به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

چالش محور کردن پژوهش‌ها باید به عنوان گفتمان غالب در دانشگاه‌ها در آید

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۵۱۲۴۶۴

دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر وزارت علوم گفت: تغییر نگرش‌ها و رویکردها، چالش محور کردن پژوهش‌ها باید به عنوان گفتمان غالب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها درآید.

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با حضور علی اصغر میرباقری فرد، دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ نشست هم اندیشی اعضای هیات علمی دانشکده‌های علوم انسانی و هنر دانشگاه شیراز برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سید مجتبی زبرجد، معاون پژوهش وفناوری دانشگاه شیراز در ابتدای این نشست با اشاره به تخصصی بودن علوم انسانی بیان کرد: متاسفانه در علوم انسانی همه خود را صاحب نظر می‌دانند و غیرمتخصصان نیز درباره‌ی آن صحبت می‌کنند.
بابک شمشیری، استاد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز هم گفت: نتایج پژوهش صورت گرفته توسط اینجانب نشان دهنده‌ آن است که استادان دانشگاه به ترتیب «آموزش»، «مهارت» ، «صلاحیت‌ها شخصی» ، «پژوهش» , «خدمات اجتماعی» و «خدمات اجرایی» را از معیار‌های مهم در ارتقای استادان در علوم انسانی می‌دانند.
شمشیری در ادامه افزود: قرارگرفتن آموزش به عنوان مهمترین معیار برای ارتقای استادان، نشان از اهمیت آن در علوم انسانی دارد؛ زیرا علوم انسانی مربوط به مردم است و ماهیت آن به گونه‌ای است که ارتباط مستقیم با جامعه دارد و منظور از آموزش، آموزش در دانشگاه و در سطح جامعه است.
استاد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز به سه شاخص «پختگی» «خبرگی» و «اثربخشی» برای ارتقای استادان علوم انسانی اشاره و خاطرنشان کرد: جمع شدن این سه، در کنار داشتن خط فکری و برنامه ریزی پژوهشی، باعث ایجاد مرجعیت علمی و اعتمادپذیری برای استاد در سطح جامعه می‌شود؛ اما متاسفانه ما امروزه تمام این معیار‌های مهم را به تولید مقاله تقلیل داده ایم.
کاووس حسن لی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر در دانشگاه شیراز؛ سخنران بعدی این نشست بود.
حسن لی اظهار داشت: تاکید بر کمیت و سبقت گرفتن دانش آموزان و دانشجویان از یکدیگر در مسیر علمی خود؛ از جمله ایراد‌هایی است که به کل نظام آموزش وارد است.
دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر در دانشگاه شیراز گفت: نتیجه‌ این سبقت گرفتن این است که اخلاق و معنویت در نظام آموزشی ما ضربه خورده است و اخلاق حرفه‌ای ما مشکل دارد و ما هیچ وقت فرصت نکردیم به چرایی این ماجرا فکر کنیم.   وی بیان کرد: هدف ما در علوم انسانی انسان سازی است ولی بحث‌هایی مانند آیین نامه‌های ارتقا و غیره، مانع از رسیدن ما به هدف اصلی شده است.
حسن لی تصریح کرد: شورای توسعه‌ پژوهش و فناوری در علوم انسانی و هنر با هدف ایجاد تغییر و اصلاح به تازگی در دانشگاه شیراز تشکیل شده است.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز اظهار کرد: شورای توسعه قرار است اعضای عیئت علمی را نمایندگی کند و پیشنهاد‌ها را در سیستمی کارآمد قرار دهد تا به نتیجه برسد.
حسن لی از استادان علوم انسانی و هنر درخواست کرد پیشنهاد‌های سازنده‌ خود را برای تغییر نگاه به علوم انسانی و هنر به شورای توسعه ارائه کنید.
بهمن فیزابی، استاد دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز نیز به نمایندگی از اعضای هیات علمی این دانشکده، به بیان دیدگاه‌ها و دغدغه‌ها درخصوص وضعیت کنونی هنر در فضای دانشگاه پرداخت.
میرباقری فرد، دبیرشوای توسعه‌ی پژوهش و فناوری در علوم انسانی و هنر وزارت علوم، سخنران پایانی این جلسه بود.   میرباقری فرد سخنان خود را با این پرسش آغاز کرد: آیا وضعیت کنونی علوم انسانی، پاسخگوی نیاز‌های جامعه است و آیا مسئولتی را در برابر جامعه به عهده می‌گیرد یا نه؟
دبیرشوای توسعه‌ پژوهش و فناوری در علوم انسانی و هنر وزارت علوم تاکید کرد: تولید علم و ارائه یافته‌های علمی از یک سو و رویکرد فناورانه و کاربردی از سوی دیگر؛ دو شاخصی بود که میرباقری فرد از آن‌ها به عنوان ملاک سنجش در حوزه علم و فناوری یادکرد.
وی، به منظور پاسخ دادن به سوال‌های مطرح شده و تبیین ضرورت شکل گیری شورای توسعه در دانشگاه‌های مختلف، گزارشی از نتایج تحقیقات این شورا در وزارتخانه ارائه کرد.
به گفته‌ میرباقری فرد، این گزارش نتیجه‌ تحقیق دوساله‌ی شورا با همکاری کارگروه‌های متخصص است و سهم عمده‌ی آن به زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های موجود (تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، تعداد نشریات علمی پژوهشی، تعداد رساله‌های دکتری، واحد‌های پژوهشی و...) همراه با ارائه‌ تحلیلی از این آمار‌ها و مقایسه‌ی علوم انسانی با علوم مهندسی و علوم پایه اختصاص دارد.
دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: از حدود ۴ و نیم میلیون دانشجوی کشور؛ هم اکنون نزدیک به ۲ میلیون و دویست هزار نفر در رشته‌های علوم انسانی و هنر مشغول تحصیل هستند که این میزان برابر ۵۸ درصد از کل دانشجویان است.
وی افزود: از حدود ۵۵ هزار اعضای هیات علمی کشور، بالغ بر ۲۴ هزار نفر را اعضای هیات علمی علوم انسانی و هنر تشکیل می‌دهند که برابر ۳۷ درصد اعضای هیات علمی کشور است.
میرباقری فرد اظهارداشت: مقایسه درصد دانشجویان (۵۸ درصد) و اعضای هیات علمی (۳۷ درصد) رشته‌های علوم انسانی و هنر؛ نشاندهنده توزیع نامتوازن درصد استاد و دانشجو در این رشته هاست.
دبیرشورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در خصوص انتشار مقالات نیز، ۹۵ درصد مقالات رشته‌های علوم انسانی و هنر در ISC و ۵ درصد آن‌ها در ISI قرار دارد و این نمایانگر آن است که در حوزه‌ی نشریات خارجی وضعیت مطلوبی نداریم.
میرباقری فرد تصریح کرد: در حوزه فناوری، وضعیت رشته‌های علوم انسانی و هنر، به کلی نامطلوب است و این در حالی است که زیرساخت‌ها و منابع انسانی فراوانی در این زمینه داریم.
دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ در ادامه سخنانش در جمع اساتید دانشگاه شیراز اظهار داشت: ۴۰ آسیب و آفت جدی در این شورا شناسایی شده و برای آن نیز راهکار‌های عالمانه در نظر گرفته شده است.
وی، برنامه محور نبودن و هدفمند نبودن پژوهش‌های علوم انسانی و هنر را نخستین آسیب این حوزه اعلام کرد و گفت: هم اکنون علوم انسانی به صورت انتزاعی در دانشگاه هاعمل می‌کنند و پیوند ساختاریافته‌ای با جامعه ندارند.
میرباقری فرد گفت: از نظر کمّی، شاخص تولید علم در علوم انسانی و هنر از وضعیت خوبی برخوردار است، اما علیرغم این کمیّت، اثربخشی دیده نمی‌شود.
دبیر شورای توسعه پژوهش و فناوری علوم انسانی و هنر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای اثبات این سخن به ارائه آمار سالانه‌ مقالات و پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی پرداخت گفت: سالی ۱۵ هزار مقاله در حوزه علوم انسانی و هنر در کشور منتشر می‌شود، ۷ تا ۸ هزار رساله دکتری و ۷۰ تا ۸۰ هزار پایان نامه ارشد در دانشگاه‌های سراسر کشور دفاع می‌شود؛ اما کجا از این فرصت استفاده کرده ایم؟
وی تصریح کرد: بر اساس ارزیابی‌های این شورا؛ حجم قابل توجهی از این رساله‌ها و پایان نامه‌ها در کتابخانه‌ها مدفون الی الابد می‌شود و جز فارغ التحصیل کردن دانشجویان، هیچ فایده‌ای ندارد.
میرباقری فرد با تاکید بر ضرورت تغییر نگرش‌ها و رویکردها، چالش محور کردن پژوهش‌ها، ایجاد رویکرد کاربردی و پاسخگویی به نیاز‌های جامعه؛ خاطرنشان کرد: این موارد باید به عنوان گفتمان غالب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها درآید؛ چراکه مهمترین مسائل جامعه مربوط به علوم انسانی است.
در ادامه، اساتید حاضر در این نشست به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خویش درباره بهبود و ارتقای جایگاه رشته‌های علوم انسانی و هنر پرداختند.

منبع: خبرگزاری دانشجو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۵۱۲۴۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بررسی سلامت روحی و روانی در رشته‌های علوم انسانی

وزیر علوم در نشست پرسش و پاسخ با دانشجویان دانشگاه علامه‌طباطبائی با بیان اینکه سلامت روحی و روانی در رشته‌های علوم انسانی بررسی می‌شود، گفت: باید نخبگان را به سمت علوم انسانی هدایت کنیم.

به گزارش وزارت علوم، نشست پرسش و پاسخ دانشجویان و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی دانشگاه علامه‌طباطبائی با حضور محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و به دعوت بسیج دانشجویی دانشگاه علامه‌طباطبائی عصر دیروز (دوشنبه) در سالن آمفی تئاتر دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس مرکزی این دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای نشست نمایندگان انجمن‌های علمی دانشجویی، انجمن اسلامی دانشجویان مستقل و بسیج دانشجویی ضمن بیان درخواست‌های خود در حوزه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و دانشجویی، مطالبی را بیان کردند.

وزیر علوم در این نشست با یادآوری تعطیلی دانشگاه‌ها دردوران کرونا گفت: یک سال نخست مسئولیت من در وزارت علوم، همه‌گیری کرونا بود و خوابگاه‌های خودگردان و سلف سرویس دانشگاه‌های مختلف شرایط مناسبی نداشت و مجبور به بازسازی زیرساخت‌ها شدیم. در این شرایط فعال کردن مجدد تشکل‌های دانشجویی دشوار و زمان‌بر بود. دانشگاه‌ها در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ از نظر نشاط سیاسی، فعال بودند و حضور مسئولان در دهه فجر و ایام انتخابات این موضوع را تایید می‌کند.

وی در ادامه به راه‌اندازی سامانه فرنما برای ثبت فعالیت‌های فرهنگی اشاره و اظهار کرد: برای اطلاع دقیق از فعالیت‌های فرهنگی این سامانه را تاسیس کردیم که بر اساس آن امروز دقیق می‌توانیم بگوییم، دانشگاه علامه‌طباطبائی در سال ۱۴۰۲ در مجموع هزار و ۳۰۰ فعالیت فرهنگی داشته است. همچنین در ارزیابی روسای دانشگاه‌ها فعالیت‌های فرهنگی ثبت شده بر اساس سامانه فرنما معیار مهمی است و از روی همین سامانه کارنامه فرهنگی برای دانشجویان صادر می‌شود.

تولید علم باید برونداد داشته باشد

زلفی‌گل با اشاره به اهمیت انجمن‌های علمی، خاطرنشان کرد: برگزیدگان جشنواره بین‌المللی حرکت و جشنواره رویش به عضویت بنیاد ملی نخبگان در می‌آیند و از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند. روند جذب افراد نخبه و مستعد در دولت و دستگاه‌های اجرایی نیز تسهیل شده است. تولید علم باید برونداد داشته باشد. تولید مقاله، کتاب، اختراع و دستاوردهای علمی یا هنری یکی از این بروندادها است و استادان باید برخی از این بروندادها را داشته باشند.

وی ادامه داد: این موضوع در آیین‌نامه ارتقای جدید استادان و اعضای هیات علمی که در حال تدوین است، قید شده است که استاد می‌تواند به هر شکلی دستاورد علمی خود را نشان دهد و فقط مقاله مد نظر نیست. کاربردی بودن مقالات را نیز در نظر داریم؛ به همین دلیل مقالات بنیادین ۷ امتیاز، مقالاتی که نیازی از جامعه رفع کنند، ۱۴ امتیاز برای ارتقای استادان خواهد داشت.

وی افزود: فردی که رساله‌های بنیادی داشته باشد به اندازه حقوق استاد پایه یک پژوهانه دریافت می‌کند، فردی که رساله‌های کاربردی دارد دو برابر و فردی که رساله فناوری داشته باشد، سه برابر حقوق استاد پایه یک پژوهانه می‌گیرد. استادان ارتباط با صنعت نیز به صورت ویژه تشویق می‌شوند. همچنین از علوم نوظهور و نوپدید مانند هوش مصنوعی در حد توان حمایت مالی می‌کنیم.

وزیر علوم درباره مطالبه دانشجویان در خصوص قانون حمایت از خانواده و ایجاد خوابگاه‌های متاهلی گفت: در همه دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هزار واحد خوابگاه متاهلی داشتیم ولی ما در مدت مسئولیت، ۳۵۰ واحد اضافه کردیم، ۳۲۰۰ واحد تا آخر سال نیز اضافه می‌شود که احداث ۲۶۰۰ آن شروع شده است. ساخت خوابگاه بودجه می‌خواهد. یکی از این کارها طرح تهاتر و مولدسازی است. به دانشگاه‌ها اجازه داده شده است املاکی که دارند را تغییر کاربری دهند و از آن‌ها برای ساخت خوابگاه‌های متاهلی استفاده کنند. ما پول نداریم و سازمان برنامه به ما اعتبار نمی‌دهد ولی سرمایه و امکانات بدون استفاده‌ای که داریم را می‌توانیم به گونه‌ای دیگر مورد استفاده قرار دادیم.

بر اساس قانون ما را مواخذه کنید

وی در ادامه نشست به دانشجویان پیشنهاد کرد انتقادهای خود را از وزارت علوم در چارچوب قانون بیان کنید. بر اساس قانون ما را مورد ارزیابی قرار دهید. به طور مثال بگویید چرا رتبه علمی کشور کاهش پیدا کرده است.

۷۵ اقدام جدید در وزارت علوم انجام شد

وی در ادامه نشست به بیان اقدامات انجام شده در وزارت علوم و ایجاد ۷۵ اقدام جدید، پرداخت و خاطرنشان کرد: افزایش پایه‌های تشویقی استادان به ۶۰ پایه، بورسیه رتبه‌های برتر کنکور هر سال و المپیادی‌ها، تعیین کارانه (جهش علمی) بر مبنای عملکرد، اختصاص پژوهانه به استادانی نو استخدام، اختصاص پژوهانه برای دانشمندان یک‌درصد و دودرصد، قید شدن پژوهانه جامع در برنامه توسعه هفتم، تخصیص ۱۵ درصد بودجه کل دانشگاه برای فعالیت‌های پژوهشی و پنج درصد برای فعالیت‌های فرهنگی، راه‌اندازی بورسیه صنعت با همکاری صنایع، حمایت از مجلات تحت نمایه‌های بین‌المللی، تاسیس صندوق عالی عتف از جمله این فعالیت‌ها است.

وزیر علوم به راه‌اندازی سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) اشاره کرد و گفت: تا امروز بیش از ۱۵ هزار نیاز در این سامانه ثبت شده و استادانی که روی رفع نیازهای ثبت شده در این سامانه کار کنند، پژوهانه دریافت می‌کنند. برای حمایت از پژوهشگران نیز سامانه پژوهشگران مستقل را راه‌اندازی کردیم که بتوانند از مزایای بیمه و حقوق بهره‌مند شوند. سامانه دانا (درگاه آشنایی با نخبگان و آینده‌سازان) نیز تاسیس شد تا همه دانشمندان در این سامانه صفحه خانگی داشته باشند و دستاوردهای علمی و مقالات خود را در این صفحه ثبت ‌کنند. پژوهانه بر این اساس و روزآمد بودن صفحه به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

عملیات وعده صادق دستاورد دانش‌آموخته‌های دانشگاه‌ها بود

وی همچنین با تجلیل از اقدامات عالمان و مدیران پیشین وزارت علوم گفت: عملیات وعده صادق دستاورد دانش‌آموخته‌های دانشگاه‌ها بود و شهید طهرانی مقدم‌ها، شهید شهریاری‌ها و شهید احمدی روشن‌ها در همین دانشگاه‌ها آموزش دیده‌اند، باید قدردان وزیران و دانشمندان پیشین باشیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه را نهاد انسان ساز دانست و گفت: در این راستا فعالیت فرهنگی را توسعه دادیم. از دانشجویان برای برگزاری برنامه‌های مختلف استفاده می‌کنیم، اعتبارات فرهنگی را برای تشکل‌های دانشجویی افزایش می‌دهیم. برای نخستین بار مرکز علوم انسانی را در وزارت علوم تاسیس کردیم و بخشی از ماموریت تحول در علوم انسانی به این مرکز محول شده است.

وی با تاکید بر اهمیت سلامت جسمی و روحی انسان‌ها گفت: سلامت روحی و روانی در رشته‌های علوم انسانی بررسی می‌شود و اگر به این رشته‌ها بی توجهی شود، در راستای سلامت روحی و روانی جامعه به خوبی گام برنداشته‌ایم. باید نخبگان را به سمت علوم انسانی هدایت کنیم. در بسیاری از کشورها نخبگان داخلی به رشته‌های علوم انسانی هدایت می‌شوند و برای رشته‌های علوم پایه از نخبگان خارجی کمک گرفته می شود.

وزیر علوم در پایان این نشست از دانشجویان خواست راهکارهای جدید خود را برای اداره بهتر آموزش عالی ارائه دهند.