پدیده دیوارنگاری در ایران و ارتباطش با انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی «از نقاشی دیواری تا رسانه‌های محیطی پس از انقلاب» به مناسبت چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، با حضور نظام‌الدین امامی‌فر (عضو هیأت علمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه شاهد)، فرزانه فرشیدنیک (عضو هیأت علمی گروه هنرهای تجسمی و سنتی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات) با دبیری محمدرضا وحیدزاده (دبیر کارگروه مطالعات هنری و ادبی انقلاب اسلامی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی) به‌صورت برخط برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در بخش اول این برنامه نظام‌الدین امامی‌فر به بررسی دیوارنگاری شهری با تأکید بر لزوم بازسازی و استمرار طراحی چهره شهیدان بر دیوارهای شهر متناسب با تحولات روز، پرداخت و اذعان کرد: بحث دیوارنگاری نهضتی است که شاید بتوان گفت از مکزیک یا آمریکای جنوبی و کشورهای انقلابی شروع شده که به‌عنوان یک رسانه می‌تواند پیام‌ها یا مفاهیمی را منتقل کند. در عصر جدید هم این دیوارها می‌توانند دستمایه کارهای هنری قرار گیرند و به عنوان یک رسانه یا فضایی که تبلیغات روی آن‌ها انجام می‌شود، مورد استفاده قرار گیرند. در سال ۹۳ اتفاقی افتاد و دیوارهایی که در سطح شهر بودند، مزین به تصویرنگاری دیواری شدند. این دیوارها تقریباً بعد از انقلاب یا در میانه جنگ با عراق، برای پوسترهایی که در حوزه هنر سازمان تبلیغات اسلامی شکل گرفتند و در تیراژ وسیع تولید شدند، مورد استفاده قرار گرفتند. بنابراین اگر بخواهیم دیوارنگاری شاهدان شهر یا شهدا را به‌عنوان فضای هنری بررسی کنیم، شاید تأثیرات بعضی از تصویرسازی‌ها یا پوسترهایی که در حوزه هنری سازمان تبلیغات شکل گرفته، شروع کار نقاشی دیواری با موضوع شهدا در دیوارهای تهران و بقیه شهرها باشد.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه شاهد با بیان اینکه تعریف دیوارنگاری در کشور ما با تعریف آن در کشورهای دیگر، متفاوت است، افزود: منشأ دیوارنگاری در کشور ما به‌خصوص در تهران، به دیوارهایی برمی‌گردد که به دلیل معماری ناهمگون شهری چهره شهر را خراب کرده بودند و تصمیم بود که دیگر دیده نشوند. اما در کشورهای دیگر، دیوارهایی به خاطر نقاشی دیواری ساخته می‌شود که اثرات هنرمندان را با هر موضوعی که می‌خواهند بر روی آن‌ها قرار می‌دهند ولی متأسفانه در کشور ما این فضاها به صورت محدود ساخته شده است.

امامی‌فر با اشاره به رویداد دیوارنگاری دوسالانه سال ۹۳، تصریح کرد: درخصوص دیوارنگاری‌ها مسائلی از قبیل مالکیت دوگانه ساختمان‌ها و دیگر مسائل وجود داشت که در سال ۹۳ طی جلساتی که با حضور خیلی از اساتید هنر داشتیم، آن را طرح و سپس با بنیاد شهید درمیان گذاشتیم که ماحصل این تلاش‌ها، رویدادی تحت عنوان دیوارنگاری دوسالانه با موضوع «شاهدان شهر» بود که طی آن قرار شد اتفاقاتی چون بازسازی دیوارها، نوسازی دیوارها و نهایتاً دخالت در طراحی، رخ دهد که مورد آخر، به دلیل مقاومت خانواده‌های شهدا، یکی از سخت‌ترین کارها بود. ویژگی این رویداد این بود که تصاویر شهدا که قبلاً به صورت گردن به بالا کشیده می‌شد، به صورت کل پیکره ترسیم شد. هم‌چنین در این دیوارنگاری‌ها، به زیبایی‌شناسی گرافیک محیطی و به مفهومی که می‌توان به آن رسید هم، توجه شد. این اتفاق به نوعی تأثیر خود را بر نقاشی دیواری با این موضوع در شهرستان‌ها هم گذاشت. این ماحصل اتفاقاتی بود که در تهران شکل گرفت که جا دارد دامنه تحقیقات خود را در این خصوص دامنه‌دارتر کنیم و ببینیم تأثیر دیوارنگاری با این موضوع، چگونه توانست تغییری در شکل اجرایی و ساده‌انگاری مضامین ما تحت عنوان «اسطوره‌های شهدا» تولید کند.

در ادامه فرزانه فرشیدنیک، دیگر سخنران نشست به موضوع «ضرورت تحول رسانه‌های محیطی در راستای مبانی نظری انقلاب با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» پرداخت. وی با تعریفی مختصر از انقلاب به تغییری ناگهانی، سریع، غیرمعمول و شدید در سیستم اجتماعی، قرن بیستم را قرن انقلاب‌های سیاسی و ایدئولوژیک نامید که شاهد انقلاب اکتبر روسیه، انقلاب چریکی کوبا، انقلاب کمونیستی چین و … بوده است.

او هنر را بازتاب اندیشه و شرایط اجتماعی هر دوره برشمرد و با ارائه توضیحی درباره هنر انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: هر تحولی در قدرت سیاسی حاکم، به صورت تغییری بنیادین، موجبات بزرگ‌ترین دگرگونی‌های فرهنگی و هنری را فراهم می‌آورد. پس تمامی انقلاب‌ها تأثیراتی آشکار در هنر بر جای می‌گذارند. اما در مقایسه با سایر انقلاب‌های سده اخیر، «انقلاب اسلامی» به عنوان یک پدیده اجتماعی نوظهور در قرن حاضر، دارای ماهیتی متفاوت با سایر انقلاب‌های اجتماعی مذکور جهان است. انقلاب اسلامی دارای ماهیتی دینی و به تعبیر شهید مطهری: «راهی است که هدف آن، اسلام و ارزش‌های اسلامی است.» فصل ممیز آن با دیگر انقلاب‌ها در اسلامی بودن آن است و این تمایز، موجب اهداف، راهبردها و عملکردهایی منحصر به فرد است و «هنر انقلاب اسلامی» مرکب از «هنر» با ماهیت مفهوم زیبایی و «انقلاب اسلامی» با ماهیت دینی و اسلامی است. در واقع الگوی هنر انقلاب اسلامی، تحولی محسوس در ماهیت و کارکرد هنر را نشان می‌دهد که با ایجاد سبکِ خاصی از هنر در راستای آرمان‌های انقلاب اسلامی، با الهام از مضامین دینی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران به تجلی ایمان، اعتقاد و آگاهی ملت و بازنمود ارزش‌های اسلامی پرداخته و نقش هدایتگری برای ملت (به سوی عدالت خواهی، آزادی، سبک زندگی اسلامی) را ایفا نموده است.

فرشیدنیک در ادامه به نقش هنر در بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و گفت: بیانیۀ «گام دوم انقلاب» در آستانه دهۀ پنجم حیات انقلاب اسلامی، به مثابه منشوری برای دومین مرحلۀ خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازیِ ایران اسلامی، سند چشم‌انداز دقیق، مبتنی بر آرمان‌های اسلامی و نقشه راهی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی است که توسط رهبر معظم انقلاب خطاب به ملت ایران منتشر شد. مطابق این بیانیه، روح تمدن، فرهنگ و هنر است. از این‌رو تحقق کامل تمدن نوین اسلامی از رهگذار فرهنگ و هنر میسر می‌گردد. اهمیت هنر انقلاب اسلامی در عینیت بخشی به مبانی تمدن نوین اسلامی و مقابله با جنگ نرم در عرصۀ روابط بین‌الملل و چالش یکسان‌سازیِ فرهنگی است.

به گفته این پژوهشگر حوزه هنر، شاخصه‌های تمدن اسلامی در تاریخ اسلام عبارت از محوریت قوانینِ قرآنی، خردورزی، علم، اخلاق، مجاهدت در راه خدا، حکومت مردمی، پرهیز از تحجر، ایجاد رفاه عمومی، استقرار عدالت، دوری از اقتصاد مبتنی بر ربا و تکاثر بوده که در بیانیه گام دوم انقلاب و با توجه به مقتضیات زمان، مولفه‌های دیگری نیز به آن افروده شده است تا ما در رسانه‌های محیطی خود آن‌ها را متجلی کنیم.

فرشیدنیک از ابتکار و خلاقیت، توجه به رسانه‌های مدرن، هنر، سینما، بهبود روابط بین‌الملل و صدور احکام فقهی متناسب با نیازهای جدید بشری به‌عنوان مولفه‌های تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب یاد کرد و افزود: در این میان مسلماً رسانه‌ها از جمله رسانه‌های محیطی، نقشی موثر در تبیین بیانیه گام دوم انقلاب بر عهده دارند. رسانه‌های محیطی شامل کلیه عناصر تبلیغاتی فیزیکی است که می‌توان آن را در فضاهایی که در دسترس مخاطبان است، به اجرا درآورد. این رسانه‌ها، دارای انواع متنوعی چون بیلبوردها، استندها، تبلیغات ترانزیتی، نمایشگرهای تبلیغاتی و.... هستند که از ویژگی‌های آن‌ها این است که چون راهی برای ندیدن آن وجود ندارد، مخاطب ناگزیر از دیدن آن است. در واقع دیوارها و فضاهای عمومی شهر، از جمله ساده‌ترین و پر مخاطب‌ترین ابزارهای تبلیغاتی و رسانه‌های محیطی در انقلاب‌ها برای تاثیر نهادن بر مردم بوده‌اند.

کد خبر 5426384

منبع: مهر

کلیدواژه: دیوارنگاری انقلاب اسلامی ایران دوسالانه دیوارنگاری شهری انقلاب اسلامی ایران معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی تازه های نشر نقد کتاب سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تجدید چاپ ترجمه ادبیات کودک و نوجوان رونمایی کتاب انتشارات کتاب جمکران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دفاع مقدس جنگ تحمیلی شهید بیانیه گام دوم انقلاب هنر انقلاب اسلامی تمدن نوین اسلامی رسانه های محیطی نقاشی دیواری انقلاب ها رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۸۴۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت پیام‌های رئیس اقلیم کردستان عراق در تهران

خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: سفر نیچروان بارزانی به تهران و سخنان او در مورد اهمیت نقش انقلاب اسلامی در سرنوشت کردهای عراقی؛ گویای ظرفیت‌های سیاسی و اشتراکات فرهنگی و ارزشی برای توسعه همکاری‌ها است.

آبان ماه سال ۱۳۹۰ بود که در دفتر ساده و معنوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، مسعود بارزانی رئیس وقت اقلیم کردستان عراق، در برابر آیت الله خامنه‌ای نشسته بود و به زبان فارسی، درباره اهمیت روابط تهران و کردها صحبت می‌کرد. او در سخنان خود، چندین بار به خاطر حمایت‌های دلسوزانه، از رهبر معظم انقلاب تشکر کرد. حالا ۱۳ سال از آن روز گذشته و این بار در تهران و باز هم در محضر رهبر انقلاب، این بار سیاستمدار کُرد دیگری به نام نیچروان نشسته که عهده دار پست ریاست اقلیم کردستان عراق است. بارزانی جوان، همانند عموی خود، دیدار با رهبری را رویداد مهمی می‌داند و شبکه تلویزیونی «روداو» که سالهاست از سوی نیچروان حمایت می‌شود، از چند روز پیش اعلام کرده که دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران نیز در برنامه سفر رئیس اقلیم، به تهران است.

در این سالیان، منطقه خاورمیانه؛ تحولات بزرگی را پشت سر گذاشته و بسیاری چیزها تغییر کرده است. اما چیزی که ثابت مانده، حضور مقتدرانه جمهوری اسلامی ایران در منطقه و نقش مشفقانه رهبر آن، برای ترسیم افق سیاسی و امنیتی منطقه است. کیست که نداند؛ رهبری در دیدار با سیاستمداران منطقه، همواره بر این موضوع تأکید می‌کنند که امنیت و ثبات منطقه در گرو همکاری و همفکری همه گروه‌های سیاسی و کشورها است و دو عنصری که به شدت، اضافی، آسیب‌زا و مخلّ امنیت این گوشه از جهان هستند، عبارتند از آمریکا و رژیم صهیونیستی اسراییل.

اهمیت حمایت جمهوری اسلامی ایران از کردها

«اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نبود، معلوم نبود که امروز، حرکت کُرد چه سرنوشتی داشت. رعایت حرمت این همکاری‌ها و تعاملات، خط قرمزی است که ما هرگز از آن عبور نخواهیم کرد». این‌ها بخشی از سخنانی است که نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق، با فارسی شیوا و سلیس در حضور سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران بر زبان آورد. همچنین دکتر جمشیدی معاون سیاسی دفتر ریاست جمهوری اسلامی ایران در صفحه ایکس خود نوشته است؛ نیچروان بارزانی در دیدار با آیت الله رئیسی، از نقش تاریخی بنیانگذار انقلاب اسلامی یاد کرده و گفته است: «امام خمینی فقط رهبر ایران نبود، رهبر ما هم بود».

نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق در سفر به تهران، دیدارهای متعددی با مقامات کشورمان داشت. دیدار با سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین‌امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب، سه دیدار مهم بارزانی در دوشنبه بهاری پایتخت جمهوری اسلامی بود.

نیچروان ادریس بارزانی که هم اکنون پست ریاست اقلیم کردستان عراق را در اختیار دارد؛ مدت‌ها در ایران زندگی کرده و همواره از این موضوع یاد می‌کند که ایران، در دوران آوارگی کردها به داد صدها هزار نفر از آنان رسیده است. او می‌گوید: «مرزهای ایران و اقلیم کردستان حتی در دوران کرونا نیز بسته نشد. انتظار ما از ایران آن است که همچنان برای رفع مشکلات در عراق و ساختن کشوری آباد و پیشرفته در کنار ما باشد. روابط گذشته ما افتخارآمیز است و تلاش ما بر این است که آینده‌ای درخشان و بهتر از گذشته بسازیم.» البته رئیس اقلیم؛ حساسیت جمهوری اسلامی ایران در مورد مسأله امنیت را نیز درک کرده و درباره این موضوع گفته است: «هیچ عقل سلیمی اجازه نمی‌دهد ما روابط با رژیمی را که امروز در بدترین موقعیت خود قرار دارد، بر روابط با کشور قدرتمند و دوست ترجیح دهیم».

رئیسی نیز در این دیدار اعلام کرد: «ایران مانعی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و مراودات تجاری با اقلیم کردستان ندارد. ما مرزهای طولانی میان دو طرف را فرصتی ارزشمند برای ارتقای سطح روابط می‌دانیم، اما امنیت اساس و بستر ضروری هر نوع همکاری و گسترش تعاملات است».

سید ابراهیم رئیسی در ادامه، از مقاطع تاریخی روابط جمهوری اسلامی ایران و کردها یاد کرده و اعلام کرد: «حمایت ایران از کردها چه در زمان رژیم صدام، چه قتل عام حلبچه و حمله داعش اثبات می‌کند که ایران پشتوانه‌ای بزرگ و دوست روزهای سخت عراق و کردستان است. دولت و ملت ایران، امنیت عراق را به مثابه امنیت خود میشمارند. ما نسبت به حسن نیت و دوستی برادران عراقی و کرد خود اطمینان داریم، اما با توجه به کینه ورزی دشمنان از جمله رژیم صهیونیستی علیه ملت ایران، انتظار داریم دولت عراق و اقلیم کردستان به طور مطلق از هرگونه سوء استفاده عناصر دشمن صهیونیستی و عناصر ضد انقلاب از خاک این منطقه علیه ایران جلوگیری به عمل آورند».

تأکید مجدد رئیس جمهور ایران بر اجرای کامل و دقیق مفاد توافقنامه امنیتی فیمابین و خلع سلاح کامل و عدم حضور عناصر ضد انقلاب در خاک عراق، از دیگر نکات مهم در دیدار رئیسی – بارزانی بود.

رئیس اقلیم کردستان عراق نیز یک بار دیگر از نقش شهید قاسم سلیمانی در امنیت و بقای کردستان یاد کرد و درباره ویژگی‌های عراق در مقاطع اخیر گفت: «شالوده عراق جدید و روابط امروز فیمابین برآمده از همکاری مبارک ایران و عراق است و لذا ایران برای ما صرفاً یک همسایه نیست».

بارزانی –‌امیرعبداللهیان، گفتگو درباره گسترش همکاری‌ها

دیدار رئیس اقلیم کردستان عراق با حسین‌امیر عبداللهیان در وزارت امور خارجه، در فضایی دوستانه برگزار شد.

در دیدار بین دو هیأت تهران و اقلیم کردستان عراق، موضوعات مهمی همچون امنیت مرزها، توسعه همکاری‌های تجاری و توسعه روابط دوستانه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بارزانی در این دیدار، بر تمایل اقلیم کردستان عراق برای همکاری با بازرگانان ایرانی تأکید کرد و به این اشاره کرد که رایزنی‌های مقامات جمهوری اسلامی ایران، نقش ارزشمندی در تأمین ثبات و امنیت عراق و منطقه داشته است.

اعضای هیأت همراه بارزانی در دیدار با امیرعبداللهیان، عبارت بودند از: شیخ جعفر شیخ مصطفی معاون رئیس اقلیم کردستان، مصطفی سیدقادر معاون رئیس اقلیم کردستان، دلشاد شهاب مشاور ارشد رئیس اقلیم کردستان، ریبر احمد وزیر امور داخلی اقلیم کردستان، فوزی حریری رئیس دفتر بارزانی و عبدالله آکره‌ای مشاور رئیس اقلیم کردستان در امور ایران.

به قول علی محمد صالح از سیاستمداران مشهور کُرد و رئیس جریان موضع میهنی، بارزانی به دنبال نزدیک شدن به تهران است. علی محمد صالح، در شبکه‌های اجتماعی به این اشاره کرده که بارزانی برای حل معضلات مهمی همچون اختلاف نظر درباره برگزاری انتخابات پارلمان محلی، به رایزنی طرف ایرانی نیاز دارد. این سیاستمدار شناخته شده اهل سلیمانیه، معتقد است که رئیس اقلیم کردستان عراق، می‌تواند برگزاری انتخابات را به تعویق بیاندازد اما می‌داند که اتخاذ چنین تصمیم مهمی و اجرای آن؛ بدون رایزنی با ایران، دشوار است.

ناظم دباغ نماینده دولت اقلیم کردستان در تهران، درباره سفر نچیروان بارزانی به تهران گفته است: «سفر نچیروان بارزانی مهمترین سفر در تاریخ روابط دیرینه ایران و اقلیم کردستان است. موضع رئیس اقلیم کردستان و هیئت همراه وی نشان دهنده جایگاه و موقعیت دولت اقلیم کردستان است. محور اصلی گفتگوهای نچیروان بارزانی با مقامات ایران، تأکید بر دوستی و اتحاد استراتژیک میان ایران و اقلیم کردستان است. چرا که ایران، کُردهای عراق را متحد استراتژیک خود می‌داند». این همرزم قدیمی جلال طالبانی گفته است: «تصور می‌کنم همواره آمادگی لازم برای ایجاد روابط نزدیک‌تر و حل اختلافات میان دو طرف وجود دارد».

کد خبر 6098676