به نقل از «ایسنا»

گزارشی از بررسی «تأثیرگذاری و تاثیرپذیری متقابل فارسی و عربی»

تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۶۶۶۲۷۳

نشست «تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل زبان فارسی و عربی» به صورت مجازی برگزار شد.

به گزارش ایسنا بر اساس خبر رسیده، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان، این نشست وبیناری را در راستای حمایت و گسترش فرهنگ و ادبیات زبان فارسی و به مناسبت روز گفت‌وگو و تعامل سازنده با جهان برگزار کرد.
 
در این نشست که استادان و کارشناسان زبان فارسی و عربی از کشورهای ایران، لبنان، کویت، عمان، سوریه و مصر حضور داشتند، به بیان دیدگاه‌ها و پژوهش‌های انجام شده در این موضوع پرداختند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 عباس خامه‌یار - رایزن فرهنگی کشورمان در لبنان - با اشاره به موضوع گفت‌وگو، پیشینه آن و تأثیر متقابلی که می‌تواند بر جای بگذارد، گفت: گفت‌وگو رفتاری انسانی و ستوده بوده که تمدن بشری را تحت تأثیر خود قرار داده است و وظیفه هر انسانی است که برای برقراری ارتباط با دیگران و معرفی فرهنگ و اداب و رسوم خود، این کار را انجام دهد.

او سپس به روابط میان ایران و جهان عرب از 13 قرن گذشته تاکنون اشاره کرد و به بیان نقش محوری ایرانیان در تبلیغ رسالت و فرهنگ اسلام پرداخت و گفت: این مذاکرات در حال حاضر در ابعاد علمی، فرهنگی و هنری ادامه دارد.

خامه‌یار در ادامه بیان کرد: سخنان یاوه‌ای که هدف از گفت‌وگوهای ایران را توسعه دامنه نفوذ و سلطه خود بر دیگران عنوان می‌کنند، باطل است و هدف اصلی از این گفت‌وگوها گشودن درهای اندیشه، فرهنگ و علم به روی جهان است.

رایزن فرهنگی کشورمان در پایان بیان کرد: گفت‌وگو نمی‌تواند از مقوله زبان خارج باشد و تا زمانی که اطلاع گسترده و عمیقی از زبان یکدیگر نداشته باشیم نمی‌توانیم به فرهنگ یکدیگر نزدیک شویم، در نتیجه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری صورت نخواهد گرفت. زبان در حقیقت کلید گفت‌وگوست و در آموختنش، اندیشه دیگران، فرهنگ و تاریخ آن‌ها نیز نهفته شده است.

در ادامه این نشست مجازی، دلال عباس - استاد بازنشسته ادبیات و زبان فارسی دانشگاه لبنان- به موضوع گفت‌وگو میان ایران و عرب اشاره کرد و گفت: ایرانیان و عرب‌ها در ساخت تمدن اسلامی به صورت مشترک نقش داشتند.

او ریشه این گفت‌وگوها را پیش از اسلام و قبل‌تر از آن دانست و گفت:  پس از اسلام، زبان فارسی با تأثیرپذیری از زبان قرآن رشد چشمگیری از خود نشان داد و دانشمندان و نویسندگان ایرانی خدمات بسیار ارزشمندی را در علوم مختلف از فلسفه و ادبیات گرفته تا ریاضیات و پزشکی و دیگر علوم در این راستا به مسلمانان ارائه کردند.  اگرچه کتاب‌های خود را به زبان عربی نگاشتند، اما تأثیر از زبان فارسی بر زبان عربی در این آثار را کاملاً مشاهده می‌کنیم.

دلال عباس سپس درباره ادبیات و تأثیر متقابل دو زبان بر یکدیگر گفت: زبان فارسی تأثیر زیادی بر ادبیات عرب برجای گذاشت و به زیبایی این زبان افزود و به آن حکمت و وسعت بخشید، زبان عربی نیز صنایع شعری و ادبی فارسی را تحت تأثیر خود قرار داد. 

این استاد زبان و ادبیات فارسی افزود: زبان عربی از گذشته و پیش از وضع دستور زبان و قواعد عربی با تأثیرپذیری از زبان فارسی و دیگر زبان‌ها، غنی‌تر و پربارتر شد. شواهدی در اشعار دوران جاهلیت از این تأثیرپذیری موجود است و پس از نزول قرآن کریم، واژه‌های غیرعربی را نیز در این کتاب مقدس مشاهده می‌کنیم.

او در ادامه به نقش و اهمیت ترجمه در غنی‌سازی زبان عربی در دوران طلایی نهضت ترجمه اشاره کرد و گفت: ترجمه یکی از روش‌های مهم انتقال فرهنگ و تأثیرپذیری از دیگر ملت‌ها و ادبیات آن‌ها به شمار می‌رود و از این طریق ملت‌ها با یکدیگر آشنا شده و این امر به رشد، توسعه و گسترش فرهنگ اسلامی کمک شایانی کرده است.

دلال عباس سپس با ارائه نمونه‌هایی از اصطلاحات غیرعربی به کار رفته در این زبان و نحوه تعامل با آن اصطلاحات در ادبیات عرب، به مقوله ترجمه به عنوان یک فعالیت فکری و فرهنگی رواج یافته میان ملت‌ها اشاره کرد و گفت: ترجمه عاملی جهت برقراری ارتباط میان ملت‌ها و تأثیرپذیری متقابل از یکدیگر و آشنا شدن با فرهنگ و آداب و رسوم ملت‌های دیگر به شمار می‌رود که نتیجه یک کار مشترک است.

این استاد بازنشسته زبان فارسی دانشگاه لبنان ضمن ارائه تاریخچه ای از روابط دوجانبه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عرب‌ها با دیگر ملت‌ها و به ویژه ایرانیان و کلماتی که به مقتضای نیاز در زبان عربی مورد استفاده قرار گرفته است، گفت: هیچ زبانی در دنیا نیست که تحت تأثیر دیگر زبان‌ها قرار نگرفته باشد. هر زبان زنده‌ای برای ادامه حیات خود نیازمند تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل بوده است. زبان عربی نیز از گذشته تاکنون تحت تأثیر زبان‌های مختلف و به ویژه فارسی قرار گرفته است به نحوی که باعث شد زبان عربی تا حدود بسیار زیادی از تأثیرپذیری از دیگر زبان‌ها خارج شود و این امر را در تألیفات و کتاب‌های ادبیات عرب و اشعار عربی شاهد هستیم. حتی در دوران شکوفایی ترجمه شاهد ورود و به کارگیری اصطلاحات اداری فارسی  هستیم.

او در ادامه به مهم‌ترین حکمت‌ها، ضرب‌المثل‌ها و کتاب‌های فارسی که به عربی ترجمه شده و مورد استفاده عرب‌ها قرار گرفته اشاره کرد و گفت: بسیاری از این کتاب‌ها که توسط ابن مقفع ترجمه شده‌اند جهت تغییر در رویه و رفتار خلفای بنی‌عباس و حتی مردم صورت می‌گرفت تا بتوانند با بهره‌گیری از پندها و حکمت‌های این تألیفات ضمن تسلی خاطر خود، آن‌ها را در زندگی به کار بندند و این همان تأثیر فرهنگی زبان فارسی است که بر زبان و ادبیات عرب و نیز فرهنگ عرب بر جای گذاشت.

دلال عباس در پایان گفت: در دوران بنی‌عباس عرب‌ها تحت تأثیر ادبیات و تمدن ایران قرار گرفتند و از آن پس واژه‌هایی در عربی به کار رفت که پیش از آن مورد استفاده قرار نمی‌گرفت و با گسترش علوم مختلف این واژه ها نیز با همان علوم گسترش یافت.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: اشاره کرد و گفت زبان فارسی ادبیات عرب زبان عربی تحت تأثیر زبان ها کتاب ها گفت وگو ملت ها عرب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۶۶۲۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توانایی زبان فارسی در گرو این است كه زبان علم باقی بماند

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، علی شیوا، عضو هیئت‌علمی گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در یک گفگوی تلفنی در مورد چگونگی افزایش توان زبان فارسی در ساحت توانمندسازی گنجینه واژگانی گفت: برنامه‌ریزی زبانی یك برنامه‌ریزی سنجیده علمی، حساب شده برای حال و آینده زبان بر اساس داشته‌های زبان است.

او افزود: برای برنامه‌ریزی زبانی باید همپای دانش‌های روز و در حد توان و یا بیشتر باید واژه‌سازی و واژه‌گزینی انجام شود و علم روز را به زبان خودمان بیاموزیم.

شیوا با بیان اینكه توانایی زبان فارسی امروز در گرو این است كه زبان فارسی زبان علم باقی بماند یا اگر كاستی‌هایی در این زمینه وجود دارد برطرف شود تصریح كرد: جلوه‌گاه این برای برنامه‌ریزی زبانی می‌تواند در نهادهایی مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی باشد.

عضو هیئت‌علمی گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت: اگر زبان فارسی بتواند از عهده تعبیر و اصطلاح‌گزینی برای واژه‌های تخصصی در هر زمینه‌ای برآید می‌توان به ماندگاری درازمدت آن کاملاً امیدوار بود.

*** رخنه زبان بیگانه، زبان را از پویایی باز می‌دارد

وی با اشاره به اینكه امروزه در حوزه علوم جدید بسیاری از اصطلاحات و واژگان وارد زبان فارسی شده است بیان داشت: اگر دروازه‌های زبان را به حال خود رها كنیم و به روی زبان بیگانه گشوده باشد به مرور واژگان بیگانه چنان در زبان رخنه می‌كند كه زبان را از پویایی باز می‌دارد و به وابستگی عادت می‌دهد.

شیوا اذعان داشت: واژه‌سازی یكی از مهم‌ترین اركان در برنامه‌ریزی زبانی است و باعث می‌شود ‌شان زبان حفظ شود.

انتهای پیام/