به نقل از «قدس آنلاین»

شرایط مناظره علمی و منصفانه در سیره ثامن الائمه(ع)

تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۳۹۲۵۸

یکی از آداب مناظره، فراهم کردن زمینه، برای طرح نظریات مخالف است، تا وی به سهولت بتواند به آنچه که می‌خواهد استدلال کند.

به گزارش قدس آنلاین، برکت وجود حرم مطهر حضرت امام رضا علیه‌السلام در سرزمین ما و حضور معنوی ایشان در سرتاسر کشور و در دل آحاد مردم ما آشکار است. علم و دانش، از ابتدایی‌ترین نیازهای مناظره است؛ زیرا بدون علم هرگز راه به جایی برده نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 اباصلت هروی درباره گستردگی علم امام رضا علیه السلام، گفت: «من از علی بن موسی‌الرضا علیه السلام دانشمندتر و عالم‌تر ندیده‌ام و هیچ عالمی او را دیدار نکرد مگر اینکه همین را مانند من شهادت داد.» امام رضا علیه السلام وقتی با هر قومی با زبان خودش سخن گفت، برای فرو نشاندن اعجاب ابا صلت، فرمود: «یَا أَبَا الصَّلْت‏، أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیَتَّخِذَ حُجَّةً عَلَی قَوْمٍ وَ هُوَ لَا یَعْرِفُ لُغَاتِهِمْ؛ ای ابا صلت، من حجت خدا بر مردم هستم و هرگز خدا کسی را بر قومی حجت قرار نمی‌دهد در حالی که نسبت به زبان آن قوم شناخت نداشته باشد.»

در همین راستا محمدهاشم شفیعی  به بررسی مناظره به عنوان روش مبارزه علمی امام رضا (ع) پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم:

امام رضا علیه السلام، هشتمین امام واجب التعظیم شیعیان است که در سال ۱۴۸ ه ق، در مدینه به دنیا آمد. پدر ایشان امام موسی بن جعفر علیهما السلام و مادرش نجمه خاتون علیها السلام است. نام مبارکش، علی و به لقب «رضا» شهرت دارد .[۱] یکی از لحظات پرفروغ در زندگی امام رضا علیه السلام، مبارزات آن حضرت در قالب مناظره با مجموعه‌ای از انحرافات فکری و اعتقادی بود؛ زیرا همواره در کنار حق و حقیقت، جریان‌های انحرافی مانند کف روی آب خودنمایی می‌کنند .[۲]

قرآن کریم این نوع مبارزه را «جِدال أحسن» نامیده است. «وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ ؛[۳] و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن!»

مناظره، آداب و شرایطی دارد که رعایت آنها، به نتیجه مناظره کمک می‌کند:

یک. استفاده از منابع مورد قبول طرف مقابل

یکی از شرایط مناظره استفاده از منابع مورد قبول طرف مقابل است. همانگونه که امام رضا علیه السلام، به خوبی از این مورد استفاده کرده است.

رأس الجالوت (بزرگ یهودیان) در جریان مناظره با امام رضا علیه السلام گفت: هیچ دلیلی از تو نمی‌پذیرم، مگر اینکه از تورات برای من استدلال کنید. امام رضا علیه السلام نیز برای اثبات نبوت پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله، از تورات دلیل آورده و فرمودند: آیا می‌دانی که موسی به بنی اسرائیل گفت: به زودی پیامبری از فرزندان برادران شما می‌آید؛ سخن او را بشنوید و کلامش را تصدیق کنید؟ آیا برای بنی اسرائیل برادرانی جز فرزندان اسماعیل وجود دارد؟ به یقین می‌دانی اسرائیل فرزند اسحاق و اسحاق برادر اسماعیل است و هر دو فرزندان حضرت ابراهیم هستند.

رأس الجالوت گفت: درست است. این سخن حضرت موسی است. حضرت فرمود: آیا از برادران بنی اسرائیل و از نسل حضرت اسماعیل، کسی غیر از حضرت محمّد صلی الله علیه و آله آمده است؟ رأس الجالوت گفت: نه ![۴]

در این مناظره امام رضا علیه السلام از توراتی که مورد قبول رأس الجالوت است، نبوت پیامبر خاتم را ثابت کرد.

دو. علم و دانش کافی

علم و دانش، از ابتدایی‌ترین نیازهای مناظره است؛ زیرا بدون علم هرگز راه به جایی برده نمی‌شود. ابا صلت هروی درباره گستردگی علم امام رضا علیه السلام، گفت: «من از علی بن موسی‌الرضا علیه السلام دانشمندتر و عالم‌تر ندیده‌ام و هیچ عالمی او را دیدار نکرد مگر اینکه همین را مانند من شهادت داد .»[۵]

امام رضا علیه السلام وقتی با هر قومی با زبان خودش سخن گفت، برای فرو نشاندن اعجاب ابا صلت، فرمود: «یَا أَبَا الصَّلْت‏، أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیَتَّخِذَ حُجَّةً عَلَی قَوْمٍ وَ هُوَ لَا یَعْرِفُ لُغَاتِهِم ْ؛[۶] ای ابا صلت، من حجت خدا بر مردم هستم و هرگز خدا کسی را بر قومی حجت قرار نمی‌دهد در حالی که نسبت به زبان آن قوم شناخت نداشته باشد.»

مأمون عباسی، برای کم کردن نفوذ امام در قلوب مردم، اقدام به تشکیل جلسات مناظره کرد تا با مغلوب شدن حضرت در یکی از این مناظرات به هدف شوم خود برسد. یکی از اصحاب امام به نام نوفلی، از اینکه امام رضا علیه السلام مغلوب شود در هراس بود. حضرت برای تسلی خاطر نوفلی فرمود:

«زمانی که با اهل تورات با توراتشان، با مسیحیان با انجیلشان، با اهل زبور با زبورشان، با صابئین به زبان عبری، با زرتشتیان به فارسی و با رومیان به رومی و با هر فرقه‌ای از علما به زبان خودشان بحث نموده، همه را مغلوب کنم، مأمون از تشکیل چنین جلساتی پشیمان خواهد شد .»[۷]

سه. فراهم کردن آوردن فضایی آرام، برای طرح دیدگاه طرفین

یکی از آداب مناظره، فراهم کردن زمینه، برای طرح نظریات مخالف است، تا وی به سهولت بتواند به آنچه که می‌خواهد استدلال کند. این گونه برخورد علاوه بر اینکه طرف مقابل را خلع سلاح می‌کند، هر گونه بهانه را از وی می‌گیرد. حضرت امام رضا علیه السلام بر همین روش عمل می‌کرد.

امام رضا علیه السلام بعد از غلبه بر مسحیان، یهودیان و زرتشتیان، فرمود: «آیا در میان شما کسی هست که با اسلام مخالف باشد؟ اگر مایل است، بدون اضطراب و نگرانی سؤالاتش را مطرح کند.» در اینجا بود که عمران صابی بلند شد و گفت: اگر دعوت نمی‌کردی! سوال نمی‌کردم، سپس سوالاتی در مورد خدا و نخستین وجود پرسید و امام علیه السلام جواب دادند .[۸] پس اگر امام زمینه را فراهم نکرده بود، هرگز عمران صابی سوالش را مطرح نمی‌کرد.

به هر حال امام رضا علیه السلام در مناظره چنان با تسلط کامل سخن گفت که تمام افراد، در مجلس‌های مختلف و به گونه‌های مختلف، وی را تحسین کردند.

پی نوشت‌ها:
[۱]. إعلام الوری، طبرسی، ج ۲، ص ۴۰.
[۲]. سوره رعد، آیه ۱۷.
[۳]. سوره نحل، آیه ۱۲۵.
[۴]. التوحید، صدوق، ج ۱، ص ۴۲۲.
[۵]. اعلام الوری، طبرسی، ج ۲، ص ۶۴.
[۶]. عیون اخبار الرضا علیه السلام، صدوق. ج ۲، ص ۲۲۸.
[۷]. همان، ج ۱، ص ۱۵۶.
[۸]. همان، ص ۱۶۸.

انتهای پیام/

منبع: مهر

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: امام رضا ع مناظره علمی امام رضا علیه السلام امام رضا ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۳۹۲۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برپایی بیش از ۸ هزار محفل شیرخوارگان حسینی در ایران و کشور‌های جهان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، دبیر مجمع جهانی علی‌اصغر گفت: بزرگ‌ترین محفل شیرخوارگان حسینی در نخستین جمعه ماه محرم به همت مجمع جهانی علی‌اصغر (علیه السلام) و با کمک و همراهی آستان قدس رضوی در حرم مطهر امام رضا (علیه السلام) برگزار می‌شود.

داود منافی‌پور با اشاره به گشایش کارگاه دوخت لباس شیرخوارگان حسینی در باب‌الهادی (علیه السلام) حرم مطهر رضوی افزود:  این محفل در ایران و ۴۵ کشور جهان در نخستین جمعه ماه محرم به همت مجمع جهانی علی‌اصغر (علیه السلام) برگزار خواهد شد.

وی گفت: همزمان با افتتاح کارگاه دوخت لباس در حرم رضوی، ۷۲ کارگاه دوخت لباس در ایران اسلامی و ۴ کشور بحرین، عراق، هندوستان و ترکیه کار خود را آغاز کردند.

دبیر مجمع جهانی علی‌اصغر افزود: در این کارگاه‌ها تعداد زیادی از بانوان به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کنند و با تهیه، توزیع و اهدای این لباس‌ها به برخی از نقاط ایران و جهان این لباس‌ها در صبح نخستین جمعه ماه محرم به صورت رایگان در اختیار مادران و شیرخوارگان قرار می‌گیرد.

منافی‌پور گفت: دوخت لباس شیرخوارگان حسینی از حدود  سال ۱۳۸۶ به طور رسمی و با هزینه‌های مردمی آغاز شد و داوطلبان هر ساله از ولادت حضرت علی‌اصغر (علیه السلام) تا  نخستین جمعه ماه محرم در این کارگاه گرد هم می‌آیند و شروع به دوخت لباس‌های سبز علوی برای این مراسم می‌کنند.

دوخت ۵۰۰ هزار دست لباس و توزیع در سطح کشور و بین‌الملل
وی با تجلیل از همت و تلاش بانوان  فعال در این کارگاه‌ها گفت: هر ساله حدود ۵۰۰ هزار دست لباس دوخته، به صورت شکیل بسته‌بندی و مزین به سربند یا صاحب‌الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می‌شود.

دبیر مجمع جهانی علی‌اصغر (علیه السلام)  افزود:  در هر بسته‌بندی نذرنامه‌ای قرار می‌گیرد و در سطح کشور توزیع می‌شود.

منافی‌پور گفت: کارگاه دوخت لباس مرکزی که در تهران برپا می‌شود علاوه بر دوخت لباس‌های استان تهران، لباس‌های شیرخوارگان حسینی را در سطح بین‌المللی تأمین می‌کند.

وی افزود: هزینه‌های این کارگاه‌ها مردمی است و از نذورات مردمی تهیه می‌شود.

دبیر مجمع جهانی علی‌اصغر (علیه السلام)  محتوای نذر نامه را که به ۱۲ زبان عربی، انگلیسی، آذری، اردو، سواحیلی، روسی، اسپانیولی، آلمانی، ایتالیایی، فرانسوی، ترکی و هوسایی ترجمه شده است، چنین عنوان کرد: یا صاحب‌الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فرزندم را نذر یاری قیام تو می‌کنم، او را برای ظهور نزدیک برگزین و حفظ کن.