به نقل از «دانا»

کنکاشی در بودجه فرهنگی ۱۴۰۱/تکراری بر سهم ۲ درصد کل بودجه

تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۳۹۳۳۲

سهم بودجه فرهنگی باز هم در لایحه بودجه سالانه تکرار شده و در ۱۴۰۱ همچنان کمتر از دو درصد بودجه عمومی کشور لحاظ شده است، تا این بخش همچنان مهجور و مغفول بماند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از شبکه خبری تهران نیوز: بودجه هر ساله به تناسب دخل و خرج دولت‌ها بسته می‌شود، بنابراین دولت‌ها می‌‎کوشند لایحه بودجه را طوری ببندند که تا ورود و خروجی منابع اعتباری تا حدودی با هم بخواند و این وسط کسری و خلا زیادی ایجاد نشود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه مصارف بودجه موارد مشخص و معینی است، اما دولت‌ها بسته به اینکه چه بخش از بودجه سالانه در نهایت محقق نشود دولت‌ها به همان میزان دچار کسری مالی شده و به این ترتیب میزان ورودی و خروجی هزینه‌شان با هم نمی‌خواند.   دولت‌ها باید بکوشند علاوه بر کاهش ریخت و پاش‌های و هزینه‌های مازاد و مدیریت منابع شمای کلی بودجه را به نحوی ترسیم کنند که در نهایت مجبور به استقراض از بانک مرکزی و یا برداشت از صندوق ذخیره ارزی نشوند.   بودجه سال آینده ۳۶.۳۱۰.۷۰۴.۶۲۸.۰۰۰.۰۰۰ ریال   لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ تقدیم مجلس شده و انتشار یافت، بودجه‌ای که در سال آینده بالغ بر ۳۶ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۷۰۴ میلیارد و ۶۲۸ میلیون ریال (۳۶.۳۱۰.۷۰۴.۶۲۸.۰۰۰.۰۰۰) دیده شده است.   منابع بودجه عمومی شامل درآمدها و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و مصارف بودجه عمومی دولت از حیث هزینه‌ها و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی، بالغ بر ۱۵ میلیون و ۵۲ هزار و ۳۹۶ میلیارد و ۱۱۳ میلیون ریال شامل بالغ بر ۱۳ میلیون و ۷۲۰ هزار میلیارد ریال منابع عمومی، یک میلیون و ۳۳۲ هزار و ۹۶ میلیارد و ۱۱۳ میلیون ریال درآمد اختصاصی وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و بخش باقی‌مانده بودجه شرکت‌های دولتی بانک‌ها و موسسات غیرانتفاعی وابسته به دولت است.   به این ترتیب بودجه کل کشور را به طور کلی می‌توان در سه بخش بودجه عمومی دولت، بودجه شرکت‌های دولتی و بانک‌ها و موسسات است.   در برشی کلی بودجه سالانه شامل چند بخش طبقه‌بندی شده مشخص بوده و در ردیف‌های ملی، استانی و متفرقه تقسیم‌بندی و هزینه می‌شود.   بودجه ۱۴۰۱ همانند همه سال‌های دیگر موافقان و مخالفانی دارد، برخی آن را به دور از واقعیات اقتصادی کشور و کلی و مبهم خوانده‌اند و برخی دیگر با روح اقتصاد مقاومتی و در مسیر کاهش تورم مرتبط دانسته‌اند.   یکی از موارد مورد انتقاد در لایحه بودجه ۱۴۰۱ سهم اعتباری است که به طور کلی برای حوزه فرهنگ در کشور دیده شده است، در حالی سالانه بودجه این بخش دو درصد از مجموع بودجه عمومی کشور بود که انتقادات ویژه‌ای به همین هم وارد بود.   کارشناسان امر همواره معتقد بوده و هستند که فرهنگ به عنوان زیربنای همه امور آن هم با دایره گسترده و بسیار وسیع ارتباطش با ابعاد زندگی مردم به منابع بودجه‌ای بسیار بیشتری نیاز دارد.   بودجه فرهنگی ۱۴۰۱ چقدر است؟   ابتدا بگوییم که لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مجموع با سقف کلی ۳۶۳۱ هزار میلیاردی و افزایش حدود ۷۵۰ هزار میلیارد تومانی بسته شد، سهم مجموع بودجه‌ای که از این میزان به وزارت ارشاد اختصاص یافته ۵‌ هزار و ۳۸ میلیارد تومان است.   بر اساس آن چیزی که در لایحه آمده است، دستگاه‌های اجرایی مجاز شده‌اند تا ۲ درصد از بودجه هزینه‌ای‌شان را برای ارتقاء فعالیت‌ها و تولیدات فرهنگی مانند مسائل قرآنی، نمایشی، مطبوعاتی، رسانه‌ای نوین، نشر و کتاب و گردشگری اختصاص بدهند.   در برش‌ها و زیرشاخه‌هایی که به حوزه فرهنگ مرتبط هستند، سهم بودجه فصل فرهنگ و هنر بیش از ۳ هزار و ۷۰۵ میلیارد تومان برآورد شده است.   بر اساس اعداد و ارقامی که بودجه به آن‌ها پرداخته منابع اعتباری منظور شده برای صداو سیما بیش از ۵۰ درصد افزایش به خود دیده و ۵۲۸۹ میلیارد و ۲۳۷ میلیون تومان تعیین شده است.   بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز با افزایش ۵۴ درصدی در مقایسه با ۱۴۰۰، دو هزار و ۱۴۷میلیارد و ۲۵۱ میلیون تومان پیش‌بینی شده است.   رئیسی دولت را با ۹۲۱ هزار میلیارد تومان بدهی تحویل گرفت   با همه آنچه که گفته شد، نباید از این موضوع مهم غافل ماند که رئیسی و کابینه‌اش دولت را با ۹۲۱ هزار میلیارد تومان بدهی تحویل گرفت، از سویی سید محمد حسینی معاون پارلمانی رئیس جمهور در جایی گفته است که دولت ماهانه به طور میانگین حدود ۱۲ هزار میلیارد از بدهی دولت پیشین را می‌پردازد.   بنابراین از نگاهی واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم، دولت در بسیاری از حوزه‌ها دیگر بیش از این توان مالی و اعتباری نداشت که بتواند آن‌ها را در بودجه ۱۴۰۱ اجرایی و عملیاتی کند.   حال که می‌دانیم سهم بودجه عمومی کشور باز هم کمتر از دو درصد مجموع بودجه عمومی است، اینک باید دید متولیان این عرصه قرار است بر چه مبنا و معیاری و با توجه به کدام اولویت‌ها منابع اعتباری را هزینه کنند.   از طرف دیگر موضوعی که همه ساله به نسبت کم یا بیش در مورد بودجه‌ها اتفاق می‌افتد عدم تحقق کامل منابع اعتباری دیده است، به طوریکه گاه این سهم کمتر از نیم و گاه بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است.   عبارت ساده‌ترش این می‌شود که اگر با نگاهی بسیار خوش‌بینانه به بودجه فرهنگی کشور در ۱۴۰۱ نگاه کنیم (که به نظر در واقعیت اتفاق نمی‌افتد) سهم فرهنگ از بودجه سال آینده میزان تعیین شده است و ای بسا میزان تخصیص منابع در حوزه‌های مختلف به مراتب کمتر باشد که در آن صورت این عدد باز هم کوچکتر می‌شود.   انتهای پیام/*

منبع: دانا

کلیدواژه: منابع اعتباری میلیارد تومان بودجه فرهنگی هزار میلیارد لایحه بودجه بودجه عمومی بودجه ۱۴۰۱ بودجه سال بودجه ای دولت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۳۹۳۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تجربه تازه مجلس برای بررسی «سند دخل و خرج کشور»

خبرگزاری مهر، گروه سیاست - زهرا علیدادی: امسال نحوه بررسی لایحه بودجه در صحن مجلس دستخوش تغییراتی شد؛ به عبارت دقیق‌تر، طبق اصلاحات آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی روند بررسی بودجه تغییر کرد، به این شکل که ابتدا مجلس شورای اسلامی بخش اول لایحه بودجه مربوط به احکام، منابع و مصارف را بررسی و تصویب کرد و بعد از تصویب بخش اول و ابلاغ به دولت، نوبت به بررسی بخش دوم مربوط به جداول بودجه می‌شود.

«محمدمهدی مفتح» سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره ضرورت بررسی جداول بودجه در مجلس، گفت: «جداول بودجه باید در سال‌های اخیر نیز در مجلس بررسی می‌شد که این کار صورت نگرفت. زمانی می‌توانیم بگوییم بودجه در مجلس تصویب شده که اعداد و ارقام هم بررسی و تصویب شود که این کار در سال‌های گذشته نشده است».

بنابراین و از آنجایی که روند بررسی لایحه بودجه در مجلس در سنوات قبل به گونه‌ای بود که تمام وقت مجلس به بررسی منابع و مصارف لایحه بودجه اختصاص داده می‌شد و عملاً زمان لازم برای بررسی جداول بودجه وجود نداشت، با اصلاحاتی که در مجلس صورت گرفت، برای نخستین بار، دولت لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ را به دو قسمت تقسیم کرد و در اول آذر ماه بخش اول یعنی لایحه احکام را به مجلس ارایه داد.

مجوز به دولت برای برداشت از بودجه

مجلس ابتدا لایحه احکام بودجه سال ۱۴۰۳ را بررسی و تصویب کرد. همچنین نمایندگان مجلس در روزهای پایانی سال گذشته و در جریان بررسی ایرادات شورای نگهبان به بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۳ برای آنکه دولت در ابتدای سال در پرداخت‌ها دچار مشکل نشود، به دولت مجوز دادند تا منتظر بخش دوم بودجه نماند و بتواند دریافتی‌ها و پرداختی‌ها را به صورت علی‌الحساب انجام دهد. در این مجوز آمده بود: «دولت ضمن اجرای احکام تبصره‌های این قانون، تا زمان ابلاغ جداول تفصیلی آن و حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳، با رعایت این احکام نسبت به وصول منابع و پرداخت اعتبارات بر پایه جداول تفصیلی قانون بودجه ۱۴۰۲ به صورت علی‌الحساب اقدام کند.»

سرانجام در اولین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۳، یعنی در روز یکشنبه (۱۹ فروردین ماه)، بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۳ از دولت به مجلس ارائه و در صحن مجلس اعلام وصول شد. در نامه دولت به مجلس آمده بود: از مهم‌ترین ویژگی‌های این لایحه می‌توان به مواردی چون «پیش‌بینی اعتبارات دستگاه‌ها منطبق با سیاست‌های کلی برنامه هفتم پیشرفت»، «لحاظ نمودن شعار محوری سال ابلاغی مقام معظم رهبری (جهش تولید با مشارکت مردم)»، «کاهش نرخ مالیات واحدهای تولیدی برای حمایت از رشد تولید و اتکا به سایر منابع»، «ساماندهی ردیف‌های متفرقه و امکان انتقال آن‌ها به ردیف‌های ذیل دستگاه‌های اصلی» و «ارایه سنجه‌ های ارزیابی برنامه‌های قوای مقننه و قضاییه و دستگاه‌های اصلی» اشاره کرد.

از ۲۸ فروردین ماه، جلسات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ برای بررسی جداول آغاز شد و اعضای این کمیسیون با حضور برخی دولتمردان و مسؤولان دستگاه‌های اجرایی مفاد بخش دوم لایحه بودجه را مورد بررسی قرار دادند و در ادامه گزارش مصوبات خود را برای بررسی در صحن مجلس، تقدیم هیأت رییسه کردند.

فرایند قانونی شدن بخش دوم بودجه

روال قانونی‌شدن بخش دوم لایحه بودجه نیز مانند بخش اول لایحه بودجه است، به این صورت که ارقامی که در این جداول آمده، فعلاً در حد پیشنهاد است و باید پس از بررسی و تصویب در کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ مجلس، در صحن مجلس نیز مصوب شود. بعد از این مرحله تأیید شورای نگهبان نیز برای تبدیل شدن به قانون لازم است و در این صورت رییس مجلس می‌تواند برای اجرا، قانون بودجه و اعداد و ارقام آن را به رییس‌جمهور ابلاغ کند.

بررسی بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ یعنی جداول از روز دوشنبه (۱۰ اردیبهشت ماه) در صحن مجلس آغاز شده است. برای اولین بار است که جداول در صحن مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد و پیش از این و در سنوات گذشته فقط احکام و سقف منابع و مصارف لایحه بودجه در صحن مجلس مورد رسیدگی قرار می‌گرفت.

طبق گفته نمایندگان مجلس، بررسی دو مرحله‌ای لایحه بودجه و بررسی دقیق جداول بودجه در صحن مجلس اتفاق بسیار خوبی است و باعث می‌شود صحن مجلس از جدول کلان تا تمام جداول پیوست‌ها اعم از هزینه‌ای و بودجه عمومی کشور از جمله بودجه عمرانی و جزییات پروژه‌ها اطلاع داشته باشد.

البته ناگفته نماند که در جریان بررسی بخش دوم لایحه بودجه، فقط به ارقام و اعداد جداول بدون تفکیک کلیات و جزییات رسیدگی می‌شود و هیچ حکمی در این مرحله قابل بررسی و تصویب نیست و پیشنهادها نیز نباید مغایر قوانین جاری و مصوب بخش اول باشد. رییس مجلس شورای اسلامی اخیراً در یکی از جلسات علنی مجلس بر این نکته تاکید کرد و گفت: «به هیچ عنوان نه دولت در پیشنهادات خود که در مرحله دوم ارسال می‌کند و نه مجلس در زمان رسیدگی چه در صحن و چه در کمیسیون تلفیق حق ندارد در منابع و مصارف دست بزند».

جداول بودجه برای اولین بار در صحن

همچنین «محمدباقر قالیباف» رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بررسی جداول بودجه در صحن مجلس، اظهار کرد: «در ۴۰ و اندی سال گذشته هیچ وقت جداول بودجه در صحن مجلس بررسی نشده و نمایندگان تک به تک به جداول رأی ندادند».

وی توضیح داد: «هیچ زمانی تک تک نمایندگان جداول مصوب در بودجه را نمی‌دیدند. پس در تاریخ مجلس شورای اسلامی نخستین بار است که مجلس یازدهم جداول را به رأی نمایندگان گذاشته است».

از آنجایی که برای نخستین بار است که بررسی بودجه در مجلس دومرحله‌ای شده و جداول و ردیف‌های لایحه بودجه به صورت جداگانه در صحن مجلس رسیدگی می‌شود، پیش از آغاز اولین جلسه بررسی جداول بودجه در صحن مجلس، مجلس جلسه‌ای غیرعلنی برگزار کرد و رییس مجلس شورای اسلامی توضیحاتی درباره نحوه رسیدگی به بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ و ترتیب ارایه پیشنهادات به نمایندگان داد.

خوب و بد دو مرحله‌ای‌شدن بودجه چیست؟

همچنین «محمدرضا پورابراهیمی» رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره میزان تغییراتی که مجلس در بخش دوم بودجه می‌تواند اعمال کند، اظهار کرد: «ما در بررسی بخش دوم بودجه تنها می‌توانیم مطابق با احکامی که مصوب شده است، اعداد جداول را تغییر دهیم و اعتبارات را از یک جدول به جدول دیگر جابه‌جا کنیم. همچنین اگر جداول منطبق بر احکام نباشد ما می‌توانیم اصلاح کنیم، بنابراین ما می‌توانیم در سقف بودجه مصوب، اعداد و ارقام را تغییر دهیم».

نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: «بررسی دومرحله‌ای بودجه اقدام خوبی است، هر چند ممکن است در ابتدا اشکالاتی در اجرا داشته باشد، اما این نخستین بار است که نمایندگان در خصوص تک‌تک اعداد نظر می‌دهند و این به نفع کشور است و شفافیت را افزایش می‌دهد».

با همه این تفاسیر، عده‌ای منتقد دو مرحله‌ای‌شدن بودجه و ارایه جداول بودجه از سوی دولت در مرحله دوم هستند و ادله آنان این است که این کار باعث طولانی‌شدن روند بررسی بودجه می‌شود. با وجود این، اگر به واقع دو مرحله‌ای شدن بررسی لایحه بودجه در مجلس باعث پرداختن به جزییات، شفاف‌سازی بودجه و در ادامه تحقق بودجه و مواجه نشدن دولت با پدیده کسری بودجه شود، طولانی‌شدن فرایند بررسی سند دخل و خرج کشور در مجلس مساله خیلی مهمی نیست و می‌توان آن را به دلیل محقق شدن اهداف مهم‌تری چون مقابله با پدیده شوم کسری بودجه نادیده گرفت.

کد خبر 6091679 زهرا علیدادی