به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

شعله جنگ در اروپا مسیر تجارت جهانی را خم کرد

تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۳۳۰۰۷

 طی قرن گذشته برافروختن آتش جنگ‌های سرد و گرم در اروپا علاوه بر خلق فجایع انسانی در این قاره و دیگر ممالک تاثیرپذیر از شرایط دولت‌های قدرتمند، پارادایم و الگو‌های اقتصادی و سیاسی حاکم بر روابط دیگر کشور‌های جهان را تحت تاثیر قرار داده است، چنانکه جنگ و مناقشه روسیه و اوکراین بر حوزه‌های مختلف از ورزش و رسانه گرفته تا سیاست و تجارت جهانی نیز سایه انداخته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مناقشه به صورت خاص ترانزیت کالا از مسیر اروپا را به شدت دستخوش تحولات عمده کرده است که احمد زمانیان یزدی یک فعال عرصه ترانزیت و حمل و نقل بین المللی کالا  و رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی خراسان رضوی در این خصوص  گفت: تحریم‌های وضع شده علیه تجارت روسیه و تداوم جنگ اوکراین در اروپا موجب شده مسیر‌های قدیمی تردد تجاری و ترانزیت کالا‌های روسی از مسیر اروپا مسدود شود، از طرفی به دلیل ممانعت ترکیه، تجارت روسیه از طریق دریای سیاه نیز میسر نبوده و یا با اختلال همراه است.

 او افزود: اکنون ایران به دلیل برخورداری از زیرساخت‌های لجستیکی ریلی و جاده‌ای مناسب و دسترسی به آب‌های آزاد، بهترین گزینه برای کشور پهناور روسیه است تا تجارت خود با سایر کشور‌های جهان را ادامه دهد و همین موضوع به تلاش‌ها و توافقات امیدبخش برای عبور ۱۰ میلیون تن کالای ترانزیتی این کشور از ایران منجر شده است.

این فعال عرصه ترانزیت ادامه داد: ایران با در اختیار داشتن پنج گذرگاه در قالب دالان حمل و نقلی شمال - جنوب، می‌تواند چشم انداز ترانزیت میلیون‌ها تن کالای روسیه از خاک خود را محقق سازد که این امر آغاز شده است.

زمانیان بیان کرد: در این راستا مسیر‌ها و گذرگاه‌های متنوعی در ایران وجود دارد، ۲ گذرگاه زمینی و ریلی سرخس و اینچه برون در خراسان رضوی و گلستان ظرفیت بسیار خوبی به ویژه در بخش ریلی دارند و می‌توانند بخش قابل توجهی از ترانزیت ریلی روسیه را از طریق شبکه ریلی به بندرعباس منتقل کنند.

او تصریح کرد: اخیرا یک محموله ترانزیتی شامل ۳۹ کانتینر ۲۰ فوتی حامل ایزوگام سطحی از ایستگاه راه آهن چخوف روسیه بارگیری شد و پس از عبور از روسیه، قزاقستان و ترکمنستان، ماه گذشته وارد سرخس خراسان رضوی شد و پس از چند روز با طی مسیر هزار و ۶۰۰ کیلومتری به بندرعباس رسید.

رئیس انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی تأکید کرد: همچنین روسیه می‌تواند از بنادر خود در دریای خزر و از طریق کشتی، بار ترانزیتی خود را از بنادر امیرآباد و انزلی به ایران منتقل کند و از آنجا که بندر امیرآباد به ریل متصل است، می‌توان بار مذکور را با شبکه ریلی به بنادر جنوبی کشور انتقال داد.

زمانیان اظهار کرد: با وجود عدم اتصال بندر انزلی به خطوط ریلی، این بندر می‌تواند از طریق مسیر جاده‌ای بار‌های ترانزیتی روسیه را به بنادر و گذرگاه‌های مرزی جنوبی ایران برساند.

او افزود: روسیه می‌تواند علاوه بر اینکه به صورت مستقیم کالای ترانزیتی خود را از طریق جاده و مرز زمینی آستارا وارد ایران می‌کند، کالای ترانزیتی خود را از طریق ناوگان حمل ونقل بین المللی ایران و از گذرگاه مرزی آستارا با کشور جمهوری آذربایجان وارد ایران نماید تا به بنادر جنوبی منتقل شود.

رکوردشکنی ترانزیت ریلی در مرز سرخس

مصطفی نصیری ورگ مدیرکل راه آهن خراسان در تشریح وضعیت و چالش‌های ترانزیت ریلی کالا در مرز سرخس گفت: پارسال با حمل ۱.۸ میلیون تن بار در ایستگاه راه آهن سرخس، رکورد ۲۵ ساله ترانزیت ریلی شکسته شد، اما با گذشت پنج ماه از سال این رکورد در مقایسه با سال قبل شکسته نشده است.

او افزود: ترانزیت ریلی معمولا در نیمه دوم سال، رونق بیشتری دارد و رکورد ترانزیت ریلی پارسال نیز در نیمه دوم سال جابه جا شد که بدون شک تا پایان امسال نیز تغییراتی در پذیرش و حمل بار ترانزیتی صورت می‌گیرد.

مدیرکل راه آهن خراسان ادامه داد: پارسال نزدیک به سه میلیون تن بار بین المللی از طریق ایستگاه راه آهن سرخس با ترکمنستان و دیگر کشور‌های آسیای مرکزی مبادله شد که حدود ۱.۸ میلیون تن آن ترانزیت و بیش از ۱.۱ میلیون تن نیز صادرات و واردات بوده است.

نصیری ورگ بیان کرد: البته ظرفیت بالقوه جا به جایی بار بین المللی شامل ترانزیت ورودی و خروجی، صادرات و واردات در ایستگاه راه آهن سرخس در مرز با ترکمنستان ۷.۵ میلیون تن در سال است.

راه آهن خراسان معبر ترانزیت کالا در مسیر هند، چین، روسیه و قزاقستان

او تصریح کرد: هم اکنون خدمات حمل و نقل بار داخلی و بین‌المللی روزانه به وسیله ۱۰ رام قطار باری رفت و برگشت "برنامه ای" در مسیر سرخس - ایستگاه شهید مطهری، سرخس- تربت‌حیدریه، ایستگاه اسفراین - سنگان و ۲ قطار سرخس- بندر عباس در شبکه راه آهن خراسان برنامه‌ریزی و ارائه می‌شود.

مدیرکل راه آهن خراسان به ظرفیت مناسب ایستگاه سرخس برای جا به جایی بار ریلی از چین به ایران و بالعکس اشاره و تأکید کرد: حمل بار بین المللی ریلی از غرب کشور چین و از طریق خطوط ریلی کشور‌های آسیای مرکزی و در نهایت ترکمنستان و از طریق گذرگاه ریلی سرخس امکانپذیر است و در این مسیر از ظرفیت مناسب یاد شده می‌توان برای صادرات و ترانزیت کالا بهره برد.

نصیری ورگ اظهار کرد: بر اساس توافق انجام گرفته، قرار است سالانه پنج میلیون تن بار ترانزیتی کشور قزاقستان از طریق ایران منتقل شود که بخش عمده آن از طریق مرز ریلی سرخس صورت خواهد گرفت.

 او افزود: ایران با سامانه‌های حمل و نقلی مناسب، یک گذرگاه ترانزیتی اقتصادی، پایدار و سریع در مسیر شمال تا جنوب منطقه غرب آسیاست که می‌تواند میلیون‌ها تن بار ترانزیتی را در دالان اصلی شمال - جنوب با ظرفیت ریلی و حمل و نقل مناسب جابه جا کند.

اهمیت ترانزیت ریلی از ایران زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم تیرماه امسال نخستین قطار ترانزیتی از مبدا کشور قزاقستان در آسیای مرکزی از طریق مرز ریلی اینچه برون استان گلستان وارد کشور شد تا بار خود را در قالب دالان شمال- جنوب از طریق ایران به مقصد دیگر کشور‌ها منتقل کند.

چند روز بعد نیز نخستین قطار ترانزیتی در مسیر روسیه - هند، بار خود شامل مصالح ساختمانی را از طریق سرخس وارد ایران کرد تا در ادامه از طریق بنادر جنوبی کشور به هند ترانزیت کند.

رشد ۸۰ درصدی ترانزیت جاده‌ای به آسیای مرکزی از خراسان رضوی

نباید از نظر دور داشت که خراسان رضوی در شهرستان‌های سرخس، درگز و قوجان دارای سه مرز زمینی است که پس از کاهش محدودیت‌های کرونایی، فعلا فقط تردد‌های تجاری از ۲ مرز سرخس و لطف آباد رونق گرفته و مرز باجگیران محدود به تردد دیپلمات‌ها شده است.

مرتضی مجردی رئیس اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی در خصوص رونق ترانزیت از مسیر‌های جاده‌ای استان گفت: در چهار ماه نخست امسال ۳۸۷ هزار تن کالا از مرز‌های سرخس و لطف آباد خراسان رضوی در قالب ترانزیت خروجی به کشور‌های آسیای مرکزی حمل شده است که این رقم رشد ۸۴ درصدی را نشان می‌دهد.

او  افزود: ترانزیت ورودی کالا نیز طی بازه زمانی یاد شده به ۱۰۹ هزار تن رسیده که نشان دهنده افزایش ۷۳ درصدی حمل کالای ترانزیتی کشور‌های آسیای مرکزی از مرز‌های خراسان رضوی به ترکیه بوده است.

رئیس اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی  علت عمده افزایش ترانزیت را آغاز حمل یکسره بار از کشور ترکمنستان طی تیرماه عنوان کرد و ادامه داد: به علت محدودیت‌های ناشی از کرونا، حمل بار ترانزیتی تنها از طریق جابه جایی یدک و "ترانشیپمنت" کالا (بارسپاری) با ناوگان ترکمنستانی در مرز‌ها صورت می‌گرفت که با توافقات دوجانبه از ابتدای تیرماه امسال حمل یکسره بار نیز از مسیر ایران - ترکمنستان - ازبکستان و بالعکس آغاز شد.

جنگ اوکراین تنور ترانزیت جاده‌ای خراسان رضوی را داغ کرد

وقوع جنگ اوکراین یکی از دیگر دلایل افزایش حمل کالای ترانزیتی به کشور‌های آسیای مرکزی از طریق ترکیه و مرز‌های خراسان رضوی به ترکمنستان بوده است.

زمانیان یزدی  رئیس اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی گفت: پنج کشور آسیای مرکزی بخشی از کالای مورد نیاز خود را از کشور‌های اروپایی تامین می‌کنند، پیش از جنگ اوکراین، این کالا‌ها از مسیر روسیه به این کشور‌ها ترانزیت می‌شد، اما اکنون با توجه به مناقشه بین روسیه و کشور‌های اروپایی، این ترانزیت کالا از طریق ترکیه و مرز‌های ایران با کشور ترکمنستان تغییر مسیر داده است.

او افزود: تعرفه‌های حمل و نقلی در منطقه همانند گذشته است، اما باید در نظر داشت برای توفیق در زمینه ترانزیت حدود ۲۰ میلیون تن کالا از مسیر ایران، باید برخی نواقص این مسیر برطرف شود.

رئیس اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی ادامه داد: باید مرز‌ها و بنادر برای تسهیل در امر بارگیری، تخلیه و انجام تشریفات مرزی و گمرکی تجهیز شود، الان در بحث دموراژ (جریمه دیرکرد عودت کانتینر) صاحبان کانتینر هزینه‌ها و گاه خسارت‌های زیادی بابت تاخیر در ترخیص کالا می‌پردازند و اگر بخواهیم ترانزیت کانتینری روسیه از ایران انجام شود، باید این نواقص برطرف شود.

خراسان رضوی از شمال و شمال شرق ۵۳۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد که این مرز در محدوده شهرستان‌های قوچان، درگز، کلات، سرخس و صالح‌آباد واقع است.

ترکمنستان دارای چهار گذرگاه با ایران شامل گذرگاه مرزی سرخس، لطف آباد، باجگیران (هر سه در خراسان رضوی) و اینچه برون (در گلستان) است که عمده تردد‌های تجاری ریلی و جاده‌ای ۲ کشور به ترتیب از طریق سرخس، اینچه برون و لطف آباد انجام می‌شود.

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: تجارت جهانی دیپلماسی اقتصادی ترانزیت کالا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۳۳۰۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایجاد بازارچه مرزی سرخس در انتظار منطقه آزادشدن

به گزارش قدس خراسان، بازارچه‌های مرزی از شاهراه‌های مهمی است که سبب رونق اقتصادی در میان مرزنشینان می‌شود، بهره‌گیری از این فرصت یکی از بهترین راهکارها برای رونق اقتصادی در مناطق مرزنشین کشور است که در قالب داد و ستد و مبادلات تجاری با کشورهای همسایه از طریق مرزهای رسمی و بازارچه‌های غیررسمی صورت می‌گیرد.

خراسان رضوی از شمال و شمال شرق به طول تقریبی ۵۳۱ کیلومتر و ۶۰۰ متر دارای مرز مشترک با ترکمنستان و از شرق به طول حدود ۳۰۲ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان است، بدین ترتیب شهرستان‌های قوچان، درگز، کلات، سرخس و صالح‌آباد با ترکمنستان و شهرستان‌های تربت‌جام، تایباد و خواف با افغانستان مرز مشترک دارند.

بازارچه‌های مرزی در این مناطق نقش بسیار مهمی در ارتزاق و ایجاد شغل برای مرزنشینان دارند، اما با شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های ایجاد شده برای پیشگیری از انتقال این بیماری، دو بازارچه مرزی باجگیران و دوغارون عملاً تعطیل شد و این محدودیت‌ها تا ابتدای سال ۱۴۰۲ ادامه داشت، از ۷ فروردین‌ ماه ۱۴۰۲ ترکمنستان دروازه مسافری پایانه مرزی باجگیران را پس از سه سال وقفه به صورت کامل بازگشایی کرد.

بازگشت رونق به بازارچه‌های مرزی خراسان رضوی پس از کرونا 

در این باره شیوا خوش‌نسب، مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری خراسان رضوی در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود: برای نخستین بار هفت استان کشور برای نوروز ۱۴۰۲ برای حضور در بازارچه‌های مرزی استان اعلام آمادگی کرده‌اند که در این طرح به صورت آزمایشی بازارچه مرزی باجگیران فعالیت خود را شروع کرده است. این بازارچه با استفاده از تولیدات زنان و بانوان کارآفرین به‌صورت ویژه فعالیت می‌کند.

ناظر گمرکات خراسان رضوی نیز در فروردین ماه سال جاری درباره میزان صادرات کالا اعلام کرد: میزان صادرات کالا از گمرکات و بازارچه‌های مرزی استان در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱ در وزن ۳۱ درصد و در ارزش ۱۹ درصد افزایش یافت.

جواد جعفری افزود: در یک سال گذشته میزان صادرات کالا از گمرکات و بازارچه‌های مرزی استان معادل ۲میلیون و ۹۱۲ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بود در حالی که در سال ۱۴۰۱، ۲میلیون و ۲۲۲ هزار تن کالا به ارزش یک میلیون و ۴۳۴ هزار دلار از گمرک‌ها و بازارچه‌های مرزی خراسان رضوی به خارج از کشور صادر شده بود.

وی اضافه کرد: عمده اقلام صادراتی از خراسان رضوی در سال ۱۴۰۲ زعفران، پسته، کامپاند پلی‌اتیلن و تخم خوراکی پرندگان بود که عمدتاً به کشورهای افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان صادر شد.

پیشرفت فیزیکی ۵۰درصدی طرح ساماندهی بازارچه مرزی دوغارون 

مسئول هماهنگی بازارچه‌های مرزی و روابط خارجی استانداری خراسان رضوی نیز روز گذشته در گفت‌وگو با رسانه‌ها از فراهم شدن زمینه اشتغال مستقیم برای بیش از ۷۰۰ نفر در دو بازارچه مرزی دوغارون و باجگیران خبر داد.

هادی حقیقی افزود: اشتغال غیرمستقیم در این بازارچه‌های مرزی به بیش از ۲هزار نفر می‌رسد.

وی با اشاره به برنامه‌های عمرانی در بازارچه‌های مرزی استان خراسان رضوی ادامه داد: با هدف ارائه خدمات بهتر به فعالان اقتصادی در بازارچه‌های مرزی استان و افزایش سطح تعاملات در این بخش با کشورهای همجوار، هم اکنون محوطه‌سازی، ایجاد فضاهای رفاهی برای تاجران در بازارچه مرزی دوغارون و توسعه فضای بارانداز در بازارچه مرزی باجگیران در حال انجام است.

مسئول هماهنگی بازارچه‌های مرزی و روابط خارجی استانداری خراسان رضوی اظهار کرد: طرح ساماندهی بازارچه مرزی دوغارون بهمن ماه سال ۱۴۰۱ آغاز شد که تاکنون بیش از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و امیدواریم بخشی از این طرح در سال جاری به بهره‌برداری برسد.

حقیقی با اشاره به اینکه در حال حاضر دو بازارچه مرزی دوغارون و باجگیران در خراسان رضوی فعال است، گفت: بازارچه مرزی دوغارون مهم‌ترین کانون اقتصادی ایران با افغانستان است، برای افزایش صادرات از این منطقه به بازارهای هدف این کشور همسایه، ساخت ۱۵۴ غرفه تجاری در ۱۳ ماه گذشته در دوغارون آغاز شده است.

وی گفت: فعالیت صاحبان کالاهای ایرانی و افغانستانی در بازارچه مرزی دوغارون مورد بررسی مقامات دو کشور قرار گرفته که محقق شدن آن نقش زیادی در اشتغال پایدار جوانان جویای کار دارد.

بازارچه مرزی سرخس؛ ظرفیت بالقوه مغفول‌مانده

ایجاد بازارچه مرزی مشترک ایران و ترکمنستان در مرز سرخس نیز از جمله موضوعاتی است که از دهه۷۰ مطرح بوده و قول‌هایی درباره آن داده شده است و دوباره از اسفندماه ۱۳۹۹ جدی‌تر صدرنشین رسانه‌ها شد و از آن زمان مدیریت منطقه ویژه اقتصادی سرخس، به طرف ترکمنستانی پیشنهاد ایجاد این بازارچه مرزی را داده بود.

حقیقی، مدیر بازارچه‌های مرزی خراسان رضوی درباره این موضوع به رسانه‌ها گفته بود: تاکنون در مرز سرخس فعالیت بازارچه‌ای انجام نمی‌گرفته است، اما به نظر می‌رسد منطقه ویژه اقتصادی سرخس فضای مناسبی برای انجام عملیات بازارچه‌ای داشته باشد.

وی در ۱۶ خرداد ماه ۱۴۰۲ نیز از موافقت ترکمنستان درباره راه‌اندازی بازارچه مرزی سرخس در کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکمنستان خبر داد.

مدیر بازارچه‌های مرزی خراسان رضوی با بیان اینکه راه‌اندازی بازارچه مرزی در سرخس به توسعه روابط اقتصادی دو کشور کمک شایانی می‌کند، گفت: راه‌اندازی بازارچه مرزی سرخس در نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور ایران و ترکمنستان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و درباره جزئیات راه‌اندازی آن تصمیم‌گیری می‌شود.

فرماندار وقت سرخس نیز در ۱۵ آبان ماه ۱۴۰۲ در جمع رسانه‌ها از موافقت شورای تأمین خراسان رضوی با راه‌اندازی بازارچه مرزی سرخس خبر داد و گفت: پنجمین نشست کارویژه مرز شورای تأمین خراسان رضوی در مرز باجگیران شهرستان قوچان برگزار شد و موضوع ایجاد بازارچه مرزی به تصویب این شورا رسید.

حسن نوری‌زاده افزود: پس از این مصوبه مقرر شد دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی برای ایجاد این بازارچه مرزی پیگیری‌های بعدی را انجام دهد.

با وجود همه موافقت‌های صورت گرفته اما همچنان بازارچه مرزی سرخس راه‌اندازی نشده؛ چرا که به گفته محمدرضا رجبی ‌مقدم، فرماندار سرخس در بهمن ماه ۱۴۰۲، بازارچه مرزی جزو ملزومات منطقه آزاد است و تا سرخس منطقه آزاد نشود، ایجاد بازارچه موضوعیت پیدا نمی‌کند. با توجه به این اظهارنظر باید منتظرماند تا شخصیت حقوقی سازمان منطقه‌آزاد سرخس شکل بگیرد تا منطقه شمال شرق و بومیان سرخس از ظرفیت بالقوه‌ای که از دهه۷۰ بالفعل نشده است بهره‌مند شوند. 

خبرنگار: فریده خسروی