حافظ اعتبار شعر ماست/ برای شناخت حافظ باید عرفان اسلامی را شناخت
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۱۵۳۱۹
نسل جوان و آینده ایران اسلامی باید بتوانند به‌درستی و در فضای مناسب قضاوتی عادلانه همراه با برداشت‌هایی مناسب از کارکرد شعر حافظ و دیگر شاعران داشته باشند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا، به نقل از بلاغ، بر اساس آنچه که در تقویم فارسی وجود دارد ۲۰ مهرماه روز حافظ شیرازی است که مراسم بزرگداشت این روز اولین‌بار در سال ۱۳۷۶ در شهر این شاعر شهیر یعنی شیراز برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در سال ۱۳۸۷ شورای فرهنگ عمومی ۲۰ مهرماه را به پیشنهاد کورش کمالی‌سروستانی رییس بنیاد فارس‌شناسی، روز بزرگداشت حافظ شیرازی نام گذاشت و در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران ثبت شد و دلیل انتخاب تاریخ مهرماه این بود که فراوانی استفاده از کلمه مهر در اشعار حافظ شیرازی انتخاب شد که بیش از ۷۰ بار در دیوان او آمده است و ۲۰ هم به خاطر آنکه عدد کامل است و نشان دهنده ارزش شعر حافظ نیز هست از سوی کمالی اعلام شد.
حافظ آثار متعددی علاوه بر غزل‌هایش رباعی، ساقی‌نامه و مثنوی نیز دارد ولی شهرتش به خاطر غزل‌های پرارزش اوست. آن چه در تاریخ آمده است وفات وی در شصت و چند سالگی در سال ۷۹۲ یا ۷۹۱ اتفاق افتاد و پس از وفاتش شخصی به نام محمد گلندام اشعار وی را جمع‌آوری کرد.
حافظ شیرازی مورد توجه و تحسین شاعران بزرگ جهان از جمله گوته، آندره ژید، تی‌اس‌الیوت و دیگر ادبیا جهان قرار گرفته است و در داخل کشور نیز الهام بخش اشعار بسیاری از شاعران شده است.
کتاب حافظ؛ زندگی و اندیشه که در سال ۱۳۹۱ از سوی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در ۵۵۸ صفحه منتشر شده به روشنی حافظ را از زوایای مختلفی از جمله زندگی و روزگار حافظ، مکتب رندی حافظ، حافظ و قرآن، موسیقی در شعر حافظ، نمودهای اجتماعی و فرهنگی در غزل‌های حافظ و نسخه‌شناسی آثار او مورد توجه قرار دهد.
این اثر ارزشمند همچنین نگاهی به تاثیر حافظ در حوزه زبان عربی، زبان انگلیسی، آلمانی و قلمرو سرزمین‌هایی مانند روسیه، ایتالیا، اسپانیا، عثمانی و غیره وجود داشته و ۲۴ حافظ پژوه در خلق این اثر دست داشته‌اند. لسان‌الغیب در وصف خداداد بودن ذوق شعر خود این‌چنین سروده است:
حسد چه می‌بری ای سست‌نظم بر حافظ
قبول خاطر و لطف سخن خداداد است حافظ را در کلام استاد دانشگاه‌های غرب: ژان فرناند یکی از استادان دانشگاه سوربن پاریس و پژوهشگر ادبی، اظهار کرد: تاثیر اشعار حافظ بر آثار این شاعران بر همگان نمایان است و از این میان گوته بارها در وصف حافظ و مضامین آثار او اشعاری سروده است.
نظرات حافظ‌شناسان و شاعران: برای شناخت حافظ باید عرفان اسلامی را شناخت
نادر ابراهیمیان در گفت‌و گو با خبرنگار ما در مورد روز حافظ اظهار کرد: نامگذاری روزی به نام شعرا و برپایی بزرگداشت خوبی است اما اکثر بزرگان ادبیات ما در این زمینه مهجور هستند و بیشتر شعرا و نویسندگان معصر معتقدند می‌تواند روز شعر به نام شاعرانی چون حافظ، سعدی و فردوسی رقم بخورد نه استاد شهریار.
وی افزود: باید مسئولان قبول کنند که انتقاد بزرگی وارد است که چرا مثلا روز بزرگداشت فردوسی را روز ملی شعر نگذاشتند، البته استاد شهریار شاعر بزرگی است اما جزو شاعران برتر و تراز اول کشورما نیست و حتی در زمانه ایشان مرحوم حسین منزوی به عنوان یکی از بهترین غزل‌سرایان معاصر هست و بسیاری از غزل‌هایش از استاد شهریار بسیار زیباتر است یا مثلا خانم سیمین بهبهانی.
این حافظ‌شناس مازندرانی ادامه داد: البته کار بزرگ و خوبی است در رابطه با حافظ، سعدی و مولانا اما نباید فقط به بزرگداشت اکتفا کرد، رشته ادبیات فارسی متاسفانه از دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه آزاد دارد حذف میشود، عملا بدون دانشجو مانده است و این ممکن است که آینده خطرناکی برای زبان ما پیش آید.
ابراهیمیان تصریح کرد: شعر حافظ یکی از بزرگترین ویژگی‌اش غزلیات عاشقانه عارفانه است، شما می‌دانید که حافظ قرن هشت می‌زیسته است، قبل از حافظ در قرن هفت دو شاعر بزرگ ما داریم یکی سعدی با غزلیات عاشقانه و دیگری مولانا با غزلیات عارفانه و این دو به اوج رسیده بود، در قرن هشتم شاعرانی بزرگی چون سلمان ساوجی و خواجو کرمانی حضور داشتند اما حافظ به‌خاطر استعدادی که داشت و موقعیت زمانی خاصی که در آن قرار گرفته بود با شاخصه‌هایی همچون تیزهوشی که باعث شد غزلیاتش تلفیقی باشد ماندگار شود.
وی تاکید کرد: از غزل‌های حافظ میشود تحلیل‌ها و برداشت‌های متفاوتی کرد، کسی که می‌خواهد حافظ را بشناسد باید عرفان اسلامی را بشناسد.
این استاد ادبیات فارسی دانشگاه با اشاره به اینکه حافظ محبوب‌ترین شاعر فارسی است یادآور شد: متاسفانه در دهه پنجاه و دهه‌های اخیر برداشت‌های مادی و سطحی از حافظ صورت می‌گیرد، شاملو هرچند که خود شاعر بزرگی است اما قضاوت‌های نادرستی در رابطه با فردوسی بزرگ و سهراب سپهری داشت.
ابراهیمیان ادامه داد: در شبکه‌های اجتماعی مجازی تفسیرهای غیرواقعی، سطحی و ضد دین در مورد شعر حافظ صورت می‌گیرد، جوانان ما باید با شعرای بزرگی چون حافظ به درستی آشنا شوند و آن‌ها را بشناسند تا این برداشت‌ها را درست تحلیل کنند.
شاعر کتاب سروهای شیراز اذعان کرد: خوشبختانه حافظ در بین عموم مردم شناخته شده است اما مسئولان و به ویژه انجمن‌های ادبی باید تلاش کنند تا جوانان‌مان با ادب کهن و غنی ما آشنا شوند و توجه بیشتری به عمق مطلب شاعران کنند.
وی در پایان با اشاره به بزرگی شعر و شخصیت حافظ گفت: حافظ را در واقع می‌توان گوهر اقیانوس مواج ادب فارسی معرفی کرد و از برکات آن سال‌ها بهره برد.
حافظ به نوعی اعتبار شعر ماست و جزو ده شاعر برتر دنیاست
صادق فغانی شاعر و منتقد ادبی در مورد حافظ و اشعارش در گفت‌و گو با خبرنگار بلاغ اظهار کرد: من به عنوان یک شاعر به نظرم حافظ شاعری است که فراتراز مرزها باعث اعتبار کشور ماست و از آنجایی که حافظ خود صاحب اندیشه و ایدئولوژی است و هم فراتراز مرزها آن را می‌شناسند بهتر بود این روز به نام روز شعر و ادب گذاشته می‌شد.
وی افزود: حافظ به نوعی اعتبار شعر ماست و جزو ده شاعر برتر دنیاست البته پنج نفر از آن ده شاعر برتر دنیا ایرانی هستند، سعدی، حافظ، فردوسی، مولوی و خیام. و چقدر خوب می‌شد که یکی از این پنج تن نامشان به‌عنوان روز شعر و ادب انتخاب می‌شد، استاد شهریار هم که شاعر انقلابی و تاثیرگذار است ولی از آن جایی که حافظ تقریبا تاریخ هم ثابتش کرده است جا داشت که شاعری چون حافظ را برای روز ملی شعر و ادب انتخاب می‌کردند.
این شاعر و منتقد ادبی ادامه داد: شعر حافظ در درجه اول اندیشه اش ماندگار شد، دوم اینکه شعرش جهان شمول است، بیشتر با مفاهیم بازی می کند، یعنی در مورد عدالت، درمورد جنگی که .... و حافظ بوده، در مورد مفهوم است، به فلسفه هستی هم احترام میگذارد، درمورد مفاهیم بسیاری صحبت میکند و این باعث میشود که حرف دل خیلی ها باشد و محدود به زمان و مکان هم نیست.
فغانی تصریح کرد: دنیایی که حافظ در شعرهایش ساخته شخصیت‌هایی چون محتسب، زاهد و غیره وجود دارد، نام خودش را هم زیاد در شعرهایش آورده ولی شخصیتی که به شخصیت خود حافظ نزدیک است خود کلمه رند بوده، حافظ با رندی تمام با اینکه دنیا را نگشته است و تمام زندگیش به شعر و ادب بوده در زمان تمام پادشاهان توانسته جان سالم به در ببرد و به عنوان شاعر بزرگی مطرح شود.
وی تاکید کرد: در شعرحافظ هم شعرهایی وجود دارد که به استقبال شاه‌ها رفته و از آن‌ها تبعیت کرده و این نشان می‌دهد که زیرک بوده، حرف خودش را می‌زده اما گردن‌کشی هم نمی‌کرده است، شعرش به مردم هم عصرش و قرن‌ها بعد کمک کرده است.
این عضو انجمن شعر بابل افزود: خوشبختانه شعر حافظ چندلایه است ولی متاسفانه شعر امروز تک لایه است، اندیشه خاصی در شعرهای امروز نیست و باید شعرهای شاعران بزرگتر را الگو قرار دهیم و حرف‌هایی غیر از حرف‌های روزمره به همراه اندیشه وارد شعر شود.
فغانی اذعان کرد: شاعران امروز از حافظ الهام نمی‌گیرند وبستر شعر کمی نامناسب است، شناخت وجود ندارد و تعدد شاعران کیفیت شعر را پایین می‌آورد، بهترین چیز برای شاعر شدن مطالعه است.
وی در پایان گفت: شعر نوشتن اگر شاعر باشید هم بسیار کار سختی است و به راحتی نمی‌توان شاعر شد، در زمان حال متاسفانه اهل مطالعه بودن و صاحب ایدئولوژی باشی از شعر حذف شده است، بستری باید مهیا شود تا این مسائل حداقل آموزش داده شود تا هرکسی به راحتی وارد شعر نشود.
نظرات مردم در مورد حافظ
لیلا صفورازاده(دانشجوی ادبیات): حافظ کمال قله شعر ایران است و می‌توان از آثار او درس‌ها گرفت.
مصطفی محمدی(مجری): در شاعرانگی حافظ همین بس که همچنان در ادبیات جهان می‌درخشد اما آنچنان که باید در شعرش امروز تفکر نمی شود.
ماجده عبدی‌بندپی(شاعر): نسل حاضر باید از شعر این شاعر الگو ودرس بگیرند، او در شعر مضامین فوق‌العاده را با ظرافت استفاده کرد و امروز شعر ما از این کارها تهی شد.
زهرا رستمی(معلم بازنشسته): ادبیات فارسی مدیون شاعرانی چون حافظ و فردوسی است و فرهنگ ما نیز در این مسیر سال‌ها از برکات اشعار آن‌ها استفاده کرده است اما امروز کمترین تاثیر را دارد.
به گزارش بلاغ، با توجه به نکات مطرح شده از سوی اهالی شعر و ادب حافظ سرآمد شاعران ایران و جهان است و با نگاه عرفان اسلامی ودیدگاه عمومی مردم همچنان در عصرها و روزگاران خواهد درخشید.
نکته‌‌ای که در این مجال باید به آن اشاره کرد انتظار متخصصان ادبیات از مسئولین برای شناساندن درست حافظ و دیگر شعرای کشور به نسل جوان و آینده ایران اسلامی است تا بتوانند به درستی و در فضای مناسب قضاوتی عادلانه همراه با برداشت‌هایی مناسب از کارکرد شعر حافظ و دیگر شاعران داشته باشند.
انتهای پیام/
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۱۵۳۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استقبال شاعر «سلام فرمانده» از غزل رهبر انقلاب
سیدمهدی بنی‌هاشمی شاعر سروده «سلام فرمانده» به استقبال غزل رهبر انقلاب رفت که یک بیت از آن را به مناسبت عملیات وعده صادق خوانده بودند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، در آستانه عملیات تنبیهی «وعده صادق» علیه رژیم صهیونیستی، رهبر انقلاب در یکی از جلسات مرتبط، یک بیت شعر از غزلی که چندسال پیش با تلمیح از آیات قرآن مجید درباره رویارویی حضرت موسی (ع) با فرعون و ساحرانِ فرعونی سروده بودند، برای این عملیات خواندند:
تو را است معجزه در کف زِ ساحران مهراس / عصا بیفکن و از بیم اژدها مگریز
در پی انتشار این سروده، سیدمهدی بنی هاشمی از شاعران جوان گیلانی که با سرود سلام فرمانده بیشتر در اذهان مردم شناخته میشود، با سرایش غزلی به استقبال این شعر رهبر انقلاب رفت. متن این شعر را به شرح زیر است:
«دلا، ننگ است از میدان گریزیم
در این هنگامه از یاران گریزیم
بیا تا مثل آن عشّاق در طَف
چو پروانه ز شهد جان گریزیم
غم از چه داری ای دل؟ نوح با ماست
نباید از دل طوفان گریزیم
بدان در عشق، آسایش حرام است
مباد از سختی دوران گریزیم
عصا بنداز، اعجازی کن ای دل
که از این مکر دژخیمان گریزیم
خدا با ماست پس حتی ز آتش
چو ابراهیم ما آسان گریزیم
ز سحر ساحران و مکر مکار
بیا بر دامن قرآن گریزیم
بخوان پیش از کلام الله، اعوذی
که سمت حق از این شیطان گریزیم
چو حیدر باش و درب کفر برکن
که از این قلعه دیوان گریزیم
بیا از غده بدخیم صهیون
به سوی حضرت درمان گریزیم»
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد