دونالد ترامپ؛ نمادی از افول هژمونی آمریکا
تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۶۰۵۶۰
تهران- ایرنا- سیاست های رییس جمهوری آمریکا در حوزه های گوناگون داخلی و خارجی با انتقاداتی کم سابقه و گسترده روبرو است؛ انتقاداتی که پس از موضع گیری های تند وی علیه ایران و توافق هسته ای به شکل چشمگیری افزایش یافته و زمامداری ترامپ را سبب ساز زوال منزلت ایالات متحده عنوان کرده است.
به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا پس از هفته ها فضاسازی علیه توافق هسته ای و حملات مکرر به تهران، روز جمعه بیست و یکم مهرماه از راهبرد تازه این کشور در راستای افزایش تقابل با ایران سخن گفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بنابر اعلام ترامپ، دولت آمریکا تعیین تکلیف توافق هسته ای را به کنگره خواهد سپرد و در دیگر زمینه ها در برابر جمهوری اسلامی ایران شدت عمل به خرج خواهد داد.
این اظهارات ترامپ افزون بر برانگیختن مخالفت های خارجی به ویژه از سوی کشورهای اروپایی، واکنش های بسیاری را در آمریکا به دنبال داشت. در این زمینه «هیلاری کلینتون» نامزد دموکرات ها در انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا در مورد پایان اعتماد و اعتبار آمریکا به واسطه نقض برجام هشدار داد.
به گفته «جان کری» وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، سیاست های ترامپ آغازگر یک بحران بین المللی است و موجب به خطر افتادن منافع و امنیت این کشور خواهد شد. «جو بایدن» معاون رییس جمهوری پیشین آمریکا نیز تصریح کرد اقدامات ترامپ ایران را منزوی نخواهد کرد بلکه سبب انزوای آمریکا می شود.
علاوه بر سیاستمداران و دولتمردان آمریکایی و اروپایی، بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران روابط بین الملل نیز سیاست های نابهنجار ترامپ در عرصه سیاست خارجی را به منزله ضرباتی سهمگین به منزلت ایالات متحده آمریکا و جایگاهی می دانند که واشنگتن سال ها برای رهبری جهان به دنبال آن بوده است.
در همین زمینه، گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با «جواد حق گو» استادیار روابط بین الملل و عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت وگو کرد و نظر وی را درباره پیامد سیاست های ترامپ در شکل دهی به وجهه و جایگاه جهانی آمریکا جویا شد؛
*** ایرنا: از دید برخی صاحبنظران، مواضع تند و نامتعارف ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران که نمودی از سیاست های نابهنجار وی در سطح بین المللی است در وهله نخست منزلت جهانی آمریکا را هدف قرار خواهد داد. نظر شما در این باره چیست؟
** حق گو: به نظرم این مساله را باید در مرحله نخست از منظر تئوریک بررسی کنیم. اولین موضوعی که باید به عنوان یک مبنای نظری بدان اشاره کرد آن است که به نظر می رسد پیش بینی نظریه پردازان رئالیست روابط بین الملل (به عنوان رویکرد غالب در این شاخه از دانش) از جمله «کنت والتز» یا «ساموئل هانتینگتون» مبنی بر حرکت محتوم نظام بین الملل به شرایط موازنه قوا در شرایط پس از جنگ سرد امروز در حال تحقق است؛ موازنه ای که بعد از جنگ سرد به نفع ایالات متحده به هم می خورد. امروز به نظر می رسد با افول هژمونی ایالات متحده که سخنرانی اخیر ترامپ را باید تجلی مهمی از این امر به شمار آورد، نظام بین الملل در حال پیشروی به سمت بلوک بندی و نظم چند قطبی جدید است. اگر کسی حداقل آشنایی با مباحث تاریخ روابط بین الملل داشته باشد به راحتی می تواند تصدیق کند که رفتارهای اینچنینی دولتمردان آمریکایی با رفتارهای سیاستمداران بریتانیا در واپسین دهه های هژمونی بریتانیا کاملا مشابه است.
*** ایرنا: از دید شما ساختار نظام بین الملل سبب بروز تصمیمات اینچنینی از سوی کاخ سفید شده است؟ یا برای کارگزاران سیاست خارجی آمریکا نیز باید سهمی را قائل شد؟
** حق گو: در کنار این عامل ساختاری که به نظر من نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای دارد نباید از عوامل داخلی جامعه آمریکا غافل شد. اساساً نمی توان با نگرشی تک متغیری اظهارات اخیر ترامپ را مورد واکاوی قرار داد. به نظر می رسد که ترامپ از دو جبهه داخلی و خارجی برای تشدید مواضع خود در قبال ایران تاثیر پذیرفته است که هر کدام آثار گوناگونی بر نوع رفتار ترامپ در حوزه سیاست خارجی به ویژه در قبال موضوع هسته ای ایران از خود نشان داده است.
متغیر داخلی که بسیار مهم است بیش از هر چیز به سستی و شکنندگی جایگاه دونالد ترامپ در ساختار سیاسی و به ویژه در میان نخبه های سیاسی آمریکا باز می گردد. نباید این مهم را نادیده گرفت که رییس جمهوری فعلی آمریکا جایگاه فوق العاده شکننده ای دارد. این موضوع وقتی از اهمیت بیشتری برخوردار می شود که مروری بر برکناری بسیاری از شخصیت های نزدیک ترامپ از آغازین روزهای حضور وی در کاخ سفید تاکنون داشته باشیم. بسیاری از همراهان ترامپ ازجمله «مایکل فلین» به اتهام همکاری با سرویس های اطلاعاتی روسیه و احتمال دخالت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انجام اقداماتی علیه کلینتون رقیب انتخاباتی ترامپ از کار برکنار شده اند و تحقیقات در این باره به مسئولیت رئیس اف بی آی همچنان ادامه دارد.
*** ایرنا: متغیرهایی که بیان کردید تنها محدود به حوزه ساختار بین المللی و جامعه سیاسی آمریکا است؟
** حق گو: خیر. متغیر مهم دیگر به مناسبات بسیار تیره و تار ترامپ با جامعه اطلاعاتی این کشور ارتباط می یابد. نباید این متغیر بسیار مهم را نادیده گرفت. به دلیل اتهامات گسترده ای که از سوی جامعه اطلاعاتی آمریکا از بدو ورود ترامپ به کاخ سفید متوجه نزدیکان و وابستگان وی شده است، رییس جمهوری جمهوریخواه این کشور در مظان اتهام قرار دارد. به غیر از جامعه اطلاعاتی بسیاری دیگر از نهادها و شخصیت های فعال در عرصه سیاسی آمریکا نیز رابطه خوبی با او ندارند.
در یک کلام باید اساساً روی کار آمدن شخصی چون ترامپ را نمودی از افول هژمونی این کشور و ورود نظام بین الملل به سیستم چند قطبی قلمداد کرد. ترامپ به دنبال دشمن سازی در عرصه بیرونی است برای بسیج منابع داخلی و ظرفیت های بیرونی.
*** ایرنا: آیا این فرایند دشمن سازی شامل شریکان آمریکا هم خواهد شد؟ با این شرایط به نظر شما موضع اروپا و دیگر کشورهای حاضر در برجام چگونه خواهد بود؟
** حق گو: معتقدم قطعا نوع سیاست این کشورها در قبال توافق هسته ای یکسان نخواهد بود. این موضوع را باید از منظر اقتصاد سیاسی مورد بررسی و تدقیق قرار داد. بسته به طرح شراکتی که آمریکا و شخص ترامپ با شرکت های بزرگ این کشورها درخواهد انداخت رابطه متفاوت است. من معتقدم موضوعات اقتصادی و تجاری بسیار مهم خواهد بود. با این حال نکته قطعی آن است که دیگر به مانند دهه های قبل نیست که کشورها فقط به خاطر همراهی با هژمون از آن حرف شنوی داشته باشند. به دلیل همان افول هژمونی ایالات متحده که شرح آن گفته شد، در این مقطع اولویت با منافع عیان اقتصادی است نه چیز دیگر؛ موضوعی که به نظر می رسد ترامپ در آن ید طولایی داشته باشد.
*** ایرنا: موضع کشورهای منطقه از جمله عربستان را چگونه ارزیابی می کنید؟
** حق گو: رفتار عربستان سعودی در قبال ایران به نظرم خیلی ساده و در چارچوب الگوی رفتاری سعودی حتی منطقی است. رفتار عربستان را باید ذیل مفهوم «موازنه وحشت» مد نظر نظر «استفن والت» تبیین کرد. سعودی ها با تصوری ترسناک از ایران گمانشان آن است که هر عاملی که باعث کاهش قدرت ایران شود برای آنها برد و پیروزی محسوب می شود.
*** ایرنا: آیا پیروی از این الگو به سود سعودی ها است؟
** حق گو: سیاست سعودی ها در بلندمدت تنها منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی را تامین می کند. دوره ترامپ گسست های درونی جامعه عربستان را به ویژه با توجه به بحران جانشینی تشدید خواهد کرد. برخی گسل ها هم به شدت فعال شده است. به نظر من مواضع ترامپ نه تنها برای ایران تهدید نیست بلکه آثار و نتایجی برای کشور دارد که در آینده هویدا می شود. به عبارت دیگر در این زمینه هم باز سعودی ها دچار اشتباه محاسباتی شده اند که دیر یا زود خود را نشان خواهد داد، شبیه به سیاست های اشتباهی که امروز در رابطه با موضوع کردستان عراق دنبال می کند.
*** ایرنا: خروج یا پایبندی آمریکا به برجام در دراز مدت چه تاثیری بر جایگاه بین المللی این کشور خواهد گذاشت؟ آیا همچنان که معاون اوباما بیان داشته تلاش های ترامپ برای منزوی سازی ایران به انزوای آمریکا منجر می شود؟
** حق گو: در برخی از نظریه های مطرح در حوزه روابط بین الملل هژمون در واپسین سالهای سلطه خود سعی دارد برای تعویق افول هژمونی اش در سیستم بین المللی بحران آفرینی کند.
به نظر می رسد رفتارهای ایالات متحده در این چند دهه در قبال موضوع هسته ای ایران را باید با همین منطق بررسی کرد. حتی در زمان اوباما به رغم برخی تصورات مبنی بر اینکه مناقشه هسته ای ایران کاهش یافته اما واقعیت آن است که این مناقشه تنها شکلش تغییر کرده و هم قرار نیست لااقل به این زودی ها به پایان راه خود برسد. مناقشه هسته ای با ایران فعلا تداوم خواهد داشت چرا که آمریکا با تداوم آن به دنبال کنترل خیلی از مولفه ها از قیمت انرژی و نفت گرفته تا میزان کنشگری ایران در منطقه است.
واقعیت اساسی و شاید بتوان گفت نکته مهمی که پاسخ تمام سوالات در آن نهفته است آن است که قدرت ایران به رغم سیاست های تهاجمی و مخرب ترامپ در حال افزایش است و نه آمریکا نه عربستان و نه صهیونیست ها نمی خواهند ایران قدرتش از سطح یک قدرت منطقه ای فراتر رود.
پژوهشم**9279**1601**خبرنگار: سیدمحمد موسی کاظمی** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۶۰۵۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جو بایدن به زودی می‌میرد | دلیل پیروزی احتمالی ترامپ مشخص شد
به گزارش همشهری آنلاین «جو بایدن» که لقب پیرترین رئیس‌جمهور تاریخ ایالات متحده را به خود اختصاص داده، بیش از هر زمان دیگری به دلیل نزدیک‌تر شدن به انتخابات ۲۰۲۴ و هم‌چنین گاف‌های بی‌پایانش زیر ذره‌بین قرار دارد.
«اسکارلت ماگوآیر» رئیس موسسه تحقیقاتی «جی‌ال پارتنرز» در گفت‌وگو با نشریه سان تاکید کرد که بسیاری از آمریکایی‌هایی نسبت به «سن بایدن و توانایی‌هایش» نگران هستند.
او گفت به همین دلیل است که نظرسنجی‌ها نشان از احتمال پیروزی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا دارد.
البته ناگفته نماند که این نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا هم صرفا چهار سال از جو بایدن کوچکتر است اما گاف‌های پی در پی رئیس‌جمهور کنونی آمریکا نگرانی‌ها را درباره «زوال عقل» او چندین برابر کرده است.
نشریه سان هم‌چنین به نقل از خانم ماگوآیر می‌نویسد: «بسیاری از آمریکایی‌ها نگرانند که جو بایدن قادر نخواهد بود از پس جلسه با ولادیمیر پوتین (رئیس‌جمهور روسیه) که ۱۰ سال از او جوان‌تر است، بربیاید.»
جو بایدن از ابتدای شروع ریاستش تاکنون گاف‌ها و حرکات نمایشی مضحکی را در مقابل حضار و بینندگان پخش زنده انجام داده است؛ این موارد از اشتباهات لفظی گرفته تا افتادن روی صحنه و هم‌چنین هذیان‌گویی شهرت و محبوبیت رئیس‌جمهور آمریکا را به خطر انداخته است.
نشریه سان می‌افزاید: «از هر ۱۰ آمریکایی، چهار نفر (۴۰ درصد) فکر می‌کنند که جو بایدن در صورت پیروزی، نمی‌تواند دوره دوم ریاستش را به اتمام برساند و احتمالا در دفتر کارش فوت خواهد کرد.»
هم‌چنین برخی از رای‌دهندگان معتقدند شاید بایدن بتواند به مسائل داخلی کشورش رسیدگی کند اما بعید می‌دانند او قادر باشد نسبت به مسائلی که در خاورمیانه رخ می‌دهد، مدیریت خوبی از خود نشان دهد.
در این میان برخی دیگر به نگرانی‌هایی نظیر جنگ اوکراین و توانایی جو بایدن درخصوص مواجه شدن با رئیس‌جمهور روسیه اشاره کرده‌اند.
نشریه سان در پایان با اشاره به اظهارات رای‌دهندگان آمریکایی می‌نویسد: «بسیاری از آمریکایی‌ها خواستار پیروزی ترامپ هستند زیرا معتقدند او نسبت به بایدن قادر به انجام کارهاست. آنها به طور کلی رئیس‌جمهوری را می‌خواهند که به لحاظ ذهنی سالم باشد و بتواند پا به پای رهبران جهان قدم بردارد.»
کد خبر 847156 برچسب‌ها ایران و آمریکا خبر ویژه جوزف بایدن
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد