چگونه از کابوس دیدن کودکان پیشگیری کنیم؟
تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۳۶۵۰۹۶
می گویند خوابیدن یکی از بهترین نعمت هایی است که در اختیار انسان قرار گرفته است چون باعث می شود انسان جانی تازه و انرژی دوباره ای به دست آورد اما همین خواب های رنگارنگی که می بینیم، گاهی برایمان لذت بخش هستند و گاهی ترسناک.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از هفته نامه سلامت، دکتر امیری، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان درباره حقیقت خواب و رویا در دوران کودکی پاسخگوی سوال هایمان شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رویا و خواب یا با یکدیگر تفاوتی دارند؟
بله، آنها کاملا ۲ مقوله جدا از هم هستند اما اکثر افراد آنها را یکی می دانند. خواب زمانی اتفاق می افتد که کودک واقعا تصاویری را دیده است در حالی که رویا بخشی از فانتزی و تخیل ذهنی کودک است. وقتی بچه ها از رویاهایشان حرف می زنند در واقع مسئله ای را در ذهن شان پرورش می دهند.
کودکان از چه زمانی واقعا خواب می بینند؟
به طور دقیق نمی شود سن خاصی را مثال زد، اما می توان حدس زد که کودکان ۲ تا ۳ ساله که در بیداری از رویاهای شان حرف می زنند، خواب هم می بینند.
آیا کودکان دچار کابوس هم می شوند؟
بله، بچه ها گاهی دچار کابوس هم می شوند. کابوس های شبانه و وحشت شبانه از آن اتفاق هایی است که ممکن است هرگز از ذهن پاک نشود و همه ما با مرور خاطره های دوران کودکی یک یا چند کابوس را به خاطر می آوریم که آنها را با خود به دوران بزرگسالی آورده ایم. کابوس های شبانه را اغلب در زمانی از خواب می بینیم که مغز بسیار فعال و در حال نظم دادن اطلاعات جدید در حافظه است.
آیا والدین باید این کابوس ها را جدی بگیرند؟
کودکان اغلب از ۳ سالگی درگیر کابوس های شبانه می شوند و این کابوس ها در سنین ۶ ۴ سالگی به اوج خود می رسد و البته کودکانی که در شرایط اضطراب آور، ترسناک و نگران کننده قرار دارند، بیشتر در معرض دیدن کابوس های شبانه هستند.
البته می توان گفت کابوس دیدن جزو مراحل رشد کودک و طبیعی است. کودکان ۴ تا ۶ ساله اغلب در کابوس های خود حیوانات یا موجودات عجیب و غریبی را در خواب می بینند که گاهی دنبالشان می کنند. والدین باید با آگاهی کامل نسبت به اتفاقی که برای کودک افتاده با او برخورد کنند و او را مطمئن کنند که فقط کابوس دیده و واقعیت ندارد و او را آرام کنند و تا حد امکان از چراغ خواب در اتاقش استفاده کنند تا هنگام بیدار شدن با تاریکی مواجه نشود.
اغلب کودکان از کابوسی که دیده اند چیزی به خاطر نمی آورند اما اگر راجع به آن صحبت کردند، بهتر است والدین با دقت به حرف آنها گوش دهند و آن را جدی بگیرند. توجه کنید که مسخره کردن و دست کم گرفتن ترس و وحشت کودک مشکلی را حل نمی کند. هرگز نباید به او گفت که تو نباید از این چیزها بترسی یا اینکه چرا ترسیدی؟
بهتر است پس از شنیدن خواب به او بگوییم طبیعی است که آدم در خواب از موجودات عجیب و غریب بترسد اما مهم این است که چیزی که دیده خواب بوده و گذراست و دیگر تکرار نمی شود. از آنجا که بچه ها مرز بین واقعیت و خیال را به درستی تشخیص نمی دهند، نباید برای آنها از دیو، غول و ... قبل از خواب صحبت کرد.
داستان های تخیلی غیرآموزنده فقط ترس و وحشت آنها را بیشتر می کند و والدین نباید به هر چیزی برای به خواب بردن کودک متوسل شوند.
آیا والدین باید قصه خواب دیدن کودکانشان را باور و تفسیر کنند؟
به نظر من خواب کودکان برای خود ارزشمند و قابل توجه است. البته نه هر نوع خوابی اما به هر حال بخشی از خواب آنها بازتاب مسائلی است که طی روز برایشان اتفاق افتاده است.
بعضی از کودکان آنقدر در رویا و فانتزی هایشان غرق می شوند که با شخصیت خیالی که ساخته اند زندگی می کنند و گویی آن را می بینند. برخورد والدین در این شرایط باید چگونه باشد؟
این مسئله را می توان با بازی درمانی و کمک گرفتن از متخصصان امر برطرف کرد اما مسئله ای که وجود دارد این است که بسیاری از والدین سعی می کنند با این موضوع برخورد و احساس کودک شان را سرکوب کنند در حالی که این شیوه کاملا اشتباه است و در نهایت ذوق و خلاقیت کودک از بین خواهد رفت.
بهترین روش از دیدگاه شما برای حل این موضوع چیست؟
بهتر است والدین با تخیل یا شخصیت خیالی کودک شان همراه شوند مثلا اگر کودک می گوید مامان یا بابا! ببین من دارم در آسمان پرواز می کنم، به جای اینکه او را شماتت یا تمسخر کنند، بگویند چه خوب! من هم همیشه دوست داشتم در آسمان پرواز کنم.
اما اگر این خیالپردازی ها از حد خود گذشت و روی شخصیت کودک اثر منفی گذاشت چه باید کرد؟ گاهی این رویاپردازی جنبه دروغگویی و خالی بندی هم پیدا می کند؟
در این شرایط باید حتما از متخصصان کودک راهنمایی بخواهیم اما در حد اعتدال باید اجازه تخیل به کودک بدهیم.
چه باید کرد تا کودک مان خواب راحت و بدون مشکلی داشته باشد؟
والدین باید سعی کنند در ساعت منظمی کودک را بخوابانند و او را بیدار کنند. مثلا می توانند برای داشتن ساعت منظم خواب، مجموعه ای از کارها را به صورت ثابت و مشخص انجام دهند مثل کتاب خواندن، حمام رفتن یا آهسته صحبت کردن. اتاق خواب مناسبی برای کودک تان تدارک ببینید. اسباب بازی دلخواهش را در دسترس قرار دهید. قبل از خواب او را از تماشای فیلم ترسناک منع کنید به خصوص اگر سابقه کابوس دیدن دارد. به او اطمینان دهید کابوس ها واقعی نیستند و کسی نمی تواند در خواب به او صدمه بزند. اگر کابوس دید به او اطمینان بدهید کنارش هستید. به او احساس امنیت بدهید و بگویید او را تنها نمی گذارید.
دکتر خدایی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران: مسئله ای که در مورد خواب و رویا در کودکی می توان گفت، این است که در وهله اول خیلی از والدین خواب و رویا را با یکدیگر اشتباه می گیرند و به همین دلیل چندان حرف های کودک شان را جدی نمی گیرند یا با او برخورد می کنند؛ در حالی که باید ابتدا این ۲ مقوله را خوب بشناسیم تا بتوانیم به دنیای فانتزی کودکان راحت تر قدم بگذاریم.
همه ما در کودکی خیال و آرزوهایی داشتیم که در بزرگسالی برای مان به خاطره تبدیل شدند. بنابراین نباید قصه خواب کودکان مان را مسخره کنیم یا آنها را از تعریف کردن خوابی که دیده اند منع کنیم اما گاهی کودکان آنقدر در دنیای خیالی خود فرو می روند که بیرون آوردن شان کار آسانی نیست.
در این شرایط حتما کودک را نزد یک روانشناس کودک ببرید تا با او صحبت کند اما هرگز به هر بهانه ای اسم روی کودک تان نگذارید و تخیلاتش را سرکوب نکنید چون برخی از محققان بر این باورند که خیالپردازی می تواند زمینه ساز خلاقیت و موفقیت کودک در بزرگسالی شود چون این تخیلات باعث تجزیه و تحلیل مغزی بیشتری در کودک می شود اما اگر می خواهید کودک تان از کابوس های شبانه رهایی یابد، بهتر است قبل از خواب او را از تماشای کارتون های خشونت بار منع کنید یا به هیچ وجه اسباب بازی هایی که عجیب و غریب هستند برایش نخرید و به جای آن با اختصاص وقت بیشتر برای کودک با او بازی کنید و حتی نمایش هایی را که دوست دارد با یکدیگر در خانه اجرا کنید تا هم احساس امنیت بیشتری پیدا کند و هم در خواب آسوده تر باشد.
منبع: اقتصاد آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۶۵۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سندروم استکهلم در مدارس ابتدایی/ فرزندتان را به ربات آزمون دهنده تبدیل نکنید!
عصر ایران؛ امید خزانی*- سندروم استکهلم پدیده‌ای روانی است که قربانی با آزارگر خود و یا گروگان با گروگان‌گیر حس هم‌دلی و حتی وفاداری دارد! اما ارتباط این موضوع با مدارس ابتدایی و کودکان معصوم چیست؟
ما - والدین که فرزندان‌مان را مال خود و نه از خود می‌دانیم - با این فرشتگان معصوم کاری می‌کنیم که بی‌شباهت نیست به پدیده سندروم استکهلم و هم‌دلی با گروگان‌گیران که برخی از مدارس ابتدایی‌اند.
این تمثیل از آن روست که والدین با دستان خود فرزندان خود را به مدارسی می‌سپارند که با جان و جسم کودکانشان چون یک گروگان رفتار کنند و حتی در این روند نهایت همکاری را نشان می‌دهند و حتی خواستار فشاری بیشتر(شما بخوانید آزاری بیشتر) از جانب مدرسه متبوع می‌شوند.
قبلاً مطلبی با عنوان " آموزش فرزند یا فرزند کشی " در اینجا ( لینک) منتشر شد و مقایسه ای تطبیقی با کشورهای دنیا در روند آموزش ابتدایی آورذه شد که نشان می داد ساعات آموزش ابتدایی در ایران از متوسط آموزش دنیا ۳۰۰ الی ۴۰۰ ساعت بیشتر است و این با همکاری والدین صورت می پذیرد که به نظر نویسنده فاجعه بار است و در گذر زمان باعث فرسودگی کودکان در بستر آموزش می‌شود. اخیرا کودکی ۹ ساله از نزدیکان را دیدم که در اثر فشار بیش از حد درسی والدین تحصیلکرده اش و الزام آنها برای آمادگی آزمون دچار اسپاسم عضلانی شده بود و کودکی اش به تاراج رفته بود! چند نکته به اختصار در باب این پدیده عرض می کنم:
۱. اگر پدران سنت زده ما خطاب به معلمان می گفتند " گوشت فرزندم مال تو استخوان اش مال من " ؛ این روز ها خیلی از والدین مجوز شدیدتر از این برخوردها را به مدارس فرزندانشان می دهند اما نه در قالب تنبیه بدنی بلکه بسی فراتر؛ تلقین دایمی حس ناکافی بودن! دقت بفرمایید برای یک کودک ۷ تا ۱۰ ساله!
۲. بارها شاهد بوده ام که والدین از مدارس متبوع شان خواسته اند که فرزند ۹ ساله آنها را برای آزمون آماده کنند . آزمونهای بی پایانی چون مدارس تیزهوشان ؛ آزمون مدارس خاص( شما بخوانید مراکز گروگانگیری ویژه) و غیره.
اهداف دوره ی آموزشی ابتدایی کم و بیش در اکثر کشورهای پیشرفته و حتی با تعریف یونسکو بر ۳ مبنای زیر استوار است : یادگیری مبانی سواد و اعداد؛ یادگیری مهارت های اجتماعی و ایجاد شوق و علاقه برای یادگیری !! در کجای این هدف گذاری جهانی آماده سازی برای آزمون های خاص گنجانده شده است که شمای والدین روان کودک ۹ ساله تان را آزار می دهید و حتی بابت آن هزینه می پردازید؟ این اتحاد والدین و مدارس علیه یه کودک ۸-۹ ساله چه منطق و مبنایی جز کودک آزاری می تواند داشته باشد. البته همه کودکان در اثر فشارهای اینچنینی دچار اسپاسم عضلانی نمی شوند اما آثار ماندگار مخرب روحی بر وجودشان می نشیند! از دوره ابتدایی همان را انتظار باید داشت که عقلای جهان بر آن اجماع کرده اند!
۳. هر نوع آموزش با عنصر انضباط ( دیسیپلین) گره خورده است. گزاره های آموزش در فضای شاد و غیره لزوما در مقام عمل جوابگو نیستند. آموزش برای کودک دوره ابتدایی با محدودیت انضباط پذیری و زمان حداقلی سرو کار دارد. ظرفیت انضباط پذیری یک کودک دوره ابتدایی بسیار محدود و شکننده است. این محدودیت ها قابلیت توسعه دارند اما قطعا در افق ۱۲ ساله باعث فرسایش آموزشی خواهند شد!
۴. بقول فرنگی ها " شیطان در جزییات است " بسیاری از آزمون های متداول آموزشی از جمله achievement test , proficiency test و competency test و Aptitude test که نسخه بومی شده آنها در مدارس ما نیز استفاده می شود با ده ها متغیر و پارامترهای اجرایی و نیروهای مجرب آموزش دیده قابلیت اجرا و نتیجه درست دارند! با زیرساخت های موجود سخت افزاری و نیروی انسانی اشغال در اکثر مدارس ابتدایی نتایج درستی برای این آزمون ها متصور نیست!
۵. آموزش و در کل علوم انسانی بسیار ظریف و شکننده است و از قوانین پوزیتیویستی تبعیت نمی کنند. به این معنا که از درستی گزاره الف و گزاره ب لزوما درستی گزاره ج حاصل نمی شود. اگر موفقیت فرمول واحدی داشته باشد که ندارد آن فرمول در مورد فرزند شما با متغیرهای زیادی سروکار خواهد داشت و لزوما نتیجه نخواهد داد. آنچه که برای موفقیت در اکثر مدارس پایه و ابتدای ما ریل گذاری شده با نوعی آزار و خشونت پنهان گره خورده است و ره به ترکستان می برد ! جاده با کیفیت ؛ خودرو استاندارد ؛ راننده مجرب و ساعت رانندگی استاندارد سفر ایمن را به دنبال دارد !
۶. بارها شنیده ایم که برای ساختن یک کشور از مدارس ابتدایی شروع کنید و نیک می دانیم که کشورهای توسعه یافته ۱۰ درصد تولید ناخاص داخلی را صرف آموزش بویژه آموزش پایه می کنند و آموزش پایه درست از وظایف ذاتی دولت هاست ! بله همه اینها درست است اما عجالتا در فقدان این درایت ها از تبدیل فرزندتان به ربات آزمون دهنده بپرهیزید!
۷. به پشتوانه دو دهه تجربه در آموزش عرض می کنم اکثر برنامه هایی که در قالب فوق برنامه در مدارس غیردولتی ارایه می شود فاقد عمق لازم است و غالبا سطحی است. برای مثال ۳ سال زبان فوق برنامه مدارس تقریبا معادل ۸ ماه آموزش در موسسات معتبر زبان است!
پی نوشت: هر نوع آموزش در هر سطحی که در دوره کودکی ( زیر ۱۲ سال) متصور است قابلیت جبران در دوره نوجوانی را داراست اما و هزار اما که کودکی از دست رفته هرگز جبران پذیر نیست چه برسد به آزار و آسیب های روحی که عمری ممکن است گریبانگیر کودک شما باشد.
---------------------
*دکتریِ آموزش
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»