به نقل از «شبستان»

فال قهوه معضل اجتماعی جامعه امروز/دلایل افزایش استقبال مردم از رمالی و فال گیری؟

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۹۲۳۰۳

خبرگزاری شبستان:یک روان شناس با بیان اینکه فالگیرها موجب اختلاف، کینه، به هم ریختن بسیاری از خانواده ها و حتی سرنوشت افراد می شود، افزود: فال زمینه ساز انحراف فکری بسیاری از عوام و افراد ساده لوح است. بسیاری از فریب خوردگان در این مسیر آسیب دیدند.

علی محمدی، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی شبستان در خصوص  دلایل افزایش و استقبال مردم از فال قهوه و رمالی گفت: در جامعه امروز ما بحثی به نام فال مطرح است که بیشتر در میان خانم ها رواج پیدا کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

وی با بیان اینکه گرفتن فال یکی از مشکلات عوامانه روز کشور ما محسوب می شود، اظهار کرد: افراد با خواندن قرآن و نهج البلاغه و تدبر در معانی و مفاهیم آن از عوامیت خارج می شوند، و دیگر برای برآوردن حاجات و رفع مشکلات خود به مسیری که یک عده افراد سودجو برایشان تدارک دیده اند. نمی روند.

 

سوءاستفاده های مالی از دلایل اصلی توجه به موضوع رمالی و فالگیری

وی با طرح این سوال که چرا موضوع رمالی و فالگیری امروز مورد توجه ما قرار گرفته است، تصریح کرد: یکی از دلایل مطرح کردن این بحث ،سوءاستفاده های مالی است. بازی با سرنوشت افراد عوام، گسترش نوعی خرافات که اصلا در قاموس یک انسان عاقل و دیندار نباید باشد، سردرگمی بسیاری از مردم در این خصوص، عوام فکری به ویژه دور شدن از حقایق است. انسان قائم مقام خداوند بر روی زمین است، نباید اسیر یک مشت مسایلی شود که نه شرع و نه عقل آن را قبول دارد.

 

محمدی تصریح کرد: فال قهوه جدید نیست از گذشته وجود داشته و شاخه جدیدی از رمالی، فال بینی، سر کتاب، آینه بین، پیشگویی، غیب گویی، دعانویسی، سحر و جادو که از قدیم وجود داشته، می باشد.

 

مشکلات با انسان زندگی می کنند

این مشاور خانواده با طرح این سوال که آیا رمالی و فال بینی راست است یا دروغ، خاطرنشان کرد: اینکه فال بینی و رمالی تاثیر دارد یا ندارد؟ چرا تا این حد استقبال می شود؟ چه کسانی استقبال می کنند؟ جای بحث دارد. همه کسانی که در جهان هستند مومن و غیر مومن همیشه مشکل داشته و دارند. قرآن می فرماید، انسان در مشقت و مشکل خلق شده است، یعنی مشکلات با انسان زندگی می کنند و نباید بگویند ما نباید مشکل داشته باشیم.

 

این روانشناس با بیان اینکه انسان هم مشکلات مادی و هم مشکلات معنوی دارد، اذعان کرد: بخشی از این مشکلات با علوم عقلی حل می شود، یعنی خداوند به انسان ها عقل داده، عقل هم می تواند اختراع و ابتکار کند. در گذشته انسان با شتر به مکه سفر می کرند تا اینکه عقل انسان هواپیما را اختراع کرد و راه‌ها را نزدیک‌تر کرد.لذا به واسطه عقل انسان، تکنولوژی و ارتباطات گسترش یافته و هم آسان شده است.امور معنوی هم به وسیله دعا و نذر و نیاز از خداوند برطرف می شود.

 

محمدی با بیان اینکه انسان دو بعد روح و جسم است، خاطرنشان کرد: دو راه حل هم دارد، مشکل جسمی اش عقلی است توسط خود انسان حل می شود درمواردی هم که عقل انسان توانایی حل آن را ندارد توسط خداوند باید برطرف شود.

 

وی افزود: در زندگی مشاهده کردید که از درمان بسیاری از بیماری ها پزشکان ناامید می شوند و می گویند فقط بروید دعا کنید، از دست ما دیگر چیزی برنمی آید یعنی خود علم پزشکی هم جواب می کند، بنابراین بخشی از امراض انسان دست خودش نیست ،خداوند باید شفا دهد، این همان جایی است که پای دعا به میان می آید، پس انسان مشکلاتی دارد و مشکلات شان هم راه حل دارد.

 

این مشاور خانواده در ادامه تصریح کرد: ما باید برای حل هر مشکلی به متخصص آن مشکل مراجعه کنیم، یعنی چه بافت فیزیکی و طبیعی و چه امور معنوی به این می گویند یک امر معقول، مشروع و عملی، هیچکسی هم انتقادی به آن ندارد و جزو بدیهیات است و همه هم قبول دارند.

 

وی تصریح کرد: حضرت علی (ع) در نهج البلاغه می فرماید: دو علم داریم، علم تکوینی، فطری و الهی یک علم هم اکتسابی (دانشگاه، مدرسه و کلاس) که مهمترینش نهج البلاغه است، یک علم سوم هم در این میان وجود دارد که علم غریبه نام دارد که فال قهوه جزو این علوم است.

 

یکی از موارد استفاده از علوم غریبه سحر و جادو است

محمدی با بیان اینکه فال قهوه جزو علوم غریبه است، گفت: یکی از مواردی که می توان از علوم غریبه استفاده کرد سحر و جادو است، بسیاری از علوم غریبه مورد تایید اسلام و عقل نیست، مثل سحر و جادو، ستاره شناسی نه علم نجوم.

 

این روان شناس ادامه داد: امام علی (ع) در خصوص علم نجوم می فرماید برای ستاره شناسی بیش از نیازی که برای پیدا کردن مسیر در بیابان ها و دریاها است، استفاده نکنید نه اصل علم نجوم که الان در دانشگاه ها مطرح است بلکه ستاره شناسی که در خصوص سرنوشت انسان است، دلیلش این است که اکنون ممکن است ساحران و کسانی که علم نجوم دارند بیایند و از این علم سوءاستفاده کنند چون از مسیر طبیعی و تقدیر الهی می خواهند یک مسئله ای را خارج کنند، بنابراین نتیجه نمی گیرند و لذا دنبالش نباید رفت. نمونه اش ساحران، کائنان و ستاره شناسان زمان حضرت موسی(ع)است که به فرعون گفتند در آینده فرزندی متولد خواهد شد که بسیار تو را برهم خواهد زد، فرعون به فکر افتاد صدها بچه را کشت که آن اتفاق نیفتد ولی افتاد به همین دلیل می گویند چیزی که خواست تقدیر خداوند است نمی توان با علوم غریبه و سحر و جادو تغییر داد به همین دلیل مسیر طبیعی باید طی شود.

 

محمدی با طرح این سوال که چرا انسان به علوم غریبه نیاز ندارد، اظهار کرد: یکی از موارد استفاده از علوم غریبه ارتباط با جن است که فال قهوه از این مقوله است و اینکه چرا انسان به سراغ جن می رود به این دلیل که جن از انسان پیشرفته تر است، در گذشته که شیطان در آسمان بود جن به آسمان راه داشت و اطلاعات را از آسمان می گرفت و بر روی زمین استفاده می کرد، بعدها خداوند ممنوعشان کرد، در عین حال هنوز هم اطلاعات شان از انسان بیشتر است، طیرالارض در اختیارشان است، سرعت عملشان بالاست ولی کاری هم با انسان ندارند.

 

این مشاور خانواده با بیان اینکه 4 دسته در جهان مخلوق خاص وجود دارد، افزود: فرشتگان، انسان، جن و حیوانات از جمله این 4 مخلوق هستند البته ملائک با هر دو دسته ارتباط دارند.خداوند در قرآن کریم هیچ نیازی را برای انسان کم نگذاشته،تمام تکامل مادی و معنوی ما در قرآن لحاظ شده است.

 

قرآن کریم جامع ترین و کامل ترین کتاب برای تمام نیازهای بشری

این مشاور خانواده با بیان اینکه امروز قرآن کریم جامع ترین و کامل ترین کتابی است که برای تمام نیازهای بشری در دنیا مطالب اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، روانشناسی و خانواده دارد، بیان کرد: قرآن کریم آنچه را بشر نیاز دارد کاملا تبین کرده است. خداوند در سوره رعد می فرماید: اگر آن قرانی که ما برایتان فرستادیم در دستتان باشد، می توانید کوه مشکلات را از سر راه بردارید،کوهها را جا به جا کنید، طیرالارض در زمین داشته باشید، با اموات ارتباط برقرار کنید منتهی چون قرآن شناخته نشده است مجبوریم سراغ رمال و فال قهوه و فال بین می رویم.

 

وی افزود: اینکه مردم جامعه ما امروز به سمت رمال و فالگیر می روند، ناشی از ضعف عملکرد حوزه ها، دانشگاه ها، رسانه های جمعی و دارالقرآن هاست، باید در این زمینه کوشید تا مردم سراغ خرافات نروند.

 

این روانشناس اظهار کرد: اینکه چرا جن پیشرفته‌تر شد به دلیل این است که دستور قرآن را عمل کرده است، عالم غیب را غیر از خداوند کسی نمی داند، خداوند عقل و مشاوره داده، کسی حق ندارد سرنوشت کسی را اینگونه رقم بزند.

 

فالگیرها موجب اختلاف، کینه، به هم ریختن خانواده ها و سرنوشت افراد می شود

وی با بیان اینکه فالگیرها موجب اختلاف، کینه، به هم ریختن بسیاری از خانواده ها و حتی سرنوشت افراد می شود، افزود: فال زمینه ساز انحراف فکری بسیاری از عوام و افراد ساده لوح است. بسیاری از فریب خوردگان در این مسیر آسیب دیدند. همچنین برخی از فالگیرها از یک روانشناسی قوی و ذهن خوانی برخوردار هستند که باعث فریب مردم می شوند.

 

وی گفت: این فالگیرها و رمال ها کار و کاسبی دیگری ندارند، در قالبی که عوام فریبی بازار دارد دنبال حلال مشکلات هستند. اگر مردم عوام وجود نداشته باشد اینها رشد نمی کنند.

 

این مشاور خانواده در ادامه افزود: بنابراین ما چون متخصص پیدا نمی کنیم، هر کسی هر چیزی را بگوید: می گوییم چشم،در مباحث و معارف معنوی هم همین طور است، وقتی مشکل را نمی توانیم حل کنیم، مسجد ما پاسخگو نیست، تلویزیون ما پاسخگو نیست، هیئت ما پاسخگو نیست ،مانند یک انسان محتاج و گرفتار دنبال یک راه نجات می گردیم و هر کسی یک آدرسی می دهد و می گوییم دستتان درد نکند کجا برویم؟

 

محمدی تصریح کرد: لذا اگر می بینید رمال و آینه بین زیاد شده است به خاطر همین مسایل است، عدم اطلاع و عدم آگاهی از چنین مسایلی می باشد.از همه مهمتر جهل و ناآگاهی نسبت به اطلاعات افراد فال بین، رمال و فال قهوه است.

 

وی گفت: موضوع بسیار مهم تر که مراجعه کنندگان به فال قهوه از آن غافل شده اند این است، اینها می خواهند خدا و تقدیر را دور بزنند، یعنی آن چیزی که خدا برای ما صلاح نمی داند آنها می خواهند از راه ارتباط با جن و فال به دست بیاورند.

 

محمدی اظهار کرد: ما زمین و آسمان برویم راهی غیر از تقدیر خداوند برای ما نیست، عده ای به دنبال بخت گشایی هستند،‌ آیه 216 سوره بقره می فرماید: یک سری مسایل را شما در زندگی دوست دارید ولی خداوند نمی خواهد، در آن لحظه صلاح شما نمی داند، با توجه به شرایط فعلی به صلاح شما نیست، ما می خواهیم با رمالی خداوند را دور بزنیم، خداوند گفته دعا کنید تا استجابت کنم شما را، اگر هم مستجاب نمی کنم به صلاحتان نیست.

 

بهتر است راضی به تقدیر الهی باشیم

وی گفت: یکی از دلایلی که انسان به دنبال رمال و فالگیر می رود این است که در مسایل عجول است، پس بهتر است راضی به تقدیر الهی باشیم، چون خداوند عقل و مشاوره به ما داد

پایان پیام/35

منبع: شبستان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۹۲۳۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرشتگان کاتب؛ حافظ انسان در زمان حیات

همه چیز با یک پرسش آغاز شد. آن زمان که اجل فرا می‌رسد و روح از کالبد خاکی خود جدا می‌شود، سرنوشت فرشتگانی که تمام عمر بر شانه‌های ما به ثبت و ضبط اعمالمان می‌پرداختند، چه می‌شود؟ برای پاسخ به این پرسش،  گفت‌وگویی با علی‌اکبر توحیدیان، پژوهشگر قرآنی شهرستان کاشان و دکترای علوم قرآن و حدیث انجام داده ایم. در قسمت قبل درباره چگونگی یافتن منبع اخبار موثق برای پاسخ به این پرسش، ویژگی‌های این فرشتگان و وضعیت آنها در عالم ملکوت مطالبی بیان کردیم. در ادامه راجع به اینکه با وجود خود خداوند چه الزامی به وجود فرشتگان است، انواع احاطه خداوند و نیز معرفی سایر شاهدان اعمال براساس آیات قرآن گفت‌وگو می‌کنیم. 

با وجود خود خداوند که محیط، شاهد و ناظر است، چه ضرورتی برای شهادت و نظارت مخلوقات وجود دارد؟

جمله‌ معروفی هست که همه شنیده‌ایم: «عالم، محضر خداست» به بیان دیگر، خداوند متعال و برخی از مخلوقاتش بنابر مأموریتی که دارند، محیط بر اجزای عالم و در نتیجه شاهد و ناظر هستند و همه چیز را ثبت و ضبط می‌کنند؛ اما برای پاسخ به این پرسش توجه به هفت نکته اساسی است: نخست اینکه ثبت و ضبط از جانب مخلوقات، طبق مأموریتی است که خالق هستی در راستای مدیریت و تدبیرش به آنها سپرده؛ یعنی در ناموس خلقت برای انجام دادن هر فعلی، اسباب، وسایل، مقررات و به اصطلاح معداتی مهیا و هر چیزی معلق بر چیز دیگری گردانیده شده است، از جمله مخلوقاتی که به امر ثبت و ضبط اعمال بنی‌آدم گماشته شده‌اند

دوم، به منظور اتمام حجت بر بندگان برای روز حسابرسی است. سوم، لطفی شایان از جانب خداوند رحمان به بندگانش محسوب می‌شود، برای اینکه از سیئات اجتناب و به حسنات رغبت کنند و از حفظ و ضبط اعمال خود اطمینان داشته باشند. چهارم، برای بیان قرب خداوند به انسان است؛ یعنی ای انسان! ما به تو نزدیک، بر احوالت مطلع، بر اعمالت حافظ و بر زمین و زمان شاهد هستیم.

پنجم، مصداق معینی بر آیه ۱۶ سوره ق است که می‌فرماید: «... وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ؛ و ما از رگ گردن به او نزدیکتریم» که نشانگر اقربیت در علم، آگاهی و قدرت است، نه در مکان. ششم، تعدد شاهدان و حافظان موجب ایجاد و افزایش حجب و حیای انسان و در نتیجه دوری از سیئات می‌شود. هفتم، برخی از فلاسفه می‌گویند: «همان‌گونه که شدت بُعد (دوری) موجب خفاست، شدت قُرب (نزدیکی) نیز چنین است.» برای مثال اگر خورشید از ما بسیار دور شود، قابل رؤیت نیست و اگر به آن بسیار نزدیک هم بشویم، چنان نور خیره‌کننده‌ای دارد که قدرت دیدن آن‌ را نخواهیم داشت. ملاهادی سبزواری در منظومه می‌گوید: «یا من هو اختفی لفرط نوره.»

درباره احاطه داشتن و شاهد بودن خود خداوند بیشتر توضیح دهید. 

حال که سخن به شهید و محیط بودن خداوند رسید، بحث را به قرآن می‌بریم و بر این صفات خداوند کمی توقف می‌کنیم: «... وَاللَّهُ شَهِیدٌ عَلَیٰ مَا تَعْمَلُونَ» (آل‌عمران/ ۹۸)، «... ثُمَّ اللَّهُ شَهِیدٌ عَلَیٰ مَا یَفْعَلُونَ» (یونس/ ۴۶)، «... وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُودًا...» (یونس/ ۶۱) و «... وَاللَّهُ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ» (حج/ ۱۷).

طبق پژوهشی که در قرآن مجید انجام دادم، حداقل ۱۶ نوع احاطه مخصوص خداوند بر اجزای هستی با تعابیر گوناگون آمده است. این تعابیر، مفهوم واحد و مشترکی دارند؛ ولی شکل احاطه و کیفیت آن به ظاهر متفاوت است و در نهایت به احاطه‌ای خلاصه می‌شود که ما آن را «احاطه‌ جوهری» می‌نامیم. 

احاطه جوهری خداوند و معیت دائمی او با همه‌ اجزای هستی و حاکمیت مطلقش از ابتدای خلق اشیا تا ابدیت، هیچ شباهتی با حاکمیت پادشاهان ندارد که پادشاه در نقطه‌ای متمرکز و بر تختی تکیه زده باشد و کارگزارانش بر اجزای حکومتش و بر منطقه‌ای خاص حاکم باشند، بلکه حکومت الله بر همه اجزای هستی گسترده است، به‌طوری که خودش در همه جا حاضر و در کنار هر ذره‌ای حضور دارد و بر ملک و ملکوت آن ذره، محیط، شاهد، عالم، قادر، حافظ و... است که آن حکومت را حکومت جوهری یا احاطه جوهری می‌نامیم.

این احاطه لزوماً با حرکت جوهری و به تعبیری بهتر، حیات جوهری همراه است. در این نگاه، هیچ موجود غیرزنده‌ای در هستی وجود ندارد و همه اجزای آفرینش از ریزترین تا درشت‌ترین دارای مرتبه‌ای از حیات هستند. لازمه دیگر این نگاه، واحد بودن خدای حی محیط است و این همان مفهوم ساده‌شده‌ توحید ناب ذاتی، صفاتی و افعالی به شمار می‌رود.

قبل از اینکه به معرفی احاطه‌های شانزده‌گانه بپردازیم، به فرمایشی از امام علی(ع) و آیه شریفه‌ای از قرآن عزیز اشاره می‌کنیم تا آنچه عرض کردیم، به قرآن ناطق و صامت، قوام بگیرد. در خطبه اول نهج‌البلاغه آمده است: «مع کل شیء لا بمقارنه و غیر کل شیء لا بمزایله؛ خداوند با همه موجودات است، اما نه اینکه قرین آنها باشد، جدا از همه موجودات است، اما نه اینکه از آنها برکنار باشد.»

به آیه ۶۱ سوره مبارک یونس(ع) خوب توجه کنید. می‌فرماید: «وَمَا تَکُونُ فِی شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِیضُونَ فِیهِ وَمَا یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِنْ ذَٰلِکَ وَلَا أَکْبَرَ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ؛ ای پیامبر! (و البته خطاب به همه انسان‌ها) شما در هیچ حالی، اندیشه‌ای و کاری نباشید و هیچ آیه‌ای از قرآن را تلاوت نکنید و در هیچ عملی وارد نشوید، جز آنکه ما همان لحظه شما را مشاهده می‌کنیم و هیچ چیز به وزن ذره‌ای در همه زمین و آسمان از خدای تو پنهان نیست و کوچکتر از ذره‌ای و بزرگتر از آن. هر چه هست، در کتاب مبین خداوند و در لوح علم او مسطور و محفوظ است.» (ذره یعنی کوچکترین چیز قابل تصور)

اینک به معرفی احاطه‌های شانزده‌گانه خداوند می‌پردازیم که در آیات متعدد قرآن به آنها اشاره شده است. برای رعایت اختصار، نشانی آیات را ذکر می‌کنیم و مطالعه متن آنها را به مخاطبان ارجمند می‌سپاریم: ۱ ـ احاطه کلی با اسم محیط (نساء/ ۱۲۶، فصلت/ ۵۴) ۲ ـ احاطه علمی با اسم علیم (بقره/ ۲۵۵، نساء/ ۳۲، احزاب/ ۵۴، شوری/ ۱۲ و تغابن/ ۱۱) ۳ ـ احاطه قدرت با اسم قدیر (بقره/ ۲۰، ۱۰۹، ۱۴۸ و ۳۵۹، هود/ ۴، حج/ ۶، احزاب/ ۲۷، حشر/ ۶) ۴ ـ احاطه ملکوتی (یس/ ۸۳) ۵ ـ احاطه مالکیتی، لِلّه با اسم مالک (حمد/ ۴، بقره/ ۱۱۵، آل‌عمران/ ۲۶) ۶ ـ احاطه خالقیتی با اسم خالق (مائده/ ۱۷، انعام/ ۱۰۲، رعد/ ۱۶، قصص/ ۶۸، شوری/ ۴۹، زمر/ ۶۲، قمر/ ۴۹) ۷ ـ احاطه ربوبیتی با اسم رب (اعراف/ ۵۴، غافر/ ۶۲) ۸ ـ احاطه رزاقیتی با اسم رازق (فاطر/ ۳) ۹ ـ احاطه حیاتی با اسامی محیی و باقی وجه الله (شعراء/ ۸۱، قصص/ ۸۸، روم/ ۵۰، فصلت/ ۳۹) ۱٠ ـ احاطه ارادی و مشیتی با اسم مرید (هود/ ۱۰۷، حج/ ۱۴ و ۱۸)

۱۱ ـ احاطه تقدیری و جزئیاتی با اسامی مقدر و مفصل (اسراء/ ۱۲، فرقان/ ۲، طلاق/ ۳) ۱۲ ـ احاطه شهودی با اسامی شاهد و شهید (نساء/ ۳۳، حج/ ۱۷، احزاب/ ۵۵، سبأ/ ۴۷، فصلت/ ۵۳) ۱۳ ـ احاطه حفاظتی و مراقبتی با اسامی مقیت، حفیظ، حسیب، رقیب و وکیل (نساء/ ۶، ۸۱ و ۸۵، هود/ ۵۷، احزاب/ ۵۲، سبأ/ ۲۱، زمر/ ۶۲) ۱۴ ـ احاطه قربی با اسم قریب (بقره/ ۱۸۶، هود/ ۶۱) ۱۵ ـ احاطه بصیرتی با اسم بصیر (ملک/ ۱۹) ۱۹ ـ احاطه استغنایی با اسم غنی (آل‌عمران/ ۹۷، حج/ ۶۴، عنکبوت/۶، لقمان/ ۲۶). 

درباره دیگر شهود اعمال انسان‌ها با توجه به آیات قرآن شرح دهید. 

دیگر شاهد بر اعمال انسان‌ها، انبیای الهی اعم از پیامبر اکرم(ص) و سایر پیامبران الهی(ع) هستند. (بقره/ ۱۴۳، نساء/ ۴۱ و ۱۵۹، نحل/ ۸۴ و ۸۹، حج/ ۷۸، قصص/ ۷۵، احزاب/ ۴۵، فتح/ ۸، مزمل/ ۱۵) البته از بعضی روایات استفاده می‌شود که افراد دیگری علاوه بر پیامبران(ع)، مانند ائمه معصومین(ع)، برخی از شایستگان، همچنین قرآن مجید و نیز شب و روز (زمان) از جمله گواهان در روز قیامت محسوب می‌شوند.

شاهد دیگر، زمین است که از روایات و قرآن استفاده می‌شود (زلزال/ ۴ و ۵). نامه اعمال (کتاب)، شاهد دیگری‌ست که آیات قرآن بر آن دلالت دارد (اسراء/ ۱۳ و ۱۴، کهف/ ۴۹، زخرف/ ۸۰، جاثیه/ ۲۸ و ۲۹) هشتمین نوع شهود در قیامت که به تعبیری می‌توان آن را شهود داخلی انسان نامید، عبارت است از اعضای بدن انسان، اعم از دست‌ها، پاها، چشم‌ها، گوش، زبان و پوست بدن (نور/ ۲۴، یس/ ۶۵، فصلت/ ۲۰ و ۲۱).

نهمین شاهد بر اعمال انسان، فرشتگان کاتب هستند. آنان درواقع تهیه‌کننده نامه اعمال انسان و به تعبیر قرآن، «کتاب انسان» و همچنین حافظ او در زمان حیات هستند. این فرشتگان علاوه بر مشاهده، اعمال را با جزئیاتش ثبت و ضبط می‌کنند. ثبت و ضبط آنان با سه واژه «کتب»، «استنساخ» و «لقی» در قرآن مجید آمده است.

در بخش بعدی گفت‌وگو به توضیح هر یک از سه واژه بر اساس آیات قرآن و سپس به شرح وظیفه این فرشتگان، نقش آنها در کمال انسان و در مرحله آخر، سرنوشت آنان پس از مرگ انسان بر اساس روایات می‌پردازیم.

زهراسادات محمدی

منبع: ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن)