به نقل از «عصر ایران»

کارشناس مسائل بین المللی: توافق با غرب و مساله مشروعیت فعالیت هسته ای ایران نگرانی بزرگ عربستان است

تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۷۲۵۸۱۰

مهدی ذاکریان کارشناس مسائل بین الملل در خصوص رفتار عربستان در منطقه گفت: نتیجه چنین تنش ها،  لفاظی ها و تهدیدهایی چیزی جز ناامنی در منطقه برای کل کشورهای منطقه نیست و بازنده این سناریو و رفتار همه کشورهای منطقه هستند و عربستان سعودی در راس قرار دارد که چنین حرکاتی را انجام می دهد

این استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین الملل در گفتگو با عصر ایران ادامه داد: مشخصا من نمی توانم درباره انگیزه رفتار عربستان توضیح دقیقی بدهم اما می توانم درباره نتیجه این نوع رفتارها بگویم که، چنین رفتارهایی موجب تیره شدن روابط میان دو کشور و در نتیجه افزایش تنش های میان ایران و عربستان و به تبع آن گسترش این تنش ها در منطقه خلیج فارس و منطقه خاورمیانه می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ذاکریان تشریح کرد: برداشت من این است که  سعودی ها در منطقه با چندین بحران در منطقه مواجهه اند و همین بحران ها سبب شده است که رویکرد این گونه ای انتخاب کنند. یکی از این بحران ها بحران دموکراسی و بحران حقوق بشری در عربستان سعودی بود که از گذشته وجود داشت و در دوران اوباما و کشورهای اروپایی این فشارها افزایش پیدا کرد و آنها به نوعی خواستند با این حرکات توجه افکار عمومی را از از این موضوع منحرف کنند. همچنین عربستان با انجام یک سری اصلاحات شکلی هم سعی کردند این موضوع را کمرنگ کنند.

وی افزود: اگر کشورهای اقتدارگرا می خواستند بهار عربی در منطقه گسترش پیدا کند یکی از بازنده های اصلی در بحث دمکراسی کشور عربستان سعودی بود. بنابراین یکی از بحران ها، بحران سیاسی حقوق بشری این کشور است که البته بحران جانشینی نیز در پی آن بروز کرده است.

این تحلیگر مسائل خاورمیانه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مسایل اصلی نقشه منطقه است. نقشه منطقه و اتفاقات منطقه به نفع عربستان و متحدانش رقم نمی خورد. همانطور که می دانید گروه های تکفیری و داعشی نشات گرفته از مکتب  وهابی هستند که همه دنیا و حتی خود عربستان نیز مصمم شده اند با این گروه ها مقابله کنند؛ اما مبارزه و از بین رفتن آنها سبب خلاء می شود که در آن خلاء کشوری مثل ایران قدرت بیشتری می گیرد.

وی اضافه کرد: بنابراین اگر شما نگاهی به عراق و سوریه داشته باشید می بینید که هرچه این گروه ها بیشتر تضعیف می شود، قدرتمندی و حقانیت ایران بیشتر می شود و این هم یک نگاه دومی است . مساله سوم مساله توافقات بزرگ ایران که از سال 92 به بعد بدست آورده است. توافق با غرب و مساله مشروعیت فعالیت هسته ای ایران موجب نگرانی های بزرگی برای عربستان شده است.

ذاکریان در خصوص اتفاقاتی که برای وزیر امور خارجه لبنان سعد حریری  در عربستان افتاد هم گفت: در مورد اینکه این اقدام گروگانگیری هست یا خیر من اطلاع دقیقی ندارم اما ورود به مساله لبنان یعنی هدف قرار دادن حوزه نفوذ ایران است.

وی با اشاره به اینکه راه برون رفت از این بحران ها گفت و گو میان کشورهای درگیر است. تاکید کرد: این خطای عربستان است که مانع این گفت و گوها می شود و ایران از همان ابتدا خواستار گفت و گو بین طرفین بوده و هست. این رفتار عربستان مغایر با منشور سازمان ملل متحد است. در این منشور آمده است که کشورها هنگام اختلاف قبل از هر چیز باید با روش های مسالمت آمیز گفت و گو، سازش و میانجیگری کنند و بعد از آن باید سازمان ملل باید به مسائل ورود کند. بنابراین رفتار عربستان مغایر با این قوانین است و این کشور سر جنگ با دیگر کشورها دارد و جنگ هم نقض بند هفت ماده دو منشور سازمان ملل هست. بنابراین عربستان باید در این رویکرد خود تجدید نظر کند چرا که ایران هیچگاه از گفت و گو فرار نکرده است و همیشه خواستار حل این مشکلات با گفت و گو بوده است.

آیا ذاکریان در رابطه با این پرسش که: عربستان می تواند در موضع گیری خود در تقابل با ایران روی کمک های کشورهای غربی مانند فرانسه ، بریتانیا و آمریکا حساب باز کند هم اظهار کرد: آمریکا از متحدین عربستان است و به هر حال این کشور پیاده کننده بخش بزرگی از سیاست های آمریکا در مسائل انرژی، امنیتی و سیاسی در منطقه محسوب می شود. اما به رغم همه اینها آمریکا و به طور گسترده اروپایی ها خواستار امنیت مبتنی بر گفت و گو در منطقه هستند. بنابراین اگر عربستان بخواهد بر سیاست های خود اصرار کند منجر به این می شود که برخی از این کشورها عربستان را در اجرای این سیاست ها تنها بگذارند.

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۲۵۸۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟

دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد.

ارسال چند پیام از سوی آمریکایی‌ها و سپس تکذیب آن حکایت از سردرگمی کاخ سفید در تحلیل وقایع منطقه پس از عملیات درخشان وعده صادق دارد. پیش‌ازاین نشریه انگلیسی آی در گزارشی نوشته بود که و بایدن همه گزینه‌ها را «روی میز» نگه می‌دارد و در نظر دارد تا توافق برای جلوگیری ایران از تولید سلاح‌های هسته‌ای به‌عنوان بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای جلوگیری از جنگ همه‌جانبه در خاورمیانه را احیا کند.

این نشریه انگلیسی که به محافل دیپلماتیک در لندن نزدیک است در ادامه با اشاره به موضوع احیای برجام نوشته است که کاخ سفید در حال بررسی توافق هسته‌ای جدید با ایران درازای لغو برخی تحریم‌های اقتصادی علیه تهران است تا از یک جنگ تمام‌عیار در منطقه جلوگیری کند، یک دیدگاه در داخل دولت این است که رئیس‌جمهور فرصتی را برای آغاز مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای ایران می‌بیند.

پس از انتشار این گزارش روزنامه کویتی الجریده که مدعی انتشار اخبار محرمانه در منطقه است در خبری قابل‌توجه نوشت که ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا درباره برجام نیز آغاز شود!

البته این اخبار دو روز پس از انتشار از جانب یک مقام سیاسی در آمریکا تکذیب شده است، ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جریان کنفرانس خبری و در پاسخ به پرسشی در خصوص این دست گزارش‌ها اعلام کرد که در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران ابراز نظر نکرده اما می‌بایست گفت آمریکا در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیست.

برای مهار ایران با آن‌ها گفتگو کن!

برخی آگاهان سیاسی اعتقاد دارند که انتشار این دست اخبار از سوی محافل خبری نزدیک به آمریکایی‌ها و تکذیب آن در تریبون‌های رسمی نشانه میل بایدن به تشویق تهران به آغاز مذاکراتی است که با دادن مشوق‌هایی ایران را در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا مهار کند. به‌عبارتی‌دیگر آمریکایی‌ها پس از مشاهده ضرب دست ایران در عملیات وعده صادق به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش فشار بر ایران کارکرد خود را ازدست‌داده و تنها گزینه فعال روی میز گفتگو است.

این گزاره شواهد قابل‌توجهی دارد؛ باوجودآنکه طرف آمریکایی باز کردن میز مذاکره با ایران را تکذیب کرده اما مدتی قبل متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا بایدن در حال بررسی مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای با ایران است یا خیر؟ اعلام کرد که دولت بایدن بر این باور است که یک مسیر دیپلماتیک بهترین راه روبه‌جلو است.

البته آمریکایی‌ها برای باز کردن کریدور گفتگو با ایران از یک سیاست پیچیده و ترکیبی استفاده کرده و مسیر ابهام را پیش می‌برند، کاخ سفید هفته قبل معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌داد در پروژه‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی همکاری کند را تمدید نکرده اما در اقدامی متقابل در باغ سبز مذاکره را نیز باز گذاشته است، این تاکتیک نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در قبال ایران افزایش فشار با راهنما زدن به‌سوی مذاکره است!

درحالی‌که آمریکا با عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای مرگ برجام را تائید کرده اما در آن‌سو در حال دادن تنفس مصنوعی بی‌نتیجه به آن است، این سیاست به معنای تمایل آمریکا به دادن مشوق جدید به ایران نیست بلکه ایجاد اتمسفری است که با تمسک به آن راهبردهای جدید بازدارندگی از جانب ایران را مهار کند.

شورای آتلانتیک در گزارشی درباره اهمیت مهار ایران با کمک سیگنال‌های برجامی نوشته است:

تنش چشمگیر بین ایران و رژیم صهیونیستی در هفته‌های اخیر پتانسیل بالایی برای اشتباه محاسباتی در فقدان کانال‌های ارتباطی مستقیم را نشان می‌دهد. اگر ایران تصمیم بگیرد وضعیت خود را به‌عنوان یک کشور دارای آستانه هسته‌ای کنار بگذارد و سیاست خود را به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای بچرخاند، این خطر حتی جدی‌تر خواهد شد. علیرغم پیام‌های گسترده‌ای که در روزهای قبل از حمله به تهران ارسال شد و از آن خواست از پاسخ مستقیم علیه اسرائیل خودداری کند، ایران تصمیم گرفت سیاست مهار خود را کنار بگذارد. ایران در این مرحله به دنبال احیای بازدارندگی خود علیه اسرائیل حتی به قیمت تشدید تنش نظامی احتمالی بود.

آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟

تغییر در دکترین هسته‌ای ایران یکی از گزاره‌های جدید غربی‌ها برای افزایش فشارهایی است که ایران را به سوی کانال‌هایی هدایت می‌کند که خروجی آن طرح مهار است.

یکی از مهم‌ترین بازیگران در این طراحی مدیرکل آژانس است؛ رافائل گروسی در مصاحبه‌ای با دویچه وله، ضمن این ادعا که ایران نه ماه‌ها بلکه چند هفته با داشتن اورانیوم کافی برای تولید یک بمب اتمی فاصله دارد، اما این به آن معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هسته‌ای دارد یا خواهد داشت.

البته گروسی گفته است که نمی‌توان نتیجه مستقیم گرفت که ایران اکنون سلاح اتمی دارد. به‌رغم همکاری‌های ایران با آژانس، گروسی در این مصاحبه همچنین مدعی شد آژانس سطح دسترسی لازم در ایران را ندارد و به همین دلیل سؤالات زیادی مطرح است!

مدیرکل آژانس بار دیگر درباره مواردی سخن گفته که به تعبیرش «مسائل باقیمانده» نام داشته و اعلام کرده است که برای حل این موارد تمایل به سفر به ایران را دارد. به نظر می‌رسد که مدیرکل آژانس بابیان ادعاهای پرونده‌های مفتوح در سطح یک کاتالیزور برای اعمال فشار به تهران عمل می‌کند.

واقعیت آن است که در حال حاضر اقدامات آژانس چیزی بیشتر از یک مزاحمت سیاسی نبوده و ثابت‌شده است که قرار نیست قدمی در جهت حل سه موضوع فنی یعنی «حل‌وفصل موضوعات پادمانی»، «ارائه تضمین‌های ذاتی و اعتباری»، «لزوم رفع تحریم‌های بازدارنده» بردارد، ازاین‌رو در شرایط فعلی سفر گروسی به تهران بی‌معنا بوده و تا زمانی که در نقش مزاحم فعال قرار دارد گفتگوی او با مقامات ایرانی عبور از خطوط قرمز هسته‌ای محسوب می‌شود.

واقعیت آن است که دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد، همچنین اظهارنظرهای شخصی باعث تغییر در خطوط کلی نظام نیز نخواهد شد.

همچنین باید به این نکته اشاره کرد که سیاست افزایش فشار و ارائه مشوق برای خروج ایران از مدار یک تاکتیک نخ‌نما شده است و اراده ایران در کنشگری فرا منطقه‌ای با این دست اظهارات ضد ایرانی همراه با سیگنال‌های مبهم دچار خلل نخواهد شد، عملیات موشکی اخیر سپاه پاسداران نشان داد دشمنان نه قادر به درک ابعاد گوناگون صبر استراتژیک ایران هستند و نه شناختی نسبت به قواعد نهان بازدارندگی در منطقه دارند!

 

این مطلب نخستین بار در سایت مشرق منتشر شده است.