به نقل از «ایرنا»

موزه مردم شناسی ارومیه، جلوه ای ماندگار از فرهنگ غنی آذربایجان

تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۴۹۱۳۲

ارومیه- ایرنا- موزه مردم شناسی ارومیه آداب و رسوم، فر هنگ و در یک کلام سبک زندگی گذشتگان را در خود جای است؛ موزه ای که بازدیدکنندگان امروز را به گذشته های دور و زندیک در سرزمین موسوم به رنگین کمان اقوام و ادیان پیوند می زند.

به گزارش ایرنا از پله های این ساختمان 2 طبقه با معماری سنتی در میدان انقلاب یا ایالت ارومیه که بالا می روی در نخستین گام نگاهت به درهای چوبی قدیمی گره می خورد؛ پس از گذر از نگهبانی 2 سالن مملو از صنایع دستی و سبک زندگی گذشتگان در طبقه اول پیش رو قرار می گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درسالن سمت راست به اتاق ادوات سنتی کشاورزی و دامداری منطقه بر می خوری؛ اینجا قدیمی ترین ابزار منطقه همچون گاوآهن، جنجر، پیمانه های مخصوص، داس، سنگ صیقل و غیره مشاهده می شود.
جلوی اتاق کشاورزی مجسمه چوپانی با لباسی موسوم به ' کپنک' به چشم می خورد که از موی بز و پشم گوسفند بافته شده تا وی را در برابر سرمای استخوان سوز آن روزهای آذربایجان، حفاظت کند.
در این اتاق انواع زنگوله های بزرگ و کوچک، ابزار شیر دوشی، قیچی، پشم زنی، انواع مشک آب، انواع زین، داغ نشان حیوانات و خمیر گیر به نمایش گذاشته شده است
دربی از شاخه های درخت بید که با هنزمندی بافته شده و روزگاری برای جدا کردن محل نگهداری دام ها و محیط خانه مورد استفاده قرار می گرفت نیز در اینجا به نمایش در آمده است.
ابزار سنتی کره گیری از دوغ (یا نهره و تولوخ به زبان آذری) همراه با تندیسی از زنان عشایر و روستایی در حال کار از دیگر جلوه های بخش کشاورزی این موزه است.
در یک اتاق دیگر، زنانی دستار به دست که گندم را به بلغور تبدیل می کنند تا آذوقه زمستانشان را تامین کنند، جلوه ای از سبک زندگی سنتی مردم این استان را به نمایش گذاشته اند.
جلوه هایی از بازی های بومی به یادگار مانده از گذشته در دیوار سمت راست سالن نیز هر بازدید کننده ای را به گذشته های دور می برد و دنیای بازی هایی نظیر جورابین، 12 دوز، داما و بش داش را به تصویر می کشد.
سالن سمت چپ یکی از زیباترین اتاق های موزه را در خود جای داده است؛ اتاقی که زنان و مردانی از ایل قره پاپاق، هرکی، شاهسون، شکاک و پیکره یک عاشیق پیشکسوت را در خود جای داده است.
چومچه گلین، آثار قلاب دوزی، درخت نذری، ماهوت بافی و کتاب های قدیمی ادعیه نیز در اتاق دیگر این سالن حکایت مردم و زندگی ساده این سرزمین را بیان می کند.
سالن سمت چپ در طبقه اول موزه نیز جلوه هایی از سبک زندگی مردم در فصل سرماست و به داخل اتاق که وارد می شوی کنار کرسی زنان و مردان با لباس های محلی نشسته اند و آن طرف تر سماور ذغالی در حال جوشیدن است و استکان های گل دار آبی رنگ جلوی سماور صف کشیده اند.
گهواره و روروئک (وروره) چوبی یا به زبان آذری (بشیه) نیز در یکی از اتاق های این طبقه به چشم می خورد؛ توری زیبایی نیز روی آن انداخته شده و گویی کودکی در داخل آن به خوابی عمیق فرو رفته است.
آن طرف تر رادیوی قدیمی و چپق‌هایی روی دیوار حکایت از زندگی ساده و بی زرق و برق این سرزمین می کند و گویی هرکدام حرفی برای گفتن دارد؛ به نظر می رسد به گذشته های دورتر رفته ای و با پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها همنشین شده ای. نگاهت در نگاه زنان و مردان آذری که لباس خوش رنگ به تن کرده اند، گره می خورد و دوست داری ساعت ها با آنان هم صحبت شوی.
یکی دیگر از اتاق های این موزه تاریخچه عکاسی در ارومیه را بازگو می کند و دوربین های قدیمی را با هزاران خاطره از جای جای این استان در این اتاق به نمایش گذاشته شده است.
در اتاقی دیگر اسلحه هایی از دوران گذشته همانند تپانچه های آمریکایی و روسی در شکل های مختلف به نمایش گذاشته شده است؛ از این طبقه به بعد باید به طبقه بالا بروی و قدم در پله هایی با نرده های چوبی قدیمی و زیبا بگذاری.
نخستین نگاه در طبقه دوم این موزه به تاریخچه عینک سازی این سرزمین و به ویژه ارومیه گره می خورد و وارد سالن که می شوی، عینک هایی با چهارچوب های ضخیم و در عین حال زیبا شما را به خود می خواند؛ عینک هایی که برخی از آنها اهدایی مردم است.
دستگاه های ساخت عدسی در این سالن هر بازدیدکننده ای را به یاد ساخت نخستین عینک در ارومیه می اندازد و علاوه بر این تصاویر نخستین عینک سازان این شهر و مغازه هایشان بر دیوار این سالن نصب شده است.
از سبک و سیاق عینک سازی در ارومیه که بگذری به اتاقی می رسی که زیورآلات مختلفی را در پشت ویترین ها جای داده است؛ گردنبند، گوشواره، انگشترهایی با نگین فیروزه ای و دستبندهایی با نگین عقیق متعلق به دوره قاجار در این اتاق به چشم می خورد.
اتاق ساعت‌های قدیمی مچی و جیبی این موزه نیز دیدنی و قدیمی ترین ساعت آن مربوط به 1970 میلادی است؛ اتاقی که ساعت های جیبی طلایی فرانسوی، روسی و مهمتر از همه ساعت مربوط به مسجد سردار ارومیه با تاریخ ساخت 1913 میلادی را در خود جای داده است.
وسایل توزین و اندازه گیری قدیمی شامل وزنه های کیل وانکه (واحد شمارش وزن قبل از کیلو)، ترازوهای شاهین دار، انواع چرتکه، سنگ‌های توزین زعفران و سنگ‌های قیمتی، ترازوهای کفه ای در یکی دیگر از اتاق های این طبقه از موزه جا خوش کرده است.
پیه سوزها، فانوس‌ها و چراغ‌های نفت سوز دو و سه فیتیله نیز اتاق روشنایی را زینت داده و بدنه برخی از آنها منقش به گل و بوته است و با رنگ های صورتی و فیروزه ای در اتاق روشنایی حکایت روزگاری را می کند که خبری از زندگی مدرن امروزی نبود.
پس از گذر از این اتاق ها، اتاق دیگری نیز قرآن های قدیمی با دست نوشته های متعدد را در خود جای داده است که گنجینه ای از کلام وحی و جلوه ای از دینداری ملت این سرزمین است.
به گفته رئیس موزه مردم شناسی ارومیه، محل این موزه در سال 1315 هجری شمسی نظمیه بوده و در سال 1385 هجری شمسی خریداری شده و در سال 1392 هجری شمسی مرمت شده است.
سیروس اکبرزاده با تاکید بر اینکه موزه مردم شناسی ارومیه جزو برترین موزه های کشور است، افزود: در این موزه 500 قلم اشیا مربوط به فرهنگ، آداب و رسوم و ابزار کشاورزی و دامداری این دیار نگهداری می شود.
وی معتقد است که نبود فضای کافی اجازه نمی دهد تا بر اشیای موزه اضافه شوده اما هر ساله برای تنوع بخشی به موزه، اشیا عوض می شود و اشیای دیگری در معرض دید علاقه مندان قرار می گیرد.
وی راه اندازی بخش مربوط به نسخ و اسناد را از برنامه های آتی موزه بیان کرد و افزود: با فراهم شدن شرایط این بخش راه اندازی می شود و همچنین با توسعه فضای موزه بخشی نیز به صنعت تنورسازی و نحوه پخت نان توسط زنان اختصاص می یابد.
وی دانشجویان، دانش آموزان، محققان و پژوهشگران را بیشترین بازدیدکنندگان این موزه برشمرد و اظهار کرد: این موزه از اواسط اسفند تا 13 فروردین شاهد بیشترین بازدید علاقه مندان است.
اکبرزاده به راه اندازی بازارچه ای در محوطه موزه اشاره کرد و ادامه داد: در این بازارچه صنایع دستی اصیل با قیمتی مناسب به فروش می رسد.
حسین امامی، معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز ساختمان موزه مردم شناسی ارومیه را از جمله اماکن تاریخی این منطقه بر شمرد و گفت: این موزه در نیمه نخست سال جاری بیشترین بازدیدکننده خارجی را داشته است.
به گزارش ایرنا، عمارت شهربانی ارومیه (ساختمان موزه مردم شناسی) در سال 1307 هجری شمسی به منظور استفاده نظامی و اداری به دستور رضاشاه در مرکز شهر و در میدان توپخانه ساخته شد و معمار آن مشهدی ' محمد حسین' معمار معروف به ملا اوستا بود.
این عمارت ( موزه مردم شناسی ارومیه) در تاریخ 22 تیر 1379 هجری شمسی با شماره 2761 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
8135 /3072
** گزارش از: شهین بیدادرس ** انتشار: علیرضا فولادی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۴۹۱۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حفاظت از خانه‌های تاریخی آذربایجان‌غربی در اولویت است

ایسنا/آذربایجان غربی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی گفت: یکی از اولویت‌های این اداره‌کل حفاظت از خانه‌های تاریخی است.

مرتضی صفری ۱۱ اردیبهشت ماه در ادامه سفر جواد واحدی، معاون امور مجلس، حقوقی و استان‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ارومیه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در حال حاضر ۸۰ پروژه مرمتی، فنی و عمرانی در سطح استان در حال اجرا است، اظهارکرد: آذربایجان غربی با داشتن ۱۸۰۹ اثر ثبت ملی و جاذبه‌های طبیعی بکر در تقویت زیرساخت‌ها و معرفی داشته‌ها برای جذب گردشگر، باید تلاش مضاعفی داشته باشیم و عقب‌ماندگی ساختاری خود را در این زمینه جبران کنیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی افزود: اعتبار این اداره‌کل در سال ۱۴۰۲ به نسبت سال ۱۴۰۰ در تخصیص رشد ۵ برابری داشته است و با حمایت‌های استاندار آذربایجان غربی در حال حاضر ۸۰ میلیارد تومان پول نقد برای اجرای پروژه‌های عمرانی، مرمتی و فنی اختصاص یافته و ۸۰ پروژه در حال اجراست.

وی با ابراز تاسف برای از بین رفتن تعدادی از خانه‌های قدیمی ارومیه در سالیان گذشته ادامه داد: یکی از اولویت‌های این اداره‌کل حفاظت از این اندک خانه‌های تاریخی شهر بوده و طرح مطالعه ویژه بافت تاریخی ارومیه به‌عنوان اولین استان در سطح کشور به انجام رسیده که نقش مهمی در حفظ بناهای تاریخی ارومیه و دانه‌های با ارزش آن خواهد داشت.

صفری گفت: تعدادی از بناهای تاریخی استان در مالکیت دستگاه‌های اجرایی قرار داشته و طبق قانون دستگاه‌های متولی وظیفه مرمت و نگهداری از بناهای تاریخی را برعهده دارد که متاسفانه در این راستا کم‌کاری شده و بسیاری از بناهای با ارزش استان در حال تخریب است و برای حفاظت آنها، یکی از برنامه‌های ما این است مالکیت یا حق بهره‌برداری از آنها به اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی واگذار شود تا با عزم جهادی بتوانیم آن بناها را مرمت و حفاظت کرده و برای آن بناها کاربری فرهنگی و گردشگری مناسب تعریف کنیم.

وی خاطرنشان کرد: مدرسه هدایت تحویل، مرمت و کاربری مناسب برای آن تعریف شد کار مرمت خانه انصاری ارومیه نیز از دو هفته پیش آغاز شده و مرمت مدرسه ۲۲ بهمن ارومیه نیز با جدیت انجام شده و در آینده نزدیک به بهره‌برداری رسیده و تبدیل به موزه ورزش، تاریخ و مدرسه می‌شود، خانه گردشگری ارومیه نیز پس از مرمت تبدیل به موزه فرش خواهد شد.

صفری گفت: راه‌اندازی این موزه‌ها نقش مهمی در توسعه گردشگری و افزایش مدت ماندگاری گردشگران در ارومیه خواهد داشت.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی با اشاره به مرمت مسجد جامع ارومیه اظهارکرد: در سال ۲۰۲۵ پرونده مساجد جامع کشور برای ثبت جهانی در یونسکو مطرح خواهد شد که باید همگی تلاش کنیم تا اقدامات مرمتی و ساماندهی این مسجد انجام شود و مسجد جامع ارومیه نیز در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار بگیرد و برای این امر نیاز است شکل تاریخی مسجد به طور کامل احیا شود.

وی خاطرنشان کرد: فاز اول ساماندهی مسجد جامع ارومیه با همکاری شهرداری با اعتباری بالغ بر۴.۵ میلیارد تومان اعتبار انجام شد.

صفری اظهار کرد: طرح احیای مسجد جامع ارومیه نیزبا همکاری دانشکده معماری دانشگاه ارومیه آماده شده و امسال نیز ۱۰ میلیارد تومان برای این پروژه اختصاص یافته است.

انتهای پیام