کرونا آمده و این مراسم کم رنگ تر شده است . با برنا همراه باشید تا با رسوم ایلامی ها در این شب خاص بیشتر آشنا شوید.

به گزارش برنا ؛ شب چله که در آن مردم برای دور کردن تاریکی و ترس دور هم جمع می‌شدند، هنوز هم در بین مردم ایران یکی از محبوب‌ترین شب‌ها است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شبی که فامیل، اقوام و طایفه‌ها دور هم جمع می‌شوند و از هر دری سخنی می‌گویند و این شب را با آداب و رسوم کهن دیار خود همراه می‌کنند.

ایلامیان از قدیم این شب را بیدار می‌ماندند و در کنار اقوام و خانواده خود رسوم مختلفی داشته‌اند و همراه با برآمدن خورشید که نشانه گرمی و محبت بوده است به رختخواب می‌رفتند.

در قدیم که تنوع میوه‌ها در ایلام وجود نداشته است مردم از لبو و شلغم برای سفره شب چله خود استفاده می‌کرده‌اند و امروزه نیز ایلامیان به رسم بزرگان خود از لبو و شلغم نیز در شب یلدا استفاده می‌کنند.

رسوم ما با گذشت زمان به جای جان گرفتن در حال جان باختن و فراموش شدن هستند، در قدیم و تقریبا تا سی سال پیش مردم ایلام بازی و رسمی به نام شلی ملی را داشته‌اند و اکنون در حال فراموش شدن است.

این رسم به گونه‌ای بوده است که در آن تعدادی از جوانان و نوجوانان پسر که بیشتر در شهرستان‌های شیروان و ایوان مرسوم بوده است، در ابتدای شب دور هم جمع شده و هر کدام یک چوب دستی برداشته و همگی به در منازل آبادی و روستا می‌رفتند.

افراد جلو‌تر سردسته بوده‌اند و چند چوب دستی بر درب منزل یا برروی سیاه چادر نواخته و سپس یکصدا می‌گفتند «شلی مِلی» یعنی هرگز نمی‌روم تا چیزی ندهی، عده‌ای دیگر و یا همگی ادامه می‌دادند «خال دقولی» به معنی نشانه‌ای روی پایش است.

در این رسم این گونه طلب مواد غذای و خوراکی می‌کرده‌اند و صاحب منزل مقداری آرد یا خرما و گاهی پول نقد به آن‌ها می‌داد و آن‌ها یک صدا می‌گفتند «أُسا خُویُو چکًوُ شِی، خُودا کُورد نًه کُوشِی» به معنی استاد (خدا) خودش با چکشش، خداوند پسرت را نکشد و آنگاه می‌رفتند واگر صاحب منزل چیزی نمی‌داد آنگاه همه در این عبارت می‌گفتند که خداوند پسرت را بکُشد و اگر پسر نداشت مرد خانه را نفرین می‌کردند (چه بسا پسر خانواده درمیان جمع بود و جرأت مخالفت نداشت).

سپس چند چوب دستی محکم بر درب خانه یا روی سیاه چادر زده وسراغ منزل دیگری می‌رفتند و در آخر همه مواد غذایی را بین خود تقسیم و آرد‌ها را در دکان محل فروخته و در عوض مواد غذای خریده و بین خود تقسیم می‌کردند و در این میان هیچ‌گاه به درب منزل کسانی که فقیر و بی‌بضاعت بودند نمی‌رفتند.

یکی از آداب مردم ایلام در شب یلدا فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است، همچنین حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پُری آن، آینده‌گویی می‌کنند.

زنان ایلامی در این شب شیرینی خانگی پخته و میوه‌هایی که نشانه برکت هستند، مانند انار، هندوانه و انواع آجیل و خشکبارهای دیگر را برای دور هم جمع شدن آماده می‌کنند.

بژی برساق، گنمه شیره (گندم برشته همراه با شیر)، کله کنجی، حلوای بگل از جمله شیرینی‌های خانگی ایلامیان است.

قصه‌گویی بزرگان نیز یکی دیگر از مراسم دوست داشتی شب چله در ایلام است و همچنین بازی‌های محلی نظیر پرقوچ (گل یا پوچ) و چیزان نیز از جمله بازی‌های مرسوم در این شب در بین جوانان و نوجوان است.

همچنین اگر در بین جمع افراد تازه عروس و داماد نیز حضور داشته باشد از طرف جمع و بزرگان تکریم شده و به آن‌ها هدایای داده می‌شود.

مردم دیار ایلام از قدیم تاکنون با حفظ بسیاری از آداب و رسوم های خاص خود در ایام های ویژه سال  و خصوصا شب یلدا مراسم خاصی را برگزار کرده و این شب را گرامی می دارند.

در زمان های قدیم تر همزمان با شب چله شماری از جوانان و نوجوانان به صورت دسته جمعی به درب منازل مردم می رفتند و پس از دق الباب ابیات زیر را می سرودند:

شیلی میلی، خالی ده قولی، ده س کی وانو وه خیر بی پی لی 

سلام علیکم، دست کدبانویی که خال (سعادت) بر پا دارد سخاوتمند و سعادتمند باد

ئی مشهو ئه وه ل وه هاره خیر ده حونه ت بی واره 

امشب آغاز بهاره امیدواریم باران خیر و برکت خونه شما رو فرا بگیرد

نانو په نیرو شیره کیخا حونه ت نه میره

نان و پنیر و حلوا به ما عطا کن تا برای صاحب خانه دعا کنیم که نمیره

صاحب خانه بلافاصله با شنیدن این اشعار که به صورت دسته جمعی و موزون خوانده می شد مقداری پول، قند، خرما، شیرینی یا تنقلات برای آنها می آورد.

آداب و رسوم خاصی همچون جمع شدن در منزل بزرگ ترها، گرفتن فال حافظ و خوردن انواع شیرینی های سنتی با عطر و بوی خاص نظیر کله کنجی، برجی برساق، گنمه شیره، انواع تنقلات و تخمه، هندوانه و انار، موز و سیب، پخت برخی شیرینی های خانگی از جمله آداب مردم دیار ایلام در برگزاری شب یلدا است.

انتهای پیام

 

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: برنا مردم ایران آداب و رسوم خانواده شب یلدا بازی جوانان و نوجوانان خرما پول مواد غذایی فقیر شب یلدا یلدا 1400 آداب و رسوم دور هم جمع شب یلدا شب چله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۵۴۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مشکل کم‌آبی ۶۹ روستای استان ایلام در سال جاری برطرف می‌شود

مدیرعامل آب و فاضلاب استان ایلام گفت: :در سال جاری مشکل کم‌آبی ۶۹ روستای استان برطرف می‌شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از ایلام و به نقل از روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب استان ایلام، محمد محمدی امروز _دوشنبه دهم اردیبهشت‌_ در مراسم تودیع و معارفه مدیران آبفای استان ایلام ضمن تبریک پیروزی عملیات غرورآفرین وعده صادق در مقابل رژیم کودک‌کش صهیونیستی و تبریک روز جهانی کار و کارگر، اظهار کرد: یکی از مهمترین خدمات زیرساختی، اجرای زیرساخت‌های آب و فاضلاب است.

وی با تاکید بر اینکه علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته هنوز فاصله زیادی با ایده آل‌ها داریم، افزود: در حوزه زیرساختی و در بحث شبکه توزیع فرسودگی شبکه آبرسانی داریم به گونه‌ای که علاوه بر پرت آب، خدمات‌رسانی در فصل گرم با مشکل مواجه می‌شود.

مدیرعامل آبفای استان ایلام ادامه داد: امید می‌رود با پشتیبانی شرکت آبفای کشور، حمایت‌های استاندار استان ایلام و نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی بتوانیم مشکلات زیرساختی را مرتفع کنیم.

محمدی با اشاره به برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت شرکت آبفا گفت: پروژه‌ها و برنامه‌ریزی‌های خوبی در جهت خدمت‌رسانی هرچه بهتر به مردم در حال طراحی و اجرا است که امید می‌رود با تخصیص به موقع اعتبارات شاهد افتتاح پیش از موعد این پروژه‌ها باشیم.

وی با اشاره به اینکه پروژه آبرسانی به شهر ارکواز ملکشاهی حدود ۱۱ سال که در دست اجرا است و هنوز به بهره‌برداری نرسیده است، افزود: در اجرای این پروژه اقداماتی از جمله خطوط انتقال، برق رسانی و مخازن احداث شده، و ففط احداث تصفیه‌خانه آب باقی مانده است، با توجه به اینکه پروژه مشکل اعتباری ندارد، سال جاری شاهد بهره‌برداری خواهیم بود.

مدیرعامل آبفای استان ایلام با اشاره به اینکه در راستای پروژه‌های جهاد آبرسانی در استان ۶۹ روستا در طرح آبرسانی قرار دارد که تاکنون کار آبرسانی به چهار روستا به انجام رسیده است، با اجرای کامل این پروژه‌ها مشکل کم‌آبی در روستاها برطرف خواهد شد.

محمدی با اشاره به اینکه سقایی زائرین اباعبدالله (ع) افتخار مردم استان ایلام است، اضافه کرد: اداره آبفای شهرستان مهران جوابگوی آبرسانی برای ۳۰۰ هزار نفر جمعیت شرکت‌کننده در مراسم اربعین حسینی نخواهد بود و از طرفی برای اتمام تصفیه‌خانه فاضلاب مهران بالغ بر ۱۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

وی با اشاره به زیرساخت‌های مسکن ملی گفت: اقدامات خاصی انجام شده است، اما به دلیل محدودیت منابع نیازمند اعتبارات ملی هستیم تا در اجرای این پروژه با مشکل مواجه نشویم.

مدیرعامل آبفای استان ایلام ضمن قدردانی از استاندار، معاونین استاندار، نمایندگان مردم استان ایلام در مجلس شورای اسلامی، امام جمعه ایلام و همچنین قدردانی از اعتماد شرکت مهندسی آبفای کشور در انتخاب وی، افزود: پیگیری برای اتمام پروژه‌ها در راستای ارائه خدمات صادقانه به مردم مهم‌ترین برنامه کاری ما است.

کد خبر 749135