بارش باران در کشور به ازای هر ١٠ سال پنج میلیمتر کاهش یافته است
تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۳۹۸۸۵
شهر > محیط زیست ایران - همشهری آنلاین:
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان بارش در کشور از سال ١٩٠١ تا ٢٠١٠ به ازای هر ١٠ سال پنج میلیمتر کاهش یافته است.
به گزارش ایرنا، مهری اکبری ديروز در همایش تاب‌آوری محیط زیستی شهرهای ایران افزود: شاید این تصور پیش آید که این رقم عدد زیادی نیست اما در مجموع تاثیر زیادی بر ایران که کشوری خشک و نیمه خشک است، می‌گذارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی ادامه داد: این تاثیر در تهران نیز مشاهده می‌شود به طوری که در یک دهه گذشته میزان بارندگی در تهران از ٢٥٠ میلیمتر در سال به حدود ٢١٠ میلیمتر کاهش یافته است.
وی اظهار کرد: انسان در قرن ٢١ با چهار بحران افزایش جمعیت، بلایای طبیعی به ویژه بحران آب، تغییر اقلیم و تضمین توسعه پایدار و بحران‌های زیست محیطی مواجه است که بر اساس آن با چالش‌هایی همچون تامین انرژی، امنیت غذایی، جنگل‌ها و مراتع پایدار، تامین آب سالم و صنعت شیلات مواجه است.
وی در ادامه به افزایش دما در دنیا و ایران اشاره کرد و گفت: از سال ٢٠٠١ تا ٢٠١٢ دمای هوا حدود یک درجه افزایش یافته و این افزایش در ایران شدیدتر است و در شهری مانند تهران به علت افزایش جمعیت و جزیره حرارتی بودن آن محسوس‌تر است.
وی گفت: امارات متحده عربي یک مرکز باروری ابرها را ایجاد کرده که مانع ورود ابرهای ناشی از سیستم کم فشار سودانی به ایران می‌شود؛ بارور کردن آن ابرها میزان بارش را در آن کشور تقویت می‌کنند، بر این اساس پیش‌بینی کرده‌اند میزان بارندگی در امارات 40 درصد افزایش یابد در حالی که ما از این فرصت آن طور که باید استفاده نمی‌کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تاکید کرد: ادامه این روند به صلاح کشور نخواهد بود زیرا پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد دمای حدود 55 درجه در جنوب کشور ثبت خواهد شد بنابر این افزایش دما همراه با کمبود آب مشکلات زیادی را به وجود خواهد آورد.
وی گفت: در 70 سال گذشته سیستم پرفشار جنب حاره که نقش بسزایی در آب و هوای کشور دارد، تغییر کرده است که بر اساس آن فصول خشک سال طولانی‌تر شده و کشور به سمت گرم‌تر شدن با فصول خشک پیش می‌رود، پیش‌بینی شده است که تا سال 2040 دما همچنان افزایش یابد و هوا گرم‌تر شود که این روند در شهر تهران با شدت بیشتری اتفاق خواهد افتاد.
اکبری افزود: اکنون حتی می‌توان احساس کرد که روزهای داغ بالای 30 درجه در تهران افزایش یافته و روزهای زیر صفر یا یخبندان کاهش یافته است که این یکی از چالش‌های گرمایش جهانی است که در تهران به صورت محسوس قابل رویت است.
وی درباره کاهش تاثیر چالش‌های گرمایش جهانی گفت: باید تلاش کنیم تا انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش یابد، در نشست پاریس مقرر شد ایران هشت تا 11 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهد بنابر این باید به این سمت حرکت کنیم و صنعت سبز و سازگار با محیط زیست را در کشور ترویج دهیم، اکنون تمام صنایع ما آلاینده محیط زیست هستند.
اکبری توجه به آب مجازی را یکی دیگر از راه‌حل‌ها دانست و افزود: آب مجازی میزان آبی است که برای تولید یک محصول مصرف می‌شود، به عنوان مثال برای تولید یک تی‌شرت دو هزار و 700 لیتر، یک کیلو گوجه 180 لیتر، یک برگ کاغذ 10 لیتر و یک هندوانه هزار و 175 لیتر آب مصرف می‌شود که باید به آن توجه ویژه شود.
وی تاکید کرد: برای برون‌رفت از چالش‌های زیست محیطی ایجاد یک ساختار ملی ضروری است که باید مباحثی همچون کشاورزی، آب، محیط زیست، بهداشت، حمل و نقل، تولید، مصرف انرژی، کیفیت هوا، آب، خاک و مخاطرات طبیعی مد نظر قرار گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: تغییر اقلیم در همه جای کشور به یک شکل عمل نمی‌کند اما می‌توان با کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تاثیر آن را کاهش داد که مقابله با آن نیازمند عزم ملی دولت، ملت و دانشگاهیان است. در همین زمینه: ایران،گرفتار خشکسالی دائمی شده است کاهش یک میلیون هکتار از مساحت تالاب‌ها و هورهای کشور کاهش ۶ درصدی بارش در کشور بارش‌های امسال کم خواهد بود
منبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۳۹۸۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نقش آبخیزداری در پیشگیری از هدررفت ۳۳ درصدی آب باران
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، از نگاه عموم مردم سیل بلای آسمانی است که نامش هم‌ردیف خسارت‌های جانی و مالی متعددی قرار می‌گیرد و باعث می‌شود که خاطرات تلخی را به یاد بیاوریم اما آیا می‌توان از این تهدید، فرصت ساخت؟ آیا این حجم از آب که به یکباره روان می‌شود را می‌توان ذخیره کرد تا کمکی برای روزهای کم‌آبی و خشکسالی شود؟
بیشتر بخوانید نرخ بالای هدررفت آب در سیلاب‌ها / تعارض منافع مانع اجرای آبخیزداری در کشور ابتکارات گذشتگان در مدیریت زیرسطحی آباگر نگاهی به تاریخ این کشور بیاندازیم، ابتکاراتی از گذشتگان می‌بینیم که می‌توان با الهام گرفتن از آنها راهی برای فرار از عواقب کم بارشی و خشکسالی پیدا و سیلاب‌ها را هم کنترل کرد. برای مثال ساکنان کویرنشین ایران با ساخت قنات و آب انبار، آب را به زیرزمین هدایت می‌کردند تا از تبخیر در امان باشد و کیفیت خود را هم حفظ کند. آنچه نیاکانمان سالیان دور انجام می‌دادند را امروز تحت عنوان آبخیزداری می‌شناسیم.
کاشت هندوانه دیم در دل گرمترین نقطه ایران با کمک آبخواندارینمونه بسیار جالب از ردپای آبخیزداری در گذشته، کاشت هندوانه دیم در دل گرمترین نقطه ایران است. بهمن ایزدی کویرشناس در گفت‌وگو با ایسکانیوز درپاسخ به این سوال که چطور مردمان ساکن گرمترین نقطه ایران پرآب‌ترین محصول را به صورت دیم می‌کاشتند، گفت: نیاکان ما سالها با ایجاد الگوی کاشتی که مبتنی بر آب نباشد، توانسته‌اند هوشمندانه در مناطق خشک زندگی کنند. در حقیقت ظرفیت آب و خاک را آنالیز کردند و کشاورزی ی انجام دادند که به آب چندانی نیاز ندارد.
وی افزود: بیابان لوت گرمترین و خشک‌ترین بیابان جهان است و بیشترین دمای سطح زمین در این نقطه قرار دارد، دقیقاً در ۷۰ کیلومتری شمال شرق مرکز گرمترین نقطه زمین که ما ۱۶ سال روی آن مطالعه کرده‌ایم، آبادی‌هایی وجود دارد که کشت دیم سیلابی انجام می‌دهند؛ آن هم در منطقه‌ای که ریزش نزولات جوی در حالت بسیار خوشبینانه ۵۰ میلیمتر است.
ایزدی توضیح داد: این مردم هوشمندانه با ایجاد سد خاکی که به آن بند می‌گویند، آب باران را در دشت‌های فراخی که در مسیر سیل هستند، نگه می‌دارند و آن منطقه به تالاب تبدیل می‌شود و با نفوذ آب به سفرهای زیر زمینی در واقع آبخوان‌داری می‌کنند.
وی ادامه داد: یعنی نه تنها از زمین آبی برداشت نمی‌کنند و چاهی نمی‌زنند بلکه با ایجاد سد خاکی بندسار، حصارهایی در اطراف حوزه بندسار می‌سازند که از پیش روی تپه‌های ماسه بادی سرگردان جلوگیری می‌کند؛ در واقع مانع پیشروی بیابان می‌شوند. آب موجود در بندسار به مرور زمان در لایه‌های زیرین زمین رسوخ کرده و سفره‌های آب زیرزمینی را غنی می‌کند.
ایزدی بیان کرد: بعد از فروردین دمای محیط افزایش پیدا می‌کند و آب کم عمق مانده در حوضه تالاب خشک می‌شود و پس از آن بومیان با کشت هندوانه دیم که پرآب‌برترین محصول است در اراضی مرطوب زیرسطحی بدون اینکه حتی یک قطره آب به آن بدهند مرغوب‌ترین محصول که خاصیت دارویی نیز دارد، برداشت می‌کنند.
وجود تاریخچه‌ای این چنین در کشور ما ثابت می‌کند که می‌توان کاری کرد که آب باران، تبدیل به سیلاب‌هایی نشود که جان و مال ما را تهدید کند و در نهایت هم حجم بسیاری از آن هدر برود.
آبخیزداری راهی برای کاهش فرونشستاز جهتی برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی باعث شده تا شاهد فرونشست‌های متعدد در کشور باشیم و این موضوع می‌تواند برای کشور زلزله‌خیزی مانند ایران بسیار خطرناک باشد اما نکته جالب توجه اینجاست که کارشناسان معتقدند با کمک آبخیزداری می‌توان این مشکل را هم حل کرد.
فریبرز ناطق‌الهی استاد پژوهشکده زلزله‌شناسی در این خصوص به ایسکانیوز گفت: فرونشست زمانی رخ می‌دهد که آب‌زیرزمینی، نفت و معادن طبیعی از زیر زمین به بیرون کشیده می‌شوند. متاسفانه در ایران به دلیل کمبود آب و سو مدیریت در سال‌های طولانی آب‌های زیرزمینی را بدون هیچ اصولی خالی کردیم و این باعث شده که پهنه‌های ما دچار فرونشست شوند.
وی افزود: فرونشست بدترین اتفاقی است که در شهرها رخ می‌دهد چراکه زیر ساختمان‌ها را خالی می‌کند و فونداسیون‌ها دچار مشکل می‌شوند. درحقیقت فرونشست باعث افزایش تخریب زلزله می‌شود. بیشترین فرونشست در مناطقی است که آب بیشتری برداشت شده است. در دشت قزوین، اطراف تهران، جنوب تهران، اصفهان، خراسان و شیراز شاهد فرونشست‌هایی هستیم که در شرایط بحرانی هستند. راه کنترل آن هم آبخیزداری و مدیریت برداشت آب است.
آبخیزداری راهی برای کاهش هدررفت آب در سیلاباز حمید سینی‌ساز کارشناس سیاست‌گذاری آب پرسیدیم که آیا راهی برای ذخیره سیلاب‌ها وجود دارد، گفت: هدف از آبخیزداری کنترل آبی است که شدت و قدرت پیدا کرده و ممکن است خسارت بزند و در نهایت عمده آن تبخیر شده یا با خروج از مرز از دسترس خارج شود. با کمک آبخیزداری، می‌توانیم این آب را در همان مکان بارش به سفره‌های آب زیرزمینی منتقل کنیم.
وی ادامه داد: این کار از نرخ بالای هدررفت آب در سیلاب و تبخیر آن جلوگیری می‌کند. آبخیزداری روشی کلاسیک و علمی است که به شما کمک می‌کند، آبی را که بخش عمده آن هدر رفته، تبخیر شده و بخشی هم از مرزهای آبی و خاکی خارج می‌شود را ذخیره کنید. انتقال این آب به سفره‌های زیرزمینی هم تبخیر را کاهش می‌دهد و هم حرکت را کند می‌کند که مانع از دسترس خارج شدن آن شود. به این ترتیب در هر فصلی از سال قابل برداشت است. البته آبخیزداری به این معنا نیست که نظام بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی درستی نداشته باشیم که هر کسی از هر جایی که خواست، بهره‌برداری کند.
آبخیزداری در ایران قدمتی ۲۵۰۰ ساله داردکارشناس آب با بیان اینکه آبخیزداری ریشه تاریخی دارد، توضیح داد: دانش و تکنولوژی آبخیزداری به صورت بومی از چند هزار سال قبل تاکنون در کشور بوده و در اسناد تاریخی هم وجود دارد. سابقه وجود سازه‌هایی مانند آب انبار و قنات این امر را تائید می‌کند. مدیریت زیرسطحی بارش‌ها به دوره پیش از هخامنشیان بازمی‌گردد. اولین قنات‌های ما متعلق به دوره پیشدادیان است و قدمتی بالاتر از ۲ هزار و ۵۰۰ سال دارد. این نشان می‌دهد که نیاکان ما می‌دانستند که اگر بخواهند آب را در این اقلیم گرم و نیمه خشک روی سطح زمین ذخیره کرده، انتقال داده و مصرف کنند، عمده آب را از دست می‌دادند.
کارشناس آب درخصوص میزان هدررفت آب در نبود آبخیزداری گفت: براساس بیلان‌های آبی که چند سال یک بار بروزرسانی می‌شوند، تقریبا بین ۶۹ تا ۷۱ درصد ورودی آب از محل بارش، تبخیر می‌شود. حدودا ۸ تا ۱۰ درصد هم به شکل خارج شدن از مرزهای آبی و خاکی کشور، هدر می‌رود. در مجموع چیزی حدود ۲۰ درصد از بارش‌ها برای استفاده باقی می‌مانند. البته همه این میزان آب هم استفاده نمی‌شود و باید هدررفت و نشتی آب در شبکه‌های توزیع را هم حساب کرد. اگر این ۸۰ درصد تلفات را بتوانیم با آبخیزداری به سمت سفره‌ها هدایت کنیم، نمی‌خواهم بگویم تلفات صفر می‌شود اما حداقل ۳۳ درصد آن قابل ذخیره است.
وی تاکید کرد: در واقع اراده مدیریتی کافی برای اجرای آبخیزداری وجود ندارد و علاوه بر این تعارض منافعی هم در این میان هست که اجازه نمی‌دهد این کار انجام شود. بحران‌نمایی در حوزه مدیریت آب برای مسئولان با تملک بودجه‌های بیشتر و به دست گرفتن امکانات و دور زدن کارهای کارشناسی همراه شده است.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
حسن وحید، معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی در برنامه سلام خبرنگار صبح شنبه ۱۱ فروردین ۱۴۰۳ شبکه خبر گفته که برای ۹۰ میلیون هکتار از اراضی مطالعه شده کشور طرح‌های آبخیزداری تدوین شده که در صورت اجرای کامل آنها، تنها در زمینه استحصال آب، سالانه ۵۰ میلیارد متر مکعب آب در دسترس قرار می‌گیرد که با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش مناب آب از اهمیت بالایی برخوردار است و حجم زیادی از کسری آبخوان‌ها را جبران می‌کند.
وی تصریح کرد: آبخیزداری از نظر اقتصادی نیز، پر سود است و طبق محاسبات، اجرای طرح‌های آبخیزداری بین ۴.۵ تا ۴.۷ برابر هزینه‌های صرف شده، سود اقتصادی به همراه خواهد داشت.
وحید درباره فواید آبخیزداری اظهار داشت: یکی از مهمترین تأثیراتی که می‌تواند داشته باشد این است که ما در اجرای پروژه آبخیزداری تا ۹ تن می‌توانیم فرسایش خاک را کاهش دهیم. در حال حاضر فرسایش خاک کشور حدود ۱۵ و ۴ دهم تن است که این رقم با اجرای آبخیزداری حدود ۹ تن کاهش پیدا می‌کند و به سطح فرسایش طبیعی خودش می‌رسد.
وی افزود: همچنین در زمینه استحصال آب باران، حدود ۵۳۰ متر مکعب در هر هکتار بطور متوسط می‌توان آب باران استحصال کرد و از همه مهمتر این که تا ۷۰ درصد سرعت ناشی از سیلاب را هم می‌تواند کاهش دهد.
وحید عنوان کرد: یکی دیگر از اثراتی که اجرای آبخیزداری می‌تواند داشته باشد این است که پوشیه یا پوشش گیاهی زمین را تقویت می‌کند و علاوه بر حفظ جنگل یا مراتع، می‌تواند تا ۱۲۰ کیلوگرم علوفه را در سطح مراتع افزایش دهد.
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی گفت: تاکنون در کشور حدود ۳۲ میلیون هکتار پروژه آبخیزداری اجرا شده است که اثرات بسیار خوبی هم داشته و حدود ۹۰ میلیون هکتار نیز تدوین شده که ۲۰ میلیون هکتار آن آماده اجراست.
وی افزود: خوشبختانه در برنامه هفتم با پیشنهادی که دولت داد و تصویبی که مجلس شورای اسلامی داشت در ۱۲۰ میلیون هکتار هم ما می‌توانیم در برنامه هفتم اجرای آبخیزداری داشته باشیم.
وحید با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های آبخیزداری، امکان مشارکت مردم است، گفت: پروژه آبخیزداری در چند بخش انجام می‌شود که مکانیک یا همان سازه‌های خشکه چین‌ها، پخش سیلاب‌ها و بندهای سنگ ملات و .. را شامل می‌شود. همچنین پروژه‌های بیومکانیک و مدیریت نیز وجود دارد که بهره برداران که بیشتر در بستر سامانه عرفی هستند می‌توانند در اجرای همه آنها مشارکت داشته باشند.
وی تصریح کرد: اجرای پروژه آبخیزداری حدود یک و نیم تا سه برابر می‌تواند آب قنوات و چاه‌ها را افزایش دهد، اگر در منطقه‌ای کشاورزان بند خاکی می‌خواهند، سنگ ملات می‌خواهند، پروژه بیومکانیکی می‌خواهند، بیولوژیک می‌خواهند می‌توانند مشارکت کنند و با اجرای طرح ها، منابع آب مورد نیازشان را افزایش دهند.
وحید با بیان اینکه حجم بارش کشور بیش از ۴۰۰ میلیارد متر مکعب است تصریح کرد: حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب از بارش‌ها استفاده می‌شود و ۳۰۰ میلیارد متر مکعب به نحوی دارد هدر می‌رود یا تبخیر می‌شود یا از دسترس خارج می‌شود. مهمترین کارکردی که پروژه آبخیزداری دارد این است که بخشی از این حجم ۳۰۰ میلیارد متر مکعب آب را می‌تواند در قالب پروژه‌های مختلف قابل استحصال کند.
وی با بیان اینکه کسری آبخوان‌ها ۱۴۰ میلیارد متر مکعب است، افزود: طبق آماری که وزارت نیرو داده است، اگر ما پروژه آبخیزداری در سطح ۹۰ میلیون هکتاری را اجرا کنیم بالغ بر ۵۰ میلیارد متر مکعب آب در سال قابل استحصال می‌شود.
وحید با اشاره به تاثیر آبخیزداری در جلوگیری از فرسایش خاک گفت: هر سانتی متر خاک بیش از صدها سال طول می‌کشد که تولید شود و با اجرای پروژه آبخیزداری حجم فرسایش به شدت کاهش پیدا می‌کند و می‌توان سالانه از فرسایش بیش از ۶۳۰ میلیون تن خاک پیش گیری کرد.
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی درباره برنامه‌های آتی آبخیزداری کشور گفت: در برنامه هفتم با پیشنهادی که دولت داشته اجرای آبخیزداری به ۲۰ میلیون هکتار در سال رسیده که این عدد، عدد بسیار خوبی است البته ما توان تا ۴۰ میلیون هکتار را هم داریم.
در جدول زیر می‌توانید، میزان تاثیرات مثبت آبخیزداری در حفظ خاک، افزایش علوفه و افزایش آب چاه‌ها را مشاهده کنید.
|
| ||
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
از جهتی با کاهش ۷۰ درصدی سرعت سیل می‌توان خسارت‌های وارده را کاهش داد و از این طریق هم صرفه‌جویی کرد. براساس آمار سازمان منابع طبیعی بیش از ۴۵۰ شهر و ۸ هزار و ۶۵۰ روستا درکشور در معرض خسارت سیل قرار دارند و طی ۱۰ سال گذشته، بیش از ۱۶۰۰ سیل در مناطق مختلف اتفاق افتاده که خسارت اقتصادی هر سیل به طور متوسط ۴۰ میلیارد تومان برآور شده است. این سازمان می‌گوید که اقدامات آبخیزداری، خسارت‌های سیل را بیش از ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.
انتهای پیام /
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»