عوامل افت تیراژ داستان‌های ایرانی/ قاچاقچی کتاب را همه می‌شناسیم!
تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۴۲۷۵۱۹
مدیر موسسه انتشارات ققنوس می‌گوید کاهش جوایز ادبی و نقدها و معرفی‌های مطبوعاتی وضعیت اقبال عمومی به داستان ایرانی را کم کرده است.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، امیر حسین‌زادگان و موسسه انتشاراتی وی با عنوان «ققنوس» یکی از مهمترین موسساتی است که در سال‌های اخیر به انتشار آثار داستانی تالیف داخل همت گماشته است و آثار شاخصی را نیز در این عرصه تولید کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به بهانه وضعیت جاری بازار نشر و کاهش شمارگان انتشار داستان‌های ایرانی با حسین‌زادگان گفتگویی انجام داده‌ایم که در ادامه از نگاه شما می‌گذرد:
* خبری شنیده‌ایم مبنی بر اینکه موسسه انتشارات ققنوس تصمیم گرفته انتشار داستان‌های ایرانی را کاهش دهد. شما ناشری هستید که یکی از برندهای انتشار داستان ایرانی به شمار می‌روید. ممکن است بفرمایید علت این تصمیم چیست؟
فروش کتاب‌های فارسی بسیار کم شده و شمارگان به ۳۰۰ و ۴۰۰ نسخه رسیده است. بیش از این تعداد هم اگر منتشر کنیم کتاب‌ها در انبار باقی می‌ماند. به همین خاطر تصمیم گرفته‌ایم که حجم این کار را کمتر کنیم. البته کار را تعطیل نکرده‌ایم اما کمیت آن را کاهش داده‌ایم.
* علت این اتفاق یعنی کم اقبالی به آثار ایرانی را چه می‌دانید؟ یا شاید باید بپرسم آن دوره‌ای که ادبیات ایرانی رونق بیشتری داشت ما چه چیزی داشتیم که الان از دست داده‌ایم؟
به نظرم جوایز متعدد ادبی تاثیر زیادی در معرفی داستان ایرانی داشت که امروز کمتر شده است. از سوی دیگر حتی حمایت وزارت ارشاد از خرید این دست آثار و ارسال آن به کتابخانه‌ها نیز بسیار کمتر شده است و اینکه روزنامه‌ها و نشریات هم کمتر به نقد و معرفی این دست آثار می‌پردازند. همه اینها دست در دست هم داده‌اند تا اقبال به داستان ایرانی کمتر از قبل شود.
خیلی از کتاب‌هایی که این روزها از نویسندگان جوان منتشر می‌شود آن قدر قوت دارد که بتواند نویسنده خود را به عنوان یک فرد قابل اعتنا مطرح کند. ما در ققنوس لااقل این تجربه را داشته‌ایم که اعتماد به نویسندگان جوان جواب داده است* و در این وضعیت چه چیزی شما را به عنوان ناشر کماکان سرپا و امیدوار برای ادامه فعالیت در این حوزه نگاه می‌دارد؟
اگر فقط جنبه اقتصادی را در نظر بگیریم کار ما سودآور نیست. البته من از کار نشر ناراضی نیستم. من از دستفروشی کتاب در مهرآباد تهران کار را شروع کردم تا امروز به اینجا رسیدم. هر چه دارم از همین کار نشر است.
واقعیت این است که تعدادی از کتاب‌های ما به ماندن ما کمک می‌کنند و ما را برای فعالیت امیدوار می‌کنند. از هر پنجاه تا کتاب شاید یکی گل کند که من را روی پا نگاه دارد وگرنه با شمارگان فعلی که کار کردن در حوزه نشر اصلا به صرفه نیست.
* شما به عنوان ناشر از منظر محتوا چقدر از آثار نویسندگان جوان ایرانی نسبت به متاخرین رضایت دارید؟
ما در هفته شاید نزدیک به ۱۰ عنوان رمان برای انتشار پیشنهاد می‌گیریم و شاید تنها پنج درصد از کل این پیشنهادها راه به انتشار پیدا میکند. ما ناچار از گلچین کردن هستیم. ما در نهایت در ماه حداقل یکی یا دو عنوان باید انتخاب کنیم آن هم از میان ۴۰ عنوان پیشنهادی. در مورد نویسندگان جوان که مد نظر شماست باید بگویم خیلی از کتاب‌هایی که این روزها از نویسندگان جوان منتشر می‌شود آن قدر قوت دارد که بتواند نویسنده خود را به عنوان یک فرد قابل اعتنا مطرح کند.
ما در ققنوس لااقل این تجربه را داشته‌ایم که اعتماد به نویسندگان جوان جواب داده است. اینکه ما این نویسنده‌ها را بتوانیم معرفی کنیم مایه افتخار ماست و البته وقتی نویسنده‌ای با یک برند معتبر بتواند خودش را معرفی کند برای آینده کاری او نیز خوب خواهد بود.
* از این فرصت استفاده می‌کنم تا بپرسم شما به عنوان یکی از برندهای نشر ایران، با مساله قاچاق کتاب چطور کنار آمده‌اید؟
واقعیت این است که کاری از پیش نبرده‌ایم و البته با وضعیت فعلی هم نتیجه‌ای نخواهیم گرفت. من برای موسسه خودم چندین پرونده در این زمینه شکل دادم و وکیل گرفتم اما عملا راه به جایی نمی‌بریم. همتی برای اینکه جلوی این کار گرفته شود نیست. جلوی قاچاق کتاب را باید با کار ضربتی گرفت. هم نیروی انتظامی باید جدی‌تر وارد کار شود و هم اتحادیه ناشران و کتابفروشان.
باید قدرتی باشد که مثلا بتوانند مغازه‌های متخلف را تعطیل کنند. کسی که کتاب ما را قاچاقی منتشر کرده عملا در بازار ما را تهدید هم میکند که چون از من شکایت کردید پدرتان را در می‌آورم، آتشتان می‌زنم و تهدیدهایی از این دست. جالب اینکه همه هم او را می‌شناسند و او راحت می‌گردد در بازار و کسی کاری هم به کسب و کار او ندارد. هم مغازه دارد و هم کتاب چاپ میکند و کسی جرات ندارد چیزی به او بگوید.
* کارگروه اتحادیه کاری از پیش نبرد؟
وکیلی گرفته شده و قرار شده به پرونده‌ها رسیدگی شود. اتفاقا اولین کسی هم که قرار است وکیل کارگروه کارش را رسیدگی کند ما هستیم. اما فکر نمی‌کنم این مساله راه به جایی ببرد. این مساله آنقدر در وضعیت موجود زمان می‌برد که حتی وقتی به نتیجه هم برسد فایده‌ای ندارد. شکایت من برای حدود هشت ماه قبل است. کی قرار است رسیدگی شود؟ در این مدت خسارت ما چه می‌شود؟ هیچ.
کسی که کتاب ما را قاچاقی منتشر کرده عملا در بازار ما را تهدید هم میکند که چون از من شکایت کردید پدرتان را در می‌آورم، آتشتان می‌زنم و تهدیدهایی از این دست. جالب اینکه همه هم او را می‌شناسند و او راحت می‌گردد* این روزها همزمان با بحث قاچاق مساله پیوستن نشر ایران به قانون کپی‌رایت هم دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. نظر شما در این زمینه چیست؟
من موافق این اتفاق هستم و فکر می‌کنم به جریان نشر ما کمک زیادی میکند. می‌دانم که این پیوستن سختی‌های زیادی دارد اما در درازمدت این مساله به نفع نویسندگان و نشر ایران است. می‌دانید که خیلی از نویسندگان و مترجمان ما از ادامه فعالیت در این مسیر بسیار ناامید شده‌اند و استعداد و توانایی خود در این زمینه را رها کرده‌اند.
خیلی از نویسندگان فعلی ما افرادی نیستند که توانایی این کار را داشته باشند. خاطراتی جمع می‌کنند و فکر می‌کنند رمان نوشته‌اند. کپی‌رایت راهی است برای حل این مساله و فعالیت دوباره نویسنده و مترجم حرفه‌ای.
* اینکه گفته شده کپی‌رایت بسیاری از ناشران کوچک ایرانی را نابود میکند را قبول می‌کنید؟
وقتی صحبت از کپی‌رایت و پرداخت حق ناشر خارجی می‌شود؛ نپذیرفتن آن مثل این است که بگوییم حق التالیفی به نویسنده ایرانی هم پرداخت نکنیم. من خودم شانزده سال است که تاجایی که مقدور بوده حق رایت ترجمه‌هایم را داده‌ام. مثلا ما برای یکی از کارهای اخیرمان به ازای هر مجلد حدود سه هزار تومان حق رایت پرداخت کرده‌ایم. این مبلغ به طور طبیعی باید روی قیمت پشت جلد کتاب آورده شود.
این مساله بسیاری را به این واکنش وادار کرده که کتاب گران می‌شود و...در حالی که این دلیل نمی‌شود که به خاطر گرانی فرضی، حق نویسنده و ناشر را ندهیم و خودمان را کشوری بدون توجه به این مساله معرفی کنیم. اگر می‌خواهیم نشر ما در بازار جهانی بتواند عرض اندامی کند اولین راهش کپی‌رایت است و نباید از آن ترسید.
منبع: مهر
منبع: آنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۲۷۵۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان از عوامل افت شعر نوجوانان است
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی «شعر نوجوان از منظر مخاطب و جایگاه امروزی آن» به دبیری انسیه موسویان و با سخنرانی افسون امینی شاعر، نویسنده و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «شعر نوجوان، سرگردانی میان متن و مخاطب» و حسین تولایی با موضوع «واکاوی جهان در تجربه-سروده‌های نوجوانان» برگزار شد.
امینی گفت: حرف زدن در مورد شعر نوجوان، بی‌نیاز از صحبت کردن درباره‌ی شعر کودک نیست؛ به ویژه که منابع ما در حوزه‌ی شعر نوجوان بسیار اندک است.
وی با اشاره به سیر تاریخی شکل‌گیری شعر نوجوان افزود: شعر کودک برخلاف داستان کودک که به شکل خودجوش مسیر خود را طی کرد؛ به صورت خودجوش شکل نگرفت. پس از انقلاب مشروطه، نیاز متولیان مدارس و کودکستان‌ها به تولید شعر برای دانش‌آموزان، باعث شکل‌گیری شعر کودک و تولید محتوا در این دوره شد. در این میان، رواج ترانه‌های عامیانه‌ی دوره‌ی مشروطه و گسترش کار ترجمه تأثیر بسزایی داشتند.
این نویسنده گفت: در این دوره شعر نوجوان وجود نداشت، چرا که اصولاً مفهوم نوجوانی در این دوره هنوز شکل نگرفته بود و مخاطبان به دو گروه بزرگسالان و کودکان تقسیم می‌شدند. گاه شعر برخی از شاعران بزرگسال که از نظر زبانی و محتوایی اشعارشان برای نوجوانان قابل فهم بود، مثل پروین اعتصامی در حوزه‌ی شعر نوجوان مورد توجه قرار می‌گرفتند.
وی افزود: پیشرفت علم روانشناسی و آشنایی با دیدگاه‌های کسانی چون ژان پیاژه و نیز دومین سمینار ملی ادبیات کودک شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۶ که بخش مهمی از آن مختص شعر کودک با سخنرانی عباس یمینی شریف بود، زمینه‌ی توجه به شعر نوجوان را فراهم کرد. در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ افرادی مثل محمود کیانوش به صورت جدی وارد حوزه‌ی شعر کودک و نوجوان شوند. کیانوش تحت تأثیر نظریه‌ی رشد پیاژه و ادبیات ترجمه، نخستین شاعری است که به طور جدی سراغ شعر نوجوان رفت و اولین کتاب شعر نوجوان را با عنوان «آفتاب خانه‌ی ما» منتشر کرد. نکته‌ی قابل توجه در مورد شعر کودک در ایران، پشتوانه‌ی پژوهشی آن، قبل از رواج و گسترش آن در بین شاعران کودک است. دو کتاب «نیم قرن در باغ شعر کودکان» از عباس یمینی شریف و «شعر کودک ایران» از محمود کیانوش در زمانی منتشر شدند که شاعران کودک بسیار انگشت‌شمار بودند.
امینی گفت: در دهه‌ی ۶۰ به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی‌ای که در جامعه رخ داد، نیاز بود تا آموزش و پرورش و نهادهایی مثل وزارت ارشاد و غیره توجه ویژه‌ای به جمعیت نوجوان داشته باشند. نسلی که در آن زمان به لحاظ کمیت، طیف وسیعی از جمعیت کشور را شامل می‌شد. بنابراین به شعر نوجوان توجه بیشتری شد و شاعرانی چون جعفر ابراهیمی، محمدکاظم مزینانی، وحید نیکخواه آزاد، جواد محقق، قیصر امین‌پور، افشین علاء و دیگر شعرا پای کار آمدند. این شاعران متناسب با نیاز نوجوان آن روز شعر می‌سرودند؛ اگرچه هنوز اشعار آنان بین شعر نوجوان و شعر کودک یا بزرگسال معلق بود.
این مدرس دانشگاه گفت: از دهه‌ی ۷۰ شعر نوجوان رشد و جایگاه خود را پیدا میکند. در این دوره کتاب‌های شعر نوجوان از نظر ظاهری هم به ثبات می‌رسند و فونت و قطع آن‌ها برای مخاطب تعریف مشخصی می‌یابد، اگرچه هنوز نوسان‌هایی هست و گاه شعر نوجوانان، با تصاویر و قطع کتاب کودک منتشر می‌شود. از شاعران شاخص شعر نوجوان در این دهه، می‌توان از بیوک ملکی، افسانه شعبان‌نژاد، افشین علاء، عرفان نظرآهاری، شاهین رهنما، آتوسا صالحی و محمدکاظم مزینانی نام برد.
وی افزود: در دهه‌ی ۸۰ تعداد شاعران نوجوان بیشتر و آثار آنان متنوع‌تر شد. ظهور شاعران توانمند در این دهه، کتاب‌های شعر نوجوان را از نظر مضمون، قطع و زبان با تنوع قابل توجهی همراه کرد. در این دوره بسیاری از شاعران شعر کودک نیز، برای محک زدن خود وارد حوزه‌ی شعر نوجوان می‌شوند. بیشتر شاعران این دهه موفق هستند و تا سال‌های بعد هم می‌مانند. از چهره‌های شاخص این دوره علاوه بر شاعران دهه‌ی ۷۰، می‌توان از مهدیه نظری، عباس تربن، حسین تولایی، مهدی مردانی، انسیه موسویان، غلامرضا بکتاش، علی باباجانی، کمال شفیعی و.... را نام برد.
این شاعر با تاکید بر اینکه این روند در دهه‌ی ۹۰ هم ادامه یافت، گفت: با این تفاوت که از اواخر این دهه، این رشد کمرنگ می‌شود و ما با کتاب شعر نوجوان کمتری روبه‌رو هستیم و توجه ناشران به چاپ و کیفیت این نوع ادبی کمتر می‌شود.
امینی گفت: از نظر من مخاطب شعر کودک عام است، اما مخاطب شعر نوجوان خاص. کتاب‌های شعر کودک از سوی والدین در هر سطح و طبقه‌ای برای سرگرمی و آموزش کودکان خریداری می‌شوند؛ اما شعر نوجوان باید توسط نوجوان علاقه‌مند به شعر خریداری شود. نوجوانی کتاب شعر می‌خرد که خودش اهل شعر و ادبیات باشد. بنابراین شعر نوجوان از سوی ناشران با اقبال مواجه نیست. از سوی دیگر، آشنایی ما با شعر نوجوان در سطح جهانی کمرنگ است. تنها تعداد کمی از مترجمان مثل رضی هیرمندی و مهدی مرادی به سراغ ترجمه‌ی شعر نوجوان رفته‌اند. در سطح جهانی نیز جوایز ادبیات کودک و نوجوان بیشتر معطوف به آثار کودکانه است تا آثار نوجوان.
یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای بود
در ادامه‌ی این نشست، حسین تولایی با تاکید بر اینکه در دهه‌ی ۸۰ شعر نوجوان در اوج خود بود و چهره‌های تازه و جوان در این دوران درخشیدند، گفت: این روند رو به رشد از نیمه‌ی دوم دهه‌ی ۹۰ سیر نزولی به خود گرفت. به گونه‌ای که در سال‌های اخیر، چهره‌های جوان و موفق در این زمینه کمتر دیده می‌شود و شعر نوجوان هنوز به نام‌های شاعران پیشکسوت و شاعران اواخر دهه‌ی هفتاد و هشتاد به راه خود ادامه می‌دهد. از دلایل مهم این مشکل، کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان، تعطیل‌شدن جشنواره‌ی مطبوعات کودک و نوجوان و البته افزایش جشنواره‌های مناسبتی است.
وی افزود: قطعاً یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای و موفقی مثل سروش نوجوان، آفتابگردان و نشریه‌ی دوچرخه بوده است. این نشریات در آن زمان جریان‌ساز بودند و توانستند حرکتی را در جامعه ایجاد کنند و افرادی مثل آتوسا صالحی، عرفان نظرآهاری، مهدیه نظری، عباسعلی سپاهی یونسی، انسیه موسویان، مهدی مردانی، عباس تربن، مهدی مرادی، فاصل ترکمن، کبری بابایی و … را به جامعه‌ی ادبی تحویل دهند. با تعطیل‌شدن این نشریات، شعر نوجوان هم جایگاه ویژه‌ی خودش را کم‌کم در بین ناشران از دست داد و چاپ کتاب شعر نوجوان هم با چالش جدی مواجه شد. در حالی که نشریات کودک و نوجوان بیش از کتاب‌های این رده‌ی سنی می‌تواند در علاقه‌مندی این گروه سنی به حوزه‌های فرهنگی مؤثر باشد.
وی با طرح این سوال که چرا شعر نوجوان امروز با مخاطب مواجه نیست؟ گفت: شعر نوجوان در میان نوجوانانی مخاطب دارد که دغدغه‌ی شعری داشته باشند؛ یعنی مخاطبان تخصصی. تعداد این افراد به گواه تعداد نوجوانان شاعر عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور، دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات سراسری فرهنگی و هنری در رشته‌ی شعر وزارتخانه آموزش و پرورش، شاعران نوجوان مرتبط با نشریاتی مثل دوچرخه، آفتابگردان و.... کم نیست. مضاف بر اینکه حتی اگر هم این تعداد کم باشد، جامعه موظف است برای آن‌ها خوراک لازم را تهیه کند.
این شاعر سپس به تشریح پژوهش خود در نشریه‌ی دوچرخه در فاصله زمانی ۱۳۹۵ تا پایان ۱۳۹۹ پرداخت و گفت: بر اساس این پژوهش، در ۲۲۶ شماره‌ی منتشر شده‌ی نشریه‌ی دوچرخه، در بازه زمانی یاد شده، ۷۱۵ شعر از ۱۶۸ نوجوان شاعر و علاقه‌مند به شعر بر اساس نظریه‌ی ارتباطی ربکا نای مورد بررسی قرار گرفت و اشعار نوجوانان در حوزه ارتباطی به چهار دسته‌ی تعامل با خود، تعامل با خدا، تعامل با دیگری و تعامل با محیط تقسیم شدند.
وی افزود: بر اساس یافته‌های این پژوهش در فاصله زمانی مذکور بر اساس هسته مرکزی شعر نوجوانان، تعامل با دیگری با ۶۰ درصد فراوانی، بیشترین مضمون شعری نوجوانان را به خود اختصاص می‌داد و پس از آن تعامل با محیط با ۲۳ درصد، تعامل با خود با ۱۴ درصد و تعامل با خدا با ۳ درصد به ترتیب، بیشترین فراوانی‌ها را دربرمی‌گرفتند.
تولایی گفت: در زمینه‌ی تعامل با دیگری، عاشقانه‌ها با فراوانی مطلق ۳۹۸ شعر، بیشترین درصد تعامل با دیگری را شامل می‌شدند؛ یعنی چیزی حدود ۵۵ درصد. این در حالی است که پروژه شعر عاشقانه نوجوان که در یکی از مؤسسات انتشاراتی دنبال می‌شد و بنا بود با همت گروهی از شاعران حوزه نوجوانان منتشر شود، با تغییر مدیریت آن انتشارات متوقف شد و ناشران دیگر هم از چاپ آن استقبال نکردند. این پژوهش با عنوان "نشریات کودک و نوجوان به مثابه راهنمایی برای مخاطب شناسی؛ مورد مطالعه نشریه دوچرخه" در سال گذشته در گاهنامه‌ی نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است.
همچنین افسون امینی که ۱۶۰ شعر از ۱۶ شاعر نوجوانان را گردآوری کرده و به چاپ سپرده است، در آغاز سخنرانی خود از محمد هادی محمدی و زهره قائینی به خاطر تألیف مجموعه‌ی تاریخ ادبیات کودکان ایران که از منابع ارزشمند مرجع در این حوزه است، سپاسگزاری کرد.
کد خبر 6089743
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»