به نقل از «تین نیوز»

آینده‌ نگری ترانزیت؛ حلقه مغفول در توسعه ایران

تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۳۷۶۵۸

تین نیوز سید عبدالکریم محقق* :

ایران به لحاظ جغرافیایی در محل تلاقی کریدورهای تجاری شمالی - جنوبی و شرقی - غربی قرار دارد که بر اساس این موقعیت می تواند نقش مهمی در ترانزیت کالا مابین چین، شرق و جنوب شرق و منطقه هندو چین با غرب و اروپا و همچنین مابین روسیه و کشورهای آسیای میانه و جنوب خلیج فارس و آفریقا ایفا کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

براساس همین توانایی بود که رهبر انقلاب در سال ۱۳۷۹ ایفای نقش برجسته در ترانزیت و تجارت بین الملل را یکی از محورهای اصلی در سیاست کلی بخش حمل و نقل تلقی کردند.

در اهمیت ترانزیت در اقتصاد کشور می توان به افزایش درآمدهای دولت با توجه به رونق گرفتن صنعت حمل و نقل ریلی، جاده و دریایی، بیمه و بانکداری، گمرک، ایجاد اشتغال پایدار و همچنین کاهش اثر تحریم های اقتصادی اشاره کرد.

با توجه به شرایط تحریمی ایران، ارتباط تجاری موثر با کشورهای منطقه و به خصوص همسایگان از طریق شبکه حمل و نقلی مناسب که دارای سرعت بالا، هزینه کم، دسترسی آسان باشند تسهیل کننده تجارت منطقه ای و عامل اصلی توسعه و پیشرفت کشور خواهد بود.

با این حال علیرغم داشتن موقعیت جغرافیایی برای ترانزیت کالا، این بخش تاکنون ارزآوری بایسته ای برای کشور نداشته است. هرچند بیشتر مقامات دولتی، دلیل این امر را تحریم های امریکا و غرب علیه بنادر و بخش دریانوردی ایران ذکر می کنند اما بر کسی پوشیده نیست که علاوه بر تحریم، فقدان یک نهاد راهبردی فرابخشی فعال، نبود آینده نگری و یک نقشه راه یا برنامه ملی برای توسعه کریدورهای ترانزیتی، کمبود زیرساخت های حمل و نقل و عدم تکمیل کریدورهای ریلی و جاده ای، از جمله راه آهن مشهد به چابهار و رشت به آستارا و همچنین عدم اتصال غرب و شرق کشور به شبکه آزاد راهی، موقعیت ترانزیتی ایران را بیش از پیش دچار مشکل کرده است.

عدم آینده نگری در حوزه ترانزیتی کشور در حالی صورت می گیرد که ایفای بهینه نقش ترانزیتی، علاوه بر درآمدزایی، می تواند جایگاه راهبردی سیاسی و امنیتی کشور در معادلات منطقه ای و بین المللی را بهبود ببخشد. بی گمان هرچه موقعیت ایران در شاهراه های حمل و نقل بین المللی بار و مسافر و زنجیره تامین جهانی تقویت شود امنیت ملی کشور پایدارتر خواهد بود. رقبای منطقه ای و کشورهای همسایه به شدت در حال سرمایه گذاری برای ایفای نقش ترانزیتی خود و همچنین به حاشیه راندن جایگاه ترانزیتی ایران هستند و به باور کارشناسان خوشبین حمل و نقل، ایران با همین وضع موجود، ظرفیت ترانزیتی کشور بسیار بیشتر از میزان فعلی را دارد و دولت نیز علیرغم کمبودها هدف گذاری صورت گرفته برای ترانزیت سال ۱۴۰۱ را با توجه به جنگ روسیه علیه اوکراین ۲۰ میلیون تن تا پایان سال پیش بینی کرده است اما آمارها چیز دیگری را می گوید. 

نگاهی به آمار ترانزیت کشور نشان می دهد در سال ۱۴۰۰ مجموع بار ترانزیت کشور از طریق ناوگان جاده ای و ریلی حدود ۱۱.۲ میلیون تن بوده که ۹.۳ میلیون سهم جاده و ۱.۹ میلیون تن سهم راه آهن بوده است و از مجموع بار ترانزیت شده، حدود ۷.۵ میلیون تن کالای غیرنفتی و بیش از ۳.۷ میلیون تن کالای نفتی بوده است. در ۳ ماهه اول سال ۱۴۰۱ نیز مجموع بار ترانزیت کشور ۳.۲ میلیون تن بوده که ۲.۸ میلیون از طریق جاده و ۴۳۰ هزار تن سهم ریل بوده است.

همچنین از این مقدار حدود ۲ میلبون تن کالای غیر نفتی و حدود ۱.۱۷۰ میلیون تن کالای نفتی بوده است. هرچند آمار ترانزیت کشور در سال جاری به دلیل تحریم روسیه از سوی غرب، عمدتا با تکیه بر کریدور شمال - جنوب، روند روبه رشدی را طی می کند ولی با این حال نمی توان به پیش بینی های دولتی ها برای درآمد ارزی از طریق ترانزیت کشور خوشبین بود. چرا که برای پایداری این روند رو به رشد می بایست اقداماتی اساسی صورت گیرد.

تجهیز امکانات و زیرساخت ها، فراهم آوردن تسهیلات گسترده در بخش های مختلف حمل و نقل، انجام سرمایه گذاری های لازم، اقدام کلیه بخش های دولتی در حرکتی هماهنگ به منظور رفع موانع و تسهیل امر ترانزیت و تبلیغات گسترده می تواند در بهره وری اثربخش از موقعیت جغرافیایی و منحصر به فرد ترانزیت موثر باشد.

 همچنین توسعه و تکمیل زیرساخت های ترانزیتی با اولویت خطوط ریلی و مسیرهای شریانی واقع در کریدورهای ترانزیتی، به کارگیری فناوری های نوین در فرایندهای کنترل و بازرسی با هدف کاهش زمان ترانزیت، شناسایی و اصلاح قوانین و مقررات متعدد و غیر ضروری، اصلاح قوانین داخلی متناسب با قوانین بین المللی، ساده سازی و کاهش اسناد و تشریفات زائد در امر ترانزیت، توسعه نوار ساحلی و پسابندری به خصوص در بندر چابهار و اجرای توافق نامه های چندجانبه گمرکی و حمل و نقلی در کریدورهای ترانزیتی و همچنین بهبود روابط سیاسی و امنیتی با کشورهای تاثیرگذار منطقه می تواند روند روبه رشد ترانزیت کالا از کشور را سرعت ببخشد.

* کارشناس حمل و نقل

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: چین روسیه خلیج فارس رهبر انقلاب تجارت بخش حمل و نقل حمل و نقل تحریم های اقتصادی توسعه و پیشرفت مشهد سرمایه گذاری تبلیغات قوانین و مقررات بندر چابهار تحریم اقتصادی حمل و نقل ریلی ترانزیت کالا کریدور شمال جنوب شبکه حمل و نقل ترانزیت ایران کریدور ترانزیتی درآمد ترانزیتی ترانزیت کشور میلیون تن حمل و نقل تن کالای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۳۷۶۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رشد صادرات و ترانزیت آستارا؛ مرز مهم اقتصادی کشور

ایسنا/گیلان ‌مدیرکل گمرک آستارا، گفت: رشد میزان صادرات و ترانزیت و سایر رویه ها از مرزهای مختلف شهرستان آستارا در شمال غربی استان گیلان سبب شده است تا شاهد افزایش درآمد عمومی این گمرک در سال ۱۴۰۲ باشیم.

علی حسین ذوالقدری روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت ماه در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه گمرک آستارا در سه حوزه زمینی، دریایی و ریلی فعال است و یکی از قدیمی ترین و مهمترین گمرکات جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، اظهار کرد: گمرک و مرزهای زمینی، ریلی و دریایی آستارا نقش مهمی در جابجایی کالا بین کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای حوزه قفقاز و CIS دارند.

وی با اشاره به اینکه اداره کل گمرک آستارا یکی از فعال ترین گمرکات کشور محسوب می شود که در امور بندری، ریلی، واردات و صادرات قطعی، ورود و خروج موقت، تعاونی مرزنشینان، ترانزیت داخلی و خارجی، کارنه تیر بین‌المللی، مبدا و مقصد کارنه تیر، کاپوتاژ، امور مسافری، مرجوعی، امانت‌های پستی و قضایی فعال است، افزود: وصولی و درآمد عمومی اداره کل گمرک آستارا از مرزهای مختلف این شهرستان در ۱۲ ماهه سال گذشته، ۲۳ هزار میلیارد ریال بوده است و این مبلغ نسبت به مدت مشابه سال گذشته بالغ بر ۵۸ درصد رشد داشته است.

مدیرکل گمرک آستارا، گفت: در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲، ۹۶۲ هزار تن کالا به ارزش ۵۵۵ میلیون و ۳۹۶ هزار و ۱۲۹ دلار از مرزهای زمینی، دریایی و ریلی آستارا به خارج از کشور صادرات غیرنفتی شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از حیث ارزش ۱۱ درصد و از نظر وزن ۷ درصد رشد داشته است.

وی کالاهای صادراتی از گمرکات مرزی شهرستان آستارا در شمال غربی استان گیلان و مرز جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را شامل محصولات کشاورزی و باغی (انواع کلم و کاهو، سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز، سیر خشک، هویج، بادمجان، فلفل دلمه، بلال سبز، خرما، پرتقال، کیوی، کشمکش، هندوانه و سیب درختی)، پتروشیمی، معدنی، مصنوعات پلاستیکی، کاشی، سرامیک، انواع سنگ های ساختمانی، لبنیات، انواع آبزیان و مصنوعات پلاستیکی اعلام کرد و افزود: مقصد صادرات کشورهای روسیه، آذربایجان، اوکراین، بلاروس و قزاقستان بوده است.

ذوالقدری، گفت: طی مدت ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ به میزان ۳۳۱ هزار تن کالا به ارزش ۲۸۶ میلیون دلار از طریق سه گمرک ریلی، زمینی و دریایی اداره کل گمرک آستارا وارد کشور شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۳۲ درصد از لحاظ وزنی و به میزان ۱۰۴ درصد از لحاظ ارزشی رشد داشته است.

مدیرکل گمرک آستارا انواع کالاهای شامل رویه واردات قطعی را شامل چوب و تخته، حبوبات(نخود و عدس)، نهاده های دامی، ماشین آلات و تجهیزات خط تولید و گوشت گرم گوسفندی عنوان کرد که کشورهای مبدا آن روسیه، آذربایجان و بلاروس است.

وی با اشاره به جایگاه ترانزیت در این گمرک، اظهار کرد: در ۱۲ ماهه سال گذشته به میزان ۱ میلیون و ۶۰۰۰ هزار تن کالا از طریق گمرکات ریلی، زمینی و دریایی آستارا به کشور ترانزیت شده است (رویه ترانزیت خارجی مبدا) که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان ۴۹ درصد از لحاظ وزنی رشد داشته است.

مدیر کل گمرک آستارا با اشاره به رویه ترانزیت خارجی مقصد از گمرک آستارا، گفت: طی مدت ۱۲ ماهه سال گذشته به میزان ۴۴۱ هزار تن کالا از طریق گمرکات ریلی، زمینی و دریایی آستارا از کشور ترانزیت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۳۰ درصد رشد داشته است.

ذوالقدری با اشاره به انجام ترانزیت داخلی مبدا از طریق مرزهای زمینی، ریلی و دریایی آستارا، افزود: طی ۱۲ ماهه سال گذشته ۵۴ هزار و ۳۰۰ تن کالا از مرزهای مختلف آستارا به کشور ترانزیت داخلی ( مبدأ ) شده است که از نظر وزنی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۸ درصد رشد دارد.

وی از ورود ۵۵ هزار و ۲۰۸ کامیون و خروج ۷۲ هزار و ۹۸۱ دستگاه خودروی ترانزیتی سنگین در مدت ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ از مرز زمینی آستارا در شمال غربی استان گیلان خبر داد و گفت: این میزان تردد نسبت به سال گذشته در بخش خروجی ۲۳ درصد و در بخش ورودی نیز ۲۲ درصد رشد داشته است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه گمرک شهرستان مرزی بندر آستارا در سال گذشته در رده هفتم گمرکات کشور در بخش مهم ترانزیت قرار گرفت، اظهار کرد: هدف اصلی اداره‌ کل گمرک آستارا رضایتمندی مردم و تجار است و خدمات گمرکی در مرزهای آستارا به صورت ۲۴ ساعته و با سهولت کامل انجام می شود.

ذوالقدری با بیان اینکه فعالیت گمرک در هر شهری خصوصا در شهرهای مرزی همواره عامل پیشرفت و توسعه آن منطقه محسوب می‌شود و مرز و گمرک آستارا در شمال غربی استان گیلان به دلیل موقعیت اقتصادی و استراتژیکی بی‌نظیر و وجود مرزهای زمینی، دریایی و ریلی، پیشانی اقتصادی ایران است و نقش مستقیمی در معیشت و اشتغال مردم شهرستان مرزنشین آستارا دارد، افزود: وجود دو فاکتور مهم صادرات و واردات کالا از شاخصه‌های مهم گمرک آستارا است که این مرز را به کانون صادرات و واردات کالا به کشورهای خارجی هم مرز و همسایه با ایران تبدیل کرده است.

مدیر کل گمرک آستارا، تاکید کرد: ترانزیت قطعا شاخصه مهم فعالیت گمرک آستارا است و این گمرک طی دو دهه اخیر همواره با رشد صادرات و واردات مواجه بوده و یکی از فعال‌ترین مرزهای زمینی کشور به شمار می‌رود و به عنوان مرزبان اقتصادی کشور احترام به مراجعین داخلی و خارجی و ارائه حداکثر تسهیلات قانونی به خدمت گیرندگان را جزو وظایف ذاتی و اجتماعی خود می‌داند.

انتهای پیام