به نقل از «خبرگزاری برنا»

زن ایرانی در درام با اصالت ایرانی/ با نگاهی به کارنامه کارگردانان زن سینمای ایران

تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۰۴۳۱۸

مجتبی احمدی- دبیر گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا

یکی از عناصری که اصولا در آثار نمایشی در کمپانی های مختلف دنیا با اهدافی متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد و  اشتباها بر اساس نگاهی کاملا بازاری به عنوان ابزار مد نظر است و طبیعتا به دلیل جایگاه انسانی و اجتماعی گاهی با بد سلیقگی نقطه ی عطف  برخی از ژانر ها در آثار نمایشی هستند و این نگاه اقتصادی در جلب نظر مخاطب بیش از آن که یک فکت اجتماعی باشد دیدگاهی بیزینسی در آن پنهان است، زنان هستند که طبیعتا نیمی از افراد یک جامعه را با تعاریف خاص، ماموریت های ویژه و البته سرفصل های موثر خانوادگی  را به خود اختصاص می دهند و در بسیاری از تولیدات سینمایی در کمپانی های نامدار نگاهی فراتر از یک قهرمان نیز به این قشر مد نظر بوده و هنوز هست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با مقدمه ی فوق و با این هدف که انصافا سینمای ایران و البته دیگر مدیای مرتبط با آثار نمایشی در داخل با نیم نگاهی به اعتقادات عرفی و شرعی این مجوز را بر خود قائل می دانند که زن ایرانی تعاریفی دیگر را در قاموس ما دارد و هرگز معتقد به این نوع از رفتار ناثواب در انعکاس نقش زن نیستند ، جای بسی خرسندی و حس غرور دارد که نمی توان آز آن به سادگی عبور کرد.

با تمام این اوصاف اما نمی توان کتمان کرد که سینمای ما  هم به رغم رعایت اخلاق و چارچوب های عرفی و اعتقادی نسبت به بانوان پرداخت تمام عیاری ، درخور و شایسته جایگاه و پایگاه زن در جامعه و خانواده  در آثارش نداشته است.

 اگر به کارنامه تولیدات سینمایی با همین هدف نگاهی عمیق داشته باشیم تنها چند کارگردان و  چند اثر نمایشی موفق و نامدار با  نگاهی هوشمندانه ، واقعی و البته برشی واضح و  موثر از نمایش زنان را فارغ از هر نگاه جنسیتی به تصویر کشیده اند که باید اعتراف کرد این مساوات هم جای مسئله دارد. اگرچه بارها در تولیدات سینمایی و تلویزیونی به نقش موثر  زن و محور قرار دادن زنان، دختران و مادران به عنوان نخ تسبیح داستان ها رسیده ایم اما آیا به اندازه ای که مردان را در مقام قهرمان و فاعل موثر  در درام دیده ایم نقش زنان را هم در جایگاه مادر، کاراکتر بر رأس هرم قصه ها و... به تعمیق و تفکر همگان گذاشته ایم؟

جدا از ساخته های تهمینه میلانی، چند اثر درخشان از داریوش مهرجویی که نقطه عطف آنها بعد از "پری" و "لیلا" اثر ماندگار "مهمان مامان" است، یا در تلویزیون سریال "تا ثریا" و "مدینه" ساخته های سیروس مقدم ، روسری آبی و...  که تنها گوشه ای از آثار نمایشی را به خود اختصاص می دهند که این کمیت در کیفیت نیز جبران نشده است و به رغم انواع و اقسام ممیزی در ساخت، هنوز می توان در درام ایرانی زن را به حق و حقوق واقعیش رساند.

فراموش نکنیم که دیدن مادران تکراری، نمایش دخترانی که خطوط قرمز را می شکنند، نمایش زنان گسیخته از خانه، به تصویر کشیدن زنان حامی همسر، نمایش زنان فرمان بردار صرف یا مادران دلسوز و... اگرچه آیینه ای واقعی است اما هنر نمایش می تواند جدا از نمایش واقعیات و انعکاس مستندات از عنصر اغراق در واقعیت به نفع الگوسازی و یادآوری سود ببرد و زنان قهرمانی را به تصویر بکشد که جدا از حس تهییج و تفکر و البته تعمق الگوسازی و الگو پروری نماید.

مگر می توان نقش زنان را در دوران دفاع مقدس نادیده گرفت؟(که در آثار مختلف انصافا مد نظر فیلمسازان کاربلد بوده است و شاید نمونه اخیر و قابل دفاعش فیلم سینمایی "ویلایی ها" باشد)، مگر می توان نقش زن را در موفقیت های سیاسی و اقتصادی هر کشور به خصوص کشور خودمان نادیده بگیریم؟ مگر ممکن است از محور قرار دادن زنان در امور علمی مختلف به رغم معرفی چهره های ماندگار علمی زن در تاریخ به سادگی عبور کنیم یا در ادبیات، ورزش و... ؟

با یک حساب سر انگشتی می توانیم بدهکاری سینما و هنر نمایش را به زنان روی کاغذ بیاوریم و با هر دلیل منطقی و غیر منطقی بپذیریم که تمام تعاریف لازم از زن ایرانی (حداقل آنطور که باید به تصویر کشیده نشده است) گویی کتاب نان رشته ای از محرومیت ها ،محدودیت ها ، ممیزی های غلط، خط قرمزهای اشتباه و... بیخ گوش فیلمسازان توصیه شده یا نشده که تا امروز این بدهکاری تمام و کمال وصول نشده است.

اگرچه در سال های اخیر کارگردانان زن بسیاری با قدرت روی کار آمده اند و فیلم هایی چون "شیار 143"، "شبی که ماه کامل شد" و "ابلق" را می سازند یا در شبکه نمایش خانگی سریال "خاتون" با نگاهی به رشادت های یک زن ایرانی در دوره ای از تاریخ ساخته می شود اما نمی توان پذیرفت که این انعکاس از مقام زن دِین سینما را به او ادا کرده است چرا که سینما این قدرت را دارد که تعریف غلط برخی از جوامع را درباره ی زنان تغییر داده و به تعریفی درست و استاندارد از زنان و مادران برسد.

در ذیل اشاره ایی داریم به نام چند کارگردان زن سینمای ایران وآثارشان که انصافا برخی جسارتی مثال زدنی در پرداخت به سوژه های مختلف اجتماعی داشته است؛

 

رخشان بنی‌اعتماد

روسری آبی، نرگس، زیر پوست شهر،‌ گیلانه، خون بازی، قصه‌ها

 

پوران درخشنده

رویای خیس، بچه‌های ابدی، هیس دخترها فریاد نمی‌زنند

 

 تهمینه میلانی

 بچه‌های طلاق، دیگه چه خبر، دو زن، نیمه پنهان،‌ آتش بس

 

مرضیه برومند

شهر موش‌ها، الو الو من جوجوام، مربای شیرین

نیکی کریمی

فیلم‌های مهم: آتابای، شیفت شب، سوت پایان

آیدا پناهنده

 ناهید، اسرافیل

 نرگس آبیار

 شیار ۱۴۳، نفس، شبی که ماه کامل شد، ابلق

.

منیژه حکمت

 زندان زنان، سه زن

 

 تینا پاکروان

خانوم، نیمه شب اتفاق افتاد، لس‌آنجلس تهران

 

 مونا زندی

 عصر جمعه، بنفشه آفریقایی

 

انتهای پیام//

 

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: زنان جامعه سینمای ایران اخلاق مردان داریوش مهرجویی تلویزیون حقوق دوران دفاع مقدس مد فیلم سینمایی سیاسی و اقتصادی استاندارد سینمای ایران سیروس مقدم نقش زنان جایگاه زنان تهمینه میلانی فیلمسازی آثار نمایشی ادبیات نمایشی نگاه جنسیتی جایگاه زن فیلم شیار ۱۴۳ فیلم ابلق جایگاه مادران فیلم لیلا فیلم پری فیلم شبی که ماه کامل شد سریال تا ثریا آثار نمایشی زن ایرانی نقش زن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۰۴۳۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کدام کارگردانان این روزها مشغول کارند؟

حسن فتحی با سریال «ازازیل»، محمدحسین مهدویان با سریال «زخم کاری ۳» و کمال تبریزی با سریال «بی عاطفه» و رضا دادویی با سریال «پوکر» این روزها مشغول ساخت سریال‌ در شبکه نمایش خانگی هستند.

به گزارش ایسنا، این روزها در شبکه نمایش خانگی از نظر ژانری با سریال‌هایی مواجه هستیم که اغلب مضمونی پلیسی، معمایی و اجتماعی دارند .سریال «ازازیل» ساخته حسن فتحی، فصل سوم از سریال «زخم کاری»، «بی عاطفه» کمال تبریزی و سریال «پوکر» به کارگردانی رضا دادویی، از جمله آثاری هستند که با مضامین اجتماعی این روزها در شبکه نمایش خانگی در حال تولید هستند.

در این بین ساخت سریال‌های «در انتهای شب» آیدا پناهنده، «بلیط یک طرفه» به کارگردانی پوریا حیدری و «بازنده» به کارگردانی امین حسین‌پور نیز به اتمام رسیده و هنوز وضعیت انتشار آنها در شبکه نمایش خانگی مشخص نشده‌ است.

«زخم کاری۳» و تاکید بر حضور جواد عزتی و شخصیت‌های اصلی

سریال «زخم کاری» این روزها به کارگردانی محمدحسین مهدویان در حال تولید است و به‌زودی بعد از دریافت مجوز انتشار در سبد محتوایی شبکه نمایش خانگی قرار می‌گیرد. به گفته‌ی این کارگردان همه شخصیت‌های اصلی از جمله جواد عزتی در این فصل حضور دارند.

با تاکید مهدویان بر حضور بازیگران اصلی این سریال در فصل سوم، به نظر می‌رسد مخاطب در فصل جدید دیگر شاهد حضور سایه‌وار مالک (جواد عزتی) در جریان قصه نباشد؛ روندی که در فصل دوم انتقادهای زیادی به همراه داشت.

جواد عزتی، رعنا آزادی‌ور، کامبیز دیرباز، الناز ملک از بازیگران اصلی فصل سوم «زخم کاری» هستند.

اما بر اساس آنچه منتشرشده داستان فصل سوم «زخم کاری» همچون فصل اول و دوم، بر اساس یکی از نمایشنامه‌های ویلیام شکسپیر طراحی شده و گفته شده منبع اقتباس فصل سوم نمایشنامه «ریچارد سوم» است. محمدحسین مهدویان فصل اول این مجموعه را بر اساس نمایشنامه «مکبث» و فصل دوم را بر اساس نمایشنامه «هملت» ساخت.

انتشار فصل نخست «زخم کاری» از خرداد ۱۴۰۰ در شبکه نمایش خانگی شروع شد که سانسورها در مقاطعی صدای اعتراض سازندگان و بیننده را درآورد و حتی وقفه‌ای در انتشار را موجب شد.

پس از پایان فصل نخست، گمانه‌زنی‌ها دربارهٔ ساخت فصل دوم مطرح شد. در خرداد ۱۴۰۲ فصل دوم تحت عنوان «بازگشت» به تهیه‌کنندگی محمدرضا تخت‌کشیان و کارگردانی محمدحسین مهدویان تولید و منتشر شد و کامبیز دیرباز، مهران غفوریان و الناز ملک هم از جمله هنرپیشه‌های جدیدی بودند که به جمع بازیگران قبلی پیوستند.

با توجه به فاصله زمانی تولید و تدوین، گویا قرار است «زخم کاری ۳» در تابستان سال ۱۴۰۳ پخش می‌شود. ضمن اینکه همانند فصل دوم که زخم کاری؛ «بازگشت» نام داشت، فصل سوم هم زیرعنوان دیگری خواهد داشت، ولی هنوز نهایی نشده است.

«ازازیل» حسن فتحی پلیسی است؟

سریال «ازازیل» حسن فتحی نیز این روزها بعد از حواشی جزئی در بدو کار، طبق اعلام عوامل در حال تصویربرداری است و اخیرا هم از سوی ساترا مجوز تولید گرفته است.

حسن فتحی که چندسالی را به کارگردانی سریال تاریخی «جیران» گذراند، حالا در حال تولید «ازازیل» در شبکه نمایش خانگی است و هنوز زمان انتشار آن اعلام نشده است.

از پریناز ایزدیار و مریلا زارعی به عنوان بازیگران این سریال یاد شده است. ایزدیار پس از «شهرزاد»، «جیران» و «زمانه» در چهارمین همکاری با حسن فتحی نقش اصلی زن سریال را بازی می‌کند و مریلا زارعی پس از حضور در «جیران» و فیلم «کیفر»، سومین همکاری‌اش با حسن فتحی را تجربه می‌کند. همچنین پیمان معادی، بهرنگ علوی، بابک حمیدیان از جمله بازیگران اصلی این سریال هستند.

«بی‌عاطفه» کمال تبریزی در دست تولید

کمال تبریزی که تا چندی قبل سریال «سرزمین مادری» را روی آنتن تلویزیون داشت، این روزها هم سریال جدیدی با عنوان «بی عاطفه» را در دست تولید دارد.

این سریال توسط امیرعباس پیام نگارش شده و تهیه‌کنندگی آن را محمدصادق میرکریمی برعهده دارد. رضا کیانیان، مریلا زارعی، بهاره افشاری، بهاره کیان افشار و حامد بهداد از جمله بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند.

مجموعه «ابله» به کارگردانی کمال تبریزی اولین تجربه این کارگردان سینما و تلویزیون در شبکه نمایش خانگی محسوب می‌شود؛ سریالی که در آن مجموعه بازیگرانی چون مهران احمدی، هانیه توسلی، احمد مهرانفر، بهنام تشکر، شبنم مقدمی، بهادر مالکی، محسن تنابنده، سیامک صفری، یکتا ناصر و مجید صالحی به ایفای نقش پرداختند با این حال با اقبال زیادی مواجه نشد.

«پوکر» رضا دادویی

سریال «پوکر» به کارگردانی رضا دادویی و تهیه‌کنندگی مجید مولایی در دست تولید است.

به گفته‌ی مجید مولایی سریال «پوکر» در مرحله‌ی پیش تولید است و هنوز کلید نخورده. پیش از این حضور شهاب حسینی، لاله مرزبان و میرسعید مولویان در این سریال قطعی شده بود. امین حیایی و نیکی کریمی نیز به گروه بازیگران سریال «پوکر» اضافه شده‌اند.

رضا دادویی کارگردانی «چشم سوم»، «لونه شغال»، «تعبیر خواب»، «مواجهه» و نمایش «به مناسبت ورود اشکان» ... را برعهده داشته است.

آیدا پناهنده و سریال «در انتهای شب»

سریال «در انتهای شب» به کارگردانی آیدا پناهنده و بازی پارسا پیروزفر، هدی زین‌العابدین به‌زودی از شبکه نمایش خانگی پخش شود. سریال ۹ قسمتی «در انتهای شب» اولین حضور آیدا پناهنده در شبکه نمایش خانگی است.

آیدا پناهنده و ارسلان امیری نویسندگان فیلمنامه و محمد یمینی تهیه‌کننده «در انتهای شب» هستند.

ساخت این مینی‌سریال ۹ قسمتی به پایان رسیده اما هنوز خبری از انتشار آن نیست.

آیدا پناهنده پیش از این فیلم‌های «ناهید»، «اسرافیل»، «تی تی» و... را کارگردانی کرده است.

انتهای پیام