قائمی نیا: علم آمیزه ای از کاشفیت و خلاقیت است
تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۱۸۸۱۰
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بر این باور است که علم آیینه تمام نمای واقع نیست بلکه آمیزه ای از کاشفیت و خلاقیت است.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر علیرضا قائمی نیا در چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در ارائه مقاله خود با عنوان معماری علم دینی گفت: معماری علم دینی به طور تدریجی صورت می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او افزود: مهندسی علم جزء به جزء و تدریجی صورت می گیرد. مهندسی علم به طور مطلق و یکجا امکان‌پذیر نیست. شکل‌گیری پارادایم ها و فرضیات و مدل‌ها و غیره هم تدریجی‌اند.
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: ما همواره با علم‌های دینی رو به رو می‌شویم. فی‌المثل، اقتصاد اسلامی یا انسان‌شناسی اسلامی واحد ـ بر فرض تحقق این قبیل علوم ـ نخواهیم داشت، بلکه اقتصادهای اسلامی و انسان‌شناسی‌های اسلامی داریم و همواره باید در انتظار باشیم که اقتصادهای اسلامی و انسان‌شناسی‌های دیگری ظهور کنند. تکثر در علم اجتناب‌ناپذیر است.
قائمی نیا گفت: دین و علم رابطه مکانیکی و جبری ندارند. بلکه، خلاقیت آدمی و روش‌های بشری در این میان فاصله افکنده‌اند. سرشت علم با تکثر عجین شده است. آن گونه که رئالیست‌های خام می‌گفتند، علم آینه تمام‌نمای واقع نیست، بلکه علم آمیزه‌ای از کاشفیت و خلاقیت است و خلاقیت عالم نیز در علم تأثیر دارد. دانشمند تلاش می‌کند تا عالمی نزدیک به عالم واقع بسازد. عالم او هرگز انطباق کامل با عالم واقع نخواهد داشت.
او گفت: سخن فوق معنای «اسلامی» بودن علم را نشان می‌دهد. اسلامی بودن یک علم هرگز به معنای انطباق کامل آن با دین یا واقع نیست؛ چرا که علم، هر چه باشد، تا حدّی حاصل خلاقیت عالم بوده، آمیزه‌ای از کاشفیت و خلاقیت است. دینی بودن بیش از انطباق کامل محتوا، حدود علم را نشان می‌دهد. علم در چارچوبش از حدودی فراتر نمی‌رود و علم دینی به مثابه شبکه‌ای است که دین در مرزهای آن قرار دارد. دانشمند درون این شبکه را با خلاقیت خود و از ترکیب اطلاعاتی که از زمینه‌های دیگر حاصل می‌آید، پر می‌کند.
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ادامه داد: بسیاری از کسانی که درباره علم دینی سخن گفته‌اند، رویکردی کلامی به مسأله داشته‌اند و از این باب وارد بحث شده‌اند که ببینند از دین چه انتظاری باید داشت. اگر دین را پدیده‌ای حداکثری در نظر بگیریم، به طور طبیعی باید انتظار داشته باشیم که دین جامعه‌شناسی و اقتصاد و طب و غیره هم به ما بدهد.
قائمی نیا ادامه داد: اگر هم دین پدیده‌ای حداقلی باشد نباید انتظار داشته باشیم که علومی از این قبیل در دین باشد. به اعتقاد نگارنده، رویکرد کلامی در تبیین وضعیت علم دینی از نوعی مغالطه ناشی می‌شود. برای ایضاح این مغالطه باید به رویکرد بدیل توّجه کرد. رویکردی که در این اثر برای تعیین تکلیف علم دینی مبنا قرار گرفته رویکرد معرفت‌شناختی است. معرفت علمی باید مورد تحلیل معرفت‌شناختی قرار بگیرد. این نوع معرفت چه مؤلفه‌هایی دارد؟ و چگونه پیدا می‌شود؟ تحلیل ساز وکار معرفت علمی و این که علم چیست و چگونه شکل می‌گیرد، می‌تواند سرنوشت علم دینی را روشن سازد.
او افزود: پر واضح است که در رویکرد معرفت‌شناختی وارد حوزه فلسفه علم، به معنای وسیع که شامل علوم طبیعی و انسانی است، می‌شویم و با انبوهی از مباحث پیرامون سرشت علم جدید و کالبدشکافی آن رو به رو می‌شویم. برای تبیین علم دینی باید به سرشت علم جدید و مباحث فلسفه علم توّجه کرد. خود علم دینی هم مشمول مباحث فلسفه علم می‌شود و باید به سرشت آن و نحوه شکل‌گیری‌اش توّجه کرد. فلسفه در این چارچوب ابزاری برای حل مسأله مفهومی بنیادی راجع به علم است.
منبع: آنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۱۸۸۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بزرگداشت معلم تکریم سنت‌های پسندیده خدا و تعظیم علم و معرفت است
فاطمه بنی فاطمه در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: درک جایگاه و نقش معلم به عنوان مهمترین رکن تأمین سلامت و تعالی آحاد جامعه و عامل تعیین کننده در مسیر رشد و پیشرفت کشور بر کسی پوشیده نیست.
وی به جایگاه معلمان در تربیت نسل ها اشاره کرد و گفت: جایگاه معلمان جایگاهی مقدس، ارزشمند و آرمانی است و آنان که در این مسیر به هدایت نسل جوان مشغولند، انسان هایی والا مقام هستند تا جایی که نقش آنان را با پیامبران برابر دانسته اند.
بنی فاطمه بیان کرد: ۱۲ اردیبهشت ماه، روز معلم و سالروز شهادت شهید عرصه علم و اندیشه، استاد آیت ا… مرتضی مطهری، فرصتی ارزشمند برای پاسداشت مقام انسان هایی است که راستی، درستی، صبوری، اخلاق، پاکدستی، خردورزی، دیانت و آزاداندیشی باور و مرام دیرینه آنان است معلمین گرانقدری که تعهد و عشق آنان در آموزش و هدایت دانش آموزان زبانزد است و اعتماد خانواده ها به این قشر، آرامش جامعه را رقم زده است.
مدیر آموزش و پرورش مشگین شهر فرا رسیدن روز معلم را به همه معلمان تبریک گفت و تصریح کرد: صمیمانه ترین درود های خود را نثار جامعه فرهیخته فرهنگیان شهرستان مشگین شهر می‌نمایم. امیدواریم همواره در پرتو عنایات حق تعالی و با تاسی از منویات مقام معظم رهبری، همچون گذشته در راستای ارتقاء علمی، فرهنگی و اخلاقی آینده سازان این مرز و بوم و تربیت نیروهای توانمند و متعهد، کوشا و پویا باشید.
کد خبر 6093688
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند