جایگاه مرثیه‌سرایی در پاکستان
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۴۴۹۴۳۸
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، یگانه نجمی از پاکستان در مطلبی در روزنامه «جنگ» این کشور آورده است: در مورد آغاز مرثیه گفته می‌شود که الفاظی که حضرت آدم(ع) بعد از قتل پسرش هابیل توسط قابیل (در رثای او) بیان کرد نخستین مرثیه جهان بود. بعدها مرثیه‌سرایی در جامعه عرب رواج یافت. پیش از اسلام نیر در زبان عربی مرثیه سروده می‌شد، اما مرثیه‌های بسیار اندکی از این دوره بر جای مانده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در مرثیه‌های پس از ظهور اسلام محاسن فنی بطور خاص رعایت شده‌اند. مثلاً در مرثیه‌ای که حضرت علی (ع) بعد از وفات حضرت فاطمه در سوگ وی سروده اند، عناصر و اسلوب همچون پاکدلی و محبت به وضوح دیده می‌شوند. بعدها مرثیه از ادبیات عربی سفر کرده و وارد ایران شد.
شعرای فارسی زبان این صنف از ادبیات را چنان برگزیدند که بخش های گران بهایی را بر آن افزوده و اصول مرثیه سرایی را وضع نمودند. بدین ترتیب فن مرثیه سرایی به اوج تکامل رسید. شاعران ایران وقایع حماسی را نیز موضوع مرثیه قرار دادند و وسعت قابل توجهی در مرثیه سرایی به وجود آوردند. بعد از آن مرثیه سرایان اردو زبان سنت‌های مرثیه فارسی و عربی را همچنان نگه داشتند. اگرچه مرثیه در یاد و غم هر کسی که می میرد، سروده و در آن اوصاف و محاسن او بیان می گردد، اما در حال حاضر این صنف ادبی صرفا بر حادثه کربلا، شهادت حضرت امام حسین و ایثار اهل بیت اطلاق می گردد. چنانکه به محض اینکه سخن از مرثیه به میان می آید وقایع کربلا در ذهن مجسم می گردد. در نیمه اول قرن هجدهم هجری اسکندر، گدا و مسکین در مرثیه سرایی (اردو) شهرت یافتند.
پس از آنان آبرو، میرزا حکم، غلام همدانی مصحفی، نظیر اکبر آبادی، قائم چاند پوری، میر تقی میر و میرزا رفیع سودا مرثیه های زیبا، دلنشین و جانگدازی سرودند. در آغاز قرن نوزدهم میر مظفر حسین سمیر و میر مستحسن علیق مرثیه سرایی را بسیار وسعت بخشیدند. ضمیر با بهره گیری از زبان تکسالی دهلی (زبان رایج در منطقه ای خاص که مستند به شمار می رود و مردم در بحث زبان آن را معیار می دانند) و مضامین بکر و نادر آن وقایع کربلا را به صورت جان گذار و اندوهگین بیان نمود. مرثیه در آغاز در محافل مخصوصی محدود بود، لیکن روز به روز ارزش و جایگاه آن ارتقا یافت. در نتیجه برخی از شعرا ناگزیر به نوآوری هایی در مرثیه شدند و بتدریج بر محبوبیت مرثیه افزوده شد.
حقیقت این است که این صنف جدید گستره فراوانی را در شعر اردو پدید آورد. نخستین مرثیه ها در این سبک توسط میر ضمیر و میرخلیق سروده شد. آنان مرثیه را در قالب مسدّس سرودند و در کمال خلاقیت و هنرمندی، سیمای مبارک امام حسین را در اشعار خویش ترسیم کردند. در زمینه بیان عواطف و احساسات، این شاعران بسیار چیره دست بودند. پس از میر ضمیر و میر خلیق، شاگردان آنان میرزا سلامت علی دبیر و ببر علی انیس مرثیه سرایی را به اوج تکامل رسانیدند. نقش و جایگاه این دو شاعر در تکامل مرثیه اردو به حدی است که آنان نقطه آغاز و پایان مرثیه اردو به شمار می روند. نام بردن از شاعری دیگر در مرثیه پس از این دو مصداق تشبیه چراغ با خورشید است.
اشعار میرزا دبیر ظریف است؛ در حالی که شعر میر انیس فصیح و جذاب است. میرانیس علاوه بر برخورداری از استعداد خدادادی، چهار پشت او مرثیه سرا بوده اند و مرثیه را از آنان به ارث برده است. میرانیس بر زبان و بیان مسلط بود. وی به مرثیه حیاتی تازه بخشید. اوج هنر این شاعر را از اینجا می توان دریافت که اگر این صنف از شعر را معیار تکامل قرار دهیم، بالاترین جایگاه بین شعرای اردو به میر انیس تعلق می گیرد. اگر چه نظیر اکبر آبادی واژ های بیشتری از میر انیس به کار برده است، لیکن زبان نظیر اکبرآبادی از سوی ادبای زبان کمتر پذیرفته شده است. در بین شعراء مشهور است که شاعر سر در گم مرثیه سرا می شود، اما میر انیس خط بطلانی بر این ادعا کشید. استمرار بیان یکی از ویژگی های حیرت انگیز مرثیه میر انیس است. میر انیس را نمی توان یک مورخ دانست، زیرا وقایعی را که او به نظم کشیده است، هرگز عیناً به وقوع نپیوسته است. وجود آنها به تخیل شاعر بر می گردد. بزرگترین هنرنمایی شاعرانه میر انیس فصاحت و بلاغت کلام اوست. در اشعار او واژه های نارسای کمی مشاهده می شود. او هر زمان واژه ای فصیح تر و رساتر پیدا کرده آن را به کار برده است.
وی در مرثیه خود به گونه‌ای صبح عاشورا را صحنه پردازی کرده که گویا این واقعه در ذهن خواننده مجسم می شود.
از میان شاعرانی که پس از میر انیس در مرثیه سرایی مقامی بدست آوردند، می توان از میرزا عشق، میرزا انس و میر نفیس نام برد. در عصر حاضر، یکی از شاعرانی که در این صنف از ادبیات جایگاه برجسته ای کسب کرد، جوش ملیح آبادی است که در مرثیه سرایی دارای سبک بیان خود می باشد.
آل رضا، نسیم امروهوی، نجم آفندی، جمیل مظهری، آغا اسکندر، وحید الحسن هاشمی، اختر شیرانی، حفیظ جالندری و حمایت علی شاعر از کسانی هستند که تداوم مرثیه سرایی را به پیش برده اند و این سلسله تا به امروز ادامه دارد.
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۴۹۴۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ربات هوشمند خودروسازی چینی چری رونمایی شد
امروز ٨ اردیبهشت ماه ١٤٠٣شرکت خودروسازی چینی چری با همکاری شرکت AiMOGA ربات مورنین را در نمایشگاه خودرو پکن ۲۰۲۴ رونمایی کرد.
به گزارش ایسنا، این ربات چری، «مورنین» (Mornine) نام دارد و وظیفه آن بهبود خدمات در نمایندگی‌های فروش برند چری است که می تواند تمامی اطلاعات لازم را در اختیار مشتریان قرار دهد و در مراحل بعدی تبدیل به دستیار انسان‌ها در انجام کارهای روزانه و راهنمای کتابخانه ها باشد.
این ربات در مرحله نخست در چین مورد استفاده قرار خواهد گرفت اما قرار است به کشورهای دیگر نیز فروخته شود.
در حال حاضر زبان این ربات انگلیسی است که در آینده زبان های دیگر هم به آن اضافه خواهد شد.
انتهای رپرتاژ آگهی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»