به نقل از «مهر»

زندان زدایی به سبک جدید/ راه حلی تازه برای یکی از ۱۳چالش قضایی

تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۰۰۴۴۹

به گزارش خبرنگار مهر، زندان از دیرباز یکی از شیوه‌های مجازات بود که به زعم بسیاری از جامعه شناسان از جمله فوکو، شیوه ای برای نظارت و مراقبت بهتر محسوب می شده است. اما اکنون این دیدگاه رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و بسیاری از حقوقدانان و جامعه شناسان معتقدند زندان دیگر شیوه تنبیهی و تربیتی مناسبی محسوب نمی شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در کشور ما هم همچون بسیاری از نظام های حقوقی هنوز حبس و زندان جزء مجازات های اصلی محسوب می شود اما چند سالی است که نگاه ها به اعمال مجازات مجرمان تغییر پیدا کرده است.

سال ۹۶ بود که مجلس شورای اسلامی کلیات طرح یک فوریتی «ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها» را تصویب کرد. این طرح مشتمل بر ۳۲ ماده بود که در راستای سیاست‌های کلی قضائی به ویژه در بحث حبس زدایی، طرح ساماندهی و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها ابلاغ شد.

یکی از اهداف اصلی این طرح، جلوگیری از صدور قرارها و احکام قضائی بی رویه منجر به بازداشت و زندان بود چرا که زندانی شدن یک فرد، آثار منفی خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی را ایجادمی کند. مجازات زندان اگر چه یک موضوع قانونی بوده که از قرن‌ها پیش در بسیاری از کشورها اجرا می شده اما با توجه به شرایط امروز و همچنین وضعیت اقتصادی، علاوه بر ایجاد هزینه و تحمیل بار مالی، خانواده زندانیان هم به مراتب درگیر مسائل اقتصادی و اجتماعی ناشی از زندانی شدن یک فرد خانواده می‌شوند به طوری که ۲۰ درصد از خانواده‌های زندانیان با مشکلات بسیاری روبرو هستند و دچار فروپاشی می‌شوند.

طبق آمار، ٧٠ درصد از خانواده زندانیان فاقد منزل شخصی هستند و در منازل استیجاری یا اقوام سکونت دارند. همچنین ٨۴ درصد از همسران زندانیان از سواد پایین و تحصیلات کم بهره مند هستند و نیاز به آموزش دارند.

عفو گسترده و کاهش چشمگیر تعداد زندانیان

یکی دیگر از سیاست های درست و به موقع در راستای کاهش جمعیت کیفری زندانیان، موضوع عفوهای سراسری بود که با موافقت رهبر معظم انقلاب اعمال شد به طوری که فقط در سال گذشته ۱۷۰ هزار نفر مشمول عفو گسترده شدند و نکته قابل تامل این عفو ها این بود که از این تعداد ۷۰ هزار نفر کسانی بودند که پیش از زندانی شدن مشمول عفو شدند.

تعداد زندانیان در سال ۹۴ ۲۲۴ هزار نفر تعداد زندانیان در سال ۹۵ ۲۱۷ هزار نفر تعداد زندانیان در سال ۹۶ ۲۲۴ هزار نفر تعداد زندانیان در سال ۹۷ ۲۵۱ هزار نفر تعداد زندانیان تا تابستان ۹۸ ۱۸۹ هزار نفر

بازبینی پرونده تمام زندانیان، انقلابی در حبس زدایی

قوه قضائیه در دوران تحولی خود معتقد است این تعداد زندانیان در زندان ها قابلیت کاهش داشته و بسیاری از قضات می توانند به جای حبس از مجازات های دیگری استفاده کنند.

آن‌طور که غلامحسین اسماعیلی سخنگوی دستگاه قضا در رابطه با برنامه های تحولی ویژه زندان می گوید: «ریاست قوه قضاییه در همان ابتدای شروع به کار دستورالعمل مبسوطی را در ارتباط با ساماندهی وضعیت زندان و کاهش جمعیت کیفری زندانیان تصویب و ابلاغ کردو در جلسات متعدد بر اجرای این دستورالعمل تاکید داشت و شخصاً محوریت این پیگیری ها را عهده دار شد. در همین رابطه مقرر شد در تمامی استان‌های کشور پرونده همه زندانیان بازنگاه شود و وضعیت یکایک زندانیان مورد بازنگری قرار گیرد.

به توجه به گفته های سخنگوی قوه قضائیه، اگر پرونده تمام زندانیان بازنگری شود و بسیاری از مجازاتهای حبس با سایر شیوه های مجازات جایگزین شود، قطعاً تحول بزرگی در دستگاه قضا رخ خواهد داد و از سوی دیگر صرفه جویی در هزینه های سازمان زندان ها خواهد شد. از آنجا که کمبود فضا و اینکه زندان‌های کشور دو برابر حد مجاز ظرفیت دارد، با توجه به اعمال سیاستهای جایگزین حبس بسیاری از مشکلات این چنینی در زندان ها کاسته می شود و بودجه اختصاص یافته به هزینه‌های جاری زندان می‌تواند در سایر امور از جمله اشتغال زندانیان پس از آزادی صرف شود.

حمایت از زندانیان بودجه پیشنهادی عمومی ۹۹ اصلاح و تربیت زندانیان ۱۶۴۸۸۹۴۹ خدمات بهداشتی و درمان ۴۸۱۸۸۱۹ مدد کاری و خدمات اجتماعی به زندانیان ۱۲۸۲۳۴۶ تامین غذا و پوشاک زندانیان ۱۰۳۳۸۰۰۰

ناکارآمدی روش های کاهش جمعیت کیفری یکی از ۱۳ چالش دستگاه قضا

بسیاری از مسئولان قضایی از رئیس قوه قضائیه تا معاون حقوقی و غیره معتقدند که قضات نباید حبس را اولین راهکار بدانند. به طوری که حجت الاسلام محمد مصدق صراحتاً با اشاره به تصریح اسناد بالادستی کشور به لزوم کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها اعلام کرده است: به رغم تصریح بند ۱۴ سیاست‌های کلی امنیت قضایی ابلاغی مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۱ مبنی بر «بازنگری در قوانین در جهت کاهش عناوین جرایم و کاهش استفاده از مجازات زندان» و نیز بند ۱۲ سیاست‌های کلی قضایی ۵ ساله ابلاغی ایشان در سال ۱۳۸۸ مبنی بر «اتخاذ تدابیر لازم در استفاده از مجازات زندان با رویکرد حبس زدایی»، همچنان با جمعیت کیفری بالای زندان‌ها مواجه هستیم؛ تا جایی که «ناکارآمدی روش‌ها، برنامه‌ها و سازوکارها و ناکافی بودن اقدامات پیشگیری از وقوع جرم، اصلاح مجرمان و کاهش جمعیت کیفری» در ردیف یکی از ۱۳ چالش کانونی قوه قضاییه ذکر شده است.

کاهش عناوین مجرمانه همچنان یک ضرورت است

و اگر چه اخیراً در مجلس شورای اسلامی موضوع کاهش برخی مجازات ها از جمله در رابطه با مواد مخدر مطرح شده است اما موضوع جرم انگاری در بسیاری از موارد همچنان مطرح است که نیاز به اصلاح قانون و در برخی موارد تغییر قوانین دارد و امید است مجلس شورای اسلامی دوره یازدهم به این موضوع توجه بیشتری داشته باشد.

 

کد خبر 4811078 مهدیه محمدی

منبع: مهر

کلیدواژه: زندان غلامحسین اسماعیلی زندانی سیدابراهیم رئیسی قوه قضاییه آلودگی هوا شهرداری تهران شورای شهر تهران وزارت آموزش و پرورش شهر تهران محسن هاشمی قوه قضاییه اداره کل محیط زیست استان تهران سازمان تامین اجتماعی نیروی انتظامی آتش نشانی امداد رسانی سازمان امداد و نجات هلال احمر دستگیری اراذل و اوباش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۰۰۴۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هشدار نسبت به برخورد قضایی با تخلفات شهری

به گزارش جام جم آنلاین البرز،رئیس و اعضای شورای اسلامی شهر کرج با حضور در دادگستری استان البرز با رئیس کل دادگستری دیدار و گزارشی از اقدامات و فعالیت‌های شورای شهر در سال گذشته و این دوره شورا ارائه کردند.
حسین فاضلی هریکندی در این نشست یکی از ویژگی‌های بارز استان البرز را تعامل، همکاری و هم افزایی اجزای مختلف مدیریتی استان دانست و با اعلام اینکه از آغاز فعالیت خود در استان، افزایش تعاملات با سایر بخش‌ها را با حفظ استقلال دستگاه قضایی سرلوحه اقدامات مجموعه قضایی قرار داده است تصریح کرد: رئیس قوه قضائیه تعاملات و همکاری بین دستگاه قضایی و سایر مجموعه‌ها اعم از اجرایی و شهری به منظور شناسایی و حل مشکلات را به عنوان یکی از ویژگی‌های مهم استان البرز یاد می‌کند.
وی اجرای طرح پارکرود در اراضی آزادسازی شده رودخانه کرج، تعطیلی زندان رجایی شهر و پیگیری رفع مشکل سند اراضی اسلام آباد را از مصادیق همکاری دستگاه قضایی با مدیریت شهری بیان کرد و افزود: مطمئنا اگر همکاری سازنده بین همه دستگاه‌ها نباشد انجام بسیاری از ماموریت‌ها با مشکل مواجه خواهد شد.

نقش مدیریت شهری در کاهش پرونده‌های حقوقی
رئیس کل دادگستری استان البرز در ادامه با اشاره به اینکه افزایش ورودی پرونده‌ها یکی از معضلات دستگاه قضایی است، تصریح کرد: برخی از این پرونده‌ها با همکاری و انجام وظایف مدیریت شهری و با اقدامات پیشگیرانه قابلیت کاهش دارد به عنوان نمونه بخشی از پرونده‌های حقوقی استان، اختلافات مرتبط با مشارکت در ساخت یا پیش فروش است که شهرداری می‌تواند با انجام وظایف قانونی خود در این زمینه کمک کند تا شاهد کاهش ورودی باشیم.

پیگیری انتقال مدیریت زندان قزلحصار از تهران به استان البرز
وی در ادامه با اشاره به موضوع تعطیلی زندان رجایی شهر و بحث انتقال مدیریت زندان قزلحصار به عنوان مصوبات سفر ۱۷ فروردین سال گذشته رئیس قوه قضائیه به استان البرز متذکر شد: یکی از این مصوبات که مربوط به تعطیلی زندان رجایی شهر بود انجام شد، اما در مورد زندان قزلحصار، نظر مجموعه قضایی استان با توجه به محدودیت‌های فضای فیزیکی ندامتگاه‌های البرز، انتقال مدیریت آن از تهران به استان البرز است.
وی در پایان بر لزوم توجه به سلامت مجموعه شهرداری و کارکنان آن و گسترش نظارت درون سازمانی در شهرداری‌ها و مدیریت شهری تاکید کرد و گفت: با توجه به تنوع اختیارات و حوزه‌های فعالیت مدیریت شهری، اقتضا دارد نظارت درون سازمانی در تقدم باشد و در صورت مشاهده تخلف و بزه، دستگاه قضایی نیز بدون اغماض ورود و برخورد قاطع خواهد کرد.
در ابتدای این نشست «مسعود محمدی» رئیس شورای شهر کرج گزارشی از اقدامات مدیریت شهری، تصویب بودجه و اجرای پروژه‌های عمرانی ۱۴۰۳ ارائه کرد و در خصوص اجرای خطوط تندرو اتوبوس و احداث و تکمیل مصلی کرج ابراز امیدواری کرد در سال جاری به نتیجه برسند.