نام «اشراقی» مانند تاریخ در یاد زمان باقی خواهد ماند
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۸۱۶۷۳
ایسنا/قزوین در کنار آرامگاه ابدی استاد میایستم و به او که فرزند شایسته قزوین بود فکر میکنم، به زوایای تاریک تاریخ که دکتر اشراقی برای انسان امروز روشن کرد، به صدای او فکر میکنم که تا همیشه در گوش تاریخ این مملکت طنینانداز خواهد ماند.
اتومبیل آرامآرام دل برف را میشکافد و پیش میرود، ساعت تلفن همراهم را نگاه میکنم، یک دقیقه به ده مانده نزدیک سر درب عالیقاپو در خیابان سپه از تاکسی پیاده میشوم، لحظهای میایستم و به دولتخانه صفوی که در گذر زمان هنوز استوار ایستاده خیره میشوم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
محوطه مسقف عالیقاپو مأمن جمعیت کمی است که در هوای برفی اواخر دی ماه برای بدرقه دکتر اشراقی به سوی آرامگاه ابدی آمدهاند؛ اطرافم را نگاه میکنم، انگار با برف دی ماه برف غم بر در و دیوار عمارت تاریخی عالی قاپو پاشیدهاند، همه کسانی که میشناسم و نمیشناسم سر در گریبان فرو برده گوشهای ایستادهاند؛ رفعت خواجه یار از شاگردان قدیمی استاد گوشهای ایستاده و به عکس دکتر خیره شده و اشک در چشمانش حلقه زده است؛ دکتر حکاک، علیاصغر یوسف گمرکچی و محمدعلی حضرتی همه یکبهیک میآیند؛ به سمتشان میروم هرچند سخت است اما لحظاتی با آنها به گفتوگو میایستم.
یک عمر تلاش برای کسب علم
به گزارش ایسنا، محمدعلی حضرتی پژوهشگر و نویسنده درخصوص این مورخ قزوینی گفت: یکی از مهمترین ویژگیهای شخصیتی استاد اشراقی روحیه پژوهشگری و تکاپو برای کسب دانش بیشتر بود که شخصیت ایشان را ممتاز را ساخته بود.
وی اضافه کرد: این ویژگی تا پایان لحظات عمر با ایشان همراه بود، میل به دانستن بیشتر و دریافتهای جدید از حوزههای مختلف علمی ویژگی دیگری بود که دکتر اشراقی داشت، دکتر به حوزههای مختلف علوم تسلط داشت هم جغرافی خوانده بود و هم تاریخ و در حوزه جغرافیای تاریخی یکی از صاحب نظران کشور تلقی میشد. علاوه بر این دکتر در حوزه علوم تربیتی نیز تحصیل کرده بود.
حضرتی در ادامه بیان کرد: دکتر اشراقی علاوه بر تاریخ صفویه در حوزه تاریخ پیش از اسلام نیز پژوهش داشت؛ ایشان به متون ادبی مسلط بود و بخشهای بسیاری از شاهنامه، حافظ، سعدی و بزرگان دیگر ادب ایران را به خاطر داشت.
این نویسنده گفت: استاد احسان اشراقی به لحاظ شخصی هم ویژگیهای ممتازی داشت؛ تواضع و فروتنی او کمنظیر بود و علیرغم اینکه یک علامه به حساب میآمد در مواجهه با دانشجویان فروتن بود و دانشجوها نسبت به ایشان عشق میورزیدند.
وی تصریح کرد: شاید آنچه باعث شد تألیفات استاد نسبت به سالهای عمرشان کمتر باشد دانشجو و شاگرد پروری است، با اطمینان میتوانم بگویم همه کسانیکه در دانشگاههای ایران در رشته تاریخ تدریس میکنند مستقیم و یا بعضاً غیرمستقیم شاگرد دکتر اشراقی بودند.
دکتر اشراقی با دانشجویان دوست بود
رفعت خواجه یار یکی از شاگردان استاد اشراقی به ایسنا گفت: دکتر اشراقی یک شخصیت برجسته علمی و اخلاقی بود؛ بیش از ۳۵ سال است که من دانشجوی ایشان هستم و خاطرات زیادی از ایشان دارم؛ نه تنها در ایران بلکه در صحنه بینالمللی و دانشگاههای خارج از کشور هم دکتر را میشناختند.
وی خاطرنشان کرد: رفتار ایشان با دانشجویان فوقالعاده صمیمانه و دوستانه بود؛ من یادم نمیآید دکتر با دانشجویی بلند صحبت کرده باشند؛ عشق به وطن و عشق شدید استاد به قزوین واقعاً ستودنی بود که به نظر من این عشق ویژگی کسانی است که تاریخ میخوانند.
اشراق برازنده نام این استاد است
لیلا روغنگیر قزوینی که تاریخ خوانده و مراسم تشییع پیکر دکتر اشراقی حضور دارد به ایسنا گفت: من از زمان تحصیلم ایشان را میشناختم با استاد کلاس مستقیم نداشتم ولی از محضر شاگردهای ایشان بهره بردم؛ مدتها پیش برای اجرای یک پروژه تحقیقاتی به دانشگاه تهران مراجعه کردم و از نزدیک با ایشان ملاقات داشتم، تلاش استاد با وجود سن و سال بالا برای من ستودنی بود؛ کسی که اشراف زیادی روی مسائل تاریخی به خصوص دوره صفویه داشت و به نظر من تاریخ زنده بود و به راستی اشراق برازنده نام این استاد بزرگ است.
دکتر اشراقی گمنام زیست و گمنام رفت
من با دکتر اشراقی اوایل دهه ۷۰ آشنا شدم؛ هر چند رشته تحصیلی من در آن مقطع تاریخ نبود اما به لحاظ علاقهای که به موضوعات تاریخی داشتم تلاش میکردم که بهصورت جستهوگریخته در کلاس اساتید تاریخ هم شرکت کنم، گاهی فرصتی دست میداد که در کلاس درس و مباحث دکتر اشراقی حضور پیدا کنم؛ حضور در محضر استاد علایق من را به تاریخ متحول کرد و منجر شد برای ادامه تحصیل وارد حوزه مطالعات تاریخی شوم.
دکتر اشراقی در واقع یکی از اساتید یگانه حوزه تاریخنگاری بهویژه در مقطع صفویه است، ما در دوره صفویه بهخصوص در زمان رسمیت یافتن تشیع در ایران ناگفتههای فراوانی داریم که دکتر اشراقی زوایای پنهان و مختلف تاریخ صفویه را با مقالات و آثاری که از خود بهجای گذاشتند آشکار کردند.
به نظر بنده همه کسانی که در حوزه صفویه شناسی کار کردند ناگزیر خواهند بود که از آثار ایشان بهصورت ویژه استفاده کنند، این استفاده نه فقط به صورت منبعی که به صورت موضوعی و متنی است زیرا مطالب و یافتههای دکتر اشراقی پیش از ایشان توسط هیچکس صورت نگرفته بود.
دکتر اشراقی نه تنها در حوزه تاریخ صفویه جزو بزرگان است بلکه در حوزه قزوین شناسی نیز آثار و یافتههای قابلتوجهی دارد و جزو مورخین نادری است که بیادعا، سادهزیست و متواضع بود.
امیدوارم بهروزی برسیم که مردم قزوین مشاهیر و معارف خود را بشناسند؛ مراسم بدرقه استاد غریبانه برگزار شد درحالیکه میبایست مملو از جمعیت و کسانی بود که خدمات برجسته و شایان دکتر اشراقی را دیده بودند؛ اما زهی تأسف که ایشان گمنام زیست و گمنام رفت و بهجز محافل علمی کمتر کسی ایشان را شناخت.
استاد در حُسن خلق زبانزد بود
اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب به ایسنا گفت: حدود ۲۵ سال است که افتخار آشنایی با استاد اشراقی را دارم، ایشان یکی از اساتید درجه یک تاریخ به ویژه دوره صفویه بودند.
ایران بیان کرد: دکتر اشراقی به حسن خلق مشهور و زبانزد بود و من هیچوقت ندیدم ایشان اخم و خشم بکند و از کسی بد بگوید.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در موسسه توفیق داشتیم «کتاب افضل التواریخ» که زندگانی شاه طهماسب صفوی است را منتشر کنیم؛ سالها بود این کار در دست تحقیق و تصحیح بود و چند ماه پیش منتشر شد.
هوا بس ناجوانمردانه سرد است، مراسم خاکسپاری به پایان رسیده، طبق معمول «ردیف اولیها» همگی آمدند، عکسشان را گرفتند و رفتند، در کنار آرامگاه ابدی استاد میایستم و به او که فرزند شایسته قزوین بود فکر میکنم، به زوایای تاریک تاریخ که دکتر اشراقی برای انسان امروز روشن کرد، به صدای احسان اشراقی فکر میکنم که تا همیشه در گوش تاریخ این مملکت طنینانداز خواهد ماند، فکر میکنم آیا روزگار کنونی ما بازهم «اشراقی» پرور خواهد بود؟
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری احسان اشراقی میراث فرهنگی پژوهشگر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۸۱۶۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری آیین نکوداشت روز مراغه
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز آذربایجان شرقی ۱۶ اردیبهشت سالروز آغاز فعالیت رصد خانه تاریخی مراغه و بسته شدن زیج ایلخانی در سال ۶۵۷ هجری بنام روز مراغه نام گذاری شده است.
امام جمعه مراغه در این مراسم گفت: تاریخ علمی، ادبی، نجومی و فرهنگی مراغه پر افتخار است.
حجتالاسلام و المسلمین پور محمدی افزود: روز مراغه بهترن فرصت برای شناساندن تاریخ، فرهنگ و شخصیتهای علمی و ادبی این شهر برای نسل جوان است.
وی اظهار کرد: خواجه نصیر الدین طوسی با ساخت رصد خانه مراغه بزرگترین مرکز علمی و پژوهشی زمان خود را دراین شهر بنا کرده است که به برکت این رصد خانه دانشمندان بسیاری از کشورهای مختلف دنیای آن زمان در این شهر تحصیل کرده اند.
امام جمعه مراغه در ادامه افزود: دانشمندان بسیاری از جمله خواجه نصیر الدین طوسی، قطب الدین شیرازی و علامه حلی در مراغه درس خوانده اند و شاگردان بسیاری تربیت کرده اند
وی تصریح کرد: مراغه قبل از رصد خانه تاریخی این شهر مدارس و شخصیتهای علمی بزرگی داشته است و اسناد و شواهد تاریخی نشان میدهد مردم این شهر همیشه علاقمند علم ودانش بوده اند.
وی افزود: اوحدی، عبدالقادر مراغهای، درویش اشرف، قاضی کمال الدین، شیخ بابا، خواجه معز الدین، میرعبدالله فتاح و در زمان حاضر نیز استاد کریمی و حیدر عباسی همه مفاخر مراغه هستند.
معاون سیاسی استاندار آذربایجان شرقی نیز در آیین نکوداشت روز مراغه افزود: این شهرستان به لحاظ بناهای تاریخی در استان دارای اهمیت و تاثیر گذار است.
محمدی افزود: مراغه از نظر قدمت شهرنشینی، تاریخی و فرهنگی همتراز شهرهای اصفهان، شیراز، کرمان و یزد است.
وی اضافه کرد: وجود منطقه فسیلی در مراغه این شهرستان را به بهشت فسیلی تبدیل کرده است.
فرماندار شهرستان ویژه مراغه نیز در این مراسم گفت: تاریخ و گذشته مراغه بسیار درخشان و پرافتخار دارد.
مینویی افزود: در زمان حاضر نیز مردم اگاه و بصیر این شهر در تمامی صحنههای انقلاب از دفاع مقدس گرفته پای صندوقهای رای همیشه حاضر و آمده هستند.
دبیر نکو داشت روز مراغه نیز گفت: ۱۶ اردیبهشت روز مراغه نام گذاری شده تا فرصت برای معرفی این شهر فرهنگی و تاریخی باشد.
عسکری افزود: این شهردر طول تاریخ از مناطق مهم علمی، اقتصادی، شهر نشینی بوده و علمای بسیاری از جمله اوحدی، عبدالقادر مراغهای در این شهر متولد شده اند.
وی اضافه کرد: در این شهر همچنین علما و دانشمندان بسیاری از جمله شیخ شهاب الدین سهروردی، علامه حلی و فومن جی چینی در این شهر تحصیل کرده اند.
معاون سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور نیز در این مراسم، با اشاره به اینکه درجه شهرداری مراغه از دهه ۶۰ شمسی ارتقا نیافته بود، گفت: این درجه پس از حدود سه دهه از ۹ به ۱۰ ارتقا یافت که در توسعه ساختار تشکیلاتی، تعداد نیروی انسانی و میزان اعتبارات دولتی میتواند مفید باشد.
«سیدسجاد انوشه» در جشن «روز مراغه» که در تالار سرباز این کهنشهر برگزار شد، افزود: کسب درجه ۱۰ با توجه به اینکه آخرین درجه در شهرداریهای کلانشهرها ۱۲ است، موفقیت بزرگی برای مراغه به شمار میرود.