جنگ‌های شناختی و تغییر باورها با غفلت از علوم شناختی/ نیازمند مدیریت محتوا در رسانه‌ها هستیم
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۷۹۲۸۱
عضو نخستین کمیته علمی کنفرانس علوم شناختی و رسانه گفت: علوم شناختی در بسیاری از موارد رفتار انسان‌ها را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌هایی مانند تلویزیون و رادیو پیش‌بینی می‌کند. در جنگ شناختی خبره‌های جامعه را هدف قرار می‌دهند چراکه می‌خواهند هنجار‌ها، باورها، رفتار‌ها و نگرش‌ها را از راه مدیریت ادراک، برداشت و تلقی تغییر دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس-فاطمه آشوبی؛ علوم شناختی در نگاه کلی و تعریفی ساده به بررسی مغز و فعالیت‌های آن توجه دارد و درصدد است تا بگوید هر آن چیزی که هست ناشی از فعالیت‌های ذهنی است و این فعالیت ذهنی برخاسته از کنش‌های مغزی است، بنابراین در این زمینه هر آنچه وجود دارد مربوط به گردآوری اطلاعات درباره مغز است و ما درباره این عضو مهم اطلاعات و شناخت پیدا می‌کنیم.
هدف از علوم شناختی شناخت فعالیت‌های مغز است، این علوم بی شک در زندگی مردم دارای تاثیرات قابل توجهی است چرا که حیات و بقای انسان‌ها و محیط پیرامونشان وابسته به کارکردهای مغزی آنها است هرچه شناخت‌مان از این مقوله بیشتر باشد تاثیرات قابل توجه‌تری در تعاملات و کنش‌ها و رویکردهایمان خواهد داشت.
علوم شناختی حوزه‌ای است که به آینده تعلق دارد و اساسا اهمیت آن نیز به همین دلیل است باید بدانیم آگاهی، مسأله نهایی علوم شناختی و شاید علوم انسانی باشد. محققانی که در زمینه علوم شناختی فعالیت می‌کنند با تمرکز بر روی نحوه نمایش پردازش و انتقال اطلاعات توسط سیستم عصبی به مطالعه رفتار انسان می‌پردازند. در واقع آن چیزی که در ذهن برای محققان این حوزه اهمیت دارد زبان، ادراک، حافظه، توجه فرد و احساسات او است.
علوم شناختی به مثابه ابزاری قدرتمند و غیر قابل انکار در زمینه مددرسانی به مردم در حوزه‌های عام و خاص زندگی آنها است و علوم شناختی این روزها به مدد انسان آمده است و در حوزه‌های پزشکی، آموزشی، روانشناختی، رسانه و هوش مصنوعی در حال خدمت رسانی به جوامع است.
میزان آشنایی متخصصان با این علم بسیار اندک است. علی رغم اهمیت و نقش بی‌بدیلی که این دانش می‌تواند در زندگی بشر چه امروز و چه در آینده ایفا کند، اما این علم تازه و کمتر شناخته شده است و هنوز در ابتدای راه قرار داریم؛ البته چشم انداز پیش رو برای توسعه آن بسیار درخشان است.
رسانه‌ها به عنوان بازو و ابزار و رویکرد جدید و مهم جهان امروز در کنار علوم شناختی به عنوان دانش نوین ذهن شناسی می‌توانند بر یکدیگر اثر گذاشته و به رفع نیازهای یکدیگر و مخاطبان بپردازند.
علوم شناختی و رسانه رابطه‌ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند و از آن منظر که علوم شناختی با ذهن مخاطب در ارتباط است و رسانه اساساً در راستای تاثیرگذاری بر ذهن مخاطب و تصاحب آن اقدام می‌کند هرچه رسانه‌ها کنشگری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها و فعالیت‌های خود را بر مبنای اصول مبتنی بر علم شناختی قرار دهند میزان تاثیرگذاری که بر مخاطب خواهند داشت چه در حوزه موفقیت در سیاست‌گذاری‌ها و تزریق اندیشه و چه در جهت مدیریت افکار عمومی جامعه تاثیر‌گذار است.
مقوله‌هایی همچون اعتماد مخاطب به محتوای رسانه‌ای، پذیرش محتوای رسانه‌ای و گام برداشتن در راستای اجرای تولیدات رسانه‌ای و اینکه چگونه نسبت به تمام مولفه‌های یک محتوای رسانه‌ای کنشگری داشته باشیم کاملاً به حوزه علوم شناختی و به اینکه چقدر رسانه با اتکاء بر آن توانسته مخاطبش را تحت تاثیر قرار دهد ارتباط تنگاتنگ دارند.
با توجه به اینکه خبرگزاری فارس در نظر دارد در اوایل اسفند ماه امسال کنفرانس علوم شناختی و رسانه را برگزار کند، در این زمینه به سراغ حجت‌الاسلام محمدحسین نژادی عضو سازمان بسیج رسانه، کارشناس دین و رسانه و عضو هیأت علمی نخستین کنفرانس علوم شناختی و رسانه رفتیم، تا مخاطبان را با ویژگی‌های علوم شناختی و رابطه آن با علوم رسانه آشنا کند.
در این گفت‌وگو این مطالب را می‌خوانید:
*رسانه‌ها می‌توانند ذهن را شکل بدهند و بسازند
*رسانه ذهن را متوجه یک موضوع می‌کنند و آن را از توجه به موضوعات دیگر باز می‌دارد
*علوم شناختی به انسان کمک می‌کند که رسانه‌ها و تأثیر آن بر نفس و ذهن را بشناسد
*کسانی که تسلط بیشتری بر علوم شناختی دارند در مورد رسانه‌ها بهره‌برداری بهتر و دقیق‌تری خواهند داشت
*شناخت محصول تلاش نفس است
*شناخت علوم شناختی در مدیریت محتوای رسانه‌ها تاثیر فراوانی دارد
*رسانه‌ها می‌توانند ذهن را شکل بدهند و بسازند
فارس: در ابتدا بفرمایید علوم شناختی چه کاری انجام می‌دهد؟
نژادی: علوم شناختی یکی از علوم بین رشته‌ای است.در رابطه با فلسفه و علوم شناختی باید گفت که توجه فلسفه بیشتر بر تأثیراتی است که رسانه بر ذهن دارد و این یک نوع نگاه است که نگاه فلسفه بر رسانه یا تاثیرات فلسفه روی ذهن دارد. در نگاه صدرایی، رسانه‌ها می‌توانند ذهن را شکل بدهند و بسازند. یعنی ذهن انسان در مواجهه با رسانه شروع به تولید محتوایی می‌کند که رسانه‌ها در اختیار او قرار دادند و شخصیت، شاکله و ذهن انسان به مرور توسط رسانه‌ها و آن چیزی که رسانه‌ها در اختیار او قرار می‌دهند شروع به ساخته شدن می‌کند و انسان بعد از مدتی به یک موجود یا انسانی تبدیل می‌شود که رسانه می‌خواهد.
*رسانه وقتی ذهن را متوجه یک موضوع مشخص کند او را از توجه به موضوعات دیگر باز می‌دارد
فارس: تشکیل مرزهای شناختی می‌تواند افراد را به انجام امری تشویق یا منع کند؟
نژادی: اگر کسی رسانه و ذهن را شناخته باشد متوجه می‌شود رسانه وقتی موضوعی را در برابر انسان قرار می‌دهد و ذهن را متوجه آن موضوع می‌کند او را از توجه به موضوعات دیگر باز می‌دارد. وقتی ذهن متوجه موضوعی شود در اثر غفلت از موضوعات دیگر خواه ناخواه تبدیل به آن چیزی می‌شود که رسانه می‌خواهد و رسانه می‌تواند به او خط و مشی بدهد و ذهن او را جهت‌دهی کند. همچنین سبک زندگی و شیوه زندگی کردن را به او نشان دهد.
*علوم شناختی به انسان کمک می‌کند که رسانه‌ها و تأثیر آن بر نفس و ذهن انسان را بشناسد
فارس:نظر شما در رابطه با تاثیر رسانه‌ها وعلوم شناختی بر همدیگر چیست؟
نژادی: در رابطه با تاثیر رسانه‌ها و علوم شناختی بر همدیگر باید اشاره کرد که مطالعات علمی دقیقی در مورد تأثیرات رسانه بر مغز در حال انجام است، اما از بعد فلسفی می‌توان گفت مسأله ذهن مسأله پیچیده‌ای است چرا که بیشتر مطالعات جدیدی که در علوم تجربی اتفاق می‌افتد مربوط به مغز و کارکرد آن و تأثیرات رسانه بر کارکرد مغز است. علوم شناختی می‌تواند به انسان کمک کند که رسانه‌ها و تأثیر آن بر نفس و ذهن انسان را بشناسد. وقتی که تأثیرات را بشناسند مواجهه انسان‌ها با رسانه‌ها مواجهه منطقی و انتخاب‌گرایانه خواهد بود و به تعبیری مواجهه فعال در برابر رسانه خواهد داشت. اگر این شناخت اتفاق نیفتد مردم با رسانه‌ها ارتباط دارند و در برابر آنها منفعل هستند. اما علوم شناختی در بُعد فلسفی می‌تواند این آگاهی و توجه را به ما بدهد که وقتی می‌خواهیم با رسانه‌ها روبرو شویم متوجه باشیم که رسانه‌ها می‌توانند تأثیر بسزایی روی ما داشته باشند.
*شناخت علوم شناختی در مدیریت محتوای رسانه‌ها تاثیر فراوانی دارد
فارس: آیا در حوزه جنگ شناختی و ترکیبی، جنگ رسانه‌ای و جنگ نرم، پاشنه آشیل کشورها عدم توجه رسانه‌ها به موضوعات شناختی است؟
نژادی: یقیناً عدم توجه رسانه‌ها به موضوعات شناختی می‌تواند تأثیر زیادی را به دنبال داشته باشد چرا که وقتی رسانه‌ها به موضوعات شناختی توجه نمی‌کنند، نمی‌دانند چه محتوایی را در برابر مردم قرار می‌دهند. شناختن علوم شناختی و اینکه تأثیرات رسانه‌ها بر ذهن انسان‌ها که بسیاری از آنها تأثیرات ناخودآگاهی است، در مدیریت محتوای رسانه‌ها تأثیر بسزا و فراوانی دارد. در جنگ شناختی خبره‌های جامعه را هدف قرار می‌دهند از این جهت که می‌خواهند هنجار‌ها، باورها، رفتار‌ها و نگرش‌ها را از راه مدیریت ادراک و برداشت و تلقی تغییر بدهند.
*کسانی که تسلط بیشتری بر علوم شناختی دارند در مورد رسانه‌ها بهره‌برداری بهتر و دقیق‌تری خواهند داشت
فارس: استفاده از مؤلفه‌ها و شاخص‌های علوم شناختی برای غلبه محتوایی ممکن است؟
نژادی: اهمیت علوم شناختی و به کارگیری آن در مورد رسانه‌ها نسبت مضافی است در بحث علوم شناختی شیوه‌های تأثیرگذاری رسانه به ذهن انسان را مطالعه می‌کنیم، این شیوه‌ها، شیوه‌هایی هستند که تأثیر دقیق بر ذهن و روان انسان را مطالعه می‌کنند. وقتی شیوه‌ها مطالعه می‌شوند می‌توان محتوایی تولید کرد که مخاطب ناخواسته در برابر آن منفعل باشد و منفعلانه در برابر آن قرار بگیرد. در مورد شبکه‌های اجتماعی با تأثیر اعتیاد رسانه‌ای مواجه هستیم، تأثیر اعتیاد رسانه، تأثیر ناخودآگاه و به اصطلاح اتفاقی نبوده است بلکه یک تأثیر شناخته شده است که صاحبان رسانه‌ها در فضای مجازی این تأثیرات را از پیش حدس می‌زدند، یعنی این افراد به گونه‌ای بستر فضای مجازی را ساخته و تولید کرده بودند که اعتیاد به فضای مجازی به واسطه حس شادی و احساس رضایتی که بعد از مواجه شدن با فضای مجازی ایجاد می‌شود به وجود بیاید.
*علوم شناختی رفتار انسان‌ها در فضای مجازی را پیش‌بینی می‌کند
فارس: علوم شناختی می‌تواند رفتار افراد را پیش‌بینی کند؟
نژادی: علوم شناختی در بسیاری از موارد رفتار انسان‌ها را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌هایی مانند تلویزیون و رادیو که فضا یک‌طرفه و تعاملی در آن است، پیش‌بینی می‌کند.در فضای تعاملی در بسیاری از موارد رفتار افراد را در فضای مجازی پیش‌بینی می‌کند و محتوای مورد علاقه را در اختیار آنها قرار می‌دهند به واسطه محتوایی که ارائه می‌کند و به واسطه بازخوردی که از رفتار افراد می‌گیرد در سطح بسیار وسیعی می‌تواند این کار را پیش‌بینی کند. به عنوان نمونه در اینستاگرام وقتی تصویری می‌بینید و تصویری را لایک می‌کنید آنها تصاویری که مرتبط با آن موضوع است را بیشتر در معرض دید شما قرار می‌دهند. در حقیقت شما را شناسایی و به اصطلاح تمایلات شما را از راه علوم شناختی می‌شناسند و طبق آن عمل می‌کنند. به این واسطه عادت انسان را به استفاده از رسانه تقویت و انسان را دچار عادت واره می‌کنند. در این حالت مردم اعتیاد رسانه‌ای به یک رسانه خاص پیدا می‌کنند چون آن حس خوشایند را رسانه برای آنها به وجود می‌آورد. مفید بودن این حس خوشایند در بسیاری از موارد همیشگی نیست.
*شناخت محصول تلاش نفس است
فارس: فرایند شناختی در همه موجودات وجود دارد؟
نژادی: در همه موجودات سیستم اعصاب مغز تقریباً از یک فرمول مشترک استفاده می‌کند یعنی انسان و حیوان از سیستم مغزی و عصبی تقریبا یکسانی برخوردار هستند. انسان از ذهن فعال‌تری برخوردار است و تعداد سلول‌های عصبی و نورون‌های آن بیشتر است اما شکل سلول‌های عصبی و نورون‌ها خیلی تفاوتی ندارند، آن چیزی که باعث می‌شود تفاوت انسان با سایر موجودات مطرح شود، شناخت، توجه و آگاهی است که در انسان وجود دارد اما در حیوانات نیست.
توجه و آگاهی اگر از انسان گرفته شود انسان‌ها سیستم مغزی خیلی متفاوتی با حیوانات ندارند و تنها تفاوت انسان و حیوان در توجه و آگاهی انسان است، یعنی انسان آگاهانه رجوع می‌کند اما حیوان از این آگاهی برای رجوع برخوردار نیست. کار شناخت را نفس انجام می‌دهد نه مغز. اگر کار مغز شناخت بود مباحث شناختی انسان و حیوان با هم برابر بود چون سلول‌های مغزی انسان و حیوان خیلی تفاوت پیچیده‌ای با هم ندارد مگر در تعداد سلول‌ها متفاوت باشد. آنچه تفاوت را رقم می‌زند این است که شناخت کار سلول‌های مغزی نیست، شناخت محصول تلاش نفس است و نفس توجه می‌کند و این توجه و آگاهی نفس است که شناخت را به وجود می‌آورد.
*علوم شناختی می‌تواند بسیاری از امور ارزشی را ضد ارزش جلوه دهد
فارس: مرزهای شناختی قابل تغییر هستند، آیا حوزه‌هایی توانسته‌اند تاکنون به علوم شناختی وارد شوند؟
نژادی: حوزه روانشناسی، پزشکی و عصب‌شناختی وارد حوزه شناختی شده‌اند اما در حوزه علوم انسانی، در مباحث فلسفی این فلسفه است که توجه ویژه‌ای به بحث شناختی می‌کند. در مورد فلسفه و مباحث فلسفه ذهن به صورت دقیق در مورد نحوه و شیوه‌های ادراک انسان بحث شده است. در گذشته ابن‌سینا، سهروردی و نزدیک تر به دوره خودمان ملاصدرا به طور دقیق‌تر مباحثی را در مورد فلسفه ذهن مطرح کرده‌اند و علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی در زمینه شیوه ادراک انسان که مربوط به مباحث شناختی است، مباحث دقیق‌تری دارند.
از جهت اینکه معنا در ذهن انسان جابجا می‌شود در علوم دینی اصطلاحی تحت عنوان تسویل وجود دارد که نشان می‌دهد که آن چیزی که بد است را خوب و چیز خوب را بد جلوه می‌دهند. در حوزه شناختی این کار ممکن است و در گذشته هم همین‌طور بوده است. به اصطلاح بسیاری از امور معنوی و ارزشی را بعضاً ضدارزش و امور ضدارزشی را ارزشی جلوه می‌دهند و این از نظر فلسفه در علوم شناختی شدنی است و خیلی هم اتفاق می‌افتد.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: فلسفه انسان خبرگزاری فارس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۷۹۲۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کلکسیون مشکلات اصفهان نیازمند توجه ویژه است
فرماندار اصفهان گفت: اصفهان کلکسیونی از مشکلات استان و شهرستان را دارد که حل آن نیازمند اهتمام و توجه ویژه‌ای است. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، محمدعلی احمدی در شورای اداری مشترک استان و شهرستان اصفهان اظهار داشت: سفرهای شهرستانی و دیدار چهره به چهره با مردم، روحیه مردمی استاندار را تجلی کرده و موجب امیدآفرینی بین مردم منطقه می‌شود و اقدامات انجام شده جای تقدیر و تشکر دارد.
فرماندار در ادامه با اشاره به گستردگی مشکلات اصفهان، خاطرنشان کرد:این سومین سفر منطقه‌‌ای استاندار به شهرستان اصفهان بود و قرار است که استاندار در روزها و هفته‌های آینده از سایر مناطق مرکزی و نقاط حاشیه‌ای اصفهان بازدید به عمل آورند و بر همین اساس مشکلات و مسائل این مناطق احصا و ظرفیت‌ها شناسایی شده و امیدواریم این جلسات ادامه داشته باشد.
وی در ادامه به مشکلات و ظرفیت‌های اصفهان اشاره کرده و گفت: اصفهان ظرفیت‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی زیادی دارد که در موقعیت‌ها و عرصه‌های مختلفی نقش‌آفرینی می‌کند اما چالش‌ها و مشکلات زیادی داریم که برخی از آنها مختص اصفهان هستند و بسیاری از شهرستان‌های استان مشکلات مربوط آلودگی هوا، فرونشست، ترافیک و مسائل مربوط به جمعیت شهری را ندارند اما در اصفهان این مشکلات بسیار پررنگ بوده و رفع آن نیازمند اهتمام جدی است.
احمدی با تاکید بر اینکه مشکلات اصفهان کلکسیونی مشکلات استان و خود شهرستان است، گفت: حل این مشکلات نیاز مند توجه ویژه‌ای است؛ همان طور که در سطح کشور استان اصفهان را به عنوان استان برخودار می‌شناسند متاسفانه در سطح استان تصور می‌شود که شهرستان اصفهان یک شهرستان برخوردار است درحالی آمارهای ما خلاف این مهم را نشان می‌دهند و انتظار داریم که این موضوع به شکلی حل شود.
تاکید استاندار اصفهان بر هم‌افزایی مدیران اجراییوی افزود: علاوه بر این برخی از ادارات کل به دلیل حجم و گستردگی کار، نسبت به مسائل شهرستان غفلت می‌کنند و این غفلت‌ها بیشتر از سمت دستگاه‌هایی رخ می‌دهد که اصلا در شهرستان نمایندگی ندارند و بهبود ساختار‌های ناکافی در سطح شهرستان مستلزم تدابیر ویژه است.
فرماندار یادآور شد: در بخش مرکزی شهرستان، 82 روستا زیرمجموعه یک بخشداری هستند درحالی که متوسط روستای یک بخشداری در سطح استان و سایر نقاط کشور، حدود 20 روستاست و باید بدانیم که جمعیت برخی از روستاهای ما معادل جمعیت سایر شهرهای استان است و بهبود ساختار‌های اداری و نیروی انسانی در شهرستان، نیازمند پیگیری‌های مجدانه است.
وی ادامه داد: اعتبارات و بودجه‌‌ای که به شهرستان تعلق می‌گیرد، با توجه به میزان مشکلات و جمعیت کافی نیست و در این زمینه نیز نیازمند پیگیری‌های ویژه هستیم.
انتهای پیام/170
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»