آموزگار : رعایت کپی‌رایت، شرط اصلی حضور در بازار جهانی
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۹۹۷۷۸
رویداد۲۴-رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان که به تازگی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور داشته است، راهکارهایی را برای حل مشکل نبود کپی رایت در داخل کشور ارایه و برای چندمین بار تاکید کرد که رعایت حقوق مولف یا کپی رایت، اصلیترین شرط حضور در بازار جهانی کتاب است.حضور در نمایشگاههای بین‌المللی کتاب به ویژه در سال‌های اخیر همواره فرصتی فراهم آورده است تا بار دیگر موانع حضور موثر کشورمان در بازار جهانی کتاب را مورد توجه قرار دهیم و در این میان نمایشگاه کتاب فرانکفورت به سبب اهمیت و قدمتی که دارد، فرصتی مناسب است برای طرح جدی‌تر این مسائل به همین دلیل همزمان با اختتامیه این نمایشگاه در شامگاه ٢٣ مهر ماه، در گفت‌وگویی با محمود آموزگار، رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان به برخی از این مسائل پرداخته‌ایم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آموزگار در پاسخ به «اعتماد» درباره ارزیابی روند حضور ایران در نمایشگاههای بین‌المللی کتاب در چند سال گذشته می‌گوید: «واقعیت این است که تا چند سال گذشته و به طور مشخص تا سال ٩١ حضور ایران در نمایشگاههای بین‌المللی بیشتر به منظور معرفی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در نمایشگاههای خارجی بوده و تلاش شده تا این حضور به نوعی نشان‌دهنده فرهنگ ایران و انقلاب باشد اما از سال ٩١ به دنبال مشورتی که در همان نمایشگاه کتاب فرانکفورت انجام شد، تصمیم گرفتند همه شرکت‌کنندگان در غرفه ایران حضور یابند. پیش از آن اغلب کسانی که به ویژه در این نمایشگاه شرکت می‌کردند، ناشران دولتی و عمومی بودند که به صورت پراکنده در نمایشگاه‌ها حضور پیدا می‌کردند و آقای اشعری که آن زمان مسوولیت باغ کتاب را بر عهده داشتند، پیشنهاد حضور همه شرکت‌کنندگان را در غرفه ملی ایران دادند مثل بسیاری از کشورهای دیگر. به این ترتیب از اکتبر سال ٩٢ بخشی از غرفه کشورمان به اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اختصاص پیدا کرد و اتحادیه فراخوانی به ناشران کل کشور داد و کتاب‌ها را انتخاب کرد و با استانداردهایی که به ضوابط بین‌المللی نزدیک بود، به عرضه و معرفی کتاب‌ها مبادرت و بحث رایت را به طور جدی مطرح و پیگیری کرد.»
پنجره‌ای که اتحادیه ناشران و کتابفروشان گشود
آموزگار گریزی به سال‌های گذشته می‌زند: «پیش از این مقطع می‌توان گفت به طور جدی ناشران، پدیدآورندگان و نویسندگان و مولفان کشورمان توجهی به بازارهای خارجی نداشتند و حداکثر موفقیت را در انتشار یک کتاب، فروش همان میزان شمارگانی که منتشر شده بود، مثلا هزار نسخه در یک بازه زمانی مطلوب، تلقی می‌کردند. در واقع هدف اتحادیه ناشران این بود که پنجره‌ای به روی این عزیزان باز کند و نشان دهد که همکاران‌شان در کشورهای دیگر به چه ترتیبی به عرضه حقوق کتاب‌های‌شان و تلاش برای فروش حق ترجمه و انتشار آثارشان به زبان‌‌های دیگر مبادرت می‌کنند و از این طریق درآمد قابل توجهی را برای خود کسب می‌کنند.»
هنوز در آغاز راهیم
او که نقطه آغازین این حرکت را مثبت می‌داند، از افزایش تجربه‌ها در این زمینه نیز می‌گوید: «این شروع بسیار خوبی بود و طی چند سال گذشته، به جز دو سال پیش که به علت ماجرای رونمایی از کتاب سلمان رشدی، حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت از طرف کشورمان تحریم شد، این مسیر را ادامه دادیم و هر سال بر تجربیات‌مان افزودیم و مواردى را آموختیم و تقریبا می‌توان گفت با توجه به اقبالی که هم از سوی مولفان، نویسندگان و پدیدآورندگان و هم ناشران نشان داده شد، راه درستی را طی کرده‌ایم که البته هنوز در آغاز آن هستیم و قاعدتا باید جمع‌بندی مناسبی در این مرحله داشته باشیم و راه را ادامه دهیم تا به نتیجه برسیم.»
کپی رایت مساله جدی ما است
همین که صحبت نمایشگاه خارجی کتاب به میان بیاید، نخستین دلمشغولی، نبود کپی رایت در ایران است؛ هرچند در چند سال اخیر که دولت بارها بر دیپلماسی فرهنگی تاکید داشته است، ضرورت توجه و پیوستن به قوانین جهانی، بارها بیان شده و اکنون نیز آموزگار بار دیگر بر اهمیت این موضوع صحه می‌گذارد: «بحث مراعات حقوق مولف یا کپی‌رایت یکی از مسائل جدی نشر کشور ما برای حضور در بازارهای جهانی است. چنانچه بخواهیم در بازارهای جهانی نشر حضور پیدا و به عرضه کتاب‌های‌مان مبادرت کنیم، قاعدتا باید ضوابط آن بازار را بپذیریم و این نکته اصلی ماجراست که رعایت حقوق مولف یا کپی‌رایت اصلیترین شرط حضور در این بازار است. مسلما و طبیعتا رعایت نکردن حقوق مولف بیرون از مرزهای ایران در رابطه با ناشران خارجی، مانعی است جدی برای حضور ما در بازار جهانی ولی در عین حال باید این را هم عرض کنم که حضور ما در نمایشگاههای خارجی دقیقا می‌تواند کمک کند برای فهم بیشتر ضرورت مراعات این حقوق از سوی همکاران ما چه در حوزه نشر و چه در حوزه تالیف.»
نمایشگاه فرانکفورت دانشگاه مهم کتاب است
او که نمایشگاه کتاب فرانکفورت را دانشگاهی مهم برای همه دست اندرکاران کتاب می‌داند، ادامه می‌دهد: «حضور همکاران ناشر، مولف، پدیدآورنده و نویسنده در نمایشگاهی مثل نمایشگاه کتاب فرانکفورت بسیار مهم است چراکه واقعا اغراق نیست اگر بگوییم این نمایشگاه، دانشگاه ویژه‌ای برای نشر است و هر کسی که به نوعی دست‌اندرکار موضوع کتاب است، قاعدتا باید از این نمایشگاه بازدید کند و مسلما درس‌های زیادی برای او خواهد داشت. از جمله اینکه چگونه در نمایشگاه به معنی اخص کلمه صرفا به نمایش آخرین آثار منتشر شده پرداخته مى شود و همین طور تقلا و تلاش برای معرفی آن آثار و فروش حقوق ترجمه و انتشار آنها به ناشران همکار در دیگر کشورها.» گاهی با این انتقاد رو به رو می‌شویم که بیشتر بازدیدکنندگان غرفه ایران در نمایشگاههای خارجی، هموطنان ما هستند و شرکت‌کنندگان خارجی کمتر در غرفه ما حاضر می‌شوند؛ پاسخ رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان به این انتقاد چنین است: « طبیعتا مراجعین به غرفه ایران کسانی هستند که یا به کشور و فرهنگ و ادبیات و هنر ما علاقه‌مندند یا ناشرانی هستند که مقاصد اقتصادی دارند. فراموش نکنیم نمایشگاه کتاب فرانکفورت، مرکزی اقتصادی است و با انگیزه‌های اقتصادی برپا می‌شود، هرچند پیامدهای فرهنگى غنی‌ای هم در بر دارد اما مسلما مهمترین هدف برگزاری این نمایشگاه، اقتصادی است. بنابراین ناشران بسیاری با این انگیزه در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند و مسلما زمانی به غرفه ایران مراجعه می‌کنند که بتوانند از تعامل با شرکت‌کنندگان، ناشران، مولفان و نویسندگان درآمدی کسب کنند و یک اتفاق اقتصادی را رقم بزنند. به این ترتیب متوجه می‌شویم اگر بخواهیم تعداد بازدیدکنندگان خارجی افزایش پیدا کند، هم باید برنامه‌هایی داشته باشیم که از جاذبه‌های بیشتری برای پاسخگویی به نیازهای کسانی که به فرهنگ و ادبیات کشور ما علاقه‌مند هستند، برخوردار باشند و از سوی دیگر بستر مساعدی را ایجاد کنیم برای آن دسته از ناشرانی که با اهداف اقتصادی به این غرفه مراجعه می‌کنند.»
گرنت ایران شروع خوبی داشته است
برخی ناشران معتقدند گرنت ایران ـ طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب‌های ایرانی در دیگر کشورها ـ در خارج از کشور به خوبی معرفی نشده است و در نشست خبری نمایشگاه کتاب تاکید شد این طرح حتما در نمایشگاه فرانکفورت بهتر معرفی خواهد شد، در ارزیابی این موضوع، آموزگار می‌گوید: «موضوع گرنت، موضوعی جهانی است و می‌توان گفت اکثریت قریب به کل کشورهای جهان از این وسیله برای ترویج فرهنگ و ادبیات خود به ویژه در حوزه نشر استفاده می‌کنند. حتما در حوزه‌های دیگر هم این موضوع جریان دارد و به نوعی از جهانی شدن آثاری که در کشورشان منتشر می‌شود، حمایت می‌کنند. خوشبختانه سرانجام، دولت ایران هم به این موضوع توجه نشان داده و امسال برای نخستین بار طرح گرنت مطرح شده و فکر می‌کنم شروع مناسبی داشته است و این خود می‌تواند انگیزه‌ای را فراهم کند برای جذب ناشرانی که اگر حتی ترجمه و انتشار آثار ایرانی را سودآور نمی‌بینند، حداقل با دریافت بخشی یا تمام حق‌الترجمه کتاب، انگیزه بیشتری برای انتشار آن پیدا کنند. باید بعد از بازگشت از نمایشگاه فرانکفورت، تمام تماس‌هایی را که در این ارتباط واصل شده جمع‌بندی و دسته‌بندی کنیم تا بتوانیم ارزیابی دقیق‌تری داشته باشیم که تا چه حد راه را درست طی کرده‌ایم.»
امسال غرفه ترکیه هم برنامه موسیقی داشت
انتقاد دیگری که به حضور ایران در نمایشگاههای خارجی وارد می‌شود، اجرای برنامه‌های حاشیه‌ای مانند موسیقی یا نمایش است که برخی معتقدند اجرای این برنامه‌ها بخشی از توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کند و باعث کم‌توجهی به کتاب می‌شود. همین موضوع آخرین مبحثی است که با محمود آموزگار در میان گذاشته‌ایم: «البته من هم موافقم که وقتی در نمایشگاههای کتاب شرکت می‌کنیم، توجه داشته باشیم که کتاب محور اصلی غرفه ما باشد ولی این به هیچ‌وجه منافی عرضه دیگر هنرهای کشورمان نیست. جالب است که امسال برای نخستین بار می‌دیدم در غرفه ترکیه که کنار غرفه ما قرار داشت، به نمایش خوشنویسی پرداخته بودند و کسی آنجا نشسته بود و خط سابق ترکیه را خطاطی می‌کرد چراکه سال‌هاست خط ترک‌ها تبدیل به لاتین شده و این هنرمند در غرفه کشورش همان خط سابق را خطاطی می‌کرد. این قضیه نشان می‌دهد در دل آن خط و رسم قدیم زیبایی و هنری نهفته است که در خط جدیدشان نیست و در عین حال در افتتاحیه، اختتامیه و نیز روز ملی‌شان، برنامه موسیقی هم داشتند.»
منبع: رویداد24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۹۹۷۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تحلیل وضعیت نشر کتاب‌های حوزه پزشکی
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، پدیده نشر کتاب، یکی از دغدغه‌های اصلی سیاست‌گذاران نظام‌ها و کشورهای مختلف دنیا بوده و به‌عنوان مهمترین شاخص پیشرفت و توسعه‌یافتگی در نظر گرفته شده است.
در رابطه با این موضوع پژوهشگران مطالعه‌ای انجام داده‌اند که این صنعت مانند هر صنعت دیگر نیازمند برنامه‌ریزی، سیاستگذاری، سرمایه‌گذاری و تامین زیرساخت‌هایی است تا بتواند به یک اهرم فرهنگی و اقتصادی موثر تبدیل شود. برخورد سطحی، سنتی و تجربی با مساله نشر جوابگوی نیازهای جامعه کنونی نیست؛ زیرا نشر پیوندی عمیق با تاریخ، اقلیم، فرهنگ، اقتصاد و آموزش دارد و نیازمند حرکتی همه جانبه و در تمام ابعاد است. روشن است که این حرکت‌ها بازخورد سریع ندارند، اما در درازمدت تغییرات اساسی ایجاد می‌کنند.
* وضعیت نشر در ایران
در این پژوهش آمده است که نشر در ایران طی عمر کوتاه خود همواره با مشکلات عدید‌ه‌ای روبرو بوده و با فراز و نشیب‌های گوناگون برخاسته از تحولات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و پیشرفت‌های فنی مواجه بوده است.
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که منابع پزشکی با سلامت جامعه ارتباط مستقیم داشته و کتاب به‌عنوان یکی از اصلیترین منابع، از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف آسیب‌شناسی وضعیت نشر کتاب‌های علوم پزشکی و همچنین شناسایی مشکلات تولید محتوا، تولید فرهنگی و تولید فنی در ایران از دیدگاه ناشران انجام شده است.
بسیاری از مشکلات نشر در ایران ریشه در سیاست‌ها، قوانین و فرهنگ حاکم بر جامعه دارداین پژوهش توضیح می‌دهد وجود نوسان و نابسامانی در مواردی مانند تعداد عناوین سالانه، نوبت چاپ، تالیف و ترجمه، شمارگان و قیمت در هر سال نشان از عدم برنامه‌ریزی صحیح و اصولی در امر نشر دارد.
* ارتباط سطح سلامت جامعه با نشر پزشکی
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نشر پزشکی به‌دلیل تاثیر مستقیم آن بر سلامت بشر، از اهمیت بالایی برخوردار است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت؛ بنابراین با بررسی چالش‌های پیشروی این صنعت و تلاش در جهت برطرف‌کردن آنها، می‌توان بر پویایی و بازدهی آن و در نتیجه بالارفتن سطح سلامت جامعه افزود با توجه به اینکه پژوهش‌های مختلف صورت‌گرفته در این حوزه بر اساس دیدگاه متخصصان و ناشران در تمامی حوزه‌های موضوعی نشر می‌باشد.می‌توان نتیجه گرفت که بسیاری از مشکلات نشر در ایران ریشه در سیاست‌ها، قوانین و فرهنگ حاکم بر جامعه دارد.
* عوامل موثر بر آسیب‌های نشر کتاب پزشکی در ایران
این پژوهش مطرح می‌کند که مهمترین آسیب‌های نشر کتاب پزشکی در ایران را می‌توان ضعف در سیاست‌گذاری‌ها و قوانین و چارچوب‌ها در نظر گرفت. از بعد دیگر، نبود نیروی متخصص فنی در قسمت‌های مختلف نشر پزشکی به تنهایی آسیب زیادی را به این حوزه وارد کرده است. مخاطبان کتاب نیز به دنبال کتاب‌های کم‌حجم و منابع امتحانی به جهت قبولی در آزمون‌ها و امتحانات هستند و این مساله ناشر را نیز با چالش تولید محتوای علمی مواجه می‌کند.
این پژوهش مطرح می‌کند که مسایل سیاسی و اقتصادی حاکم برکشور بر نشر نیز تاثیر گذاشته است که نمود آن را بیشتر درحوزه تولید فنی و خرید و نگهداری مواد اولیه چاپ می‌توان مشاهده کرد. درنهایت متکی بودن بر طب غیرایرانی و استفاده فراوان از منابع ترجمه‌ای و تولید محتوا‌های غیرمفید و عدم رغبت دانشجویان به مطالعه، ماحصل کاستی‌های ریشه‌ای در حوزه‌ی نشر است.
متکی بودن بر طب غیرایرانی و استفاده فراوان از منابع ترجمه‌ای و تولید محتوا‌های غیرمفید و عدم رغبت دانشجویان به مطالعه، ماحصل کاستی‌های ریشه‌ای در حوزه‌ی نشر استپیشنهادهای برگرفته از پژوهش حاضر، عبارتند از:
در نظر گرفتن تخصص ناشر هنگام اخذ مجوز نشر، برگزاری جلسات ارتباط مستقیم بین ناشران و سیاست‌گذاران نشر، نیازسنجی مشکلات سلامت کشور و سفارش تولید محتوای متناسب با آن، تجدیدنظر در معیار‌های ارزیابی ناشران و اتخاذ فرایند تشویق و تنبیه بر اساس آن، اصلاح قوانین ارزشیابی در فرایند ارتقای هیات‌علمی.
از دیدگاه نویسندگان این پژوهش؛ توجه جدی‌تر به نشر تخصصی پزشکی از سوی دولت، می‌تواند بسیاری از مشکلاتی را که ناشران حوزه‌ی تخصصی نشر پزشکی و به‌ویژه ناشران خصوصی با آن دست به گریبان هستند، مرتفع سازد و کتاب، این کالای فرهنگی پراهمیت، در استانداردترین حالت‌ممکن و در کوتاه‌ترین زمان به دست مخاطب برسد.
* بیشترین مشکلات و آسیب‌ها در حوزه تولید محتوا
از نظر این پژوهش بیشترین آسیب‌ها در حوضه تولید محتوا در نشر کتاب به شرح زیر است:
نبود سیاستگذاری تولید محتوا ترجمه‌ای بودن درصد بالای آثار نشر پزشکی و تخصص نداشتن ناشران پزشکی بیشترین مشکلات و آسیب‌ها در حوزه‌ی تولید محتوا را در برمی‌گیرد.در ادامه این پژوهش آمده است که مشکلات تولید فرهنگی شامل تخصصی و هزینه‌بر بودن ویراستاری کتاب، حرفه‌ای نبودن داوران و نبود قوانین ساختارمند داوری با آسیب‌ها بیان شده است و مسایل بخش تولید فنی که مشکلات مواد اولیه چاپ و نشر، مشکلات فناوری چاپ و نشر و کمبود نیروی متخصص فنی سه آسیب اصلی در تولید فنی از دیدگاه ناشران برشمرده شده‌اند.
لیکن بر اساس یافته‌های این مطالعه، باتوجه به یافته‌های حاصل از این پژوهش درباره آسیب‌های موجود در صنعت نشر پزشکی، می‌توان نتیجه گرفت که بسیاری از مشکلات نشر در ایران ریشه در سیاست‌های کلی و قوانین و فرهنگ حاکم دارد.
بنابراین توجه جدی‌تر به حوزه تخصصی نشر پزشکی از سوی دولت و سیاستگذاری کاملاً بی‌طرفانه در جهت برطرف‌کردن دغدغه‌های ناشران می‌تواند موانع و مشکلات زیادی را برطرف سازد.
گفتنی است، این یافته‌ها، به صورت یک مقاله علمی پژوهشی باعنوان «تحلیل وضعیت نشر کتاب‌های حوزه‌ی پزشکی با رویکرد پدیدارشناسی» تهیه شده که در دوماهنامه «پیاورد سلامت» منتشر شده است. این نشریه متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت