به نقل از «قدس آنلاین»

چرا گره آسیب های اجتماعی کور شد؟

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۶۵۱۳۲

مفاسد اجتماعی یکی از بیماری هایی است که هر روزی که بر آن بگذرد و علاج نشود، عمق بیشتری پیدا می‌کند و علاجش دشوارتر خواهد شد. لذا مسئله فوق‌العاده مهم است.»این عبارات یکی از صدها نمونه تأکیدات رهبر معظم انقلاب نسبت به پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی است که سبب شده در سال‌های اخیر مدیران و مسئولان کشور جدی‌تر به این قضیه توجه کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قدس آنلاین- «مفاسد اجتماعی یکی از بیماری هایی است که هر روزی که بر آن بگذرد و علاج نشود، عمق بیشتری پیدا می‌کند و علاجش دشوارتر خواهد شد. لذا مسئله فوق‌العاده مهم است.»این عبارات یکی از صدها نمونه تأکیدات رهبر معظم انقلاب نسبت به پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی است که سبب شده در سال‌های اخیر مدیران و مسئولان کشور جدی‌تر به این قضیه توجه کنند.

• نسبت به مدیریت آسیب‌ها هوشمندانه عمل کنیم

دکتر عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به مقوله کاهش آسیب‌های اجتماعی به عنوان یکی از مطالبات جدی رهبری می‌گوید: تقویت نگاه دغدغه مندانه نسبت به آسیب‌های اجتماعی از ثمرات و برکات تأکیدات رهبر معظم انقلاب به این حوزه است. چرا که معظم له همواره در جلسات خود با سران قوا و مسئولان کشوری، تأکید داشتند که «به مسئله آسیب‌های اجتماعی در سطح کشور جوری نگاه کنیم که اگر این آسیب در داخل خانواده‌ خود ما بود، آن‌جور نگاه می‌کردیم. اگر بنده یک بچه‌ معتاد داشته باشم چه حالی دارم؟ اگر کسی در خانه یک دختر فراری از خانه داشته باشد، چه حالی دارد؟...ما باید به این قضیه در سطح جامعه حساس باشیم و به فکر علاج باشیم... م.»به این ترتیب طی سال‌های اخیر تمامی دستگاه‌ها و مسئولان کشور نسبت به ضروریات این قضیه حساس‌تر شده‌اند و هر قدر حساسیت‌ها به اموری بیشتر شود، افراد هوشمندانه و متعهدانه عمل می‌کنند. از این رو به دنبال توصیه‌های مقام معظم رهبری، شورای عالی اجتماعی در وزارت کشور شکل گرفت. همچنین این روند سبب شد که اعتبارات ویژه‌ای به این شورا اختصاص یابد. بر همین اساس نیز شورای اجتماعی کشور مطابق عملکرد و کیفیت کارنامه سازمان‌ها و دستگاه‌ها به تخصیص اعتبار می‌پردازد. در زمینه کنترل آسیب‌های اجتماعی همانند ساماندهی حاشیه نشینی که از چالش‌های جدی در کلانشهرها محسوب می‌شود، تلاش هایی صورت گرفته است. زیرا حاشیه نشینان پیش از این در برنامه‌های توسعه‌ای و عمرانی چندان جدی گرفته نمی‌شدند و این گروه‌ها در برنامه‌ها و سیاستگذاری ها، نه روستایی بودند و نه شهری به شمار می‌رفتند. البته با توجه به اهمیت این مقوله همچنان باید نسبت به مدیریت آسیب‌ها هوشمندانه عمل کرد تا سیر کاهش آن‌ها را شاهد باشیم.

• اولین گام توسعه‌ای برای کاهش آسیب‌های اجتماعی

 با بررسی مفاد اول تا پنجم برنامه توسعه، می‌توان دریافت که در این برنامه‌ها چندان به مقوله آسیب‌های اجتماعی توجه نشده و در واقع این برنامه ششم بود که نیم نگاهی به مدیریت آسیب‌ها داشت.

دکتر حبیب الله مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در همین زمینه با اشاره به جایگاه آسیب‌های اجتماعی در برنامه ششم توسعه، اظهار می‌کند:چنانچه مدیریت آسیب‌های اجتماعی به لحاظ برنامه‌ای مورد ارزیابی قرار گیرد، بهترین سند را باید برنامه ششم توسعه دانست؛ زیرا در مواد ۱۰۲، ۸۰، ۱۰۴، ۷۸ به چالش‌های موجود در حوزه آسیب‌های اجتماعی پرداخته شده که از این موارد می‌توان به بحث رصد آسیب‌ها و طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌ها اشاره کرد. البته در قانون احکام دائمی نیز در ماده ۵۷ به مقوله حمایت‌های اجتماعی پرداخته شد. همچنین از زمانی که رهبر معظم انقلاب در جلسات متعدد اهمیت این مسائل را به متولیان امر گوشزد کرده‌اند، نشست هایی تخصصی در شورای عالی اجتماعی در بالاترین سطوح ممکن برگزار می‌شود. مطابق برنامه تقسیم کار ملی نیز ۱۸کار گروه به فعالیت مشغول هستند که سازمان بهزیستی در۱۵ کارگروه یادشده عضو است، همچنین در این زمینه شاهد تشکیل چهار کمیته تخصصی هستیم. به این ترتیب برای مدیریت آسیب‌ها ریل گذاری‌های لازم صورت گرفته، اما همچنان لازم است در این حوزه تلاش شود.

• داستان همیشگی ضعف در اجرای سیاست ها

با توجه به آنچه گفته شد، باید دید موانع اجرای برنامه‌های توسعه‌ای درحوزه آسیب‌های اجتماعی چیست؟

دکتر میثم قمیشیان، کارشناس شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره می‌گوید: بنابر شواهد، اغلب اسناد بالادستی و سیاست‌های راهبردی کشور قابل توجه و مطلوب نظر است. چرا که تدوین این اسناد حاصل نگرش و دانش کارشناسان و متخصصان دانشگاهی می‌باشد و مدیران اجرایی به دلایل متعدد همانند کمبود فرصت و ضعف در دانش تخصصی، رغبتی به مشارکت در این مقوله ندارند. به این ترتیب وقتی این اسناد توسط مدیران به مرحله اجر ا می‌رسد، شاهد کاستی‌هایی هستیم.

وی در ادامه به بیان ضعف‌های موجود پرداخته و خاطر نشان می‌کند: از علل این مسئله می‌توان به روزمرگی مدیران در روند اجرا، اشاره کرد؛ زیرا برخی متولیان امر درک روشنی از مفاد این اسناد و طرح‌های تحولی ندارند و این مسئله نیز می‌تواند ناشی از درک نکردن هندسه کلی این سیاست‌ها باشد که دلیل آن ضعف دانش تئوری مدیران است. علت دیگر بی‌اعتقادی مسئولان به اسناد بالادستی است؛ چرا که بسیاری از اوقات ترجیح می‌دهند از راه آزمون و خطا به نتایج برسند.

این دکترای سیاستگذاری فرهنگی می‌گوید: گرچه اغلب مدیران کشور دارای دانش تخصصی و دانشگاهی هستند، اما بسیاری از مدیران حوزه اجتماعی تحصیلات مرتبط با علوم انسانی نداشته و حتی شاید متخصص رشته‌های مهندسی باشند، از این رو در سیاستگذاری‌های خود قائل و قادر به درک منطق رفتاری انسان‌ها نیستند و به مفاد اسناد راهبردی توجه کافی ندارند.

وی همچنین تأکید می‌کند:از عوامل مؤثر بر عملکرد ضعیف برخی مدیران، چند شغله بودن آن‌هاست؛ چنان که گاه فرصت ندارند دستور جلسه و گزارش‌های نشست‌ها را مطالعه کنند، بنابراین مدیران حوزه اجتماعی باید مشاغل چندگانه خود را کاهش دهند تا مسئولیت‌های خود را مؤثرتر انجام دهند.

دکتر سعید صفاتیان، رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز می‌گوید: گرچه در اسناد بالادستی به طور مفصل و جامع به حوزه آسیب‌های اجتماعی توجه شده، اما نمی‌توان انتظار داشت که قوانین و سیاست‌های کارآمد در عمل و با وجود ضعف در اجرا اثرگذار باشند. آنگونه که شاهدیم ما در این حوزه برنامه‌های کلان قابل توجهی داشتیم، اما در مرحله اجرا اثربخش نبودند. از همین رو مقام معظم رهبری تأکید دارند که «باید یک کار فوق عادت انجام بگیرد، یک تلاش مضاعف انجام بگیرد.»

این آسیب شناس اجتماعی همچنین خاطرنشان می‌کند: بخشی از ناکارآمدی در اجرای برنامه‌های حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی به موازی کاری دستگاه‌ها مربوط می‌شود. همچنین به کارگیری مدیران اجرایی غیر متخصص و اینکه برخی متولیان امر تلاش در این حوزه را وظیفه ذاتی خود نمی‌دانند نیز بروز کاستی‌هایی در این مقوله شده است. با این وجود معتقدم در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی باید از به کارگیری مدیران محتاط پرهیز کرد؛ چرا که این عرصه نیازمند مدیران با شهامت است. حال آنکه امروزه در سطح کشور چنین مدیرانی را نمی‌بینیم که برنامه‌های خاص داشته باشند، از دستگاه‌ها عملکرد بخواهند و باجدیت در این عرصه فعالیت کنند.

وی همچنین می‌افزاید: براساس شواهد، مدیران اجرایی در رفع آسیب‌های اجتماعی رغبتی به مداخله و مشارکت جدی متخصصان ندارند و اغلب پشت میزها و در اتاق‌های دربسته و البته متأثر از سیستم اداری برای حوزه آسیب‌های اجتماعی تصمیم گیری می‌کنند. در حالی که باید متناسب با نیاز جامعه تصمیم گیری کرد، نه بر این اساس که ما چه نیازهایی را برای جامعه مناسب می‌بینیم.

دکتر صفاتیان با اشاره به ضرورت توجه به نتایج رصدهای اجتماعی، تأکید می‌کند: در حوزه آسیب‌ها نمی‌توان نسخه واحدی را برای همه مناطق کشور پیچید؛ چرا که در یک شهر هم شرایط نواحی مختلف به لحاظ بروز و ظهور آسیب‌های اجتماعی متفاوت است. از این رو زمانی در حوزه مدیریت آسیب‌ها و رصد آن‌ها می‌توان موفق عمل کرد که این داده‌ها، تنها منابع کتابخانه‌ای نبوده، بلکه مدیران نیز از این داده‌ها در سیاستگذاری‌های خود استفاده کنند.

• ضرورت توسعه همه جانبه

حال این پرسش مطرح می‌شود که چگونه می‌توان در اجرای برنامه‌ها و سیاست‌ها همسو و هماهنگ با واقعیت‌های اجتماعی عمل کرد؟

دکتر قمیشیان در این باره تصریح می‌کند:گرچه نمی‌توان از برنامه‌های توسعه‌ای چشم پوشی کرد، اما باید توجه داشت گاهی موارد خودِ توسعه، آسیب هایی را به همراه می‌آورد؛ بنابر این اگر شیوه توسعه ما آسیب زا باشد، هرچند اسناد بسیاری برای کاهش ومدیریت آن تدوین شود، باز هم اثرگذار نخواهد بود. از این رو در برنامه ریزی‌ها باید نسبت به مدل توسعه‌ای مورد نظر خود آگاهی داشته و نسبت به عوارض و پیامدهای آن به روشنی واقف باشیم. همچنین مدیران نیز در عمل به این تفکرات و نگرش‌ها پایبند باشند. از همین رو رهبر معظم انقلاب نیز توصیه می‌کنند: «در اجرای سیاست‌های توسعه‌ای نسبت به پیامدهای اجتماعی و فرهنگی ملتفت باشید.» این مقوله نیز از سال‌های گذشته در برنامه ریزی‌های کلان جوامع در قالب ارزشیابی تأثیرات فرهنگی و اجتماعی برنامه‌های توسعه‌ای مورد توجه است. بنابراین جا دارد که ما نیز در برنامه‌های توسعه‌ای به این اصل توجه کنیم و سیاست‌های ما همه جانبه و با کمترین عوارض بر دیگر ساحت‌های توسعه صورت بگیرد.  

منبع: روزنامه قدس

منبع: قدس آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۶۵۱۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رایزنی برای افزایش سفر بین ایران و عمان

عزت‌الله ضرغامی در دیدار با وزیر توسعه اجتماعی عمان با تاکید بر ضرورت همکاری‌های گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی بین دو کشور، گفت: متأسفانه گردشگری دریایی ایران و عمان در وضعیت خوبی قرار ندارد، درحالی‌که تقویت این حوزه به تحکیم روابط اجتماعی بین دو کشور منجر خواهد شد.

به‌ گزارش ایسنا، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دیدار با «لیلا بنت احمد بن عواد النجار» ـ وزیر توسعه اجتماعی عمان ـ که یکشنبه ۹ اردیبهشت‌ماه انجام شد، با اشاره به اهمیت تقویت روابط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بین دو کشور ایران و عمان، اظهار کرد: شما یک وزیر زن هستند، از اینکه یک خانم مسلمان مسئولیتی بزرگ دارد، برای جامعه اسلامی بسیار حائز اهمیت است و من از این بابت بسیار خوشحال هستم.

ضرغامی ادامه داد: همکاری بین دانشگاهی بین ایران و عمان می‌تواند تقویت شود. با توجه به وجود دانشگاه الزهرا در عمان و نیز دانشگاهی به همین نام در ایران می‌توان راهکارهای تقویت همکاری‌های دانشگاهی را بررسی کرد؛ چرا که تبلیغات جهانی برخی از رسانه‌ها منفی است و این گونه وانمود می‌کنند که حجاب مانع کسب علم است، اما این اقدامات مدیریتی توسط خانم‌ها می‌تواند باعث شود تا این تبلیغات منفی خنثی شود.

او با اشاره به اهمیت حضور بانوان در دستگاه‌های مختلف به عنوان مشاور و مدیر، بیان کرد: بانوان ما در دستگاه‌های مختلف در سطوح مدیریتی مختلف حضور دارند. اینکه یک مشاور امور بانوان مسائل مرتبط با زنان را به طور ویژه ارتقا دهد، اهمیت دارد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپس با اشاره به برخی فعالیت‌های گردشگری ایران، اظهار کرد: ما حدود ۳۰ حوزه گردشگری داریم که عمانی‌ها از گردشگری سلامت استقبال کردند و ۳۰ درصد گردشگران عمانی که به ایران سفر می‌کنند نیز گردشگران سلامت هستند.

او گفت: سیاست دولت آقای دکتر رئیسی بر این است که گردشگران ایرانی نیز به عمان سفر کنند و روابط گردشگری دو کشور تقویت شود. سیاست ایران این است که عمان را در حوزه گردشگری در اولویت قرار بدهیم.

ضرغامی همچنین به پیشینه تاریخی و تمدنی ایران اشاره کرد و افزود: ما با عمان اشتراکات زیادی داریم. تمایل داریم روابط بین ملت‌ها تقویت شود و شما به‌عنوان وزیر توسعه اجتماعی عمان می‌توانید نقش مهمی در تقویت و ارتباط این روابط اجتماعی ایفا کنید.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به مرز دریایی ایران و عمان، اظهار کرد: گردشگری دریایی یکی از ظرفیت‌های مهم بین ایران و عمان در حوزه توسعه گردشگری است. با این حال متأسفانه گردشگری دریایی ایران و عمان در وضعیت خوبی قرار ندارد. اگر گردشگری دریایی تقویت شود به طور حتم باعث تحکیم و تقویت روابط اجتماعی بین دو کشور خواهد شد.

او در ادامه به اهمیت مشارکت دو کشور در حوزه مرمت آثار تاریخی اشاره کرد و گفت: آمادگی داریم در پروژه‌های مرمتی در عمان مشارکت داشته باشیم.

ضرغامی ادامه داد: صنایع‌ دستی ایران جایگاه بالایی در سطح جهان دارد و در ۳۰۰ رشته صنایع‌دستی فعال هستیم. در این باره نیز آماده همکاری با عمان هستیم و امید داریم مسئولان عمانی درباره حضور هنرمندان صنایع ‌دستی و برگزاری نمایشگاه‌ها همکاری کنند.

لیلا بنت احمد بن عواد النجار ـ وزیر توسعه اجتماعی عمان ـ نیز با ابراز خرسندی از توسعه گردشگری بین ایران و عمان، گفت: یک کنفرانس به‌زودی قرار است در حوزه تخصصی گردشگری با حضور وزیر گردشگری عمان برگزار شود و از شما نیز برای حضور در این کنفرانس دعوت می‌کنیم.

او به حوزه صنایع دستی و اهمیت همکاری‌ها در این بخش اشاره کرد و افزود: ۹۰ درصد فعالان  صنایع دستی در عمان را بانوان تشکیل می‌دهند. در این باره آماده و علاقه‌مند به همکاری در حوزه صنایع ‌دستی هستیم. از این رو پیشنهاد می‌دهیم  نمایشگاه‌های مشترک برای فروش صنایع ‌دستی برپا کنیم.

وزیر توسعه اجتماعی عمان نیز به حضور بانوان در دستگاه‌های مختلف به عنوان مشاور اشاره کرد و افزود: در ایران دستگاه‌های مختلف از بانوان به عنوان مشاور استفاده می‌کنند و نیز مشاور امور خانواده و بانوان دارند و این بسیار کار ارزشمندی است.

انتهای پیام